Tíminn - 21.07.1972, Blaðsíða 14

14
TÍMINN
Föstudagur. 21. júli 1972
„Þú vildir aðeins óska að ég hefði verið kyrr i einkaskólanum ”, greip
ég fram i. „Og þú vildir óska þess, að þú ættir ekki heima hérna megin
við ána, sama megin og við. Er það ekki rétt?”
„Ef til vill, ef til vill ekki. En ég býst við.að sú stund komi, að þú verð-
ur lika að gera þér grein fyrir þvi, hvoru megin þú ætlar að skipa þér”.
Hann tók bækur sinar og ætlaði að fara.
„Biddu Jóí”, sagði ég. „Ef þú heldur að Angelettu sé þetta svona
mi'kiö kappsmál get ég látizt hafa fengið kvef og gefið henni hlutverkið
eftir”.
Hann vatt sér hvatskeytlega að mér.
„Hún kærir sig ekkert umf að þú gefir henni neitt”.
„Hvernig vissi hún um það?”
,Þú vefur henni ekki um fingur þér. Nei, þú getur ekki flúið frá þvi,
sem þú hefur einu sinni byrjað á”.
Ég sal lengi yfir opnum bókunum eftir að fótatak hans i ódúklögðum
bakstiganum var hljóðnað. En ég gat ekki hamið hugann við lesturinn.
Hanna var byrjuð að leika á pianóið niðri, og ómarnir bárust til min Ur
fjarska, strjálir og dapurlegir. Ég var særð djúpu sári. Jói hafði aðeins
gert mér það ljósl, sem ég hafði lengi orðið vör við. Ég gat stundað nám
i menntaskólanum, en jafnskjótt og komið var út úr skóladyrunum,
stóð ég ein mins liðs, en allir aðrir flykktust ylir brýrnar inn i veröld,
sem var mér jafnharðlokuð og umhverfi mitt var þeim.
SJÖTTI KAPÍTULI
Ég varð ástfangin vorið 1928, fáum mánuðum áður en ég varð tutt-
ugu og eins árs. Ég hafði dvalizt vetrarlangt i Boston hjá Eniku Blair
og stundað nám i listaskóla á daginn og sótt dansleiki og skemmtistaði
á kvöldin. Ég vissi að Eniku voru það mikil vonbrigði, að enginn sér-
slakur skyldi vinna hylli mina.
„Ekki geturðu verið svona”, var hú vönað segja við mig. „Ég var
gil t Jóhanni Blair áður en ég komst á þinn aldur”.
„Mér liggur ekkert á”, svaraði ég þá . „Ég hef ekki fundið neinn sér-
stakan ennþá”.
„En þú átt að gera það", sagði hún i umvöndunartón. „Þetta stafar
allt af þvi að þú ert alin upp hjá gamalli konu eins og Emmu. Ekki þar
fyrir — Emma er atkvæðakona, en er það nú það, sem konum er fyrir
beztu? Hún er strax búin að gera þig gamla. En það getur hún aldrei
gert Ilönnu. Mér kæmi ekki á óvart, þótt Hanna giftist og eignaðist
heimili á undan þér. Hún á orðið hóp af aðdáendum þótt ung sé. En i
æsku minni var það nú orðtak, að betri væri einn fugl i hendi en tveir i
skógi”.
Hanna var kát og fjörug og mjúk eins og kettlingur, þegar hún var
átján ára. Þvi fór Ijarri, að hún færi frábitin karlmönnum, og hún
reyndi alls ekki að dylja það. Léttúð hennar vakti oft gremju Emmu
Irænku og Möngu, en það var erfitt að erfa syndirnar við Hönnu. Ég
hafði snemma borið mikla virðingu fyrir eignarréttinum, og þá tilfinn-
ingu hafði Emma giætt með ströngu uppeldi. En i augum Hönnu var
ekkert Iriðheilagl. Hún var Irábærlega lagin á að týna öllu sem hún
fékk lánað og hún þurlti ævinlega að fá allt, sem ég átti að láni. A þess
um árum var það daglegur viðburður, að ég fyndi ekki nema annan
eyrnalokkinn minn eða beltin vantaði á kjólana mina eða stakir sokkar
og hanzkar af mér lægju á við og dreif. Ég hlakkaði þvi að vissu leyti til
sumarsins, þvi að þá átti hún að fara til Evrópu með Parkerssystrun-
um. Það var skemmtileg tilhugsun aðgeta næstu sex mánuði komið inn
i herbergiðsitt i þeirri öruggu vissu, aðallt væri þar i sömu skorðum og
ég hafði skilið við þaö. Þar mundi ég geta gengið að þeim fötum visum,
sem ég ætlaði að fara i, i stað þess aðfinna þau utan á systur minni.
„Ég vona, að þér finnist ekki allt of dauflegt hér eftir vistina i Bost-
on", sagði Emma frænka kvöldið sem ég kom heim. Allt var enn á
ringulreið eltir brottför Hönnu. „Þú getur fengið litlu bifreiðina. Það er
búið að gera við hana og má af henni fingraíörin hennar Hönnu”, hélt
Emma áfram. „Þú ættir að geta unað þér við hana og málverkin þin.”
„Meðal annarra orða”, sagði Wallace frændi, „mér er sagt, að það sé
verið að koma á stofn kvöldskóla i Æskulýðshöllinni nýju. Kannske
Emilia vilji fara þangað yfir og viðhalda einhverju af þvi, sem hún hef-
ur verið að læra?”
Emma frænka varð undir eins hrifin af þessari tillögu. Þessi menn-
ingarstöð, þar sem unga fólkið gat lært vefnað, leirkerasmið, hannyrð-
ir, teikningu og handiðnir og dansað og skemmt sér viss kvöld, var eitt
af hugðarmálum hennar. Hún hafði staðið fyrir þvi að koma henni á fót
og sætt harðri andstöðu ýmissa forstjóra og borgarbúa, sem þótti málið
varhugavert. Fólkið, höfðu þeir sagt, er ekki eins og það var fyrir styrj-
öldina, og það var ekki svo litið af verksmiðjugróðanum, sem nú roðið
fór i launahækkanir og styttingu vinnutimans. Að visu var mikil pen-
ingavelta. Snögg og iskyggileg útþensla var i viðskiptum og iðju og
vörukaupin urðu enn stórkostlegri. — Hinir rosknu menn, Wallace og
Parker, hristu höfuðið, og vissu ekki hvar annað eins og þetta myndi
lenda, en þeir, sem yngri voru, keyptu stórkostlegar vörubirgðir,
hvar sem þeir fengu þvi við komið. Þeim datt ekki i hug, að gróðatima-
bilinu væri að verða lokið. Og ef hagnaðurinn af Friðarpipuverk-
smiðjunúm varð heldur minni einhvern mánuðinn en vonazt hafði verið
til, var næsta auðvelt að bæta það upp með þvi að selja meira af birgð-
unum. Samhliða bollaleggingum manna um gróða og iðnrekstur og
kaupsýslu var einnig mjög rætt um forsetakjörið, sem i vændum var.
Allt valt á þvi, að Hoover yrði kosinn forseti, svo að kaupsýsla og stór-
iðja héldi áfram að blómgast.
En þvi fór fjarri, að slik mál væru mér efst i huga þetta vorkvöld, er
ég lagði af stað til Æskulýðshallarinnar að loknum kvöldverði. Emma
sat á ráðstefnu með flokki nefndarkvenna i gestastofunni, og Wallace
var i miklum önnum i skrifstofu sinni.
Það var tekið að rökkva, og þegar ég kom út, setti að mér einhvern
ömurlegan óróleika. Við bjarmann frá götuljósunum sá ég, að brum-
knapparnir á beykitrjánum voru teknir að þrútna, og sæta angan lagði
af blómum, sem Jói gamli Kellý hafði ræktað i vermireitum bak við
húsið. Úti við laufskálann sá ég ljósker á hreyfingu. Þar halut gamli
maðurinn að vera á kvöldgöngu sinni um garðinn. Mér fannst hann
vera enn lotnari og skrjúpari en hann átti að sér, þarna i flöktandi
luktarbirtunni. Þegar hann nálgaðist, sá ég, að hann var stirður eins og
gömul moldvarpa, sem mér hafði raunar alltaf fundizt hann bera keim
af.
„Gott kvöld, ungfrú Emilia”, sagði hann, þegar ég heilsaði honum.
„Stúlka á þinu reki ætti nú ekki að vera ein á labbi úti.”
„Þvi ekki það? Þetta ert þú einn á ferli”, svaraði ég.
„Ég, já. Ég hef nú verið það svo lengi, að ég fer ekki að breyta til, en
það er ekki gott ungum til eftirbreytni. Tvennt og tvennt á að vera sam
an, og þannig hefur það verið siðan á timum syndaflóðsins, að Nói tók
1160
Lárétt
1) Land - 6) Afar.-7) 1051.-9)
Beita - 11) Býli.-12) Röð.- 13)
Mjólkurmat - 15) Fúsk.- 16)
Eins,- 18) Itússneskur,-
Lóðrétt
1) Gjóstur - 2) Lóa.- 3) Dó.-
4) Rós.- 5) Rúmenia - 8) Sái -
10) Eta - 14) Fas,- 15) MII.-
17) ST -
Lóðrétt
1) Borg - 2) Álasi.- 3) Trall -
4) Fugl - 5) Frá Danmörku -
8) Óþrif,- 10) Þungbúin - 14)
Dropi- 15) Klambur- 17)
Spil,-
Itáðning á gátu No. 1159.
Lárétt
1) Galdrar,- 6) ÓÓÓ.- 7)
ósa,- 9) Sem.- 11) Sá,- 12)
Te,- 13) Tif.- 15) Man,- 16)
Asi,- 18) Restina.-
V | r-5 ■ i •
■
m 'o K
ja/í h
rs rl
HVELL
G
E
I
R
I
D
R
E
K
I
I
1

FÖSTUDAGUR
21. júli
7.00 M o r g u n ú t v a r p
12.00 Dagskráin. Tónleikar. Til-
kynningar.
1225 Fréttir og veðurfregnir.
Tilkynningar.
13.00 Eftir hádegið. Jón B.
Gunnlaugsson leikur létt lög
og spjallar við hlustendur.
14.30 S iðd e g i s s a g a n :
Eyrarvatns-Anna” eftir
Sigurð Helgason, Ingólfur
Kristjánsson les (21).
15.00 Fréttir. Tilkynningar.
Lesin dagskrá næstu viku.
15.30 M iðdegistónleikar:
Sönglög.Janet Baker syngur
16.15 Veðurfregnir. Létt lög.
17.00 Fréttir. Tónleikar.
17.30 Ferðabókarlestur*
„Frekjan" eftir Gísla
Jónsson,. Hrafn Gunnlaugs-
son les (6)
18.00 Fréttir á ensku.18.10
Tónleikar. Tilkynningar.
18.45 Veðurfregnir. Dagskrá
kvöldsins.
19.00 Fréttir. Tilkynningar.
19.30 F’réttaspegill
19.45 Við bókaskápinn. Kristján
Jóhann Jónsson talar.
20.00 Samleikur I útvarpssal.
Gunnar Kvaran og Halldór
Haraldsson leika á selló og
pianó. a. Serenötu fyrir
einleiks-sello eftir Hans
Werner Henze. b. Sónötu fyrir
selló og pianó op. 65 eftir
Benjamin Britten.
20.30 Mál til meðferðar. Árni
Gunnarsson fréttamaður sér
um þáttinn.
21.00 Frá hollen/.ka útvarpinu:
Tónverk cftir Mozart.
Flytjendur: Hermann
Salomon og Kammersveit
hollenzka útvarpsins. R. Krol
stjórnar. a. Sinfónia nr. 3 i Es-
dúr ( K18) b. Fiðlukonsert nr.
1 i B-dúr (K207)
21.30 Útvarpssagan: „Dalalif"
eftir Guðrúnu frá Lundi.
Valdimar Lárusson byrjar
lestur þriðja bindis sögunnar.
22.00 Fréttir.
22.15 Veðurfregnir. „Hún”,
smásaga eftir Unni Eiriks-
dóttur Unni Eiriksdóttur.
Guðrún Ásmundsdóttir leik-
kona les.
22.30 Danslög i 300 ár. Jón
Gröndal kynnir.
23.00 Á tólfta timanum.Létt lög
úr ýmsum áttum.
23.55 Fréttir i stuttu máli.
Dagskrárlok.
Ham
PflPPIRS
handþurrkur
A.A.PÁLMASON
Sími J-46-48.