Tíminn - 22.07.1972, Page 12

12
TÍMINN
Laugardagur 22. júli 1972
dýrin með sér i örkina. Einu sinni átti ég lika konu og börn, þótt ég
standi nú einn uppi.”
„Jói er þó hjá þér”, sagði ég. ,,Hvað hefur hann fyrir stafni þessa
dagana?”
„Fátt þarffégt, Emilia. Það eitt er vist.”
Ég hafði spurt alveg út i bláinn, og þetta hvatskeytlega svar kom mér
á óvænt-. Gamli maðurinn tók aftur til máls, áður en mér fannst timi til
að spyrja meira.
„Ég varð að reka hann frá mér, og enginn rekur dótturson sinn frá
sér að nauðsynjalausu. En ég gat ekki vitað hann rægja þá, sem hafa
alið önn fyrirokkur öll þessi ár. Hann er þarna niður frá núna”. Og um
leið og hann sagði þetta, sneri hann sér við og benti i áttina til svartra
verksmiðjureykháfanna, sem bar yfir ána. „Hann er að koma af stað
verkfalli. Hann er einn af þeim, sem fengið hafa þessar grillur i höfuð-
ið, þessar bölvaðar uppreisnargrillur”.
„Jæja,” sagði ég og reyndi að hughreysta hann, „það getur vel verið,
að Jói liti talsvert öðrum augum á lifið en þú, en óþokki eða uppreinar-
seggur verður hann aldrei.”
„Nei, Jói er góður piltur, og það er einmitt sárast af öllu. Ég vildi
heldur vita hann undir grænni torfu eins og Mollý og þau öll hin en á
þessari óheillabraut. Ég get sagt þér það, Emilia, að það eru ill tiðindi i
vændum þarna niður frá, og það er hann Jói, sem rær undir. Svona
blindur er drengurinn orðinn”.
„Hvers konar tiðindi eru það?”
„Æ, öll þessi ræðuhöld, þau kunna ekki góðu að stýra. Samtök og
skipulag, annað geta hann og kunningjar hans ekki talað um, og verka-
lýðssambönd og laun og verkföll og lokun verksmiðjanna. Hvað held-
urðu að gerist, ungfrú, þegar þeir eru búnir að æsa sig upp með þessum
ræðuhöldum og fara að beita handaflinu og hnefaréttinum?”
Ég vildi ekki fallast á spádóma gamla mannsins. „Hvað ætli það
saki, þótt þeir haldi umræðufundi? Og svo hafa aldrei átt sér stað nein-
ar deilur hérna i verksmiðjunum.”
„Ég vildi, að þú hefðir rétt að mæla, ungfrú. Ég er orðinn of gamall
til þess að botna f vona löguðu, en Jói er gæddur mikilli mælsku eins og
faðir minn, sem drepinn var i róstunum i Dyflinni hérá árunum. Það er
hættuleg vöggugjöf. Hann gæti sannfært þig um, að svart sé hvitt, ef
hann vildi það viðhafa. Ég get ekki sofið um nætur yfir úmhugsuninni
um það, að hann Jói minn skuli verp þarna yfir i Friðarpipuverk-
smiðjunum, óbetranlegur og glataður með öllu.”
„Vertu ekki hryggur.” Ég var orðin óþölinmóð aðhlusta á kraf karls-
ins og þarmatölur. Þetta var of fagurt kvöld til þess að sóá þvi við að
hlusta á hást þrugl i gamalmenni. „Skoðanir Jóa munu breytast, þegar
hann er búinn að vera um tima i verksmiðjunum”.
„Það þarf engar getgátur eða spár,” sagði hann um leið og ég opnaði
hliðið. „Heimurinn er eins og hann hefur alltaf verið, og i honum er að-
eins tvenns konar fólk: yfirmenn og undirgefnir. Þótt öllu sé snúið öf-
ugt um stund, kemst allt i sama horf áður en lýkur, og hver og einn
verður þar, sem hann á heima.”
Ég var fegin að komast svo langt i burt, að ég heyrði ekki lengur
ráma raust Jóa gamla. Þó höfðu orð hans vakið forvitni mina. Það
hlaut að hafa verið meira en litið, sem þeim bar á milli, Jóa litla Kellý
og afa hans, úr þvi að það varð orsök þess, að þeir brugðu ævilangri
tryggð.
Weeks læknir var að koma út úr húsi sinu, er ég fór þar fram hjá. Ég
kastaði á hann kveðju um leið og hann opnaði hurð bifreiðarinnar og
fleygði inn áhaldatösku sinni. Sérhver bifreið, sem læknirinn eignaðist,
varð úndir eins sóðaleg og slitleg, hversu gljáandi og falleg sem hún
var, er hún kom i eigu hans. Ég gat ekki varizt brosi, þegar mér varð
litið á útötuð hjólin og hlifarnarog dældirnarog skellurnar, sem hann
hafði vgnrækt að láta gera við. Úti i sveitúnum kringum Blairsborg
staðhæfði fólkið, að það þekkti hljóðið i bifreið Weeks, þegar hann
brunaði fram hjá á kvöldin i sjúkravitjun. Ég get vei trúaö, aö þetta
hafi verið satt, þvi að það var einhver dularfullur skyldleiki með hinum
umsvifamikla, snarlega lækni og bifreið hans.
„Já, ” sagði hann, þegar við höfðum skipzt á kveðjum, „ég hef haft
mikið að gera i verksmiðjuhverfinu i kvöld. Illkynjuð lungnabólga hef-
ur stungið sér þar niður, og kona er i barnsnauð.”
„Það verður vökunótt hjá þér. Þú hefur allt of mikiðað gera”.
„Já,” svaraði hann. „Löngum nóg að gera þarna fyrir handan. 0-
jæja. Einn kemur og annar fer. Það er gangur lifsins.”
„Emma frænka hefur oft verið að tala um, að þú þyrftir að fá að-
stoðarlækni, nú þegar starf þitt er orðið svona umsvifamikið.”
„Ég er ekki ungur lengur”, sagði hann eins og hann væri að leiðrétta
mismæli. „Það á hún við. O-jæja. Getur verið, að ég geri það, ef ég rek-
st á mann, sem mér hentar. Ég hef einmitt augastað á tveim. — Gaman
annars að sjá þig aftur, Emilia. Vona, að þú látir þér Jiða vel i sumar.
Þú ert helzt til mögur. Þig myndi ekki saka þótt þú þyngdist um fáein
pund. Ekki vildir þú vist þiggja þetta ráð af mér? ”
Ég hristi höfuðið og hló. Hann horfði á mig rannsóknaraugum.
Þú likist föður þinum æ meir og Emmu frænku þinni”, hélt hann
áfram. ,'Þú ert bókstaflega orðin eins og Emma var. Hún var ekki
miklu eldri en þú ert núna,.árið sem ég kom hingað i Blairsb'org og ég
held... O-jæja. Það er sama hvað ég held.”
Hann hló afsakandi, og um leið og hann snaraði sér inn i bifreiðina og
laut framá til þess að setja vélina i gang,, drukknaði hláturinn skyndi-
lega i þungu andvarpi. Þetta samtal rifj^ðj upp fyrir mér orðróm um
það, að Weeks læknir hefði fyrr á árum lpgt talsverðan hug á Emmu
frænku. Ég velti þvi fyrir mér, hvort þessi orðrómur myndi hafa verið
sannur og hvað hefði getað verið þvi til fyrirstöðu, að þessi ráðahagur
tækist. Þarna ók hann brott i Sjúkravitjun, einmana og roskinn, og
þarna sat Emma i hópi einhverra nefndarkvenna og bollalagði um góð-
gerðastarfsemi. Aldrei Virðast hin glötuðu tækifæri mannanna til þess
að unnast og njótast jafnátakanlega sár og á rökkvuðum vorkvöldum.
Eða sóttu slikar hugsanir kannski aðeins á mig af þvi, að ég var ný-
komin heim i litla bæinn minn, þar sem mannleg örlög orkuðu meira á
hugann en i stórborginni?
„Litil borg er eins og lófi manns,” var Manga Flynn vön að segja,
„þar fer ekkert framhjá manni.”
Þetta kvöld hefur verið gætt. einhverjum töfrum eða hugur minn hef-
ur verið óvenjulega móttækilegur fyrir áhrif þess, sem var umhverfis
mig. Ég gaf nánar gætur að hverju húsi og hverjum garði, sem ég fór
fram hjá, og það var eins og ég sæi tren og girðingarnar og póstkass-
ana, sem voru við leið mina, i fyrsta og siðasta sinn, og heill min ylti á
þvi, að ég gaumgæfði allt nógu vel. Ef til vill hefur eimurinn yfir ánni
orkað á mig, ef til vill hafa heimastöðvarnar heillað mig svona. Ég veit
það eitt, að þetta aprilkvöld hefur valdið kaflaskilum i bók lifs mins.
1161
Lóðrétt
Lárétt
1) Islenzk.- 6) Miði,- 7) Box,-
9) Mann,- 11) 51.- 12) Sagð-
ur,- 13) Skel - 15) Svig,- 16)
Kona,- 18) Embættismenn,-
Lóðrétt
1) Land.- 2) Op.- 3) Ell,- 4)
Stök,- 5) Afturganga,- 8)
Veinið.- 10) Keyrðu,- 14)
Veik,- 15) Hélt á,- 17) Efni,-
Ráðning á gátu No. 1160.
Lárétt
1) Holland.-6) Áar.-7) MLI,-
9) Agn,- 11) Bú,- 12) RS,- 13)
Ost,- 15) Kák,- 16) ÁAt- 18)
Gerskur.-
1) Hamborg,- 2) Lái,- 3) La -
4) Ara,- 5) Danskur,- 8) Lús,-
10) Grá,- 14) Tár,- 15) Kák,-
17) Ás,-
I II lll
llil

LAUGARDAGUR
22. júli
7.00 Morgunútvarp
12.00 Dagskráin. Tónleikar. Til-
kynningar.
12.25 Fréttir og veðurfregnir.
Tilkynningar.
13. 00 Óskalög sjúklinga.Kristin
Sveinbjörnsdóttir kynnir.
14.30 i hágir. Jökull Jakobsson
sér um þáttinn.
15.00 Fréttir.
16.15 Veðurfregnir. Á nótum
æskunnar. Pétur Steingrims-
son og Andrea Jónsdóttir
kynna nýjustu dægurlögin.
17.00 Fréttir. Heimsmeistara-
einvigið i skák.
17.30 Ferðabókarlestur:
„Frekjan” eftir Gisla Jóns-
son. Hrafn Gunnlaugsson les
(7)
18.00 Frcttir á ensku.
18.10 Söngvar i léttum dúr.
Deanna Durbin syngur lög
úr kvikmyndum.
18.30 Tilkynningar.
18.45 Veðurfregnir. Dagskrá
kvöldsins.
19.00 Fréttir. Tilkynningar
19.30 Þjóðþrif. Gunnlaugur
Astgeirsson sér um þáttinn.
19.55 Hljómplöturabb.Þorsteins
Hannessonar.
20.40 Framhaldsleikrit „Nóttin
langa” eftii’ Alistair McLean.,
Sven Lange bjó til flutnings i-
útvarp. Þýðandi: Sigrún
Sigurðardóttir. Leikstjóri:
Jónas ‘Jónsson.
21.35 Lúðrasveit Húsavikur og
Karlakórinn Þrymur,leika og
syngja islenzk og erlend lög.
Einsöngvarar: Eysteinn
Sigurjónsson og Guðmundur
Gunnlaugsson. Stjórnandi:
Ladislav Vojta.
22.00 Fréttir.
22.15 Veðurfregnir. Danslög.
23.55 Fréttir í stuttu máli.
CATERPILLAR
Þér fáiö sniðin hjá
okkur ásamt fjöl-
breyttu úrvali efna