Tíminn - 26.07.1972, Blaðsíða 7

Miövikudagur. 26. júli 1972^
TÍMINN
7

Wnwww

Útgefandi: Fra'msóknarflokkurinn
x Framkvæmdastjóri: Kristján Benediktsson. Ritstjórar: Þór-:|::
: : arinn Þórarinsson (ábm.), Jón Helgason, Tómas Karlsson,;:::
:: Andrés Kristjánsson (ritstjóri Sunnudagsblaðs Timans)J|::
Auglýsingastjóri: Steingrimur Gislasoni. • Ritstjórnarskrif-,:;:
stofur i Edduhúsinu við Lindargötu, sfmar 18300-18306.:;:
Skrifstofur I Bankastræti 7 — afgreiöslusími 12323 — auglýs-x.
:;:ingasimi 19523. Aðrar skrifstofurrsimi 18300. Askriftargjald;;;
x 225 krónur á mánuði innan lands, i lausasölu 15 krónur ein-S
iá takið. Blaðaprent h.f. & ÍÍÍiiiÍ
Skattaálagningin
Þegar rikisstjórnin kom til valda ákvað hún
að bæta hag láglaunafólks og koma trygginga-
kerfinu i það horf, að öllum væru tryggðar
framfærslutekjur, en á þvi hafði verið mikill
misbrestur og svo mikil skekkja komin i
trygginga- og lifeyriskerfið, að hagur lifeyris-
þegna var orðinn ótrúlega misjafn eftir þvi i
hvaða stéttum menn höfðu starfað.
Þær miklu hækkanir á tryggingabótum, sem
ákveðnar voru.hefðu haft i för með sér að per-
sónuskattarnir, sem lögðust á menn án tillits
til tekna, hefðu hækkað um helming. Til þess
að verja hina tekjulágu og tekjulausu svo og
skólaunglingana og þá, sem þá hafa á
framfæri, varð þvi að fella persónuskattana
niður og innheimta tekjur til trygginganna með
öðrum sköttum, sem leggjast á menn eftir
efnum og ástæðum.
Þessar skattalagabreytingar voru við það
miðaðar, að hlutfallsleg skattbyrði launafólks
með lágar og miðlungstekjur lækkaði. Tekju-
aukning varð hins vegar mjög mikil hjá þorra
launþega á s.l. ári og þess vegna hlutu skattar
að hækka í krónutölu hjá þeim gjaldendum,
sem mikla tekjuaukningu höfðu á siðasta ári,
þótt hlutfallsleg skattbyrði væri óbreytt eða
lækkaði.
Skattálagningin nú varð i samræmi við þetta
og allur þorri gjaldenda i lágum og miðlungs-
tekjum getur vel við unað, þótt sú tið komi
sennilega aldrei að allir séu ánægðir með
skattana sina.
Hagur ellilifeyrisþega i landinu er mjög mis-
jafn. Þeir sem minnst höfðu fyrir sig áður að
leggja hafa nú fengið verulegar bætur með
þeirri tekjutryggingu, sem rikisstjórnin beitti
sér fyrir. En skattalagabreytingin hefur haft i
för með sér hækkanir hjá ýmsum öðrum. Þessi
rikisstjórn vill jafna kjör gamla fólksins og
tekjutryggingin var við það miðuð að enginn
þyrfti að liða skort, en hún telur ekki að
hátekjufólk og stóreigna, sem i þessum aldurs-
flokki er, eigi að verða skattlaust. En þeir
agnúar, sem orðið hafa i skattabreytingunum
varðandi ellilifeyrisþega og nú kunna að koma
i ljós, muni verða sniðin við þá framhalds-
endurskoðun skattalaganna, sem nú er i gangi.
Engin rikisstjórn hefur leikið gamla fólkið verr
en „viðreisnarstjórnin”. Mbl. er því varla
heppilegasti málsvari þessa fólks. t nýju
skattalögunum eru heimildir fyrir sveitar
stjórnir til að létta vissum álögum af ellilif-
eyrisþegum. Ihaldið i Reykjavík hefur ekki
framkvæmt þessa heimild. Því var einnig
innan handar að undanþyggja þetta fólk 50%
álagi á fasteignaskatt og 10% álagi á útsvör.
Það gerði hvorugt. Gagnrýni Mbl. á álagningu
á vissan hóp lifeyrisþega hittir þvi ekki sizt
meirihluta Sjálfstæðisflokksins i Reykjavik. -
-TK
| Hella Pick:
Framboð McGoverns veidur
kvíða í Vestur-Evrópu
Forustumenn þar vantreysta honum í varnarmálum
McGovcrn
HVAÐA GEORGE?
Fjarri fer, að alþýðumanni i
Evrópu sé nafn George
McGoverns jafn kunnugt og
það er orðið i Bandarikjunum.
i húsakynnum valdhafanna i
Evrópu er jafnvel litið á
manninn sjálfan sem viðSjdr-
verðan, og viss kviði bundinn
við frama hans.
Út i frá er fátt kunnugt um
afstöðu McGoverns til megin-
mála, einkum þó viðhorf hans
til utanrikismála almennt.
Tvennt er þó vitað með nokk-
urri vissu, eða, að hann vill
binda endi á styrjöldina i Viet-
nam eins fljótt og kostur er, og
eins, að hann virðist telja
nauðsynlegt að fækka i her
Bandarikjamanna i Evrópu.
VIÐHORF McGoverns til
lausnar Vietnam-málsins hafa
sýnilega nokkur áhrif á áætl-
anir valdamanna i Hanoi,
Peking og Moskvu. En afstaða
hans til varnamála yfirleitt
veldur Evrópumönnum
áhyggjum. Allmargir, sem
fúsir vildu fagna aukinni rót-
tækni hans i almennum stjórn-
málum, óttast eigi að siður, að
sem forseti Bandarikjanna
láti hann sér ef til vill ekki
nægja að láta Evrópu sigla
sinn sjó, heldur dragi svo úr
kjarnorkubúnaði hins vest-
ræna bandalags, að hann hætti
að veita örugga vörn gegn
ásækni kommúnista.
En i raun og veru mun
McGovern þykja meira um
það vert, að reyna að efna til
nýrrar og heillavænlegri sam-
vinnu en áður, en hitt, að láta
Bandarikjamenn hopa frá
skuldbindingunum við banda-
menn sina.
SENNILEGA eru viðhorf
Evrópumanna yfirleitt endur-
speglun á afstöðu bandariskra
stjórnmálaspekinga. Liklega
telja rikisstjórnir i Vestur-
Evrópu yfirleitt óliklegt, að
McGovern beri sigurorð af
Nixon forseta i kosningunum i
nóvember i haust.
Valdamönnum i höfuð-
borgum Evrópu er þó ljóst, að
ekki verður hjá þvi komizt að
veita viðhorfum McGoverns
alvarlega athygli úr þvi að
honum tókst að leika á
atvinnumennina við flokksvél
Demokrataflokksins og ná út-
nefningu. Honum yrði innilega
fagnað, ef hann færi að ráðum
PierreSallingers og fleiri vina
sinna og samherja, sem eru i
mjög nánu sambandi við
Evrópumenn, og leggja að
honum að skreppa stutta ferð
til Evrópu fljótlega eftir út-
nefninguna og áður en megin-
hrið kosningabaráttunnar
hefst.
MCGOVERN verður sem
forsetaefni að skýra stefnu
sina i utanrikismálum og
varnamálum miklu betur en
hann hefir gert til þessa, engu
siður en stefnu sina i innan-
rikismálunum yfirleitt. Hann
verður einnig knúinn til að
draga nokkuð úr sumu af þvi,
sem vakti mesta hrifni hinna
róttæku i upphafi forkosninga-
baráttunnar, en var öllum al-
menningi aftur á móti afar
ógeðfellt.
Samt sem áður er mjög svo
liklegt, að meginstefna hans
haldist hin sama i grund-
vallaratriðum. Hann hefir
haldið statt og stöðugt fram,
að Bandarikjamenn leggöu
mestan og beztan skerf að
auknu öryggi i heiminum með
þvi að sinna innanlandsmál-
unum af miklu meiri kost-
gæfni en þeir hafa gert að
undanförnu.
ÞEIM er báðum jafn ljóst
Nixon forseta og McGovern,
að barátta Bandarikjaþings
fyrir fækkun i her Bandarikja-
manna i Evrópu hlýtur að
harðna verulega þegar for-
setakosningarnar eru um garð
gengnar. Munurinn á afstöðu
þeirra keppinautanna er i
höfuðatriðum sá, að
McGovern hefir haldið fram,
að fækkun i her Bandarikja-
manna verði að lúta sam-
komulagi við samherja þeirra
i Evrópu, en Nixon reynir að
verjast kröfunum heima fyrir
um heimflutning bandariskra
hermanna með tilvisun til
samninga við Varsjárbanda-
lagsrikin um gagnkvæma
minnkun herafla i Evrópu
yfirleitt.
Andstæðingar McGoverns
munu halda fram, að með til-
lögum hans um einhliða
fækkun i her Bandarikja-
manna sé hann að hamla gegn
þvi, að Rússar sjái sér hag i að
semja um gagnkvæma fækkun
i eigin herjum.
En sennilega gera Rússar
sér glögga grein fyrir stjórn-
málaástandinu i Bandarikj-
unum. Þeir telja efalaust
öruggt, að þeir þurfi ekki
annað, — jafnvel þó að Nixon
verði við völd áfram, — en að
þreyja þorrann og góuna,þar
til Bandarikjaþing samþykkir
lækkun á framlagi til banda-
risks hers i Evrópu.
HÉR kemur einnig til álita
sú staðreynd, sem Frakkar
hafa fyrstir manna lagt
áherzlu á að gagnkvæm og
jafnvæg minnkun herafla er i
raun og veru ekki til. Hvarf
bandariskra hersveita vestur
um haf og heim, án þess að i
þess stað komi hersveitir
Vestur-Evrópurikja, er Rúss-
um augljóst hagræði, þar sem
þeir eru miklum mun nær
vettvangi en Bandarikja-
menn, jafnvel þó að þeir yrðu
að draga nokkuð úr núverandi
herafla sinum i Austur-Þýzka-
landi og Póllandi.
McGovern stakk upp á þvi,
meðan á forsetakosningunum
stóð, að fækkað yrði i her
Bandarikjamanna i Evrópu úr
300 þúsund i 130 þúsund
manns. Hann kvað hins vegar
aldrei á um, hvenær þetta ætti
að gerast, en lagði þess i stað
höfuðáherzlu á, að fækkunina
ætti að samræma viðleitni
Evrópumanr.a til að efla eigin
hervarnir. I þessu efni taldi
hann heppilegt, að Atlants-
hafsbandalagið kæmi á stofn
sérstakri ráðherranefnd, sem
kæmi sér saman um nýja
stefnu i varnamálunum og
gæti endurskoðun Atlants-
hafssáttmálans ef til vill
komið til álita.
t STEFN USKRA Demo-
krataflokksins eru engin
ákvæði um stærð Bandarikja-
hers i Evrópu eða að henni
vikið beinlinis. Hins vegar er
þar ótvirætt skorað á Evrópu-
menn að koma til liðs við
Bandarikjamenn við mótun
skynsamlegra varnahlutverks
en áður. t skjalinu stendur
berum orðum:
,,Skýr ákvæði um her-
mannatölu skipta ekki mestu
máli i samskiptum okkar við
önnur Atlantshafsbandalags-
riki. Meginatriðið er áfram-
haldandi skuldbindingar til
samræmdra og sameiginlegra
varna”.
ENN sem komið er virðist
lækkun á hernaðarútgjöldum
Bandarikjanna einkum hafa
vakað fyrir McGovern , þegar
hann hefir verið að hugsa og
ræða um her Bandarikja-
manna i Evrópu. Akveðnar og
jákvæðar hugmyndir hans um
eðli og framtið samskipta
Bandarikjanna og Efnahags-
bandalags Evrópu virðast
ekki hafa mótað afstöðu hans i
þessu efni. Hitt ber þó að hafa
i huga, að Gordon Weil, einn af
helztu samstarfsmönnum
McGoverns, starfaði um sk^ið
sem einn af talsmönnum
Efnahagsbandalagsins, en rit-
aði siðar i bandarisk blöð
greinar um bandalagið og
hafði þá aðsetur i Briissel.
Weil er þvi nákunnugur
málefnum Efnahagsbanda-
lagsins og þar á ofan mjög
ákafur áhugamaður um ein-
ingu Evrópu. McGovern
kemst þvi ekki upp meö að
gleyma Efnahagsbandalaginu
meðan hans nýtur við. En
McGovern hefir ef til vill
meiri áhuga á öðru en Efna-
hagsbandalaginu og framtið
þess eins og nú er komið
málum, en bandalagið kann
eigi að siður að komast að
raun um, að honum sé ljós
þörfin á að láta evrópska
bandamenn Bandarikjanna
vita, að hann vilji stuðla að
eflingu og einingu Evrópu
engu siður en Kennedy á sin-
um tima.