Tíminn - 30.07.1972, Blaðsíða 19

Spnnudagur 30. júli 1972
TÍMINN
19
Liwingstone afr,a7P1s'!»»d
Aftur fékk Stanley malariu og
þá annaðist Livingstone hann.
Siðar skrifaði Stanley að þennan
tima sem þeir voru saman, hafi
samband þeirra verið eins og
föður og sonar og engum duldist
að þeim þótti innilega vænt
hvorum um hinn. Stanley var
foreldralaus og hafði verið mest
einn um æfina.
í dagbók Livingstones er þessi
klausa skrifuð: — Stanley reynir
að fá mig til að fara heim, styrkja
likama minn og fá falskar tennur.
En Livingstone vildi ekki fara
heim. Hann var að leita að upp-
tökum Nilar og vildi finna þau.
Siðan ætlaöi hann að leggjast til
hinztu hvildar i afriska jörð, þar
sem kona hans lá grafin.
Leiðir skilja
Þann 14. marz 1872 skildu leiöir
Livingstone og Stanleys. Þeir áttu
eríitt með að leyna tilfinningum
sinum. Stanley var á leið heim, en
Livingstone á leið inn i AfriTcu,
þar sem báðir vissu, að hann
myndi deyja. Stanley lýsti
kveðjustundinni á þessa leið: —
Þegar við gengum út úr húsinu,
tók fólkið að syngja. Ég horfði
lengi á Livingstone til að mynd
hans skyldi festast i vitund minni.
Stanley hélt til austurs, fór
hálfa þriðju mflu á dag, yfir ár og
mýrar, og framhjá þorpum
herskárra höfðingja, sem
heimtuðu skatt.
1 mai kom hann til Bagamoyo á
ströndinni og hitti þar meðlim úr
„Livingstone-björgunarleið-
angri” sem settur hafði verið á
laggirnar af brezka landfræði-
félaginu. Leiðangursmenn voru
að leggja af stað inn i landið,
þegar Stanley færði þeim fréttina
um Livingstone. Jafnvel brezk
kurteisi megnaði ekki að yfir-
skyggja afbrýðissemina og hatrið
gegn Stanley. Ekki batnaði
ástandið þegar hann sagði að
brezki konsúllinn i Zansibar hefði
ekkert viljað gera til að hjálpa
Livingstone. Til að breiða yfir
þetta, sagði konsúllinn við
Oswell yngsta son Livingstones,
að Stanley hefði aðeins ætlað að
auðgast á föður hans. Er Oswell
skrifaði föður sinum þetta, svarði
Livingstone, að hafi svo verið,
ætti Stanley auðinn skildan.
Til Parisar.
Stanley fór til Evrópu og kom
til Marseilles i júnilok um miðja
nótt. Stanley fór þegar frá borði
og hóf leit á hótelum borgarinnar,
unz hann fann fulltrúa blaðs síns,
sem kominn var frá Paris.
í borginni var einnig blaða-
maður frá brezka blaðinu „Daily
Telegraph” og sendi hann skeyti
til London þar sem hann sagði að
sér þætti leitt að tilkynna, að
maðurinn sem fundið hefði
Livingstone væri bandariskur en
ekki Breti. Stanley sjálfur viður-
kenndi nefnilega ekki, að hann
væri brezkur að uppruna og
fæddur IBretlandi.
Oruggur I þeirri trú, að enginn
vissi þetta, fór Stanley til
Parisar, þar sem bandariski am-
bassadorinn hélt honum veizlu
meö „kjúkling á la Stanley” sem
aðalrétt.
Ágústmánuði eyddi Stanley i
London, þar sem hann var áð
ljúka við bókina „Hvernig ég
fann Livingstone”. Einnig varð
hann að svara fjölda ásakana um
að hann hefði búið þetta allt til,
aðeins stolið dagbókum Living-
stones, en aldrei séð hann sjálfan.
En Stanley lagði fram
sannanir, og fékk að njóta þeirrar
virðingar, sem hann átti skilið.
Landfræðifélagið brezka sæmdi
hann loks æðsta heiðursmerki
sinu.
Vissi hvað gera skyldi
Meðan á þessu gekk, var
Livingstone á leið að upptökum
Nilar. Hann átti aðeins eftir niu
mánuði ólifaða. í einu af siðustu
bréfum sinum segir hann um
Stanley: — Hann lagði sig oft-
sinnis i lifshættu til að þjóna mér
sem sonur. Ef til vill liggur þarna
á milli linanna ásökun til sonarins
Oswells, sem fór alla leið til
Zansibar, en siðan heim aftur, án
þess að finna föður sinn.
David Livingstone lézt i maí
1873 á leið til Zambedi. Burðar-
menn smuröu likið og fluttu það
til strandar. Ferðin til Bagamoyo
tók eitt ár. Þeir komu likinu fyrir
á tröppum kaþólsku trúboös-
stöðvarinnar, þar sem Stanley
hafði gist fyrstu nóttina i Afrfku.
Hús þetta stendur enn.
Stanley var i Afriku að skrifa
um baráttu Breta á Gull-
ströndinni, er hann frétti um
dauða Livingstones. Hann vissi
þegar hvað gera skyldi.Hann var
sá, sem ljúka átti ætlunarverki
Livingstones.
Stanley er sá landkönnuður
sem gert hefur mestu upp-
götvanirnar i Afriku. Hann var ó-
venju þolinn og atorkusamur og
var framúrskarandi skipuleggj-
andi. Gagnstætt þvi sem var um
Livingstone, hafði Stanley enga
visindalega menntun.
Bæöi sem landkönnuður og per-
sónuleiki stendur David Living-
stone meðal hinna fremstu i
mannkynssögunni, hann naut
sömu virðingar meðal hvitra og
svartra. Frá Afríku var lik hans
flutt til Bretlands þar sem það
var grafið i Westminster Abbey.
(Þýtt og endursagt SB
Sumarútsalan hefst á morgun 31. júli
Ullarkápur
Terylenekápur
Draktir
Hef opnað lækningastofu i
Læknastöðinni,
Glæsibæ, Álfheimum 74,
Sérgrein: kvensjúkdómar og
fæðingarhjálp.
Viðtalstimi eftir umtali i sima 86311.
Viglundur Þór Þorsteinsson, læknir.
Orlofsferðir
verkafólks
Ennþá geta félagsmenn verkalýðsfélaga
innan Alþýðusambands íslands komist i
hinar ódýru ferðir á vegum A.S.l. og
Sunnu til Norðurlanda, Rinarlanda og
Mallorka i ágúst og september n.k..
Allar upplýsingar hjá verkalýðsfélögun-
um og Ferðaskrifstofunni Sunnu, svo og
umboðsmönnum Sunnu, sem jafnframt
skrá þátttakendur.
Alþýðuorlof
Buxnadraktir
Jakkar
Mikið og gott úrval’ —
lágt verð
BERNHARÐ
LAXDAL
Kjörgarði

5
tsso
Margskonar grill-réttir, steiktar
kartöflur, salat og súpur. Kaffi, te,
mjólk, smurbrauð og^kökur.
Fjölþættar vörur fyrir ferðafólk m.a.
ijósmyndavörur og sportvörur. —
Gas og gasáfyllingar. — Benzin og
oliur. — Þvottaplan.
Verið velkomin í nýtt og fallegt hús.
VEITINGASKALINN BRÚ, Hrútafiröi.
mu
menn
s
I
§
a
l

Samband islenzkra samvinnufélaga
VÉLADEILD
Armula 3 Reykiavik simi 38900
Em>

heyhleðsluvagnar
fyrirliggjandi