Fréttablaðið - 20.04.2004, Blaðsíða 12

Birni Bjarnasyni er velkomiðog sjálfsagt að hafa sínar
skoðanir og hann hefur veitingar-
valdið. Það er þess vegna hans að
skipa dómara í Hæstarétt. Og það
gerði hann. Gott og vel með það.
Hann segist hafa fært rök fyrir
ákvörðun sinni og það hefur hann
gert. Björn Bjarnason tók ákvörð-
un og það stendur.
Hæstiréttur Íslands hafði í um-
sögnum um þá sem sóttust eftir
stöðunni talið tvo menn heppileg-
asta kostinn. Um það er ekki deilt.
Ráðherrann er annarrar skoðun-
ar. Hann treystir ekki dómgreind
Hæstaréttar og skipar í embætti
annan en það sem rétturinn sjálf-
ur taldi best og heppilegast.
Þannig stendur það. Dómsmála-
ráðherrann virðist ekki í minnsta
vafa um að hans dómgreind sé
önnur og meiri, betri og réttari en
alls Hæstaréttar. Eðlilega lendir
ráðherra sem þannig hugsar og
talar í mótbyr. Auðvitað eru flest-
ir þeirrar skoðunar að mat níu
hæstaréttardómara sé meira virði
en mat eins manns, jafnvel þó sá
sé ráðherra og heiti Björn Bjarna-
son.
Það má til sanns vegar færa að
Björn Bjarnason braut ekki lög
þegar hann gekk fram hjá Hjör-
dísi Hákonardóttur. Vissa um
hvort svo sé eða ekki liggur ekki
fyrir fyrr en Hæstiréttur hefur
lokið meðferð málsins. Hvenær
sem það verður og sama hverjir
skipa réttinn í því máli þá fyrst er
endanleg niðurstaða ljós. Þrátt
fyrir það lendir Björn samt í mót-
byr vegna þessa. Úrskurðarnefnd
jafnréttismála telur hann hafa
brotið lög. Í því er biðstaða. Ríkis-
stjórn Björns og félaga gat ekki
unnt fyrrverandi framkvæmda-
stýru Jafnréttisstofu, eftir að
sama nefnd úrskurðaði gegn
henni, að sitja áfram í embætti.
Nei, gerður var við hana ódýrasti
starfslokasamningur sem þekkist
og henni gert að hætta. Gerðir
hennar kölluðu á hiklaus viðbrögð
ríkisstjórnar. Konan varð að
víkja. Þá sá enginn ráðherra neina
galla á lögunum og kné var látið
fylgja kviði.
Þegar ráðherra er talinn hafa
breytt gegn lögunum þá er svarið
einfalt og kalt. Lögin eru ómögu-
leg en ekki ráðherrann. Auðvitað
er það svo að þegar þetta legst
saman þá þrengir að ráðherran-
um. Þeir sem tala gegn orðum
ráðherrans og gerðum eru ekki að
ráðast á hann. Þeir eru að gagn-
rýna hann fyrir það sem hann hef-
ur sagt og gert í þessu máli. Það
hefur ekkert með önnur störf
hans og athafnir að gera. Ekki er
minnsti vafi á að Björn Bjarnason
vill vel með störfum sínum. Í
þessu máli sætir hann gagnrýni
sem hann hlýtur að skilja. Og
sennilegast er að saga þessa máls
sé rétt að hefjast. ■
Talsverðar umræður eru á net-inu um þingsályktunartillögu
Halldórs Blöndal, forseta Alþingis,
og fleiri þingmanna um hálendis-
veg milli Reykjavíkur og Akureyr-
ar. Aðallega eru það Húnvetningar
og Vestfirðingar sem hafa mót-
mælt hugmyndinni. Óttast þeir að
slíkur vegur beini umferð frá sér
og kalli jafnvel yfir byggðiirnar
eyðingu. Í skoðanakönnun sem er í
gangi á vefritinu Húnahornið segja
81% þátttakenda að þeim lítist illa
á hugmyndina. Og í grein á vefnum
andmælir Sigurður Sigurðarson
henni með eftirfarandi orðum:
Uppspretta tekna
„Í fyrsta lagi er hér um gríðar-
lega dýra framkvæmd að ræða og
mun óhjákvæmilega verða til
þess að vegabætur annars staðar
munu dragast. Aðalþjóðvegur
landsins er meingallaður, hann er
t.d. of mjór, á honum eru hættu-
legar beygjur, einbreiðar brýr og
stórhættuleg hvörf svo eitthvað
sé nefnt. Væri ekki brýnna að
koma þessum atriðum í viðunandi
horf áður en lagður er glænýr
vegur sem einungis á að uppfylla
þarfir Akureyringa.
Í öðru lagi hafa Húnvetningar
notið þess að þjóðvegurinn hefur
legið í gegnum sýslurnar. Hann
hefur verið uppspretta tekna fyrir
fjölmarga í báðum sýslu og Skaga-
firði. Það er svo annað mál hvernig
heimamenn hafa nýtt sér þessa
auðlind. Með hálendisveginum
verður að mínu mati fótunum kippt
undan tilveru fjölmarga á Norður-
landi vestra og eru byggðavanda-
málin næg þó ekki séu framleiddar
hamfarir á Alþingi.“
Misskilningur í gangi
Annað viðhorf til málsins kemur
fram í grein sem Pawel Bartozek
skrifar á vefritið deiglan.com.
Hann segir: „Auðvitað er [hug-
myndin] ekki gallalaus ekki frem-
ur en nein önnur. Sumum gæti
fundist sem of langt sé seilst inn á
hálendið. Sumum gæti vegurinn
þótt of dýr eða veðurskilyrði óhag-
stæð. Þetta verður allt að skoða. En
á endanum þá snýst andstæða
þrýstihópa á Norðurlandi vestra
um það að vegurinn muni „taka at-
vinnu af fólki“ í landshlutanum.
Menn benda á allar vegasjoppur á
sem byggðar hafa verið upp á leið-
inni. Menn benda á hvernig
Blönduós hefur haft hag af umferð-
inni í gegnum bæinn.“
Pavel spyr síðan hvort hér sé
ekki einhver misskilningur í gangi.
„Vegasjoppur eru gerðar til að
þjóna vegfarendum, ekki öfugt.
Vegfarendur eiga ekki siðferðis-
legri skyldu að gegna gagnvart
fólki sem býr nálægt veginum.
Fólk sem ferðast vill oftast gera
það til að komast á milli staða, en
ekki til að fá sér Hrútfirðing í Stað-
arskála, þótt það geti verið
skemmtilegt uppbrot á ferðalag-
inu. Tilgangurinn með ferðinni er
oftast annar en ferðin sjálf, svo það
er hagkvæmast fyrir alla að hún
taki sem stystan tíma.“
Og hann klykkir út með þessum
orðum: „Rík þjóðfélög eru þjóð-
félög þar sem hlutirnir ganga hratt
og skipulega fyrir sig. Þjóðfélög
verða ekki rík af því að hafa sem
flesta óþarfa milliliði í þágu
atvinnusköpunar. Vegaskálar eru
ekki óþarfir, en það er óþarfi að
hafa fleiri en við höfum not fyrir.
Og hver haldið þið að muni vinna í
vegasjoppum á hinum nýja há-
lendisvegi? Hálendingar? Nei, það
verður auðvitað fólk úr héruðunum
í kring. Ekki það að það eigi reynd-
ar að skipta svo miklu máli, en
samt virðast allir hafa misst af
þessum punkti.“ ■
Mál manna
SIGURJÓN M. EGILSSON
■ skrifar um dómsmálaráðherra og
Hæstarétt.
12 20. apríl 2004 ÞRIÐJUDAGUR
Útgáfufélag: Frétt ehf.
Ritstjóri: Gunnar Smári Egilsson
Fréttastjóri: Sigurjón M. Egilsson
Ritstjórnarfulltrúar: Steinunn Stefánsdóttir
og Jón Kaldal
Auglýsingastjóri: Þórmundur Bergsson
Ritstjórn, auglýsingar og dreifing:
Skaftahlíð 24, 105 Reykjavík
Aðalsími: 515 75 00
Símbréf á fréttadeild: 515 75 06
Rafpóstur: ritstjorn@frettabladid.is
Rafpóstur auglýsingadeildar:
auglysingar@frettabladid.is
Setning og umbrot: Frétt ehf.
Prentvinnsla: Ísafoldarprentsmiðja ehf.
Fréttablaðinu er dreift ókeypis á heimili á höfuð-
borgarsvæðinu, Suðurnesjum og Akureyri. Einnig er
hægt að fá blaðið í völdum verslunum á lands-
byggðinni. Fyrirtæki geta fengið blaðið gegn greiðslu
sendingarkostnaðar; kr. 1.100 á mánuði.
Fréttablaðið áskilur sér rétt til að birta allt efni
blaðsins í stafrænu formi og í gagnabönkum
án endurgjalds.
ISSN 1670-3871
Ástæða er til að gleðjast yfirþví að séra Örn Bárður Jóns-
son, hinn kunni smásagnahöf-
undur, sé loksins búinn að fá
brauð og stól þar sem hann get-
ur sameinað kristilegar hug-
vekjur, sem hann er ráðinn til að
flytja söfnuði sínum, og stjórn-
málaræður, sem hann hefur
greinilega ekki minni áhuga á.
Ég vísa í þessu sambandi til
predikunar, ef það er þá rétta
orðið, sem þessi ágæti klerkur
flutti í útvarpsmessu frá Nes-
kirkju á sunnudaginn. Þeir sem
misstu af lestrinum geta fundið
hann á heimasíðu kirkjunnar á
netinu.
„Mögnuð predikun“
Því miður heyrði ég ekki
prestinn en frétti af ræðunni á
vefsíðu Ögmundar Jónassonar
alþingismanns sem virtist í
skýjunum yfir „magnaðri
predikun“ eins og hann komst að
orði. „Það sem einkennir predik-
anir séra Arnar
Bárðar er hve
sterka skírskotun
þær hafa jafnan til
þess sem er að
gerast í samtíman-
um og hve um-
búðalaust tekið er
á málum,“ bætti
hann við. Ögmund-
ur viðurkennir að
hann sé ekki sér-
lega kirkjurækinn
maður „nema síð-
ur sé,“ en segir:
„Ég held það hins
vegar eigi við um
marga, hverrar
trúar sem þeir
eru, ef þá yfirleitt nokkurrar, að
kraftmikill málflutningur sem
byggir á djúpri siðferðislegri
vitund og tekur jafnframt á
brennandi málefnum samtíðar-
innar af visku, höfðar sterkt til
[þeirra].“
Sjálfsagt er að samsinna
þessum síðustu orðum þing-
mannsins. En eftir að hafa lesið
predikun séra Arnar varð ég
fyrir nokkrum vonbrigðum.
Fann hvorki „kraftmikinn mál-
flutning“ né sérstaka „visku“.
Fannst hugsunin satt að segja
frekar grautarleg. Skautað
framhjá hinum raunverulegu
vandamálum samtímans með
yfirborðstali og skyndidómum.
Og það kom mér á óvart að hinir
einu sem hann sá ástæðu til að
fordæma í predikun um stríð og
hryðjuverk voru ráðamenn
Vesturlanda. „Gjaldþrot“ og
„siðblinda“ voru orðin sem hann
notaði. Ekki eitt áfellis- eða
gagnrýnisorð í garð þeirra
manna sem reyna um þessar
mundir að halda hinum frjálsa
heimi í herkví og ótta með hót-
unum um ógnarverk. Svo ekki
sé minnst á allt bull þeirra um
að hefna sín á Vesturlandabúum
nútímans fyrir krossferðir mið-
alda.
Herská þjóð?
Séra Örn Bárður tók í predik-
un sinni upp eftirfarandi um-
mæli um Bandaríkjamenn, sem
hann kvaðst hafa lesið í banda-
rísku dagblaði: „Allir þeir
fræðimenn sem rannsakað hafa
bandaríska skapgerð hafa kom-
ist að þeirri niðurstöðu að við
séum herská þjóð og að við
séum hugfangin af stríði“. Hann
virðist samsinna þessu og bætir
síðan við frá eigin brjósti: „Og
við erum undir hæl hernaðar-
þjóðar og getum ekki tekið sjálf-
stæðar ákvarðanir og siðlegar
vegna þess að við höfum tapað
siðagrundvelli okkar, selt sálu
okkar fyrir stundargróða“.
Ef þetta eru ekki sleggjudóm-
ar þá veit ég ekki hvað það orð
merkir. Að taka undir barnalega
ásökun um að tvö hundruð millj-
ón manna þjóð sem sé „hugfang-
in af stríði“ sæmir ekki kenni-
manni sem vill láta taka mark á
sér. Hvílík einföldun á veruleik-
anum.
Efins um Núllpunkt
Heimsókn forsætisráðherra á
Núllpunkt í New York, vettvang
hryðjuverkanna 11. september
2001, verður séra Erni Bárði til-
efni eftirfarandi orða: „Eigum
við að fara í pílagrímsferðir
þangað til að finna með þeim er
þjást?“ spyr hann og virðist ekki
bara efins um að það sé rétti
staðurinn til að heimsækja held-
ur líka hneykslaður. Enda bætir
hann við: „Hvað með að fara líka
til Palestínu og Íraks?“
Jú, vissulega er ástæða til að
horfa einnig til annarra svæða,
þar sem miklir harmleikir hafa
orðið. En af hverju er þetta sett
fram með þessum hætti? Er
ekki hætt við því að einhverjir
skilji þess orð sem ákveðna van-
virðingu við fórnarlömb glæps-
ins? Ég trúi því ekki að séra Örn
Bárður vilji gera lítið úr atburð-
unum sem urðu í New York, en
hvað er hann að fara?
Trú og samtíð
Sumir eru þeirrar skoðunar
að prestar eigi að halda sig við
guðsorðið eitt eins og það er að
finna í Heilagri ritningu. Þeir
eigi að láta stjórnmál og deilu-
mál líðandi stundar eiga sig. Ég
er því ekki sammála. Ég held að
slík krafa sé bæði óraunsæ og
órökrétt. Boðskapur kristinnar
trúar verður ekki borinn fram
án tengsla við umhverfi og sam-
tíð hverju sinni. En það er mikið
vandaverk að tala um hitamál
líðandi stundar í kirkjum og
prestar verða að gæta þess að
kljúfa ekki söfnuði sína. Hlut-
verk þeirra er að sameina en
ekki að sundra. Það sýnir skort á
ábyrgðarkennd að láta gamminn
geisa í predikunarstól þjóðkirkj-
unnar eins og maður sé staddur
á málfundi stjórnmálafélags. ■
Hleraðá netinu
■ Skiptar skoðanir eru um hálendisveg á
milli Reykjavíkur og Akureyrar
Messa eða málfundur?■ Bréf til blaðsins
Vegur fyrir sjoppur eða
sjoppur fyrir vegi?
Dómgreind Hæstaréttar
– hefur þú séð DV í dag?
Hasstvíburarnir
hlógu í Héraðsdómi
Hersveit
Íslands
Elín Jónína Ólafsdóttir skrifar:
Sextíu manna vopnuð íslenskhersveit er á leið til Afganistan
að verja flugvöllinn í Kabúl. Er
þetta í fyrsta sinn sem íslensk
hersveit er send út í heim enda
hefur Ísland verið herlaust land
hingað til og höfum við öll státað
okkur jafn mikið af því eins og við
höfum státað okkur af fallegri
náttúru, hreinu vatni og Björk
Guðmundsdóttur.
Mig langar oft til að fara burt,
tékka mig út úr þessu þjóðfélagi
og sigla á önnur og sanngjarnari
mið þegar skattarnir eru að buga
mig og tækjaleit ríkissjónvarps-
ins að berja niður stoltið mitt
meðan það sýnir okkur myndir af
fallega landinu okkar sem er ver-
ið að rífa í tætlur af erlendum
verktökum. Það sem hefur þó
haldið aftur af mér er ást mín á
landinu, fjölskyldu og vinum,
fallegu náttúrunni okkar en aðal-
lega örygginu sem fylgir því að
hér er engin her. Það koma ekki
vondir byssumenn og nauðga kon-
um og börnum og drepa alla karl-
ana, því af hverju ættu þeir að
gera það þegar við höfum ekki
gert þeim neitt.
En nú er þetta öryggi ekki
lengur til staðar því án samþykkis
þjóðarinnar er litla fólkið í litla
húsinu við Austurvöll komið með
mikilmennskubrjálæði og ætlar
að senda her sem er á stærð við
eina fermingarveislu í sundur-
skotið land fátækrar þjóðar í
heimi þar sem hefndin heitir blóð-
hefnd. Í því orði felst ekki að setja
pipar út í kaffið svo maður fái
hóstakast heldur að láta okkur
blæða svo illilega að það þyrfti
mögulega að veita Landspítalan-
um aftur það fjármagn sem tekið
var af honum í byrjun árs. Skyndi-
lega erum við orðin skotmark. Þið
þarna litla fólk á þingi skammist
ykkar fyrir að ógna mér, fjöl-
skyldu minni og ófæddu barni. ■
VEGAGERÐ
Lagning hálendisvegar milli Reykjavíkur og
Akureyrar gæti orðið örlagarík fyrir byggð-
irnar á Norðurlandi vestra og Vestfjörðum.
Um daginnog veginn
GUÐMUNDUR
MAGNÚSSON
■
veltir fyrir sér
útvarpspredikun
séra Arnar Bárðar
Jónssonar á
sunnudaginn.
■
Það sýnir skort
á ábyrgðar-
kennd að láta
gamminn geisa
í predikunarstól
þjóðkirkjunnar
eins og maður
sé staddur á
málfundi
stjórnmála-
félags.