Tíminn - 22.07.1972, Page 3

Laugardagur 22. júli 1972
TÍMINN
3
Sigurgeír Sveínbergsson meö seölana.
HÚNVETNSKIR
PÖNTUNAR-
SEÐLARFRÁ1886
Það er sitthvað, sem menn eiga
i fórum sinum. Fyrir tiu árum
voru fáeinir drengir á Blönduósi
að leika sér i skúr, og þar fundu
þeir i rusli slangur af bréfum,
sem þeir fóru að glugga i. Þau
voru dagsett i aprilmánuði 1886,
og drengjunum fannst, að þau
væru aftan úr fornöld.
Þeir tóku bréfin til handar-
gagns og skiptu þeim á milli sin.
Einn þeirra að minnsta kosti
Sigurgeir Sveinbergsson, var
mjög hirðusamur piltur, og hann
bjó vandlega um þann hluta
bréfanna, sem hann hreppti, og
hefur varðveitt i tiu ár. Hann kom
með þau til okkar núna i vikunni,
þegar hinar gömlu bækur
Höpfnersverzl. komust á hvers
manns varir, hvert og eitt i sér-
stöku plasthylki, er hann hefur
heft saman i pappaspjöld.
Þetta eru pöntunarseðlar frá
bændum i Húnaþingi, stilaðir til
Péturs Sæmundsens, sem árið
1886 var verzlunarstjóri á
Blönduósi, þegar Höpfnersverzl-
un nam þar land, og er ýmist ver-
ið að biðja vöru ýmiss konar eða
fyrirgreiðslu af öðru tagi.
Bréf, sem Kristján Gislason á
Eyvindarstöðum skrifar 18. april
1886, hefst til dæmis á þessum
orðum:
„Þar eð mér bráðliggur á
fimmtán krónum i peningum nú
þegar, leita ég til yðar i góðri von,
að þér hjálpið mér og lánið mér
fyrráminnztar fimmtán krónur
þangað til i sumarkauptið.' —JH
Skálholtshátíðin
hefst á morqun
Hjón útskrifast frá
háskólanum f Leeds
Arið 1968 sóttu tveir ungir Is-
lendingar um vist i lffefna- og
næringarfræðideild Leedshá-
skóla. Það voru þau Stefán Vil-
hjálmsson, sonur Vilhjálms
Hjálmarssonar alþingismanns
og unnusta hans, Alda Bryndis
Möller, dóttir Jóhanns G. Möller.
Umsóknir beggja nutu góðs
stuðnings Friðriks Þorvaldssonar
menntaskólakennara á Akureyri.
Siðar það ár gengu þau i hjóna-
band, komu til Leeds, fóru að búa
og hófu nám sitt i Englandi. Nú,
fjórum árum siðar, hafa þau bæði
lokið B.Sc. prófi, Stefán með
Third Class Honours og Alda með
First Class Honours.
Bæði hafa þau lagt hart að sér i
Leeds i starfi og leik. Þau eru vel
þekkt innan Háskólans fyrir glað-
legt viðmót sitt og hafa verið frá-
bærir óopinberir sendiherrar
lands sins. Þau fóru til íslands
þann 14. júli.
OV-Reykjavik
Skálholtshátiðin verður á
morgun og hefst með klukkna-
hringingu kl. 13.30. Tiu minútum
siðar leikur Martin Hunger á org-
el Skálholtskirkju og áður en
messa hefst, klukkan 14.00, mun
gjalla lúðraþytur úr Þorlákstið-
um.
Við messuna munu biskup Is-
lands, herra Sigurbjörn Einars-
son, séra Sigurður Pálsson,
vigslubiskup, og séra Guðmundur
Óli Ólafsson, prestur i Skálholti,
þjóna fyrir altari, en séra Heimir
Steinsson, skólastjóri lýðháskól-
ans i Skálholti, prédikar. Skál-
holtskórinn syngur, forsöngvarar
verða þeir Ingvar Þórðarson og
Sigurður Erlendsson. Trompet-
leikarar verða Lárus Sveinsson
og Sæbjörn Jónsson, organleikari
Martin Hunger, en söngstjóri dr.
Róbert Abraham Ottósson, söng-
málastjóri þjóðkirkjunnar.
Klukkan 16.30 verður samkoma
i Skálholtskirkju. Þar verður kór-
söngur undir stjórn Martins
Hunger, prófessor dr. Björn Sig-
fússon flytur ræðu, Ingvar Jónas-
son leikur einleik á viólu við
organleik Martins Hunger og séra
Tómas Guðmundsson leiðir i ritn-
ingarlestur og bæn. Þá verður og
almennur söngur.
Eins og sjá má verður mikið
um mjög góða tónlist á Skálholts-
hátið i ár og er ekki að efa, að fjöl-
mennt mjög verður á þessu forna
biskupssetri á morgun. Farið
verður frá Umferðarmiðstöðinni
klukkan 11 fh. og lagt verður af
stað heim klukkan 18 eh. Farið
kostar kr. 225hvora leið og verður
matur seldur i tjöldum fyrir aust-
an, fyrir þá, sem ekki vilja hafa
hann með sér og njóta hans i þvi
stórfenglega umhverfi, sem i
Skálholti er.
„Fegurðarsamkeppni”
minka
Klp-Reykjavik
Landssamband loðdýraræktar-
búa á islandi hefur nú á
prjónunum, að halda sýningu á
minkum á komandi hausti. Viiða
erlenis cru slikar sýningar
haldnar á hverju hausti, enda eru
þær taldar auka samkeppni milli
búanna á aðhafa sem fallegust og
bczt dýr, auk þess sem þær hafa
mikil áhrif á matsatriði á
dýrunum meðal þeirra manna,
sem vinna við búin.
„Við látum okkur dreyna um að
halda svona sýningu vor”, sagði
Páll Pálsson, einn af stjórnar-
mönnum landssambandsins, er
við ræddum við hann i gær. — Það
er mikill áhugi fyrir þessu meðal
þeirra, sem starfa við minkarækt
hér á landi. En það verður varla
fyrr en i nóv-des. sem þessi
sýning getur farið fram. Við erum
búnir að fá loforð frá fyrirtækinu
í haust?
Hudson Bay i London, um að
senda hingað mann sem mun að-
stoða við uppsetningu á
sýningunni og dæma i henni, en
h"ér á landi er slikur dómari ekki
fyrir hendi.
Sumir vilja sjálfsagt segja, að
minkurinn sé ekki fallegur. En
þeir sem vinna við þetta segja
annað. Þeir sjá margt fallegt
við minkinn, engu siður en þeir
sem hafa með önnur dýr að gera,
sjá fallegt við þau. Það eru lika
mörg dýr á minkabúunum hér
og getur þetta þvi orðið skemmti-
leg keppni auk þess, sem svona
sýning hlýtur að hafa góð áhrif á
minkarækt i landinu, en hún er
nú i miklum uppgangi.
íslenzkar smásögur
þýddar á ensku
Smásögur eftir tólf islenzka rit-
höfunda i enskri þýðingu komu út
i vikunni. Það er ekki á hverjum
degi að þýðingar á islenzkum
verkum eru gefinútá ensku — og
útkoma bókar af þessu tagi er þvi
jafnan viðburður.
SHORT STORIES OF TODAY,
Twelve Modern Icelandic
Authors, er titill bókarinnar, sem
er i bókaflokknum ICELAND
REVIEW LIBRARY. Sögurnar
valdi og þýddi Alan Boucher og
eru þær eftir þessa höfunda:
Halldór Stefánsson, Guðmund
Danielsson, Jón Dan, Ólaf Jóhann
Sigurðsson, Jakobinu Sigurðar-
dóttur, Jón Óskar, Geir
Kristjánsson, Jóhannes Helga,
Indriða G. Þorsteinsson Svövu
Jakobsdóttur, Hannes Pétursson
og Jökul Jakobsson.
Aður hefur komið út i flokki
ICELAND REVIEW LIBRARY
safn ljóðaþýðinga islenzkra
skálda, einnig valin og þýdd af
Alan Boucher. Eins og nafnið
bendir til, er það útgáfa
timaritsins Iceland Review,
sem stendur að þessum nýja
flokki islenzkra verka i enskri
þýðingu.
Viðunandi samningur
I forystugrein Visis i
gær er fjailað um viðskipta-
samninginn við Efnahags-
bandalagið, sem Einar
Agústsson, utanrikisráðherra,
mun undirrita i dag, og
viðhorfin í landhelgisdeilunni
við Breta.
Visir segir: „Eftir erfiða
byrjun og töluvert samninga-
þóf hefur islendingum tekizt
að ná viðunandi viðskipta-
santningi við Efnahagsbanda-
lag Evrópu. i fyrstunni setti
bandalagið fram mjög
óhagstætt lilboð, líklega að
tilhlutan Breta og vegna Iand-
helgisdeilunnar. Siðan kom
bandalagið smámsaman til
móts við kröfur islendinga,
þannig að nú hefur að mestu
leyti tekizt að varðveita þau
viðskiptafrfðindi, sem island
hafðii Fríverzlunarsamtökum
Evrópu og færa þau yfir á
iniklu stærra markaðssvæði.”
Fyrirvari EBE í
landheigisdeilunni
Um fyrirvara EBE
varðandi landhelgisdeiluna
við Breta segir Vísir:
„Helzti galli viðskipta-
samningsins við Efnahags-
bandalagið er fyrrivari
bandalgsins um, að tollfrfðindi
sjávaafurða þurfi ekki að
koma til framkvæmda, ef
viðunandi lausn fáist ekki á
landhclgisdeilu islcndinga við
Breta og Vestur-Þjóðverja.
Gegn þessu ákvæði hafa
tslendingar áskilið sér rétt til
að fullgilda ekki samniuginn,
ef þessum fyrirvara banda-
lagsins verður beitt. Þessi
fyrirvari islendinga var nauð-
synlegur, eu getur auðvitað
leitt til þess, að samningurinn
taki ekki gildi um næstu
áramót, þótl stefnt sé að þvi,
að svo verði.
Flestar islenzkar sjávar-
afurðir falla undir
samninginn, svo og allar
iðnaðarvörur. Efnahags-
bandalagið niun afnema tolla
sina i fimm jöfnuin áfönguin
frá 1. april á næsta ári til I. júli
1977. island mun afnema
verndartolla sina í áföngum
frá sama tima og fram til 1.
janúar 1980. Tollar á isfiski
og niðurlagðri sild munu ekki
hverfa alveg, en lækka þó
verulega.
Með þessum samningi
hefur friverzlun sú, sem við
höfum við Bretland, Norður-
lönd og nokkur fleiri lönd,
færzt yfir nærri alla Vestur-
Evrópu. Að sliku er mikill
hagur fyrir smáþjóð, sem er
verulega háð utanrikisvið-
skiptum. Við höfum
tollfrjálsan aðgang að gifur-
lega stórum markaði, þrefalt
stærri markaði en gömlu
Friverzlunarsam tökin voru.
Við getum þvi verið
ánægðir, þótt illa horfi i
landhelgisdeilunni og töf geti
orðið á þvi, að viðskipta-
samningurinn laki gildi.
Bretar eru mjög stifir i land-
helgismálinu og kunna að
verða stifir fram eftir vetri.
En þeir ráða ekki við timans
straum og þá 200 milna land-
helgisreglu, sein er i
uppsiglingu um allan heim.
Vissan um þetta veldur þvi, að
við látuni þá ekki kúga okkur i
landhelgismálinu, þrátt fyrir
ákvæði viðskiptasamningsins
við Efnahagsbandalagið. Við
biðum lieldur átekta.
Við horfum björtum augum
til framtiöarinnar á þessum
sviöuni. úr landhelgisdeilunni
mun greiðast i fyllingu
timans. Og með samningnum
við Efnahagsbandalagið
liöfum við hindrað viðskipta-
lega einangrun okkar og
tengzt fastari böndum við þær
þjóðir, sem mestan vaxtar-
brodd hafa í efnahagsmalum
um þessar mundir”. —TK