Tíminn - 02.09.1972, Page 3
Laugardagur 2. september 1972
TÍMINN
3
Barnakenn-
arar vilja
„réttlæti”
Barnakennurum þykja störf sin
ekki ýkja hátt metin sé miðað við
hvar þeim er skipað i launa-
flokka. Eftirfarandi ályktun var
send til Menntamálaráðuneytis-
ins og undirrituðu hana 130 kenn-
arar:
Reykjavik.
31.8. 1972.
Kennarar á kennaranámskeið-
um, sem haldin eru i Reykjavik,
vilja vekja athygli á ályktun, er
samþykkt var á siðastá þingi SIB
og hljóöar svo:
Myndin er af Sveini Einarssyni leikhússtjóra og Vilhjálmi Þ. Gfslasyni form. Þjóöleikhússráðs.
Nýtt leikár hefst hjá
Þjóðleikhúsinu
1. Að kennarar fái greidda fulla
dagpeninga sem aðrir opinberir
starfsmenn, er þeir sækja opinber
kennaranámskeið Heima eða
erlendis.
2. Að kennarar geti, með þvi að
sækja opinber kennaranámskeið,
hækkað i launaflokkum.
Sú fáránlega regla gildir um
kennaranámskeið, að kennarar
fá aðeins kr. 500,- á dag til uppi-
halds, sem er aðeins hluti af dag-
peningum annarra opinberra
starfsmanna. Hvers vegna eru
kennarar settir skör lægra?
Þurfa þeir e.t.v. minna til að lifa
af? Benda má ráðamönnum
rikisins á, að aðrir opinberir
starfsmenn sækja námskeið og
skóla á vinnutima og halda full-
um launum, en kennarar sækja
námskeið i fritima sinum, og
aðeins þeir kennarar, sem búa i
25 km fjarlægð meða meira frá
námskeiðsstað, fá þetta brot af
dagpeningum annarra starfs-
manna rikisins. Þeir, sem búa
nær, þurfa engu að siður að leggja
i talsveröan kostnað námsins
vegna.
ÞAD ER ÞVl RÉTTLAT
KRAFA ALLRA KENNARA,
SEM SÆKJA NAMSKEIÐ í FRI-
TIMA SÍNLJM, AÐ ÞEIR FAI
GREIDDA FULLA DAGPEN-
INGA.
Þegar barnakennari hefur náð
18. launaflokki, kemst hann ekki
hærra i launastiganum, hversu
mjög sem hann leggur sig i lima
við aðafla sér aukinnar menntun-
ar með þvi að sækja námskeið,
sem miða beinlinis að þvi að gera
hann hæfari i starfi.
Það er ekkert réttlæti i þvi, aö
viðbótarmenntun almennra
barnakennara skuli ekki vera
metin til launahækkunar, og þess
vegna krefjast kennarar þess, að
viss fjöldi stiga, sem námskeiðin
veita þeim, verði skoðuð sem
hækkun i launaflokkum.
ÞAÐ ER VON OKKAR, AÐ
RADUNEYTIÐ LEIÐRÉTTI
STRAX ÞETTA ÓRÉTTLÆTI.
Starfsemi Þjóðleikhússins hófst
föstudaginn 1. september að lokn-
um sumarleyfum. Þann dag hóf
hinn nýi þjóöleikhússtjóri,
Sveinn Einarsson, störf hjá Þjóð-
leikhúsinu.
Allt fastafólk leikhússins, sem
er milli 70 og 80 var boðað til
fundar á leiksviðinu kl. 9.30 um
morguninn. Sveinn Einarsson,
leikhússtjóri, ávarpaði sam-
starfsfólk sitt og bauð það vel-
komið til starfa á hinu ný byrjaða
leikári. Einnig rakti hann I meg-
Um siöustu helgi lauk öryggis-
beltahappdrætti Umferöarráös,
sem staöiö hefur yfir undanfarn-
ar átta helgar. Lokavinningurinn,
sumarauki fyrir tvo á Mailorca,
var dreginn út siöastliöinn
fimmtudag og kom vinningurinn
á miöa nr. 38642.
Umferðarráði erkunnugt um 12
umferðarslys sl. þrjá mánuöi þar
sem 17 manns notuðu öryggisbelti
og talið er að beltin hafi komið i
veg fyrir alvarleg meiðsli.
Samtals var dreift 50.000 happ-
drættismiöum og dregnir út 11
vinningar, hinir 10 voru hver að
upphæð 10 þúsund kr. Dreifing
inatriðum, hvernig starfseminni
yrði háttað á þessu leikári.
Þá tók Vilhjálmur Þ. Gislason
formaöur Þjóðleikhúsráös til
máls og bauö Svein velkominn til
starfa hjá Þjóöleikhúsinu og ósk-
aði honum gæfu og gengis i hinu
nýja starfi. Ennfremur buöu þau
Guðbjörg Þorbjarnardóttir og
Gunnar Eyjólfsson, Svein vel-
kominn fyrir hönd leikara Þjóð-
leikhússins og Kristinn Daniels-
son, fyrir hönd leiksviðs og tækni-
manna.
happdrættismiðanna fór fram I
öllum kjördæmum landsins svo
og útdráttur vinninga. Flestum
miðum var dreift um verzlunar-
mannahelgina eða 10 þús. miðum.
Sjö bifreiöatryggingafélög gáfu
vinningana en lögreglumenn á 20
stööum, auk vegaeftirlits lögregl-
unnar, önnuðust dreifingu happ-
drættismiðanna.
Geröar hafa verið athuganir á
notkun öryggisbelta og eru niður-
stöður þessar:
1. Ath. gerö i júll 1971:
Belti notuð af farþega og öku-
manni: 52.4%
2. Ath. gerö I júni 1972:
Belti notuð af farþega og öku-
manni: 46.0%
3. Ath. gerð i ágúst 1972:
Belti notuð af farþega og öku-
manni: 92.0%
Athuganir þessar tóku ein-
göngu til umferðar á þjóövegum,
þ.e. utan þéttbýlis, og bifreiða,
sem búnar eru öryggisbeltum, en
talið er að nú séu 18-19 þús. bif-
reiöir með öryggisbelti. Er þvi
árangur þessa fræðslustarfs mjög
góöur og mun betri en vænzt var i
upphafi.
Þess má geta til fróðleiks, að
þar sem öryggisbelti hafa verið
lögleidd, þ.e. i Astraliu, er notkun
um 80.0% utan þéttbýlis. Hér á
landi er notkun öryggisbelta i
þéttbýli hins vegar mjög litil.
Skýrslur Umferðarráös um
umferðarslys sýna, að 85.0% allra
umferðaróhappa veröa i þéttbýli.
Er þvi mikilvægt að notkun
öryggisbelta i þéttbýli aukizt
verulega frá þvi sem nú er. Und-
anfarin ár hefur fjölgun slysa
Æfingar hófust þennan sama
dag á leikriti Bertolts Brecht Tú-
skildingsóperunni og veröur leik-
urinn frumsýndur i byrjun októ-
ber. Leikstjóri er Gísli Alfreðs-
son, en Róbert Arnfinnsson leikur
aðalhlutverkið....
Hinn 16. þessa mánaöar hefjast
sýningar aftur áSjálfstæöu fólki,
en leikurinn var sýndur 21 sinni á
s.l. leikári og alltaf fyrir fullu
húsi. Skömmu slðar hefjast einn-
ig sýningar aftur á einþáttungum
Birgis Engilberts.
oröiö mest hjá ökumönnum og
farþegum og eru þeir rúmlega
helmingur allra þeirra, sem slas-
ast i umferðarslysum i Reykja-
vik.
Notkun öryggisbelta hefir þeg-
ar verið lögleidd i Astraliu og
undanfarna mánuði hafa fariö
fram athuganir .i fleiri löndum,
hvort rétt þyki aö lögleiöa notkun
öryggisbelta. Hefur nefnd sér-
fræöinga I Sviþjóð m.a. lagt til, að
notkun öryggisbelta veröi lög-
leidd i Sviþjóö og nái þau lög til
allra ökumanna.
Aöalvinninginn dró Stefán B.,
Björnsson, heiðursfélagi Sam-
bands tsl. tryggingafélaga.
Biðjið giftu
og góðra
lykta
Biskup Islands hvetur þjóð-
ina til þess að biðja samhuga
fyrir giptu og góðum lyktum I
landhelgismálinu. Hann beinir
þeim tilmælum til presta og
safnaða, að sunnudaginn 3.
september og næstu sunnu-
daga veröi i kirkjum landsins
beðið fyrir þeim, sem eiga aö
gæta islenzkra laga umhverfis
landið, og einnig fyrir þeim,
sem sækja á islenzk miö. Biðj-
um þess, að slysum veröi forð-
aö, að hófstilling og sanngirni
ráði og að réttlætið sigri.
Stefán G. Björnsson, heiöursfélagi Sambands Isl. tryggingafélaga dreg
ur aöalvinninginn I öryggisbeltaháppdrætti Umferöarráös. A mynd
inni eru einnig Pétur Sveinbjarnarson framkvæmdastjóri, óskar
Ólason yfirlögregluþjónn og Siguröur M. Helgason, borgarfógeti.
STÓRAUKIN N0TK-
UN ÖRYGGISBELTA
Hagnýting landhelginnar
1 grein, sem Ingvar
Hallgrimsson, forstjóri Haf-
rannsóknastofnunarinnar,
birtir I Þjóöviljanum I gær,
ræöir hann um nauösyn þess,
aö viö setjum strangar
verndarreglur um veiöar
okkar sjálfra innan hinnacnýju
fiskveiöilandhelgi. Ingvar
segir:
„Þegar viö höfum fengiö
okkar stóru fiskveiöiland-
helgi, sem er aö flatarmáii
meiri en tvöföld stærö land-
sins sjálfs, er aöeins lokiö
fyrsta þætti landhelgismáls-
ins. Næsti þáttur þess og sá af-
drifarikasti lýtur aö nýtingu
okkar sjálfra á þeim verö-
mætum sjávarins, sem okkur
falla iskaut. i þeim þætti leika
engir útlendingar heldur aö-
eins viö sjáifir. Þetta gefur
okkur tækifæri til aö hafa
stjórn á veiöunum, viö erum
einir um hitunina, veiöa meö
forsjá en ekki stjórnlausu
kappi. Sé þaö ekki gert, er séö
fyrir, aö allt fellur I sama horf
og áöur var, og til hvers er þá
barizt?
Þorskur
Þaö er samdóma álit fiski-
fræöinga i 8 löndum beggja
megin Atlanzhafs, aö þorsk-
stofnar Atlanzhafsins séu full-
nýttir eöa ofveiddir og aö
nauösyn beri til aö létta á
sókninni I þá, ef ekki á illa aö
fara. Þetta á ekki hvaö sizt viö
um islenzka þorskstofninn.
Dánarorsök nytjafiska er
fyrst og fremst veiöi, og og
sóknina I stofninn má t.d.
marka af þvi, hve árleg
dauösföli i stofninum hafa
vaxið. A árunum milli heims-
styrjaldanna dóu um 45% af
stofninum áriega, á striösár-
unum lækkuöu dauösföllin i
37% árlega, en jukust slöan
stööugt, og er nú svo komiö, aö
70% hins kynþroska hluta
stofnsins deyja árlega. Þetta
er hærri dánartala en i öörum
þorskstofnum Noröur-Atlanz-
hafs, og kann ég ekki dæmi
þess, aö nokkur fiskstofn þoli
slika sókn til langframa.
Vegna þessarar auknu sókn-
ar, sem er nú oröin meiri en
viökoma stofnsins, fer fiskur-
inn sifellt smækkandi, fleiri og
fleiri fiska þarf i tonniö og
vinnsla hvers tonns, veröur si-
fcllt dýrari. Ariö 1928 var
rösklega helmingiur aflans
fiskur eldri en 10 ára, en áriö
1938 var um 35% á þessum
aldri. A striösárunum fékk
þorskurinn talsveröa hvild og
aö loknu striöi var hann vænni
en áöur, og áriö 1948 var yfir
60% fisksins i aflanum eidri en
lOára, stór og vænn fiskur. En
nú hallar fljótt á ógæfuhliö, og
áriö 1958 er aðeins um 20% afl-
ans fiskur eldri en 10 ára, og
árin 1970 og 1971 finnst ekki
svo gamall fiskur I aflanum;
hann nær ekki 10 ára aldri. Sá
stóri og væni þorskur, sem var
uppistaða aflans árin 1928 og
1948, er nú ekki lengur til,
hann er veiddur á yngri aldri
scm smærri fiskur.
Ýsa
Ýsustofninn hér viö land er I
litlu betra ástandi, en ýsa er
mjög hraövaxta fiskur, og
kemur greinilega fram hjá
henni, hve mikiö vinnst viö aö
veiða stóran fisk fyrir smáan.
Tveggja ára ýsa vegur um
hálft kíló, fjögurra ára um 1,7
kiló og fimm ára ýsa vegur um
2,1 kiló. Við tilkomu stóru
landhelginnar fellur ýsustofn-
inn undir okkar lögsögu, og
hvaða vit er þá i þvi að vciða
tveggja og þriggja ára ýsu,
þegar við getum geymt hana I
sjónum og látið hana marg-
faida þyngd sina?
Meö veiöunum eins og þær
Framhald á bls. 13