Tíminn - 06.08.1972, Blaðsíða 6

'6
TÍMINN
Sunnudagur 6." ágúst 1972
JpGudjónsson Itf.
Skúlagötu 26
11740
Anna Þórhallsdóttir:
Föðurlandsvinur
Valnastakkur og
bjartar nætur
ÓV-Kcykjavík
i i sumar, scm og undanfarin
isumur, hafa verið haldnar kvöld-
vökur fyrir erlenda ferðamenn á
vegum Ferðaleikhússins. í sumar
hafa kvöldvökur þessar vcrið
haldnar i ráðstcfnusal Loftleiða-
hótelsins og þangað litu Tima-
menn inn i fyrrakvöld.
Kvöldvökurnar hafa verið vel
Isóttar í sumar og láta ferðamenn
'mjög vel af efni þvi, sem þar er
flutt. Má þar nefna meðal annars
upplestur úr Islendingasögunum,
þjóðlagasöng, rimur, þjóðsögur,
ljóð og kvikmynd um tsland, gerð
af ósvaldi Knudsen. Eru kvöld-
vökurnar greinilega ekkert siður
fyrir Islendinga — svo framar-
lega sem þeir skilja ensku — en
útlendinga.
I ár taka þátt i ,,Björtum nótt-
um” sumarleikhússins Kristin
Magnús Guðbjartsdóttir, sem
stofnaði Ferðaleikhúsið 1965, Leo
(Munro) Vilhjálmsson, Andrés
Valberg og söngvararnir Kristinn
Rósantsson og Július Sigmunds-
son, en trióðið, sem auglýst hefur
verið, hætti nýlega.
Sérstaka athygli kvöldvöku-
gesta hefur vakið Andrés Val-
berg, sem kveður rimur —
iklæddur valnastakk miklum, lik-
ast til þeim eina i heiminum, en
Andrés hefur unnið að gerð
stakksins allt frá barnsaldri.
1 sumar flutti dr. Hallgrimur
Helgason, tónskáld erindi i Há-
skóla íslands, sex að tölu, og var
hann boðinn til fyrirlestrahalds-
ins af heimspekideild skólans.
Erindin fjölluðu um tónvisindi.
Sumt af þvi, sem kennt var,
tókst mörgum leikmönnum ekki
að skilja, flóknar formúlur og út-
lend nöfn, sem islenzkt mál á enn
ekki nöfn yfir, var ekki auöskilj-
anlegt, en annað kom kunnuglega
fyrir sjónir, ekki sizt af þvi, að
rimnalög og þjóðlög voru leikin af
segulbandi eða sungin, jafnframt
skýringunum á hinum ýmsu
formum.
Dæmin voru tekin frá elztu gerð
islenzkrar tónlistar, en ýmis
þjóðleg tónskáld hafa notað það
efni til uppbyggingar stærri
verka. Rimnalögin og þjóðlögin
eru af mörgum álitin i sérflokki
allrar veraldar, frá söngsögulegu
sjónarmiði.
Dr. Hallgrimur hefir margoft
og á margan hátt sýnt, að hann er
sannur föðurlandsvinur, mikill
fræðimaður og tónskáld. I hádeg-
iserindum hans i rikisútvarpinu,
sem flutt hafa verið og endurflutt,
hvetur hann landsmenn til að
gæta þessa verðmæta þjóðar
arfs, sem hann hefur unnið sleitu-
laust að. Hann á sennilega mikið
segulbands upptökusafn af ferð-
um sinum viðsvegar um landið og
mörg nótnahefti hefur hann sjálf-
ur gefið út, sem er f jársjóður út af
fyrir sig.
I lok erindaflutnings i háskól-
anum flutti einn háskólamaður
þakkarávarp fyrir hönd skólans,
og lét þau orð falla, að hann
harmaði að hin fátæka stofnun,
háskólinn, væri þess vanmegnug
að stofnsetja tónvisindadeild
innan skólans.
Dr. Hallgrimur Helgason hefur
verið prófessor i Kanada undan-
farin ár. Sú spurning vaknar,
hvort íslendingar séu svo vel
staddir efnahagslega, að þeir hafi
efni á að láta slikan kunnáttu-
mann fara úr landi og láta aðrar
þjóðir njóta þekkingar hans. —
Sé það vilji Hallgrims að koma
heim aftur, þyrfti islenzka rikið
að sjá honum fyrir sjálfstæðri
stöðu,þar sem honum gæfist rúm-
ur timi til tónsmiða og annarra
áhugamáia.
Arið 1930 var hinn ágæti músik-
maður Sigurður Birkis heiðraður
fyrir starf sitt við tónlistina með
þvi að stofnsett var handa honum
nýtt embætti, það var Söngmála-
stjóri þjóðkirkjunnar.
Agætur músikdoktor veitir nú
þessu embætti forstöðu, Robert
A. Ottosson. Hann þjónar öllu
landinu, og mun það vera mikið
kirkjustarf. Nú er spurningin,
vegna fólksfjölgunar i landinu
siðan 1930, hvort ekki væri ástæða
til að stofnsetja embætti Söng-
málastjóra rikisins. Dr. Hall-
grimur Helgason mundi án efa
geta skipulagt og unnið upp það
starf, sem væri þarft fyrir is-
lenzka rikið.
Þeirri, sem ritar þessa grein.er
vel kunnugt um dugnað og iðju-
semi mannsins, sem hér fær yfir-
skriftina Föðurlandsvinur.
Við dr. Hallgrimur höfum unnið
töluvert saman, meðal annars við
upptöku þjóðlaga og aö útgáfu
tveggja hefta, sem Menningar-
sjóður gaf út. Þessar tvær nótna-
bækur innihalda 13 sönglög, öll
eftir Sveinbjörn Sveinbjörnsson,
tónskáld. Eins og ég hef áður get-
ið i blaðagrein var það mitt verk,
að þessi lög, sem hafa legið óút-
gefin siðan 1930, að ekkja Svein-
björns gaf þau rfkinu, voru fram
tekin og texti þýddur frá ensku á
islenzku. Skáldið góða Jakob Jóh.
Smári þýddi ljóðin.sem eru að
minum dómi með snilldarbrag,
eftir þvi sem ljóðaþýðingar við
lög geta verið.
Nótnahandritin með þýðingum
lagði ég i hendur dr. Hallgrims,
sem sá um útgáfuna fyrir hönd
Menningarsjóðs. Þvi miður sjást
þess ekki merki á bókunum.aðég
sé neitt þarna við riðin, nafns
mins er hvergi getið, sem kannski
hefur stafað af gleymsku.
Til gamans má minast á, að á
tveimur háskólahátiðum hafa lög
úr þessum nótnaheftum verið
notuð. Þar á meðal ,,Ég elska
land”, sem er undur fagurt lag.
Við dr. Hallgrimur störfuðum að
þessu verki með vandvirkni, og
efni i fleiri nótnabækur sem þess-
ar er enn innilokað i Landsbóka-
safninu.„Siglumásæinn”,sem dr.
Hallgrimur samdi fyrir hljóm-
plötu mina (L.P.) „12 islenzk
sönglög” var leikið fyrir nokkrum
árum i Budapest-útvarpið i Ung-
verjalandi.
1 lok þessarar músikhugleið-
ingar ber mér sem öðrum að
fagna samþykki höfundarréttar,
sem háttvirt alþingi staðfesti nú
nýlega, þó að biðin hafi verið
nokkuð löng eða i 10 ár.
Dr. jur. Þórður Eyjólfsson á
heiður og þökk fyrir starf sitt i þvi
máli. Listafólk ætti að hraða til-
komu innheimtuskrifstofu fyrir
flutningsgjöldin, eða fá Stef-skrif-
stofuna til liðveizlu.
Hér eftir ættu yfirmenn fjöl-
miðla að gæta þess, að listafólki
verði ekki mismunað og að dreif-
ing verði sanngjörn.
Starfsemi íslendingaféiagsins í Höfn:
Efnt til móðurmáls-
kennslu fyrir 24 börn
Þetta eru þau, sem taka þátt i Björtum nóttum í ár.
SONY
lifandi veröld
sjónar og tónari
FASTE IG NAVAL
Skólavörðustíg 3A. II, hæð.
Símar 22911 — 19253.
FASTEIGNAKAUPENDUR
Vanti yður fasteign, þá hafið'
samband við skrifstofu vora.
Fasteignir af öllum stærðum
og gerðum fullbúnar og í
ismíðum.
FASTEIGNASELJENDUR
Vinsamlegast látið skrá fast-
eignir yðar hjá okkur.
Áherzla lögjj -á góða og ör-
ugga þjónustu: Leitið uppl.
um verð og skilmála. Maka-
skiptasamn. oft mögulegir.
Önnumst’ hvers konar samn-
ingsgerð fyrir yður.
Jón Arason, hdl.
Málflutnlngur . fasteignasala
Islendingafélagið i Kaup-
mannahöfn hélt uppi ýmis konar
starfsemi fyrir landa i borginni á
siöastliðnum vetri, og var það
annað árið, sem félagsheimilið i
húsi Jóns Sigurðssonar var starf-
rækt, en þar fer aðalstarf félags-
ins fram. Aðalfundur félagsins
var haldinn siðast i október, og
urðu þá nokkur skipti i stjórn. Or
henni áttu að ganga samkvæmt
lögum Armann Kristjánsson, Er-
lendur Búason og Július Sólnes,
sem var formaður. I þeirra stað
voru kosnir Guðmundur Björns-
son, Sigurgeir Ölafsson og Svavar
Sigmundsson,og er sá fyrstnefndi
formaður. Aðrir i stjórn eru Guð
rún Eiriksdóttir og Vilhjálmur
Guðmundsson. Armanni voru
þökkuð góð störf i þágu félagsins,
en hann hafði setið i stjórn þess i
25 ár.
Félagið efndi til nokkurra
funda siðastliðinn vetur, ýmist
eitt sér eða i samvinnu við Náms-
mannafélagið. Nokkur spilakvöld
voru haldin, einnig jólatrésfagn-
aður fyrir börn félagsmanna.
Þorrablót var haidið á þorraþræl.
Þar var islenzkur matur á borð-
um, og þeir Jörundur Guðmunds-
son og Hannes Jón Hannesson
skemmtu gestum. Á afmælisdegi
Halldórs Laxness, 23. april, var
haldinn samkoma i félags-
heimilinu til heiðurs skáldinu.
Þar flutti Vésteinn ólason lektor
erindi um þjóðfélagsafstöðu Hall-
dórs. Jón Helgason prófessor las
úr verkum hans og fluttir voru
kaflar úr Islandsklukkunni af
hljómplötum. Nýjung i starfi
félagsins á árinu var sú, að komið
var á kennslu i móðurmáli fyrir
islenzk börn i Höfn, og var haldið
tveggja mánaða námskeið til
reynslu i vor. Kennt var i tveim
flokkum, eldri og yngri, og sóttu
námskeiðiö 24 börn. I ráði er að 1
halda þessari starfsemi áfram,
þar sem hún þótti gefast allvel, og
hefur verið leitað til islenzkra
yfirvalda um að styrkja hana.
Félagið hefur á árinu efnt til
þriggja hópferða til tslands með
Flugfélagi Islands, einnar fyrir
jól og tveggja i sumar. Hafa um
430félagsmenn notfærtsér þessar
ferðir. Félagsmenn i tslendinga-
félaginu eru nú um 700 talsins.