Tíminn - 16.08.1972, Page 1

IGNIS
UPPÞVOTTAVÉLAR
SIMI: 19294 SlMI: 26660
kæli-
skápar
TO/tÁHctSjAséJLasi. hJt
RAFTÆKJADEILD
Hafnarstræti 23
Símar 18395 & 86500
Þannig er umhorfs á þeim slóöum, sem vatniö mun flæöa yfir.
VETRARFORÐABÚRIÐ ER
FARIÐ AÐ MYNDAST
Bráðabirgðafarvegi Köldukvíslar og flóðgátt stíflugarðsins lokið
Landmælingar fá nýja myndavél:
Ódýrasta filman
kostar 14 þúsund
SB-Þórisósi.
Vatnsforðabúriö mikla á öræf-
unum er tekiö aö myndast. Þegar
klukkan var tuttugu mfnútur
gengin i fimm í gær var skurði
þeim, sem veriö hefur bráöa-
birgöafarvegur Köidukvislar lok-
að með dýnamitsprengju. Sjö
risastórir bitar úr steinsteypu,
tuttugu og fimm smálestir hver,
settir i flóögátt stiflunnar, er gerö
hefur verið.
Viðstaddir þennan atburð voru
verkfræðingar og verkstjórar
verktakafélagsins Hlaðbæjar,
sem annars þarna framkvæmdir,
auk blaðamanna og blaðaljós-
myndara, sem boðið var upp að
Þórisósi til þess að fylgjast með
þessum sögulega atburði.
Fyrsta klukkutimann hækkaði
ört ofan stiflunnar, og var komið
þrjátiu til fjörutiu sentimetra
djúpt vatn við garðinn. En eftir
þvi sem vatnið dreifist yfir stærra
svæði mun yfirborðið hækka hæg-
ar, og er torsagt fyrirfram,
hversu lengi hið mikla uppistöðu-
lón verður að myndast. Óraflæmi
fer þarna undir vatn, og það er
háð úrkomu og vatnsrennsli,
hversu langan tima þetta tekur.
Vatn úr uppistöðulóninu við
stifluna mun renna hálfs annars
kilómetra veg i bórisvatn, og
mun yfirborð þess hækka til
' muna, þar sem það verður stiflað
við Þórisós. Tekur það þá sess
Þingvallavatns og veröur stærsta
vatn landsins, um áttatiu ferkiló-
metrar.
A vetrum mun þó lækka i þvi
um allt að fimmtán metra vegna
vatnsmiðlunar i þágu fyrirhug-
aðrar Tungnárvirkjunar og orku-
versins viö Búrfell.
KJ-ReykjavIk.
— Nú getum viö tekiö myndir af
landinu úr allt aö 25 þúsund feta
hæö i staö 18 þúsund feta áöur,
sögöu þeir Ágúst Böövarsson og
Agúst Guömundsson land-
mæiingamenn, er þeir sýndu
fréttamanni Timans splunkunýja
svissneska myndavél, sem Land-
mælingar islands hafa eignazt.
Myndavélineraf gerðinni Wild,
og veröur hún notuð til að taka
loftmyndir úr nýju Fokker
Friendship-landhelgisgæzluvél-
inni. Myndirnar úr þessari vél eru
23x23 sm á hvora hlið. Hægt er aö
nota ferns konar filmur i nýju vél-
ina: Venjulegar svarthvitar,
infrarauðar filmur litfilmur og
infrarauðar litfilmur. Minnsti
timi milli mynda er ein og hálf
sekúnda, en filmurnar i þessa
nýju vél eru allt að 120 metra
langar og kostar hver slik filma
af ódýrustu gerö um 28 þúsund
krónur.en 60 metrarnir 14 þúsund.
120 metra litfilma af ódýrustu
gerð kostar um 70 þúsund krónur.
Ljósopið á þessari nýju mynda-
vél er frá 5,6-22, og venjulega er
tekið á hraða 1/300-1/500. Brenni-
vidd linsunnar er 15 sm, en til
samanburðar má geta þess, aö
algeng brennividd 35 mm mynda-
véla er um 5 sm.
Ágúst Böövarsson, forstööu-.
maður Landmælinganna, sagði
Timanum, að lengi hefði staðið til
að fá nýja myndavél, þvi mikil
verkefni biða svona tækis. Hingað
komin kostar vélin um 3,3 mill-
jónir.
Hjá Landmælingum liggur fyr-
ir að taka nýjar loftmyndir af öll-
um jöröum á landinu, en byggöin
er stöðugt að breytast, og þvi
verða myndir úreltar eftir nokkur
ár.
Inn á hverja loftmynd, sem tek-
in er kemur dagsetning, tima-
setning og hæö flugvélarinnar,
auk númers myndarinnar og eru
sérstakar litlar myndavélar fyrir
hvert þessara atriða.
1 næstu viku koma hingað til
lands sérfræöingar frá Fokker-
verksmiðjunum, og veröa til
ráðuneytis um, hvernig mynda-
vélinni skuli komið fyrir I flugvél-
inni, en myndavélin vegur um 150
kg, og tekur dálitið pláss.
Sauðárkrókur:
2 GÖTUR
MALBIKAÐAR
ÞM-Reykjavik
Nú er unniö aö malbikun gatna
á Sauðárkróki. Er verið að mal-
bika tvær götur, Aðalgötu og
Skagfirðingabraut. Vegalengdin
sem malbikuö verður er um 1 1/2
km á lengd og nær i gegnum bæ-
inn. Malbikið er keypt á Akur-
eyri, og flutt á s.s. 12 bilum, sem
hver um sig fer einar tvær feröir
á dag. Það eru bilar sem taka 8-12
tonn, sem annast þessa flutninga.
Fyrir einum átta árum hafði ver-
ið malbikað á Sauðárkróki, en
meö ófullkomnum tækjum, svo að
þær framkvæmdir heppnuöust
ekki mjög vel.
Einnig er unnið að nýrri vatns-
veitu fyrir staöinn, og er meining-
in að hún verði tilbúin i haust. Þá
er einnig veriö að vinna að skóla-
byggingu á Sauöárkróki.
DÝPSTU LEYNDARDÓMAR JARÐ-
SKORPUNNAR GÆTU RÁÐIZT HÉR
Engin fjarstæða, að rdðizt verði í að bora niður d lag þrjú
hérlendis á næstu drum, segir dr. Guðmundur Pdlmason
Það er ofarlega á óskaiista
nefndar þeirrar, sem skipu-
leggur rannsóknir á Mið-
Atlantshryggnum, að bora
niöur i lag þrjú, fer visinda-
menn nefna svo. Það er viöast
hvar mjög djúpt I jöröu á
þurrlendi, en sums staöar á
islandi er tiltölulega grunnt á
þvi, og þess vegna getur rekiö
aö þvi, jafnvel einhvern tima á
næstu árum, að slik borun
veröi gerð hérlendis.
Þetta lag hefur fundizt við
jarðskjálftamælingar, og er
einkenni þess, að bylgjuhraði
er meiri i þvi, en yfirborðs-
bergi. En menn vita ekki,
hvernig varið er eðli þess og
uppruna, þótt sú kenning hafi
verið sett fram, að það hafi
upphaflega verið basaltlag, er
á einhvern hátt hafi umbreytzt
i þéttara form.
1-2 kílómetrar i jöröu
niðri á þrem stööum
Við ræddum i gær við dr.
Guðmund Pálmason, for-
stöðumann jarðhitadeildar
Orkustofnunar, um þær iikur,
sem á þvi kunna að vera, að
borað verði niður i þetta lag
hérlendis, en doktorsritgerö
Guðmundar fjallaði einmitt
um gerð jarðskorpunnar undir
Islandi og fylgdu henni kort,
sem sýndu, hversu djúpt er á
þessu lagi á Islandi. Það
var einnig hann, sem hreyfði
þvi á þingi jarðfræðinga hér-
lendis árið 1967, að i þessa bor-
un yrði ráðizt.
— Það er ákaflega misdjúpt
á þessu lagi hér á landi, sagði
dr. Guðmundur — sums staðar
djúpt, en annars staðar
grunnt, þetta einn til tveir kil-
ómetrar. Einna grynnst er
niður á það á Snæfellsnesi, á
allstóru svæði i Húnavatns-
sýslu, i Vatnsdal og þar i
grennd, og i Hornafirði. Eigi
að siður yrði borun af þessu
tagi ákaflega kostnaðarsöm.
Fyrirsjáanlegt gildi hennar
yrði fræðilegt, þó enginn geti á
hinn bóginn fullyrt til hvers
slikar rannsóknir geta leitt
siðar meir.
Ofarlega á óskalista
í janúar i fyrravetur
Menn hafa verið að ná úr
jarðskorpunni á hafsbotni
bergtegundum, sem getgátur
eru um, að séu úr þessu lagi
þrjú, sem við köll
um, hélt dr. Guðmundur
áfram. En ósannað er, að svo
sé. Þess vegna er ekki nein
fjarstæða, að að þvi geti rekið
innan tiltölulega skamms
tima, aö i könnunarboranir
verði ráðizt hér, þegar
visindamenn hafa fengið sig
fullreynda á borunum i hafs-
botninn. Fyrir tveimur eða
þremur árum beindi banda-
riskur háskóli til okkar fyrir-
spurnum um þetta mál, og á
fundi nefndar þeirrar, sem
fjallar um rannsóknir á Mið-
Atlantshryggnum, i Princeton
i Bandarikjunum i janúar-
mánuði siöast liðinn, var slik
borun sett ofarlega á lista um
verkefni, sem æskilegt væri aö
leysa.
A þessum fundi, sem dr.
Guðmundur vitnar til, voru
nokkrir islenzkir visinda-
menn, þeirra á meðal hann
sjálfur, og er skýrsla um
þennan fund væntanleg innan
skamms.
Eins konar uppfylling
hugmynda Jules Vernes
Þaö er skemmtilegt til þess
að hugsa, ef svo kynni aö fara,
að einhverjir dýpstu leyndar-
dómar jarðskorpunnar i eigin-
legustu merkingu yrðu ráðnir
hér á landi, hvort sem það yrði
nú i Húnaþingi eða Hornafirði
eða á Snæfellsnesi, þar sem
furöusagnahöfundurinn Jules
Verne lét sögupersónur sinar
fara ævintýralegt ferðalag
niður i iður jarðar.
Nú er ekki lengur neinn
galdur að fara umhverfis jörö-
ina á áttatiu dögum, og þótt
ekki væri nema á broti úr
þeim tima, og kannski rennur
sú stund upp, að undirstaða
Snæfellsness veröi könnuð til
dýpsturóta. -JH.
Dr. Guömundur Pálmason.