Fréttablaðið - 01.04.2004, Blaðsíða 22

22 1. apríl 2004 FIMMTUDAGUR
■ Asía
MINNA Á SKULDIRNAR
Stúdentar mótmæltu í gær fyrirhugaðri
hækkun á skólagjöldum í háskólum í Bret-
landi. Miðar með nöfnum stúdenta og upp-
hæðinni sem þeir segjast skulda voru
hengdir á girðingu í nágrenni við West-
minster, þar sem breska þingið starfar.
Væntingavísitala Gallups:
Fleiri ætla að kaupa íbúð og bíl
VÍSITALA Væntingavísitala Gallups
hefur aðeins einu sinni mælst
hærri frá því að mælingar hófust.
Hún mælist nú 132,9 stig og hefur
hækkað þrjá mánuði í röð. Bjart-
sýni Íslendinga hefur vaxið nán-
ast línulega með hækkandi sól.
Hæsta gildi sínu náði vísitalan í
maí í fyrra, 136,8 stigum, þegar
gengið var til alþingiskosninga.
Vísitalan er samsett úr mati á
núverandi ástandi og væntinga til
stöðunnar eftir sex mánuði. Neyt-
endur eru samkvæmt mælingunni
bjartsýnir á stöðuna eftir sex
mánuði. Þannig mælist vísitalan
fyrir efnahagsástandið eftir hálft
ár 143,1 stig. Það þýðir að mikill
meirihluti aðspurðra telji ástand-
ið verða gott að þeim tíma liðnum.
Undirliggjandi vísitölur benda
til þess að bjartsýnir Íslendingar
ætli ekki að sitja við orðin tóm.
Við mælingu vísitölunnar er spurt
um fyrirhuguð stórkaup á næstu
sex til tólf mánuðum. Mun fleiri
hyggja á bifreiða- og íbúðakaup á
tímabilinu en í sama mánuði í
fyrra. Hafi þessi liður vísitölunn-
ar forspárgildi má búast við að
fasteigna- og bílamarkaður verði
líflegir á haustmánuðum. ■
Rót siðferðisbrestsins
í viðskiptamenningu
Hneykslismál í kringum stjórnendur fyrirtækja eins og Enron og WorldCom hafa blásið lífi í
umræðu um viðskiptasiðferði. Lori Tansey Martens er sérfræðingur í viðskiptasiðfræði.
Hún telur að opna þurfi umræðu og breyta fyrirtækjamenningu.
VIÐSKIPTI „Við erum á byrjunarreit
hvað varðar umhverfi sem hvetur
fólk til að stíga fram og segja sann-
leikann,“ segir Lori Tansey Mart-
ens, sérfræðingur í viðskiptasið-
ferði. Hún er stofnandi og fram-
kvæmdastjóri International
Business Ethics Institute í Banda-
ríkjunum og
Lundúnum. Hún
hefur haldið
námskeið um við-
s k i p t a s i ð f e r ð i
víða um heim og
er talin vera einn
helsti skoðana-
leiðtoginn á
þessu sviði í
Bandaríkjunum.
Hún segir þá sem
stigu fram og flettu ofan af svik-
semi bandarískra fyrirtækja eins
og Enron og WorldCom ekki hafa átt
auðvelt uppdráttar á vinnumarkaði
í kjölfarið.
Lori Tansey Martens hélt fyrir-
lestur um siðferðiskreppu í við-
skiptum í kjölfar hneykslismála.
Rætur siðferðisbrota í viðskiptum
eru gamalkunnar; mannlegt eðli þar
sem græðgin stýrir för. Martens
segir himinháa kaupréttarsamninga
og skort á eftirliti hafa ýtt undir
freistinguna að teygja sig út fyrir
ramma siðferðisins. „Þeir brotlegu
vissu að það sem þeir gerðu var
rangt, en gerðu það samt.“
Hún segir að því miður liggi
hluti ástæðu siðferðisbrestsins í
viðskiptamenningu Bandaríkjanna,
þar sem menn meta sig eftir laun-
um og verði hlutabréfa. Því sé mik-
ilvægt að byggja upp siðferðilega
fyrirtækjamenningu með eðlilegri
hvatningu og endurgjöf. „Við þurf-
um að skapa umhverfi fyrir opna
umræðu sem hvetur fólk til þess að
segja frá því sem miður fer.“
Martens segir ákveðin vandamál
fylgja hlutabréfamarkaði þar sem
stjórnendur eru mældir eftir verði
hlutabréfa sem breytist jafnvel oft á
dag. Hún segir fjölmiðla hafa brugð-
ist með því að gera stjórnendur fyr-
irtækja sem hækkuðu ört á markaði
að stjörnum, án þess að kafa dýpra í
málin. „Þau fyrirtæki sem breyta
rétt eru arðsamari til lengri tíma.
Þannig að það eru einnig viðskipta-
leg rök fyrir réttri breytni.“
Martens segir að mikil áhersla
hafi verið lögð á viðskiptasiðfræði í
bandarískum fyrirtækjum á tíunda
áratugnum. Þrátt fyrir það hafi al-
varleg siðferðiskreppa orðið í lok
áratugarins. „Maður hlýtur að
spyrja hvers vegna það hafi gerst,“
segir hún og bendir á að siðfræði-
fræðslan hafi sjaldnast náð til
þeirra sem stjórna fyrirtækjunum.
Lægra settir starfsmenn hafi hins
vegar notið hennar.
haflidi@frettabladid.is
Vatnaskógur – sumarbúðir fyrir hressa stráka
– og það er bara það sem ég geri fyrir hádegi!
Upplýsingar í síma 588 8899 og á www.kfum.isNON
N
I
O
G
M
A
N
N
I
I Y
D
D
A
•
1
1
7
0
3
•
s
ia
.i
s Skráning hefst 31.
mars kl. 8.00
HRYÐJUVERKAÁRÁSUM AFSTÝRT
Yfirvöld á Filippseyjum hafa
handtekið fjóra liðsmenn ís-
lömsku skæruliðasamtakanna
Abu Sayyaf og lagt hald á 36 kíló
af sprengiefninu TNT. Að sögn
forseta Filippseyja voru fjór-
menningarnir að skipuleggja
hryðjuverkaárásir í lestum og
verslunarmiðstöðvum í höfuð-
borginni Manila.
Teygjuæfingar:
Minnka
ekki meiðsla-
hættu
BANDARÍKIN, AP Bandarískir vís-
indamenn hafa komist að því að
þvert á viðteknar skoðanir draga
teygjuæfingar ekki úr líkum á
íþróttameiðslum.
Niðurstöður vísindamann-
anna benda til þess að flest
meiðsl, þar á meðal tognanir,
eigi sér ekki stað þegar teygja á
vöðvunum er óvenjulega mikil.
Tognanir eigi sér oftast stað
þegar álag á vöðvana breytist
snögglega og því er talið að jafn-
vægisæfingar geti verið gagn-
legri en teygjuæfingar til að
koma í veg fyrir meiðsl.
Rannsóknir hafa hins vegar
staðfest að upphitun sé gagnleg
forvörn gegn íþróttameiðslum. ■
TÍMI Á NÝJAN BÍL
Það er misjafnt hversu lengi fólk á bíla áður en það ákveður að endurnýja. Samkvæmt
væntingavísitölu Gallups eru landsmenn bjartsýnir og fleiri hyggja á bíla- og íbúðarkaup
en í sama mánuði í fyrra.
Febrúar 106,6
Mars 115,8
Apríl 125,8
Maí 136,8
Júní 117,9
Júlí 112,6
Ágúst 115,3
September 116,8
Október 125,2
Nóvember 120,9
Desember 104,2
Janúar 123,7
Febrúar 127,5
Mars 132,9
FR
ÉT
TA
B
LA
Ð
IÐ
/G
VA
ERFITT AÐ KJAFTA FRÁ
Lori Tansey Martens, sérfræðingur í við-
skiptasiðferði, segir þá sem afhjúpuðu
hneykslismál Enron og WorldCom hafa
átt erfitt uppdráttar í kjölfarið. Hún segir
að skapa þurfi menningu sem auðveldi
starfsmönnum að greina frá því þegar
fyrirtæki breyta siðferðilega rangt.
„Þeir brot-
legu vissu að
það sem þeir
gerðu var
rangt, en
gerðu það
samt.