Tíminn - 27.08.1972, Blaðsíða 11

Sunnudagur 27. ágúst 1972
wmmm
TÍMINN
n
er hagkvæmari en
ún sé dýrari í upphafi
i, einn mesta völund bókbindarastéttarinnar
sem kom eftir pappann. Inn-
linurnar á hvitu myndinni brenni
ég svo með heitu járni. Það var
eingöngu sjálfs min hugmynd að
nota heitt járn til þess. En að visu
býst ég varla við þvi að þær mjóu
linur— þessar með gullslitnum —
sjáist, þegar búið verður að ljós-
mynda þetta og offsetprenta það i
viðbót. En samskeytin, þar sem
hvita myndin og svarta skinnið
mætast, —- þau eiga að vera svo
slétt, að þar finnist alls engin
ójafna, þótt strokið sé með
fingurgómi yfir.
— Hvað er eiginlega lengi verið
að ganga frá sliku bókarskrauti —
fella mynd niður i slétt skinn, svo
að hvergi sjáist né finnist nein
ójafna?
— Ó, ég veit ekki. Þetta er ákaf-
lega finlegt nákvæmnisverk. Ætli
það séu ekki svona sex til átta
klukkutimar, fyrir utan timann
sem fór i að teikna myndina i
upphafi.
— Vel á minnzt.: Eftir hvaða
frummyndum teiknaðir þú þessar
myndir, sem eru utan á bókum
Hallgrims Péturssonar?
— Myndina af Kristi á krossin-
um fann ég inni i bókinni sjálfri,
en hinar tvær eru hugarfóstur
sjálfs min.
— Við höfum nú hér fyrir fram-
an okkur þrjár bækur eftir Hall-
grim Pétursson, allar bundnar i
hið vandaðasta band. Hvað gætir
þú imyndað þér að farið hefðu
margir dagar i að binda þessar
þrjár bækur?
— Ég átti i dálitlum erfiðleik-
um með sniðgyllinguna, þvi mig
vantaði eitt efnið sem til hennar
þurfti. En að þeim töfum frátöld-
um, gæti ég hugsað, að það hefði
farið svona um það bil ein vika i
hverja bók. Handgyllingin er
ákaflega seinleg.
Stjörnurnar, sem sjást þarna
utan með, eru allar gylltar i hönd-
um, ein og ein i einu. Það er feiki-
leg yfirlega.
— Það væri þá hægt að hugsa
sér, að það kostaði eitthvað dálit-
ið að láta binda fyrir sig bækur
með þessum hætti, ef vinna við
hvert bindi tæki heila viku —- fyrir
nú utan allt efnið.
— Já, ég er hræddur um það.
Nei, svona vinnu er i raun og
sannleika ógerningur að meta til
peninga, og gildir það reyndar
um marga aðra handavinnu.
—Já, önnur handavinna seg
irðu. Hefur þú ekki reynt fyrir þér
á öðrum sviðum? Fengizt við út-
skurð, skrautskrift, eða annað
þess háttar?
— Otskuröinum skulum við
sleppa. En ég var snemma
spenntur fyrir skrautskriftinni.
Þegar pabbi var beðinn að útbúa
möppur utan um skrautrituð
skjöl, varð mér oft býsna starsýnt
á þau. Þetta varð til þess, að ég
bað Sigfús Halldórsson tónskáld
að skrifa upp fyrir mig stafrófið,
svo ég gæti æft mig á þvi.
— Og hefur þú siðan lagt stund
á skrautritun?
— Það hefur nú allt verið i
smáum stil. Jú, ég hef skrautritað
fyrir fjölskylduna brúðarkort og
þess háttar.
— Væri ekki gaman að hafa
þarna dálitla hliðargrein, svona
til þess að lifga upp á hversdag-
leikann?
— Jú, áreiðanlega. Skrautritun
er feikilega heillandi verkefni —
ef maður gerir nógu vel.
— Ert þú ekki eins og flestir
fagmenn, að þér sé illa við að
ólærðir eða litt lærðir fúskarar
séu að fást við bókband, meira af
vilja en mætti?
— Jú, að sjálfsögðu er mér af-
arilla við það. Þetta er langverst
fyrir þá, sem slikra verka eiga að
njóta, þvi þarna er oft um að ræöa
hreina og beina eyðilegginu á
góðum og dýrum bókum. Við höf-
um fengið til gyllingar bækur,
sem fólk hefur látið óvana menn
binda fyrir sig, af þvi að þeir
höfðu gert það fyrir eitthvað
minni pening en faglærðir menn.
En þegar til hefur átt að taka,
hafa þessar bækur iðulega veriö
hálfónýtar. Þær hafa verið skorn-
ar allt að þvi inn að prenti, og á
allan hátt svo herfilega útleiknar
að ógerningur hefði verið að láta
binda þær upp, þótt eigendurnir
hefðu viljað leggja i þann kostn-
að. Svona ðtleiknar höfum við
fengið margar bækur, sem orðnar
eru mjög fágætar, eins og til
dæmis fyrstu árgangana af Arbók
Ferðafélags Islands. Það er satt
að segja ömurlegt til þess að vita,
að fólk, sem ætlaði að spara sér
nokkrar krónur með þvi að láta
óvana og óvandvirka menn binda
fyrir sig bækur, skuli svo hljóta
þá refsingu fyrir sparsemina, að
eyðilagðir eru fyrir þvi hlutir,
sem næstum ógerningur er að
endurnýja, hversu fegnir sem
menn vildu.
— Já, það má náttúrulega ekki
minna vera, en að eigendurnir fái
bækur sinar óskemmdar til baka.
— Það finnst mér. Það er að
sönnu ekki algengt, að við sjáum
bækur, sem hafa blátt áfram ver-
ið eyðilagðar, en þær eru oft stór-
lega skemmdar, og venjulega
miklu verr útlitandi en nokkur
þörf er á. Mér finnst að fólk ætti
að hugsa sig tvisvar um, áöur en
það lætur bækur sinar i hendur
óvandvirkra manna, jafnvel þótt
þeir séu eitthvað ódýrari á vinnu
sina en hinir.
— Hvert er álit þitt á bók-
bandskennslunni i landinu? Er
hún ekki helzt til litið skipulögð?
— Jú, hún er of litið skipulögð.
Handiðaskólinn er að visu til, en
hann framleiðir ekki iðnaðar-
menn. Hér þarf að risa upp raun-
verulegur verknámsskóli fyrir
bókbindara. Skóli, sem kenndi al-
veg hreint handband svo sem þrjá
eða fjóra mánuði á ári. Margir,
sem læra bókband, eru alltof
slakir i gyllingunni, jafnvel þótt
þeirséu komnir á lokastig i námi.
En það er nú svo með hana, að
það er æfingin ein, sem þar skap-
ar meistarann. Það veitir ekkert
af að menn æfi gyllingu á hverj-
um einasta degi, þau fjögur ár,
sem þeir eru við nám.
— Ertu ekki bjartsýnn á fram-
tið iðngreinar þinnar?
— Jú, ég er það. Það hefur ekki
verið nein þurrð á verkefnum sið-
an ég fór aö fylgjast meö þessum
málum, og ég held, að það veröi
næg verkefni i framtiðinni. Ég
neita þvi ekki, að mér finnst
kennsla i bókbandi mætti taka
nokkrum framförum frá þvi sem
nú er. Það er alltof algengt, að
maður sjái illa bundið, jafnvel af
lærðum mönnum. Slikt finnst
manni illt til afspurnar fyrir
stéttina.
Það heyrist oft, að handband sé
orðið dýrt, og vist er það. En ég
held, að þeir sem svo tala, ættu
sjálfir að kynna sér, hvilikt verk
þetta er. Ýmsir þeirra hafa farið i
Handiðaskólann til þess að sann-
færa sig um að þaö sé nú öldungis
ekki mikið verk að binda eina
bókarskruddu. Þeir hafa flestir
komið fróðari til baka.
-VS.
Ragnar Einarsson með nokkra af listmunum sinum á milli handanna.
Hér má svo að lokum sjá gestabók hjónanna i Háagerði 65. Þaö er ekki
kastaö til hennar höndum, fremur en vænta mátti. Gyllt ikrók og kring,
með upphleyptum reit fyrir hvern staf I kilinum, en framan á fremra
spjaldi synda svanir á bárum.
heildsala - smasa/a
HELLESENS
RAFHLÖÐUR
steel power
15 VOLT
RAFTÆKJADEILD HAFNARSTRÆTI 23 • REYKJAViK • SIMI 18395
TIZKUVERZLUN UNGA FOLKSINS
KARNABÆR
eltthvad
66 SIIVII -13630
;^1 'Vr '
ZJsZSíanp®5»i
5?
j&SB
..:S@Ö
m. vhéW

■ VRTiáT' *-V
^ ^ I ^ ir
j|//:j| > Í j| ! v'íi’ 1
1 r t J
UJ . 1! . * Mosnl j-
' - V v.f

HLJOMT/EKJA
OG PLÖTUDEILD
LAUGAVEGI