Fréttablaðið - 04.05.2004, Blaðsíða 4

4 4. maí 2004 ÞRIÐJUDAGUR
Var rétt af Samkeppnisstofnun að
sleppa því að sekta trygginga-
félögin fyrir meint samráð?
Spurning dagsins í dag:
Fylgdist þú með fyrstu umræðu um
fjölmiðlafrumvarpið á Alþingi?
Niðurstöður gærdagsins
á www.frett.is
13%
Nei
Já
Kjörkassinn
Farðu inn á visir.is og segðu þína skoðun
visir.is
Beiðni um skýrslu um fjármál stjórnmálaflokkanna:
Forsætisráðuneytið
óskar eftir lengri fresti
ALÞINGI Jóhanna Sigurðardóttir,
Samfylkingunni, gagnrýndi á Al-
þingi í gær að forsætisráðuneytið
hefði ekki orðið við beiðni frá í jan-
úar um að leggja fram skýrslu um
fjárframlög til stjórnmálastarfsemi
og starfsumhverfi stjórnmála-
flokka. Í beiðninni var krafist svara
við því hvernig Ísland hefði undir-
gengist og framfylgt alþjóðlegum
skuldbindingum um aðgerðir gegn
pólitískri spillingu og hagsmuna-
árekstrum og um gagnsæi og eftir-
lit með fjármálum stjórnmála-
flokka.
Forsætisráðuneytið óskaði eftir
lengri fresti til að vinna skýrsluna
og taldi eðlilegra að leggja hana
fram á þingi í haust, en Jóhanna
taldi það ótæk vinnubrögð.
„Stjórnarliðar hafa ítrekað sagt
að samkvæmt Evrópuráðinu séu
það þjóðréttarlegar skuldbindingar
að settar verði takmarkanir um
eignarhald á fjölmiðlum. Því vekur
það furðu að forsætisráðherra hafi
ekki svarað spurningunni og þingið
verður að kanna hvort ekki eigi að
setja lög um starfsemi stjórnmála-
flokkanna, að þeir undirgangist
sömu alþjóðlegar skuldbindingar og
fjölmiðlar,“ sagði Jóhanna.
Forsætisráðherra sagði ekki
hægt að leggja skýrsluna fram á
yfirstandandi þingi, þar sem hún
væri mjög umfangsmikil. „Menn
þurfa ekki annað en að lesa skýrslu-
beiðnina til að sjá að skýrslan kallar
á meiri tíma,“ sagði Davíð. ■
Eins og að vakna
við vondan draum
Davíð Oddsson forsætisráðherra mælti fyrir frumvarpi um eignarhald á fjölmiðlum á Alþingi í
gær. Hann sagði að þróunin á fjölmiðlamarkaðnum væri óæskileg og að slíkar aðstæður þekktust
hvergi á byggðu bóli. Löggjafanum er skylt að láta málið til sín taka sagði Davíð.
ALÞINGI Davíð Oddsson forsætisráð-
herra mælti fyrir frumvarpi um eign-
arhald á fjölmiðlum á Alþingi í gær,
en leita þurfti afbrigða til að taka
málið á dagskrá og var það samþykkt
með meirihluta atkvæða. Frumvarp-
inu er ætlað að sporna við því að sam-
þjöppun á eignarhaldi fjölmiðla hamli
gegn æskilegri fjölbreytni og fjöl-
ræði í fjölmiðlum. Davíð sagði frum-
varpið byggja á skýrslu fjölmiðla-
nefndar menntamálaráðherra og
benti á að þar hefði niðurstaðan verið
sú að samþjöppun á íslenskum fjöl-
miðlamarkaði yrði að teljast mikil og
gilti þá einu hvort horft væri til eign-
arhalds eða stöðu einstakra aðila á
markaði.
„Eitt fyrirtæki ber þar ægishjálm
yfir önnur hvað rekstur og veltu
varðar. Heildarmarkaðir fyrir dag-
blöð og útvarp hafa í ljósi þess ýmis
einkenni sem talin eru óheppileg,“
sagði Davíð og vitnaði í fjölmiðla-
skýrsluna. Og hann bætti við: „Bent
er sérstaklega á að fyrirtæki sem hef-
ur sterk ítök á mikilvægum sviðum
atvinnulífsins, sér í lagi á matvöru-
markaði, sé einnig ráðandi á fjöl-
miðlamarkaði. Og að sama fyrirtæki
hafi mjög sterk ítök bæði á dagblaða-
markaði og á markaði fyrir ljósvaka-
miðla. Þetta er sú staða sem uppi er
og við henni hygg ég að allir flokkar á
Alþingi hafi lýst sig reiðubúna til að
bregðast, þótt einhverjir hafi af ein-
hverjum ástæðum fipast þegar til al-
vörunnar kom,“ sagði Davíð.
Forsætisráðherra sagði fjölmiðla
gegna lykilhlutverki sem vettvang
skoðanaskipta um ólík viðhorf, og af
þessu hlutverki spryttu kröfur um
fjölbreytni, sem vörðuðu ákvæði
stjórnarskrárinnar og Mannréttinda-
sáttmála Evrópu. „Séu þessi skilyrði
ekki fyrir hendi á fjölmiðlamarkaði
hefur verið litið svo á að rétt sé af
stjórnvöldum að grípa til virkra að-
gerða til að tryggja að svo megi
verða,“ sagði Davíð.
Forsætisráðherra benti á að nær
alls staðar í ríkjum Evrópusambands-
ins hefðu verið settar reglur sem
hefðu það að markmiði að stemma
stigu við samþjöppun á fjölmiðla-
markaði og heimila stjórnvöldum að
grípa til aðgerða ef samruni fyrir-
tækja væri talinn ógna fjölbreytni í
fjölmiðlum, með því að færast á of
fárra hendur.
„Reglur af því tagi sem hér er
mælt fyrir eru því fjarri að vera sér-
íslenskt fyrirbæri, jafnvel þótt þær
aðstæður sem þeim er ætlað að
bregðast við hér á landi eigi sér
hvergi hliðstæðu. Án þess að ég vilji
segja að við höfum sofnað á verðin-
um, þá er tilfinningin ekki ósvipuð
því, að vakna upp við vondan draum
þegar litið er til þess hvernig málum
er hér komið,“ sagði Davíð.
Forsætisráðherra benti á að sam-
kvæmt fjölmiðlaskýrslunni hlyti það
að teljast afar æskilegt að löggjafinn
brygðist við þessari stöðu með laga-
setningu, einkum þannig að settar
yrðu reglur sem miðuðu að því að
hamla gegn óæskilegum áhrifum
samþjöppunar, sem þegar væri til
staðar á fjölmiðlamarkaði, einnig til
að hamla gegn frekari samþjöppun á
þessum markaði í framtíðinni.
„Ef við eigum að umbera það að
fyrirtæki hafi markaðsráðandi stöðu
þá verðum við að geta treyst því að
það hafi virkt aðhald frá fjölmiðlum.
Það gefur því auga leið að ekki er
heppilegt að fyrirtæki í markaðsráð-
andi stöðu eigi jafnframt fjölmiðla.
Það er beinlínis hættulegt. Nýjustu
dæmin eru hrópandi hvað þetta varð-
ar. Það hafa allir séð, jafnvel líka þeir
þingmenn sem hafa tekið að sér að
vera einhvers konar blaðafulltrúar
fyrir fyrirtækin,“ sagði forsætisráð-
herra.
Davíð lagði áherslu á að frum-
varpið hefði að geyma almennar regl-
ur sem ætlað væri að stuðla að því að
innan tiltekins tíma kæmist á sú fjöl-
breytni í fjölmiðlum sem bæði stjórn-
völdum og löggjafanum bæri þjóð-
réttarleg skylda að tryggja. Frum-
varpið gengi ekki lengra en þörf
krefði til að markmiðinu yrði náð,
miðað við það ástand sem væri á ís-
lenskum fjölmiðlamarkaði.
„Víða um heim hafa gilt reglur um
eignarhald á fjölmiðlum svo árum og
jafnvel áratugum skiptir. Alls staðar
meðal siðaðra lýðræðisríkja eru regl-
ur sem setja skorður við því að stór
og voldug fyrirtæki geti sölsað undir
sig fjölmiðla. Við erum því að feta í
fótspor annarra lýðræðisríkja. Þróun-
in hér hefur orðið með þeim hætti að
upp er komin afar óæskileg staða.
Hvergi þekkist á byggðu bóli að
markaðsráðandi fyrirtæki á mat-
vælamarkaði sé jafn ráðandi í fjöl-
miðlum og hér. Einkafjölmiðlar eru
næstum allir á sömu hendi, sem er
stærsta fyrirtæki landsins. Það er
tímabært, rétt og skylt að löggjafinn
láti málið til sín taka til að tryggja að
hér þrífist heilbrigður fjölmiðla-
markaður.“
bryndis@frettabladid.is
Þingmaður
Framsóknarflokksins:
Styð ekki
frumvarpið
FJÖLMIÐLALÖG Ég mun ekki greiða
atkvæði með fjölmiðlafrumvarpinu
eins og það er lagt fram. Ég tel að
það stangist á við stjórnarskrána,“
segir Kristinn H. Gunnarsson, þing-
maður Framsóknarflokksins.
Aðspurður um hvort hann hygg-
ist beita sér fyrir því í þingflokkn-
um að breyting verði gerð á frum-
varpinu segist hann munu tala fyrir
sjónarmiði sínu í því og gera grein
fyrir því í umræðunni.
Hann sagðist hafa greitt atkvæði
með því að frumvarpið yrði lagt
fram því hann teldi þörf á umræðu
um frumvarpið í Alþingi. ■
Í YANBU
Fjórir bræður gengu berserksgang og
myrtu fimm vestræna menn.
Erlendir ríkisborgarar:
Forða sér
SÁDI-ARABÍA, AP Evrópskir og
bandarískir ríkisborgarar sem
eru búsettir í Sádi-Arabíu pökk-
uðu í gær saman eigum sínum og
héldu á brott frá landinu eftir
mannskæðar árásir á vestræna
menn að undanförnu.
Fjórir bræður bönuðu fimm
vestrænum mönnum og einum
Sádi-Araba. Þeir festu síðan líkið
af Bandaríkjamanni á bíl sinn,
keyrðu að nærliggjandi skóla og
sýndu námsmönnum það ásamt
því að hvetja þá til að berjast
gegn vestrænum mönnum með
múslimum í Fallujah. ■
– hefur þú séð DV í dag?
Svipt stjórnar-
setu eftir að
eiginmaður
skrifaði grein
JERÚSALEM, AP Ariel Sharon, forsætis-
ráðherra Ísraels, mun gera smávægi-
legar breytingar á áætlun sinni um
brotthvarf landnema frá Gaza en
hættir ekki við hana þrátt fyrir að
áætlun hans hafi verið hafnað af
félögum í Likud-bandalagi hans í
atkvæðagreiðslu á sunnudag.
„Ég vil segja það með eins skýrum
hætti og hægt er að önnur áætlun
kemur fram,“ sagði Sharon þegar
hann fundaði með þingmönnum
Likud-bandalagsins í gær. Ísraelskir
embættismenn gáfu til kynna að ný
áætlun myndi byggja á þeirri sem
var felld í atkvæðagreiðslunni en
dregið aðeins úr umfangi hennar.
Nýja áætlunin yrði ekki lögð fyrir at-
kvæði félaga í Likud-bandalaginu.
Samkvæmt áætluninni myndu 7.500
landnemar í 21 landnemabyggð þurfa
að hverfa frá Gaza og fjórar land-
nemabyggðir á Vesturbakkanum
yrðu lagðar niður fyrir árslok 2005.
Nær þrír af hverjum fimm sem
tóku þátt í kosningunni greiddu at-
kvæði gegn áætlun Sharons. Ísraelsk-
ir landnemar á Gaza fögnuðu úrslit-
unum í gær með því að hefja fram-
kvæmdir við nýtt hverfi sem er við-
bót við landnemabyggðina Neve
Dekalim. Þar var lagður hornsteinn
að nýju hverfi. „Þetta segir að við
erum hér til að vera,“ sagði Esther
Lilienthal, einn landnemanna. ■
Meint samráð olíufélaganna:
Viðamikil
andsvör
RANNSÓKN Skeljungur skilaði Sam-
keppnisstofnun andmælum í gær
við síðari frumathugun sam-
keppnisyfirvalda á meintum ólög-
legum samráðum olíufélaganna.
Olíufélagið skilar sínum and-
mælum klukkan níu í dag vegna
bilana sem komu upp í tölvukerfi
fyrirtækisins og fengu þeir góð-
fúslegt leyfi til að skila andmæl-
unum næsta morgun að sögn Guð-
mundar Sigurðsson, hjá Sam-
keppnisstofnun. Kristinn Hall-
grímsson, lögmaður Olíufélags-
ins, segir andmæli félagsins vera
viðamikil. Olíufélag Íslands fékk
frest til að skila andmælum til
mánudagsins í næstu viku. ■
JÓHANNA SIGURÐARDÓTTIR
Þingmaður Samfylkingarinnar gagnrýndi á
Alþingi í gær að forsætisráðuneytið hefði
ekki orðið við beiðni um að leggja fram
skýrslu um fjárframlög til stjórnmálastarf-
semi og starfsumhverfi stjórnmálaflokka
hér á landi.
BYRJAÐ Á NÝRRI LANDNEMABYGGÐ
Landtökumenn á Gaza-svæðinu fögnuðu úrslitum atkvæðagreiðslunnar og hófu að
byggja nýtt hverfi til að leggja áherslu á að þeir vildu hvergi fara.
DAVÍÐ ODDSSON
Forsætisráðherra mælti fyrir frumvarpi um eignarhald á fjölmiðlum á Alþingi í gær. „Reglur
af því tagi sem hér er mælt fyrir eru því fjarri að vera séríslenskt fyrirbæri, jafnvel þótt þær
aðstæður sem þeim er ætlað að bregðast við hér á landi eigi sér hvergi hliðstæðu,“ sagði
Davíð þegar hann gerði grein fyrir frumvarpinu.
FR
ÉT
TA
B
LA
Ð
IÐ
/G
VA
87%
Ariel Sharon hyggst leggja fram nýja áætlun um brotthvarf:
Stendur fast á sínu