Tíminn - 09.09.1972, Side 3

Laugardagur 9. september 1972
TÍMINN
3
Fyrstu hrygningarnar komu d kvenréttindadaginn:
Meira en 1300 laxar komn
ir í eldisstöðina við Lárós
Þennan fallega lax veiddi Smári Lúöviksson, trésmiöameistari á
Rifi, föstudaginn 2. september i Lárvatni. Laxinn reyndist vera
94 sm á lengd og 17 pund aö þyngd.
ÞÓ—Reykjavik.
— Nú er búið að taka og telja
um 1300 laxa, sem komið hafa á
veiðisvæði Láróss, og búið er aö
sleppa rösklega 200 löxum inn i
Lárvatn, auk þess sem margir
hafa sloppið inn ótaldir, sagði
Jón Sveinsson i viðtali við blaðið.
Jón sagði, að i maf og júni hefðu
þeir Láróssfélagar sleppt 900
þúsund kviðpokaseiðum, en það
er mun meira en undanfarin ár. 1
fyrra slepptu þeir ekki nema 400
þús. kviðpokaseiðum, og árið 1970
voru þau 550 þúsund. Þessi
útsetning á kviðpokaseiðum er
þvi það mesta siðan starfsemin
hófst, en stefnt er að þvi að auka
fjölda útsettra seiða að mun.
Fyrstu laxarnir, sem gengu inn
i lónið I sumar, komu á 'kven-
réttindadaginn, 19. júni, og að
sjálfsögðu voru þaðhrygnur, en 3
undanfarin ár hafa fyrstu
laxarnir komið 19. júni.
Einsogfyrrsegir, þá er búið að
taka og telja um 1300 laxa, auk
þess sem margir hafa sloppið
ótaldir, én það kemur mjög til
góða fyrir náttúrulegt klak i
vatninu, og fyrir stangaveiði-
menn er þetta einnig mjög gott.
Stangveiðimönnum hefur
fjölgað mjög mikið við Lárós i
sumar, sérstaklega hefur þeim
fjölgað eftir miðjan ágúst, enda
hefur veiðin verið mjög góð. Búið
er að veiða 130 laxa á stöng, og að
Þó—Reykjavik.
Um helgina var bandariska
rannsóknaskipiö Knorr statt ööru
sinni á stuttum tima i Reykjavik-
urhöfn. Knorr er talið fullkomn-
asta hafrannsóknaskip i heimin-
um um þessar mundir, og um
borö i skipinu eru öll tæki af fuil-
komnustu gerö, m.a. aragrúi af
tölvum og öörum nákvæmum
tækjum til cfnagreiningar. T.d. er
Laser-geislatæki um borð i skip-
inu. Knorr er aöeins tvcggja ára
gamalt, tvö þúsund lestir aö stærö
og kostaöi nýtt 550 milljónir isl.
kr.
Knorr tekur nú þátt i leiðangri,
sem nefnist GEOSECS (Geo-
chemical Ocean Section Study),
sem aftur er hluti af ráðgerðum
rannsóknarstörfum á yfirstand-
andi ..áratug alþjóðlegra haf-
rannsókna”. Sá hluti rannsókn-
anna. sem Knorr hefur nú lokið,
er fyrsti hluti fimmtán þúsund
auki hefur bleikjuveiöi verið
mjög góð. Bleikjuveiðin hefur
vaxið mikið, og mjög algengt er
að fá 10-20 bleikjur, og allt upp í 53
á einni kvöldstund.
Jón sagði, að laxinn væri mun
jafnari að stærð en í fyrra, stærsti
laxinn, sem tekinn hefur verið, er
20 pund, og stærsti laxinn, sem
fengizt hefur á stöng, er 17 pundf
en þann lax veiddi' Smári Lúð-
milna langrar siglingar, sem
liggja mun um bæöi heims-
skautasvæðin á næstu tiu mánuð-
um.
Dr. Derek Spencer, sem er
helzti visindamaðurinn i þessari
ferð, sagði Timanum, að Banda-
rikjastjórn hefði veitt meira en
160 milljónir isl. kr. til þessara
rannsókna fyrir næstu tvö árin.
Spencer sagði, að helzta
takmarkið i þessari ferð væri að
öðlast skilning á upphafi og rás
djúpstrauma i hafinu.
— 1 þeim tiigangi munum við
þræða slóð djúpstraums eins mik-
ils, sem á upphaf sitt við norðan-
vert ísland og streymir suöur á
við ti! suðurheimskautsins.
Einnig munum við nota þær upp-
lýsingar, sem safnað verður, til
þess að finna lausn á einni frum-
gátu hafvisinda og — verkfræði:
hver verða afdrif þeirra efna,
sem fleygt er i sjóinn? Svar við
viksson, trésmiðameistari á
Rifi.
1 fyrra gengu yfir 2500 laxar i
lónið, og sagðist Jón ekki geta
sagt til um, hver væri ástæðan
fyrir þessari fækkun á göngulaxi i
ár. Ein ástæðan getur verið sú, að
selir komust í lónið, og geta þeir
hafa valdið usla. Ennfremur
strandaði hámeri á rifinu.enhún
étur allt, sem að kjafti kemur,
þessari spurningu er mikilvægt
þeim, sem hagnýta sjóinn á ein-
hvern hátt, hvort sem það eru
fiskimenn, sem sækjast eftir betri
veiði, náttúruverndarmenn, sem
reyna aö segja fyrir um langvinn
áhrif mengunar frá iðnaði, og
svona mætti lengi telja.
Að lokum sagði Spencer, að
margar aðrar spurningar leituðu
á hugi visindamanna, og ein væri
sú, hvað gerðist, ef hringrás út-
hafanna breyttist. Hann benti á,
að á nokkru svæði við vestur-
strönd Bandarikjanna hefðu
sardinuveiðar þurrkazt út nýlega.
Og hvers vegna? Er það einfald-
lega sökum ofveiði, eða hafði ein-
hver smávægileg breyting, sem
enginn tók eftir, orðið á rás
sjávarins?
— Þær upplýsingar, sem við
öflum, sagði Spencer. kunna að
geta orðið að liði, þegar slikt
kemur fyrir.
þannig að laxinn hefur sennilega
verið svo gómsætur, að hámerin
hefur ekki áttað sig i öllum
ákafanum og strandað.
Heyskapur
sjaldan verið
meiri
Stp—Reykjavik.
— Það hefur verið unnið að þvi
i sumar aö lengja grjótgarðinn,
sem byrjað var á i hitteðfyrra.
Ekkert var unnið við hann i fyrra,
en framkvæmdir eru nú i fullum
gangi. Tilgangurinn með honum
er að fá skjól fyrir bátana hér inni
á vikinni. Er meiningin að klára
hann i haust. Þetta sagði
Guðmundur Arason á Breiðdals-
vik, er ég hringdi i hann i gær og
spuröi hann eftir framkvæmdum
þar eystra.
— Verið er að byggja ein fjögur
ibúðarhús i Breiðdalsvik, og auk
þess eitt hús fyrir bifreiðaverk-
stæði. I sumar hafa veriö gerðir
út þaðan 3 bátar, einn á humar-
troll og tveir á fiskitroll. Fiskiri
hefur verið tregt þar eins og alls
staðar annars staðar. Annars
hefur verið næg atvinna i
plássinu, þótt mikið sé þar um
aökomufólk.
— Heyskapur hefur gengiö
ákfalega vel. Heyfengur hefur
ekki veriö meiri áratugum
saman, sagði Guömundur, og
lánið hefur leikiö svo við bændur
hér i sumar, að þeir hafa einnig
fengið mjög góö hey, óhrakin
með öllu.
Ibúar á Breiðdalsvik eru nú um
150, en i öllum hreppnum eru um
350 ibúar.
Fréttir að
norðan
Stp—Reykjavik
óli Halldórsson á Gunnarsstöð-
um sagði i viðtali, að heyskap
væri að mestu lokið þar um slóöir
og heyfengur mjög góöur.
Nokkrir bændur eiga þó eftir aö
ljúka grænfóðurheyskap, sem
yfirleitt er verkað i vothey. —
Vegagerðinni yfir Fremraháls,
milli Þistilfjarðar og Raufar-
hafnar, er að ljúka, og verður það
mikil samgöngubót fyrir héruðin
austan hálsins. Sagði hann, að afli
hefði verið mjög sæmilegur og
mikil vinna i frystihúsum. Yfir-
leitt hefur atvinna verið næg.
Farið verður i göngur um miðjan
mánuðinn, og slátrun hefst
kringum 20. sept.
Berjaspretta er dágóð, en þó
ekki eins góð og i fyrra. Laxveiði
hefur verið sæmileg, og ágæt i
sumum ám. Sem dæmi má nefna,
að Sigurður Jakobsson á Þórs-
höfn fékk 24 laxa á tveim dögum i
Hölkná, sagði Óli i lokin.
Laust prests-
embætti
Biskup íslands hefur auglýst Hof i
Vopnafirði laust til umsóknar, og
er umsóknarfrestur til 30. sept.
næst komandi.
(Frá biskupsskrifstofunni)
Cirffiðnm laudið
Sfoyniuni fé
HrBÚNAÐARBANKI
W ISLANDS
550millj.kr. rannsóknastofa
kannar djúpstrauma hafsins
Álit stjórnmálaforingj-
anna á samningunum
við Belga
Leiðtogar allra stjórnmála-
flokkanna á islandi hafa fagn-
að samkomulaginu, sem gert
hefur verið við Belgiumenn og
talið það okkur til mikils
ávinnings og framdráttar.
Greint er frá ummælum
Einars Agústssonar i forystu-
grcin blaðsins i dag.
Lúðvik Jósefsson, sjávarút-
vegsráðherra, lýsti ánægju
sinni yfir samningsgerðinni og
taldi samninginn falla vel að
kröfum islendinga. Lagði
Lúðvik Aherzlu á, að Belgiu-
menn viðurkenndu og skuld-
bindasig til að hlita islenzkum
lögum og að islendingar hefðu
framkvæmd samkomulagsins
mcð höndum. Með þvi væru
Bclgiumenn I raun að viður-
kenna hina nýju fiskveiðilög-
sögu á sama hátt og Færcy-
ingar hefðu gert. A þessu sam-
komulagi sæist á hvaða
grundvelli islendingar vildu
scmja og nú reyndi á, hvaða
þjóðir vildu við okkur semja á
sanngjörnum grundvelli.
Bcncdikt Gröndal, varafor-
maður Alþýðuflokksins, telur
samkomulagið mjög hagstætt
fyrir islcndinga. Telur hann,
að Bclgiumcnn séu raunveru-
lega að viðurkcnna fiskveiði-
lögsögu íslands með þvl að
fallast á að hlita islenzkri
gæztu og islenzkum lögum.
Tclur Benedikt Gröndal, að
þetta samkomulag muni hafa
góð áhrif fyrir málstað is-
lcndinga á erlcndum vett-
vangi og sýni að islcndingar
séu fúsir til samninga.
llannibal Valdimarsson,
félagsmálaráðherra, sagði
samkomulagið mjög þýð-
ingarmikið. Belgíumenn væru
I Efnahagsbandalagi Evrópu
og gengu að þessu samkomu-
lagi án tillits til afstöðu ann-
arra EBE-rikja. Þeir féllust á
þann grundvöll, sem is-
lendingar ieggja áherzlu á,
þ.e. að íslenzk lög og reglur
gildi innan 50 milna mark-
anna.
Mbl. hcfur það cftir Jóhanni
Ilafstein, formanni Sjálf-
stæðisflokksins, að hann hafi
alltaf vcrið fylgjandi þvi, að
frcistað yrði að ná viðunandi
bráðabirgðasamkomuiagi við
þær þjóðir, scm veitt hafa hér
við land. Sagði Jóhann, að
samkvæmt þvi, sem hann bezt
vissi, væri þetta samkomulag
þcss cðlis og kvaðst fagna þvi,
að þvi tókst að ná.
Viðurkenna íslenzk
lög og reglur
Höfuðatriði samkomuiags-
ins eru þau að Bclgiumenn fá
takmörkuð leyfi, um tak-
markaðan tima á tilteknum
svæðum. Leyfin eru bundin
við 19 tilgrcind skip.
islcnzk stjórnvöld úihluta
bclgiskum skipum veiðileyf-
um og verða leyfin veitt til 6
mánaða i senn en samnings-
timinn er 19 mánuðir,, sam-
komulagið gildir til 1. júni
1974.
islcnzka landhelgisgæzlan á
rétt til rannsóknar á veiðibún-
aði þeirra skipa, sem veiði-
leyfi hafa fengið, og að krefj-
ast þeirra upplýsinga um
vciðarnar, sem hún tclur
nauðsynlegar.
Bclgisk veiðiskip skulu gæta
sérstakrar varúöar vegna
neta islcnzkra fiskiskipa. Visa
iná þcim skipum, sem brjóta
þær rcglur, sem um veiðileyf-
in gilda, út úr fiskveiöilögsög-
unni.
Samkvæmt þessu sam-
komulagi er Belgiumönnum
ckki heimilt að veTba humar
hér við land og cr það mikil-
vægt, þvi að belgisku
togararnir hafa veitt milli 10
og 12 þúsund tonn af humri
hér við land á undanförnum
árum. —TK
Bandariska hafrannsóknaskipið Knorr. Timamynd Gunnar.