Tíminn - 05.09.1972, Blaðsíða 2

2
TÍMINN
Þriftjudagur 5. september 1972
Bréf frá
lesendum
GRÆNLENZKU
BÆNDURNIR
Ég las með athygli landfara-
þátt Timans 9. ágúst siðastl. þar
gerir Þorsteinn á Vatnsleysu
nokkra athugasemd og leiðrétt-
ingu við frásögn blaða af hingað-
komu grænlenzku bændanna sið-
ari hluta júlimánaðar. Hann er
ekki að öllu leyti ánægður með
leið þá, sem farin var með hina
grænlenzku gesti, telur að þar
hefði betur mátt fara. Fer hann
um það svofelldum orðum: ,,Á
þeim árum, er ég átti hlut að um-
sjón með ferðum erlendra bænda-
hópa, t.d. upp að Gullfossi og
Geysi, valdi ég nær alltaf leiðina
austur Flóa og Skeið til að sýna
hinum erlendu bændum þessar
grösugu, þéttbýlu sveitir, og eftir
að Skálholt reis úr rúst, lá leiðin
um þann fræga sögustað.
Á þeirri leið eiga ferðamenn að
stanza á hæðinni milli Helgastaða
og Iðu. Þar er fagurt útsýni upp
um Tungur og Ytrihrepp og
fjalladýrðin í fjarlægð. Enn feg
urra er þó um að litast í Laugar-
ási, upp á ásnum, þar sem gamli
bærinn stendur. Ég tek frú Aðal-
björgu Haraldsdóttur frá Einars-
... Þeir eru búnir aö fá nýja
fullkomna affelgunarvél fyrir
stóra hjólbaröa þarna inni í
Höföatúni !!!
HJÓLBARÐAR
Höföatúni 8-Símar 86780 og 38900
stöðum, sem átti sinn húsfreyju-
sess að Miðdal og Laugarvatni, til
vitnis um þetta. Hún kunni vel að
meta þessa fegurð.
Hvitá og Stóra-Laxá liðast um
hina viðáttumiklu, grænu sléttu,
blómlegar sveitir blasa við aug-
anu, og „fjallhnjúkaraðirnar risa
i kring sem risar á verði við sjón-
deildarhring” i orðsins fyllstu
merkingu. Og Langjökull, þessi
mikli jöklajötunn, liggur letilega i
allri sinni miklu lengd og ljóm-
andi geisladýrð á bak við fjöllin
bláu”. Hér lýkur þvi, sem vitnað
er til.
Undir þessi orð munu margir
taka, sem gengið hafa á Laugar-
ásinn, og er ég einn þeirra. Og
tæplega mun tilviljun hafa ráðið
þvi, að Ferðafélag íslands hefur
uppgötvað þennan stað sem perlu
i islenzku landslagi, með þvi að
minnsta kosti einu sinni eða
tvisvar hafa leiðsögumenn fé-
lagsins gengið með hóp manna á
Vörðufell, og leiðina upp á fellið
völdu þeir einmitt af áðurnefndri
sjónarhæð, milli Helgastaða og
Iðu. Þótt gangan sé að visu nokk-
uð erfið, þá mun þó enginn hafa
séð eftir þvi erfiði, þegar upp var
komið, þvi myndin, sem þá við
blasir, verður miklu skýrari og
fullkomnari. Sér þá yfir Grims-
nesið i vestri, Laugardalsfjöllin,
Biskupstungur og Hreppafjöllin i
austri og allt til Eyjafjalla. Skál-
holt skammt undan handan við
Hvitá, þar sem hún sveigir til
suðurs fyrir hornið á Vörðufelli,
og hið fallega mannvirki, brúin á
ánni hjá Iðu, setur svo sannarlega
sinn svip á umhverfið.
Og þeim, sem fara þá skemmti-
legu leið um Skálholt og Iðubú má
benda á það, ef þeim eru stað-
hættir ókunnir, að beggja megin
við brúna eru allfrægir sögustað-
ir. Spölkorn vestar i ánni er grasi-
gróinn hólmi, sem heitir Þengils-
eyri. Segir sagan, að þar hafi
Teitur Gunnlaugsson hinn horn-
firzki höfðingi riðið ána ásamt 30
manna fylgdarliði, þegar hann
fór lil fundar og liðs við Þorvarð
Loftsson, eyfirzka höfðingjann
frá Möðruvöllum, sem kominn
var suður um fjöll með flokk
manna, og bar fundum þeirra
saman i Skálholti. Þá var Þor-
láksmessa á sumri árið 1433.
í Skálholti var þá hinn illræmdi
danski biskup, Jón Gerreksson,
sem kunnastur varð fyrir þann
óaldarlýð, er honum fylgdi. Þá
um veturinn lék hann þessa höfö-
ingja svo grálega, að naumlega
sluppu þeir lifandi úr klóm hans.
: Gerðu þeir nú aðför að biskupi, og
tóku hann af lifi eins og alkunnugt
er.
Hvort þeir Teitur og menn hans
sundriöu ána um Þengilseyri, eða
að vað hafi verið þar á ánni til
forna, það er ekki kunnugt, en yf-
ir komust þeir, og það skipti
mestu máli, þegar staðið var i
stórræðum og mikið var i húfi.
Hins vegar eru til skráðar
sagnirum það, aðnokkuð ofan við
brúna þar sem áin breiðir úr sér,
hafi séra Jósep hinn sterki á
Ólafsvöllum vaðið ána i nokkru
frosti og studdist við járnkarl.
Gekk prestur siðan i Skálholt, og
settist þar á stéttarhelluna. Var
honum þá orðið svo hrollkalt, að
hann háttaði ofan i rúm, og varð
ekki verulega meint af volkinu.
Biskup i Skálholti var þá Brynj-
ólfur Sveinsson, sem kunnastur
varð af harmsögu þeirri, er þar
gerðist i hans biskupstið, og
skáldunum hefur orðið að yrkis-
efni.
Auk biskups komu þar margir
prestar við sögu. Einn þeirra var
séraJósepá Ólafsvöllum. Um það
segir svo i kvæðaflokknum „Eið-
urinn”, eins og margir kannast
við,
„Þá stendur Jósep sterki á
Ólafsvöllum
i stuttri hempu, sem er alltof
við,
hann syngur hæst, og auk þess
bezt af öllum
og óð i gaddi Hvitá forðum tið,
og sjö marka ask hann svalg i
boðaföllum
af sýru, á eftir, hún var
aðeins þið.
En svo var miltið hreint og
hraustur maginn,
að hann fékk aðeins kveisu rétt
um daginn”.
Þess var getið hér að framan,
að égihefði lesið landfaraþáttinn 9.
ágúst með athygli. Kannski var
það vegna þess, að ég er ekki með
öllu ókunnugur þeim staðháttum,
sem þar er svo vel lýst.
Barn að aldri dvaldi ég á öllum
þeim bæjum, sem þar eru nafn-
greindir, og á þaðan góðar minn-
ingar, sem tengdar eru fólki og
einnig lika sérkennilegu og fögru
landslagi, og hver er það sem
ekki ann sinum bernsku- og æsku-
stöðvum, og getur af heilum hug
tekið undir hin gullvægu orð:
„Þar áttum við fjölmarga indæla
stund,
er ævi vor saknar og þráir”.
Svo þakka ég þáttinn áður-
nefnda, hann minnti á fagra
mynd frá gomlum bernskustöðv-
um.semenn geymist i minning-
unni, eftir meira en 60 ára fjar-
veru.
E.G. Árnesingur
SPASSKÍ TAPAÐI, EN
VANN ÞÓ YFIRBURÐASIGUR
Skákeinviginu er lokið, og Ró-
bert Fischer er orðinn heims-
meistari. Spasski varð að lúta i
lægra haldi við taílborðið.
Að loknu tilstandi öllu og
veizlum er þó ekki úr vegi að
segja það fullum fetum, þótt
óþarft ætti að vera: Spasski vann
yfirburðasigur i prúðmennsku,
yfirlætisleysi og geðþekkri fram-
komu. Af þessu litla og fámenna
landi, sem hann hefur gist fáar
vikur, fylgir honum góður hugur
fleira fólks en hann sjálfan órar
fyrir — fólks, sem kann það að
meta, að menn, umvafðir heims-
frægð, láta ekki slikt stiga sér til
höfuðs. Það er aðalsmerki hins
sanna manns að miklast ekki af
ágæti sinu eða leyfa stærilæti að
ná á sér taki.
En þvi miður getum við ekki
kvatt Spasski og konu hans kinn
roðalaust, er þau hverfa heim til
föðurlands sina. Að þessum
manni, sem sizt af öllu átti neitt
misjafnt skilið, hefur verið veitzt
á almennum vettvangi með
óviðurkvæmilegum getsökum,
sprottnum af pólitisku ofstæki, er
hvatvisum mönnum hefur ekki
auðnazt að halda innan þeirra
marka, þar sem þvilikir eðlis-
þættir eru ekki jafnámælis
verðir taldir alla jafn. Það er þó
nokkur sárabót, að þessar get-
sakir, sem uppi hafa verið hafðar
af ósmekklegri hvatvisi, hafa
vakið andúð og gremju fólks, sem
siðað vill heita — mikils meiri-
hluta fólks, mun óhætt að segja.
Þorri fólks veit og skilur, að við
erum i þakkarskuld við Bóris
Spasski, sem tók þvi af miklu
jafnaðargeði, þótt honum væri
sitthvað boðið, er illa hlýddi —
hamingjunni sé lof, að það var þó
fyrst og fremst af öðrum en Is-
lendingum, ef undan er teknar
ánalegar athafnir fáeinna ung-
linga um það bil, er hann kom til
landsins, og dylgjurnar siðlausu,
sem uppi voru hafðar við lok ein-
vigisins.
Svo skal það einungis endurtek-
ið, að Spasski vann hér mikinn
sigur i hugum yfirgnæfandi
meirihluta manna, þótt sjálfu
einviginu tapaði hann. Þess
vegna snýr hann heim með fyllsta
sóma, þótt heimsmeistaratitilinn
skilji hann eftir.
J.H.
Auglýsið í Tímanum
m
| FISKISKIP TIL SOLU
Hef til sölu stálfiskiskip 100-300-305 brt.,
einnig 6-71/2-10-15-29-30-35-39-45-50-75 brt.
I tréfiskiskip.
Þorfinnur Egilsson
lléraðsdómslögmaður,
^ Austurstræti 14, simi 21920-22628_______
Aðstoðarl ækn isstaða
Staða aðstoðarlæknis við Kleppsspitalann
er laus til umsóknar. Kjör samkvæmt
samningi Læknafélags Reykjavikur við
stjórnarnefnd rikisspitalanna. Umsóknir
með upplýsingum um aldur, nám og
starfsferil, sendist stjórnarnefnd rikis-
spitalanna, Eiriksgötu 5, fyrir 28.
september 1972. Umsóknareyðublöð fyrir-
liggjandi á skrifstofu rikisspítalanna.
Reykjavik, 31. ágúst 1972
Skrifstofa rikisspítalanna.
Lögtaksúrskurður
Samkvæmt beiðni Innheimtu Hafnarfjarðarbæjar
úrskurðast hér með, aö lögtök geta fariö fram vegna
gjaldfallinna en ógreiddra útsvara, aðstöðugjalda og
fasteignagjaldá til bæjarsjóðs Hafnarfjaröar álögðum
árið 1972. Lögtök geta farið fram að liðnum 8 dögum frá
birtingu úrskurðar þessa, ef ekki verða gerð skil fyrir
þann tima.
Bæjarfógetinn i Hafnarfirði
30. ágúst, 1972.
Ólafur Jónsson e.u.
i