Fréttablaðið - 29.02.2004, Blaðsíða 17

taka Íslandsbanka. Í leiðinni kom
hann því á framfæri að Lands-
bankinn liti til hagræðingartæki-
færa á fjármálamarkaði. Yfirlýs-
ingin stefndi í tvær áttir. Hagræð-
ingartækifærin eru ekki mörg
eftir að sparisjóðaleiðin lokaðist.
Augu Landbankans hlutu því að
beinast að Íslandsbanka og
Straumi sem var að stærstum
hluta í eigu Íslandsbanka. Bjarni
Ármannsson, forstjóri Íslands-
banka og Þórður Már Jóhannes-
son eru gamlir vinir og fóstbræð-
ur frá Akranesi. Bjarni réð Þórð
til starfa í 600 milljóna króna fjár-
festingarfélagi sem breyst hefur í
fjárfestingarbanka með eigið fé
um 17 milljarða. Með því að ná
tökum á Íslandsbanka og samein-
ast honum næðu Björgólfur og
hans menn í öflugt tæki sem með
bankanum og Burðarási hefði afl
til að ráðast í stór erlend fjárfest-
ingarverkefni.
Landsbankinn hefur stækkað
mikið að undanförnu. Stækkunin
hefur veikt eiginfjárhlutfall bank-
ans. Þar fyrir utan er áhætta
bankans veruleg innanlands. Áföll
í hagkerfinu kæmu sér því illa
fyrir bankann. Margir eru þeirrar
skoðunar að hátt verð hlutabréfa
hér á landi sé drifið áfram af
hræringum viðskiptalífsins. Leið-
rétting markaðarins er ekki ólík-
leg, án þess að auðvelt sé að tíma-
setja hana. Sameining bankanna
myndi því draga verulega úr
áhættu hluthafa Landsbankans.
Íslandsbanki er með hærra eigin-
fjárhlutfall og viðskiptabanka-
hluti bankans ber af hvað varðar
kostnaðarhlutfall og rekstur. Það
er því eftir nokkru að slægjast.
Baráttan í bankaráðinu
Tækifærið sem Landsbankinn
sá var meðal annars flokkadrætt-
ir í bankaráði Íslandsbanka. Ann-
ar veikleiki var dreifð eignaraðild
Íslandsbanka. Hvert prósent er
því mikilvægt fyrir valdahlutföll-
in í bankaráðinu. Lífeyrissjóðirnir
hafa verið sterkir innan bankans
og ólíkt því sem almennt gerist,
beitt sér í valdatafli innan bank-
ans. Víglundur Þorsteinsson, full-
trúi Lífeyrissjóðs verslunar-
manna og Helgi Magnússon, full-
trúi Framsýnar hafa unnið saman
innan bankaráðsins og háð orrust-
ur bæði við Bjarna og Kristján
Ragnarsson. Framsýn notaði
tækifærið og seldi ríflega þriggja
prósenta hlut í Íslandsbanka til
Landsbankans. Lífeyrissjóður
verslunarmanna á hins vegar enn
8,1% hlut í bankanum. Samkvæmt
vinnureglu Samtaka atvinnulífs-
ins var Víglundur Þorsteinsson
búinn með kvóta sinn til setu í
stjórn lífeyrissjóðsins. Það þýddi
að hann yrði ekki bankaráðsmað-
ur í Íslandsbanka. Víglundur
barðist hart gegn brotthvarfi
sínu. Hann tapaði innan SA, en
tókst að fá Samtök iðnaðarins til
þess að styðja sig til setu í stjórn
Lífeyrissjóðsins. Þar með var leið
hans aftur orðin greið í bankaráð-
ið. Helgi var í verri stöðu. Fram-
sýn átti ekki eftir söluna fyrir
manni í bankaráðið. Helga og
Víglundi hafði áður tekist að
koma Helga í stjórn Straums.
Hugsunin er talin hafa verið sú að
nota eignarhlut Straums í Íslands-
banka til að styðja við áframhald-
andi setu þeirra. Þessi leikur var
ekki til þess að auka eininguna
innan bankaráðsins. Hart var tek-
ist á um kjör Helga. Andstæðing-
um þótti óeðlilegt í ljósi þess að
Straumur var að breytast í fjár-
festingarbanka, að sami maður
sæti í tveimur bankaráðum.
Víglundur og Helgi höfðu sitt
fram.
Kaupendur í mínus
Valdataflið hélt áfram síðast-
liðna viku. Landsbankinn og
Burðarás voru komnir með gula
spjaldið frá Fjármálaeftirlitinu.
Sú leið var lokuð. Lausnin í bili
var sú að Orri Vigfússon keypti
ríflega fimm prósenta hlut Burða-
ráss og Helgi Magnússon 8,8 pró-
senta hlut af Landsbankanum.
Gengið var tæplega 8,5 sem er
töluvert yfir markaðsgengi. Fjár-
festing þeirra byrjar í 700 millj-
óna króna mínus. Upphæð sem er
mun hærri en sameiginlegar eign-
ir þeirra eru taldar. Helgi hefur
sagt að öflugir fjárfestar muni
koma að fjárfestingunni. Við-
skiptin eru gerð með framvirkum
samningum sem renna út 1. júní.
Helgi og Orri eru veiðifélagar og
þekkjast vel. Helgi er auk þess
gamall samstarfsmaður Björgólfs
Guðmundssonar frá Hafskipsár-
unum. Þeir neita því hins vegar að
tengsl séu á milli kaupa þeirra.
Úti á markaðnum trúa fáir þeirri
fullyrðingu. Flestir telja að
Landsbankinn hafi komið atkvæð-
isréttinum í geymslu. Samanlögð
kaupin eru upp á þrettán millj-
arða. Til þess að standa undir
þessum kaupum þurfa bréf Ís-
landsbanka að hækka verulega.
Þótt bankinn sé vel rekinn, þarf
líklega meira til. Sú kenning er
hávær að arkitektinn að þessu sé
Víglundur Þorsteinsson og að ein-
hvers konar bandalag sé á milli
hans og Björgólfs. Víglundur,
Helgi og Orri munu styðja Einar
Sveinsson til formennsku í banka-
ráðinu. Sú staða er talin trygg.
Auk þess á Karl Wernersson tryg-
gt sæti í bankaráðinu. Meiri
óvissa er um aðra. Ekki er full-
ljóst hvort komi til margfeldis-
kosningar eða menn nái sam-
komulagi um bankaráð. Margir
spá því að ekki muni verða langt
liðið á starfstíma nýs bankaráðs
þegar þreifingar verði hafnar á
milli bankanna um sameiningu.
Gerist það ekki eru margir þeirr-
ar skoðunar að áhugi fjárfesta á
bankanum muni dvína. Hækkun
hans að undanförnu byggist á
þessari spennu. Lækki gengi
bankans væru nýir skuldsettir
kaupendur í erfiðum málum.
Straumur fer að heiman
Sala Íslandsbanka á 26% hlut í
Straumi sem styður það að Þórður
og Bjarni hafi metið stöðuna þan-
nig að stutt væri í Landsbankann.
Sátt var á milli Bjarna og Þórðar
um þennan leik í fléttunni. Kallað-
ir voru til sögunnar Trygginga-
miðstöðin, Kristinn Björnsson,
fyrrverandi forstjóri Skeljungs
og Magnús Kristinsson, útgerðar-
maður í Vestmannaeyjum. Sam-
eiginlega munu þessir aðilar
tryggja kjölfestu í hluthafahópi
Straums. Með sölunni var sjálf-
stæði Straums tryggt. Landsbank-
inn mun ekki komast yfir Straum,
að minnsta kosti ekki í þessari
lotu. Vilji er hins vegar innan
Straums til að vinna með Lands-
bankanum sem og öðrum að væn-
legum fjárfestingarverkefnum.
Óvissan er meiri um framtíð
Bjarna innan bankans. Víglundur
hefur horn í síðu hans. Karl Wern-
ersson styður hann, en hinir hafa
ekki gefið upp hug sinn. Kristján
Ragnarsson sá hver staðan var og
ákvað að stíga úr formannsstóli.
Hann stýrði fundi bankaráðsins
þar sem Straumur var seldur.
Þessi leikur var snöfurmannlegur
og nokkuð óvæntur.
Landsbankinn bíður átekta.
Staðan er óljós, en þar á bæ eru
menn áhyggjulausir yfir þróun
mála.
haflidi@frettabladid.is
17
Skrefi Landsbankans
má líkja við það
þegar strákur sem er skot-
inn í stelpu togar í fléttu
hennar. Hún bregst illa við,
en hún tekur eftir stráknum
upp frá því.
,,SUNNUDAGUR 29. febrúar 2004
ARKITEKTINN
Margir telja að Víglundur Þorsteinsson sé
arkitektinn að kaupum Helga Magnússon-
ar og Orra Vigfússonar í Íslandsbanka.
Sumir telja að fléttan sé með vitund og
vilja Björgólfs Guðmundssonar.
TVEIR TRYGGIR
Einar Sveinsson verður nýr formaður bankaráðs og Helgi Magnússon fulltrúi Framsýnar
sest í bankaráðið í krafti eigin eignarhlutar.