Fréttablaðið - 24.04.2004, Blaðsíða 24

■ Maður að mínu skapi
24 24. apríl 2004 LAUGARDAGUR
ÓLAFUR THORS
Var léttur í lund og með góðan húmor að
mati Hlyns.
Duglegur
hugsjóna-
maður
Ólafur Thors var maður að mínuskapi. Hann var léttur í lund og
með góðan húmor,“ segir Hlynur
Sigurðsson, fréttamaður á Sjón-
varpinu.
Ólafur var fimm sinn-
um forsætisráðherra og
sat samtals í 3.650 daga
í þeim stóli. Aðeins
Hermann Jónasson
og Davíð Oddsson
hafa setið lengur.
Met Hermanns var
3.732 dagar, í þremur
ríkisstjórnum, en Dav-
íð sló það met í júlí árið
2001.
„Ólafur var dugleg-
ur og mikill hugsjóna-
maður en þó þannig að
hann bar virðingu fyrir
þeim sem minna máttu
sín. Hann gat unnið
með öllum, samanber
Nýsköpunarstjórn-
ina,“ segir Hlynur.
Ólafur lét af emb-
ætti sem forsætisráð-
herra 14. nóvember
árið 1963 en hann hafði
verið heilsuveill um alllanga hríð.
Ólafur lést á gamlársdag sama ár. ■
Þeir skipta þúsundum sem farameð mannaforráð í samfélaginu,
eru stjórnendur, leiðtogar. Því fer
hins vegar fjarri að öllum sé gefið
að stjórna og jafnvel má segja að
sumir kunni það alls ekki. Leiðtoga-
hlutverkið er flókið og krefst tals-
verðra hæfileika sem fólk getur á
margan hátt ræktað með sér. En
geta allir orðið leiðtogar? „Nei. En
fólk getur lært að þekkja hvort það
er leiðtogaefni eða ekki,“ segir
Tryggvi Sigurbjarnarson ráðgjafa-
verkfræðingur, sem ásamt dr.
Helga Þór Ingasyni verkfræðingi
og Hauki Inga Jónassyni guðfræð-
ingi og sálgreini kennir námið Verk-
efnastjórnun - leiðtogaþjálfun við
Endurmenntun Háskóla Íslands.
Og Tryggvi heldur áfram: „Það
hefur einmitt gerst á námskeiðinu
hjá okkur að fólk hefur uppgötvað að
leiðtogahlutverkið hentar því ekki.
Það eigi ekki við skapgerð þess, að
styrkur þess liggi annars staðar.“
Fyrsti hópurinn sem fór í gegnum
námið útskrifaðist í janúar
síðastliðnum og nú er annar hópur
rétt við að ljúka því, en námið er
tveggja missera og samtals 240
stundir. Það er hugsað fyrir fólk sem
vill öðlast þekkingu og þjálfun á
sviðið verkefnastjórnunar og efla
leiðtogahæfileika sína. Þremenning-
arnir segja fólk af mörgum sviðum
þjóðfélagsins hafa farið í gegnum
námið og undirstrika með því að
verkefnastjórnun og leiðtogahæfi-
leikar og allt sem því tengist geti
nýst alls staðar.
Hross geta orðið
ljúf sem lömb
Haukur Ingi samsinnir því þegar
Tryggvi segir leiðtogahlutverkið
ekki henta öllum en bendir hins
vegar á að hægt sé að læra ýmislegt
sem gagnast í þessum efnum: „Það
er hægt að kenna fólki mjög margt
um það sjálft. Hvernig það getur
viðhaldið sjálfu sér og gert sér
grein fyrir hver viðhorf þess eru og
hvað því gengur til. Með þessu
styrkjum við þau innri burðarvirki
sem þurfa að standast álag í krefj-
andi verkefnum. Nemendur fá líka
tækifæri til að slípast í þéttum nún-
ingi við samstarfsfólk sitt og læra
þannig á styrk sinn og veikleika í
samstarfi. Við miðlum miklu um að-
ferðafræði og tækni í samskiptum
við annað fólk, til dæmis varðandi
hópdýnamík, samræðulist, samn-
inga og deilustjórnun. Við bendum
líka á hvernig fólk getur tileinkað
sér að hugsa siðferðislega, gagnrýn-
ið og með skapandi hætti og nýtt sér
lýðræðislega ákvarðanatöku,“ segir
Haukur Ingi.
Hann segir líka mikilvægt að efla
og þjálfa næmi leiðtoga og verkefna-
stjóra gagnvart öðru fólki. „Við get-
um haft mann sem hefur alla burði
til að taka að sér leiðtoga- eða verk-
efnastjórahlutverk en það eina sem
vantar upp á er næmi fyrir þörfum
annarra. Þetta er hægt að kenna,
menn sem eru algjör hross geta orð-
ið ljúfir sem lömb, og í kjölfarið ná
þeir miklu meiri árangri í starfi.“
Lélegir yfirmenn
óttast undirmenn sína
Eins og það er mikilvægt að
hafa góða og sterka leiðtoga í hóp-
um er mikilvægt að menn standi
klárir á að ekki þurfa allir að vera
leiðtogar. „Við náum ekki árangri
ef allir eru leiðtogar,“ segir Helgi
Þór. „Hins vegar er mikilvægt að
allir standi klárir á sínum hlut-
verkum og læri að virka sem
tannhjól í vélinni. Til að hópur nái
árangri þurfa allir að þekkja sinn
stað og vinna saman. Fimm
manna hópur með fimm leiðtoga
mun standa í stað og hvorki kom-
ast lönd né strönd.“ Helgi segir
þetta kennt í náminu: „Við kenn-
um fólki að vinna og ná árangri
með samstilltu átaki.“
Í þessu ljósi er vert að spyrja
hvort það sé ekki í raun martröð
stjórnandans að hafa of sterka
menn undir sér, menn sem sann-
anlega eru leiðtogar í eðli sínu.
„Nei. Þvert á móti eiga stjórnend-
ur að vera vakandi fyrir slíku
fólki og virkja það til góðra
verka,“ segir Haukur Ingi. Og
Tryggvi bætir við: „Þetta er hins
vegar vandamál margra stjórn-
enda. Minnimáttarkennd þeirra
gerir það að verkum að þeir slá
niður fólk sem vænlegt er til
góðra starfa. Þeir óttast að undir-
mennirnir vaxi of mikið og nálgist
þá. Einkenni góðra stjórnenda er
hins vegar að lyfta undir svona
menn, vitandi að þeir vaxa sjálfir
með sínu góða undirfólki.“
Stjórnmálaleiðtogar hefðu
gott af náminu
Leiðtogar, góðir jafnt sem
slæmir, eru víða í samfélaginu
og hafa komist í sínar stöður
með mismunandi hætti. Í at-
vinnulífinu hafa þeir verið ráðn-
ir en í stjórnmálunum ræður lýð-
ræðisleg kosning. Pólitískir leið-
togar eru sjálfsagt jafn misjafn-
ir en leggja má mat á frammi-
stöðu þeirra með ýmsum hætti.
„Ein af mörgum mælistikum
sem leggja má á leiðtoga, ekki
síst pólitíska, er framsögn. Við
létum nemendur okkar hlusta á
kafla úr ræðum stjórnmála-
manna við eldhúsdagsumræður
á Alþingi og svo fóru fram um-
ræður um frammistöðu þeirra.
Það var mjög lærdómsríkt að
hlusta á það,“ segir Tryggvi
sposkur á svip.
Og Haukur Ingi heldur áfram
með stjórnmálamennina: „Það
má orða það þannig að það er
feikimikið af góðum leiðtogum í
pólitísku lífi á Íslandi en við höf-
um þó ekki enn rekist á neinn á
þeim vettvangi sem hefði ekki
gagn af því að koma í námið til
okkar!“
En þá að atvinnulífinu, hafa
góðir leiðtogar almennt ráðist til
stjórnunarstarfa í helstu fyrir-
tækjum landsins? „Ég held að
marga góða leiðtoga sé þar að
finna,“ segir Haukur Ingi. „Mér
finnst hins vegar athyglisvert að
núna sé rætt mikið um ábyrgð
stjórna í fyrirtækjum. Það kem-
ur mér beinlínis á óvart að um-
ræða um jafn mikilvægt stjórn-
unartæki og stjórn fyrirtækis
skuli dúkka upp núna. Mörg
þessara fyrirtækja hafa verið til
í ár og áratugi og allt í einu virð-
ast menn átta sig á þarna hafi
eitthvað gleymst.“
Tryggvi bendir á nauðsyn
skilgreininga á hlutverkum
Guðfræðingur, verkfræðingur og ráðgjafi hafa tekið höndum saman og bjóða upp á námskeið í Endurmennt-
un Háskóla Íslands sem ber yfirskriftina Verkefnastjórnun - leiðtogaþjálfun. Námið stendur í eitt ár, einn hóp-
ur hefur útskrifast og skráning er að hefjast í það næsta.
Kenna fólki
að verða leiðtogarHjónavandræði:
Viagra-skiln-
uðum fjölgar
Fyrsta viagra-skilnaðarmálið erkomið upp í Bretlandi. Ónefnd
húsmóðir á sextugsaldri segir mann
sinn hafa orðið óseðjandi á kynlífs-
sviðinu eftir að hafa tekið viagra
reglulega. Eiginmaðurinn vildi lífga
upp á heldur deyfðarlegt kynlíf
hjónanna og viagra var hjálparlyfið.
Hann fékk sannarlega bót meina
sinna en eiginkonan segir hann hafa
gjörbreyst. Hún vildi ekki fylgja
honum eftir í kröfum hans um öfl-
ugra kynlíf og hefur sótt um skiln-
að. Þetta er fyrsta viagra-skilnaðar-
málið í Bretlandi. Í
Bandaríkjunum eru
viagra-skilnaðir að
verða æ algengari en
um 7 milljónir Banda-
ríkjamanna taka inn
lyfið.
Phillip Hodson,
höfundur bókarinn-
ar, How to Make
Great Love to a
Woman, segir að vi-
agra geti reynst ör-
lagaríkt í hjónabönd-
um. Það sé reyndar
draumalyf fyrir karl-
menn en samfarir
fimm sinnum á dag
séu nú kannski ekki
fremst á forgangslista flestra eig-
inkvenna. Hodson bendir á að Vi-
agra geri 55 ára karla að 25 ára
folum meðan 53 ára eiginkonur
hegði sér eins og þær séu 53 ára.
Vísindin kunna að eiga ráð við
þessu því nú stendur til að setja á
markað bleika töflu en hún mun
eiga að vera svar kvenkynsins við
viagra. ■
VIAGRA
Aukin kynþörf
eiginmanna
getur endar
með hjóna-
skilnaði.
HLYNUR
SIGURÐSSON
Fréttamaðurinn
knái er hrifinn
af Ólafi Thors.
Fimm manna hópur
með fimm leiðtoga
mun standa í stað og hvorki
komast lönd né strönd.
,,