Tíminn - 20.08.1972, Blaðsíða 3

Sunnudagur 20. ágúst 1972
TÍMINN
3
Minnisstæður dagur
í Þingmúlakirkju
Séra Gisli Brynjólfsson, fyrrum
prófastur, nú fulltrúi i landbún-
aðarráðuneytinu, er kunnur
maður, ekki einungis frá prests-
skapartið sinni, heldur og ekki
siður eftir að hann breytti um
starf.
Nú ferðast hann um landið
þvert og endilangt á vegum
Kirkjujarðasjóðs, ,,þvi viða
stendur fé hans fótum^ en séra
Gisli er umsjónarmaður jarð-
eignasjóðsins sem kunnugt er.
Séra Gisli er glöggskygn á feg-
urð og tilbrigði islenzkrar náttúru
og fundvis á fornan fróðleik um
menn og málefni, einkum þó
kirkjusögulegs efnis. Fjölmargar
skemmtilegar greinar á hann i
blöðum og timaritum.
I Morgunblaðinu 29. júli 1970 á
hann grein með yfirskriftinni.
„Veðréttur Wathne I Þingmúla-
kirkjuV
t þessari grein rekur hann i
stuttu og skýru máli byggingar-
sögu núverandi kirkju i Þingmúla
i Skriðdal. I raun og veru er saga
sú ekkert ævintýraleg og þó á hún
sina sérstöðu. Þingmúlakirkja
mun vera eina kirkjan á landi
hér, sem veðsett hefur verið fyrir
„verzlunarskuldum” viðkomandi
prests.
En hún stób það af sér eins og
„stormþotu” og stendur enn, i
öllu sinu yfirlætisleysi, með likum
ummerkjum og i upphafi að öðru
en málningu, þó hún sé nú komin
langt á niunda áratuginn, byggð
1886 af séra Páli Pálssyni er þá
sat staðinn.
Þetta er ekkert stórhýsi, enda
sóknin aldrei mannmörg verið, en
kirkjan er yfir höfuð snotur og
vandlega gjörð, að öllu þvi, er séð
verður” segir prófasturinn i
Suður-Múla prófastsdæmi, ásamt
nánari lýsingu, er hann visiterar
hana árið eftir að hún er byggð.
Margir prestar hafa embættað i
þessu litla guðshúsi og látið að þvi
liggja, að óviða hafi þeim „liðið
betur” við starf sitt. Má þvi ætla,
að þrátt fyrir allt hafi kirkju-
bygging þessi vel tekizt og sé ekki
guði óvelkomin.
Sunnudaginn 4. júni s.l. fór eft-
irminnileg athöfn fram i kirkj-
unni. Þar afhenti Jónina Salný
Guðmundsdóttir, húsfreyja á
Lynghól, kirkjunni að gjöf skirn-
arfont til minningar um móðir
sina, Pálinu Fanney Stefáns-
Þá er búið að velja fegurstu
götuna i Reykjavik þetta árið —
og fallegasta einbýlishúsið lika.
Fegrunarfélagið stendur fyrir
þessu vali — og er mér raunar
ekki kunnugt um aðrar fegrunar-
framkvæmdir þess ágæta félags-
skapar.
Raunar er það ekki ætlun min
að gagnrýna störf Fegrunar-
félagsins. Þessi félagsskapur hef-
ur vissulega unnið ágætt starf
með þvi að benda á þau atriði i út-
liti borgarinnar, sem talin eru til
fyrirmyndar — og unnið þannig
starf sitt á jákvæðan hátt i kyrr-
þey. En þessi starfsemi sýndi
okkur einnig að veruleg þörf er á
öðru félagi, sem starfað gæti á
hliðstæðum grundvelli: Skúraút-
rýmingarfélaginu.
Fyrir tveimur arum las ég
grein i enska blaðinu ”The
Guardian”. Höfundurinn, Micha-
el nokkur Blake hafði dvalið hér i
nokkra daga, og setti sig siðan
upp sem helzta sérfræðing blaðs-
ins i islenzkum málefnum — m.a.
islenzkri byggingarlist með is-
lenzkar skúrabyggingar sem sér-
grein. Margt var þar af mikilli
ósanngirni skrifað og heldur illa
undirpúkkað — enda tóku landar i
Lundúnum sig til og rituðu mót-
mælabréf — sem þetta virðulega
blað birti vitanlega ekki!
dóttir, húsfreyju á Geirúlfsstöð-
um, er lézt i nóv. 1970. Að gjöfinni
stóðu eftirlifandi eiginmaður,
Guðmundur Sveinsson bóndi á
Geirúlfsstöðum, börn hans og
systkini hinnar látnu — Mýra-
systkinin. — En faðir þeirra,
Stefán hreppstjóri Þórarinsson
lét sér mjög annt um kirkjuna og
safnaðarlif i Skriðdal um sina
daga. Um eða yfir 20 ár var hann
bæði forsöngvari og meðhjálpari
og rækti það starf af einstakri al-
úð og samvizkusemi.
Skirnarfontur þessi er hinn
fegursti gripur, gerður af Þórarni
Stefánssyni, fyrr kennara á
Laugarvatni (bróðir Pálinu heit-
innar).
Hann er áttstrendur með út-
Um skúra og drasl
Þótt ég væri grein Blakes þessa
ósammála i flestum atriðum, þá
varð ég samt að viðurkenna að i
skúramálunum hafði sá enski á
réttu að standa. Ég efast um að
nokkur höfuðborg i Evrópu norð-
anverðri bjóði upp á jafn mörg af-
brigði skúrabygginga — sem eiga
það eitt sameiginlegt, að vera
herfilega illa haldið við: ryðið og
málningarleysið haldast drengi-
lega i hendur og þar sem þeir
aðilar ná ekki til, taka strákarnir
i næstu götum sig til og halda
verkinu áfram. Rúður allar
brotnar, gapandi gluggatóftir og
hangandi hurðir blasa við augum
— inni virðist allt drasl borgar-
innar vera samankomið.
Þessar sérkennilegu byggingar
— skúrarnir — finnast á óvænt-
ustu stöðum i borginni — en þvi
miður einkum og sérilagi i vest-
urbænum — stoiti borgarinnar.
Gönguferð gegnum Grjótaþorpið
nægir til þess að fullvissa sig um
tilveru þessara fyrirbæra — en
vitaskuld eru þeir viðar. Þetta er
þeim mun leiðinlegra, þar sem
talsvert hefur verið gert að þvl
undanfarið, að lagfæra sum eldri
húsin i þessum bæjarhluta: göm-
ul bárujárnshús eru nær óþekkj-
anleg orðin, þar sem þau lyfta
upp umhverfinu með sinum
skæru litum og vel hirtu um-
hverfi.
skornum táknmyndum á öllum
hliðum, stórvel gerður. Fylgir
honum bók i vönduðu bandi. í
henni er ljósmynd af fontinum, og
þar gerir listamaðurinn rækilega
grein fyrir merkingu hverrar
myndar. Enn fremur eru þar nöfn
allra þeirra, er að gjöfinni stóðu.
Sóknarpresturinn, séra Gunnar
Kristjánsson las þessar skýr-
ingar, sem yrði of langt mál að
rekja hér og þakkaði fyrir hönd
kirkjunnar. Þá voru skirð tvö
börn, þrjú ungmenni fermd og
gefin saman ein brúðhjón. Að þvi
búnu fór fram óvenju fjölmenn
altarisganga.
Þá er og þess að geta, að áður
en gengið var i kirkjuna þessu
sinni breiddi Ragnheiður Einars-
En auk skúranna er einnig að
finna aðskiljanlegustu hluti, sem
skildir hafa veriö eftir milli húsa
— og helzt li,tur svo út.að þeir hafi
gleymzt þar. Ónýtir tiu hjóla
trukkar geta ekki talizt einsdæmi
— stórhætta fyrir börn að
ógleymdum ljótleikanum. Járna-
draslýmisskonar, fúnar spýtur —
vottar um þá fornu dyggð söfnun-
argleðina, sem með árunum hef-
ur breyzt i hirðuleysi.
Niðurstaðan af þessum hugleið-
ingum gæti t.d. orðið sú, að Fegr-
unarfélagið birti auk myndanna
af fallegasta einbýlishúsinu og
fegurstu götunni, myndir af ljót-
asta skúrnum og ótótlegasta
draslinu — ásamt upplýsingum
um eigendurna, og áskorun til
þeirra um að gera nú annað-
hvort: Fjarlægja þessar eigur
sinar með öllu eða taka rækilega
til, mála skúrinn og setja rúður i
gluggana, lamir á hurðina og lás
fyrir.
Og þá verður manni hugsað til
þeirra skúra, sem blasa við aug-
um flestra borgaranna — gömlu
húsanna i Bernhöftstorfunni. Eig-
andi þeirra — Rikissjóður —
kæmi vissulega til greina sem
fyrsti verðlaunahafinn i þessari
samkeppni —
Páll Heiðar Jónsson.
dóttir, húsfreyja I Litla-Sandfelli á
altarið sérlega failegan og vel
gerðan dúk, sem hún sjálf hafði
saumað og gefið, og i fyrra við
fermingu var presturinn skrýdd-
ur nýjum og vönduöum hökli, sem
kvenfélagið gaf, en Ragnheiður
saumaði, endurgjaldslaust.
Fyrir þessa ræktarsemi og
góðu gjafir þakkaði fyrir hönd
safnaðarins Björn Bjarnason,
sóknarnefndarmaöur i Birkihlið,
og vil ég af heilum huga taka
undir þær þakkir, um leið og ég
bið þeim öllum blessunar guðs,
sem á einn eða annan hátt, hafa
að þessum gjöfum staðið, þvi tvi-
mælalaust eru þær þessu aldna
húsi mikill fengur og gefendum til
verðugs sóma.
Friðrik Jónsson
safnaðarfuiltrúi.
UTANLANDSFERÐIR VIÐ ALLRA HÆFI
LONDON
frá kr. 14.102,-
iBeint þotuflug báðar leiðir, brottför
Ivikulega. Innifalið: gisting og morg-
lunverður á fyrsta flokks hóteli. öll
I herbergi með baði og sjónvarpi. Ferð-
lir milli hótels og flugvallar og ýmis-
| legt fleira. Þetta verða vinsælar ferðir
Itil milljónaborgarinnar. Leikhús og
I skemmtanalif það viðfrægasta I ver-
löldinni, en vöruhúsin hættulega
freistandi.
KAUPMANNA-
HÖFN
Brottför í hverri viku. Innifalið: beint
þotuflug báðar leiðir, gisting og tvær
máltiðir á dag. Eigin skrifstofa Sunnu
i Kaupmannahöfn með islenzku
starfsfólki. Hægt að velja um dvöl á
mörgum hótelum og fá ódýrar fram-
haldsferðir til flestra Evrópulanda
með Tiæreborg og Sterling Airwavs.
Nú komast loksins allir ódýrt til Kaup-
mannahafnar. Allra leiðir liggja til
hinnar glaðværu og skemmtilegu
borgar við sundið.
MALLORCA
frá kr. 12.500,-
Beint þotuflug báðar leiðir, eða með
| viðkomu i London. Brottför hálfs-
mánaðarlega til 15. júni og I hverri
| viku eftir það. Frjálst val um dvöl i
ibúðum i Palma og i baðstrandabæi-
unum (Trianon og Granada) eða hin-
um vinsælu hótelum Antillas Barba-
dos, Playa de Palma, Melia Magaluf
og fl. Eigin skrifstofa Sunnu i Palma
j með íslenzku starfsfólki veitir öryggi
og þjónustu. Mallorka er fjölsóttasta
| sólskinsparadís Evrópu.
Fjölskylduafsláttur.
COSTADELSOL
frá kr. 12.500,-
Brottför hálfsmánaðarlega, og i
hverri viku eftir 27. júli. Beint þotu
flug báðar leiðir, eða með viðdvöl
London. Sunna hefir samning um
gistirými á aftirsóttúm hótelum
Torremolinos (Alay og Las Palomas)
og íbúðum, iuxusíbúðunum Playa
mar í Torremolinos og Soficobygg-
ingunum Perlas og fl. I Fuengirola og
| Torremolinos. Islenzkir fararstjórar
Sunnu á Costa del Sol hafa skrifstofu-
I aðstöðu í Torremolinos, þar sem
alltaf er auðvelt að ná til þeirra. Costa
del Sol er næst fjölsóttasta sólskins-
paradís Evrópu og Sunna getur boðið
[upp á beztu hótel og ibúðir á hag
kvæmum kjörum.
YMSAR FERÐIR
Norðurlandaferð 15 dagar, brottför
29. júní.
Kaupmannahöfn, Oslo, Þelamörk og
Sviþjóð.
| Kaupmannahöfn - Rinarlönd
15 dagar, brottför 6. júli og 3. ágúst.
Ekið um Þýzkaland til Rinarlanda.
Kaupmannahöfn - Róm - Sorrento
21 dagur, brottför 13. júli.
Vika i Kaupmannahöfn vika i
Sorrentoiog viku í Rómarborg.
| Paris - Rinarlönd - Sviss
16 dagar, brottför 20. ágúst.
I Landið helga - Egyptaland - Libanon
20 dagar, brottför 7. október.
Kynnið ykkur verð og gæði Sunnu-
j ferðanna með áætlunarflugi eða hinu
I ótrúlega ódýra leiguflugi. SUNNA
| gerir öllum kleift að ferðast.
Sunna er alþjóðleg IATA
ferðáskrifstofa
lERflASKRIFSTOFAH SDNNA BANIASTREH 7 ® 1640012070
.. ' ' ..... in™«a