Fréttablaðið - 31.03.2004, Blaðsíða 8

8 31. mars 2004 MIÐVIKUDAGUR
Eldra fólk norður
„Möguleikar Akureyringa
felast aðeins í því að ná eldra
fólki til sín, það yngra er farið
suður eða til útlanda.“
Sigurður Sigurðarson, rekstrarráðgjafi um
byggðastefnu. Morgunblaðið 30. mars.
Frjálslyndur en ósáttur
„Nú er það því miður dapurleg
staðreynd að sjálfstæðismenn
hafa plantað flokksfylgjum
sínum rækilega í stöður hjá
Ríkisútvarpinu.“
Gísli Helgason, varaborgarfulltrúi F-listans.
Fréttablaðið 30. mars.
Hönk
„Maðurinn er náttúrlega hönk
of Love , nýjasta kyntákn
Íslands.“
Einar Ágúst Víðisson söngavari um bakarann
Jóa Fel. DV 30. mars.
Orðrétt
Lagt til að veiðieftirlitsgjald verði fellt niður:
Tekjur ríkis lækka
um 270 milljónir
ALÞINGI Sjávarútvegsráðherra hef-
ur lagt fram frumvarp á Alþingi um
að veiðieftirlitsgjald falli niður frá
1. september næstkomandi, en með
því lækka tekjur ríkissjóðs um 270
milljónir króna. Áætlun fjárlaga
gerði ráð fyrir 335 milljónum fyrir
árið 2004 og um 340 milljónum frá
og með árinu 2005.
Frumvarpið er flutt í kjölfar
upptöku veiðigjalds sem kemur í
staðinn fyrir veiðieftirlitsgjaldið og
rennur í ríkissjóð frá og með sama
tíma. Alþingi samþykkti breytingu
á lögum um stjórn fiskveiða árið
2002 um að leggja sérstakt veiði-
gjald á eigendur skipa frá 1. sept-
ember næstkomandi fyrir úthlutað-
ar veiðiheimildir eða landaðan afla
þegar ekki er um úthlutun að ræða.
Nauðsynlegt þykir að árétta að
gjöld sem innheimt eru samkvæmt
lögunum renni til reksturs Fiski-
stofu.
„Lagt er til að innheimt verði
sama gjald fyrir flutning á sóknar-
dögum milli skipa og innheimt er
fyrir flutning á aflahlutdeild og
krókaaflahlutdeild, enda sama
vinna í því fólgin. Ekki hefur verið
innheimt gjald fyrir flutning á sókn-
ardögum milli skipa, en nauðsyn-
legt er að það verði gert til að gæta
samræmis milli aðila sem stunda
fiskveiðar,“ segir í athugasemdum
við frumvarpið. ■
Um 15–20% eru með
ólæknandi barnagirnd
Kannanir sýna að 15–20 prósent barnaníðinga eru með ólæknandi barnagirnd að sögn forstjóra
Barnaverndarstofu. Hann vill sjá heimildir í hegningalögum til að dæma barnaníðinga til með-
ferðar. Hann telur mikinn meirihluta þeirra geta komist til betri vegar með viðeigandi aðstoð.
HEILBRIGÐISMÁL „Ég tel að það yrði
til bóta ef unnt væri að dæma
þessa menn til meðferðar,“ sagði
Bragi Guðbrandsson, forstjóri
Barnaverndarstofu. Þeim málum
er nú svo háttað að ekki er heim-
ild í almennum hegningarlögum
til að dæma barnaníðinga til með-
ferðar, eins og Fréttablaðið hefur
fjallað um. Þessum mönnum er í
sjálfsvald sett hvort þeir undir-
gangast slíka meðferð eða ekki.
Bragi benti á að heimild væri í
lögum um að dæma drykkjusjúka
afbrotamenn í meðferð.
„Þannig að það eru fordæmi
fyrir þessu í lögum,“ sagði hann.
„Þarna eru ríkari hagsmunir
barna og ég held að þeir hljóti að
vega það þungt, að þetta komi til
mjög alvarlegrar skoðunar.“
Bragi sagði að heimildir í lög-
um til að dæma barnaníðinga til
meðferðar þekktust mjög víða,
svo sem í flestum eða öllum ríkj-
um Bandaríkjunum, svo og í Bret-
landi. Sú meðferð færi þá að öðru
jöfnu fram innan veggja fangelsa.
Sumstaðar væri sá kostur jafn-
framt, að dæma menn til skilorðs-
bundinnar refsingar, þannig að
skilorðið væri fólgið í meðferð.
Þetta viðgengist, auk fyrrgreindu
landanna, í Írlandi. Þarna hefði
dómarinn ákveðið val.
„Ég held að það sé alveg ljóst,
að þetta býður einnig upp á að
menn gangist við sínum brotum
og raunverulega leggi sig fram
um að ná utan um sitt vandamál,“
sagði Bragi. „Með því eru veitt
þau skilaboð, að þetta sé vanda-
mál, sem sé viðurkennt af sam-
félaginu og þarfnist lækninga.
Það getur haft mikið að segja fyr-
ir viðkomandi einstaklinga.“
Forhertir í afneitun
„En meðan refsingin er eina
réttarúrræðið þá stuðlar það líka
að því að menn haldi fram sak-
leysi sínu fram í rauðan dauðann.
Það vinnur oft á tíðum gegn því að
upplýsa mál. Síðan eiga menn oft
erfitt með að leita sér meðferðar.
Meðan meðferðin er valkvæð er
mjög erfitt fyrir mann sem búinn
er að halda fram sakleysi sínu all-
an tímann við meðferð mála fyrir
dómstólunum, að viðurkenna, allt
í einu, þegar viðkomandi hefur
hlotið dóm, að hann hafi allan tím-
ann verið að segja ósatt, viður-
kenna að hann eigi við vandamál á
þessu sviði að stríða og fari þá
sjálfur að leita eftir hjálp. Það
gerist yfirleitt ekki. Þeir einir
leita eftir að fá meðferð, sem
gengist hafa við brotum sínum.
Hinir sem ekki gera það eru ekki
líklegir til að leita eftir meðferð.
Hinir síðarnefndu eru einmitt sá
hópur sem mest þarf á meðferð að
halda. Það eru þeir sem eru í
afneitun á vandamálið og forhert-
ir. Þar er brotaviljinn einbeittast-
ur. Það eru þeir sem yfirleitt eru í
mestri áhættu með að endurtaka
brot sín, sjá ekkert athugavert við
eigin háttsemi og gera sér ekki
grein fyrir þeim brengluðu hugs-
unum sem þeir hafa á þessu
sviði.“
Bragi sagði ýmsa kosti geta
komið til greina ef gera ætti
mönnum að sæta meðferð. Til
dæmis mætti hugsa sér að refs-
ingin yrði að einhverju leyti háð
því hversu vel mönnum gengi í
slíkri meðferð, til dæmis við
ákvarðanir á reynslulausn.
„Það er vel þekkt erlendis, að
möguleikar manna til að hljóta
reynslulausn ráðast að hluta til af
því hvernig þeim gengur í með-
ferðinni. Ef þeir taka meðferð,
axla ábyrgð á eigin gjörðum og
leggja sig fram um að bæta fyrir
brot sín, þá eiga þeir möguleika á
að losna fyrr úr prísundinni, á
meðan hinir, sem ekki sýna neina
viðleitni eru látnir dúsa lengur.
Þær þjóðir sem hafa lengsta
reynsluna í að glíma við vandamál
af þessu tagi hafa allar farið þessa
leið.“
Yngri menn – betri árangur
Bragi sagði ekki rétt sem hald-
ið hefði verið fram að meðferð
væri árangurslaus með tilliti til
þessara brotamanna. Almennt séð
væri meðferðarárangur betri eft-
ir því sem gjörningsmaðurinn
væri yngri og ætti styttri feril að
baki. Þess vegna væri reynt að
grípa inn í sem fyrst.
„Kynferðisbrotamenn er mjög
sundurleitur hópur,“ sagði Bragi.
„Rannsóknir hafa sýnt fram á að
meðferð fyrir stóran hóp þeirra
skilar mjög góðum árangri. Þó eru
15–20% af þessum hópi haldin
svokallaðri barnagirnd sem er
ólæknanleg. Þá hefur verið gripið
til annarra úrræða, þar á meðal
öryggiseftirlis samfara meðferð-
inni. Markmið þess er að þeir
finni að fylgst er með þeim og það
heldur aftur af þeim. Mönnunum
er jafnframt kennd ýmis konar
tækni til að komast hjá því að end-
urtaka brot sín, svo sem að halda
sig fjarri börnum, koma sér ekki í
aðstæður sem gefa tilefni til að
þeir séu einir með börnum og
halda sig frá vímugjöfum, með
öðrum orðum að kenna mönnum
að lifa með þessar hvatir. Í vissum
tilvikum getur tekist bærilega að
hjálpa viðkomandi einstaklingum
að lifa nokkurn veginn eðlilegu
lífi með þessar hvatir, án þess að
þeir brjóti á rétti barna.“ ■
Kona dæmd til sektar:
Hugðist selja
eiturlyf
DÓMSMÁL Rúmlega fertug kona
hefur verið dæmd til að greiða
150 þúsund króna sekt fyrir að
hafa ætlað að selja amfetamín,
hass og sveppi á Akureyri. Dóm-
urinn var kveðinn upp í Héraðs-
dómi Norðurlands eystra.
Við húsleit í október árið 2002 á
Akureyri fundust ríflega 12
grömm af amfetamíni, 70 grömm
af hassi og 80 grömm af sveppum.
Konan var hins vegar ekki ákærð
fyrr en í febrúar síðastliðnum.
Konan mætti ekki fyrir dómara
og taldist það jafngilda játningu í
málinu. Greiði konan ekki sektina
innan 20 daga kemur 20 daga
fangelsi í stað sektarinnar. ■
Hugbúnaðarkerfi ríkisins:
Deilt um
kostnað
ALÞINGI Jóhanna Sigurðardóttir,
þingmaður Samfylkingarinnar,
var málshefjandi í utandag-
skrárumræðu á
Alþingi um hug-
búnaðarkerfi rík-
isins og var Geir
H. Haarde fjár-
málaráðherra til
andsvara. Jó-
hanna sagði að
gefnar hefðu ver-
ið rangar og vill-
andi upplýsingar
um kostnað vegna
nýs hugbúnaðar-
kerfis hjá ríkinu
og benti á að erlendis varðaði slíkt
við lög um ráðherraábyrgð. „Ég
mun vísa þessu máli til Ríkisend-
urskoðunar,“ sagði Jóhanna.
Fjármálaráðherra vísaði því á
bug að hann hefði veitt Alþingi
rangar og villandi upplýsingar.
„Kostnaður við innleiðingu hug-
búnaðarkerfisins var innan þeirra
fjárheimilda sem Alþingi veitti til
verksins,“ sagði Geir. ■
– hefur þú séð DV í dag
Lögfræðingurinn rukkaði
hjón um
milljón
á dag
VEIÐIGJALD
Frumvarp um að fella niður veiðieftirlitsgjald er flutt í kjölfar breytinga á lögum um stjórn
fiskveiða þar sem ákveðið var að leggja sérstakt veiðigjald á eigendur skipa.
BRAGI GUÐBRANDSSON
„Þarna eru ríkari hagsmunir barna og ég held að þeir hljóti að vega það þungt, að þetta komi til mjög alvarlegrar skoðunar.“
Fréttaviðtal
JÓHANNA SIGÞÓRSDÓTTIR
■ skrifar um kynferðisglæpamenn.
FR
ÉT
TA
B
LA
Ð
IÐ
/H
AR
I
1999 2000 2001 2002 2003*
17
38
42
46
54
KYNFERÐISBROT GEGN YNGRI EN 14
ÁRA KÆRÐ TIL LÖGREGLU
*Á
æ
tlað
GEIR H.
HAARDE
Vísaði á bug að
hann hefði veitt
rangar upplýsingar.