Fréttablaðið - 26.05.2004, Blaðsíða 14

14 26. maí 2004 MIÐVIKUDAGUR
VEL VOPNUM BÚNIR
Filippseysku hermennirnir sem tryggja áttu
að kjörseðlar kæmust sína leið voru gráir
fyrir járnum.
Vinnuafl frá nýjum ríkjum Evrópusambandsins:
Geta ekki sótt vinnu
hingað fyrr en 2006
ATVINNUMÁL „Hættan er í raun lítil
sem engin þar sem Ísland nýtir
sér sérákvæði Evrópusambands-
ins eins og flestar þjóðirnar innan
sambandsins gera,“ segir Jóhann
Jóhannsson, framkvæmdastjóri
Útlendingastofnunar, en 1. maí
síðastliðinn bættust tíu ný ríki við
Evrópusambandið og þegnar þeir-
ra öðluðust sama rétt um frjálsa
för milli landa í atvinnuskyni.
Hafa víða heyrst áhyggjuraddir
vegna þessa, sérstaklega frá Bret-
landi, þar sem búist er við hol-
skeflu ódýrs vinnuafls frá þessum
fyrrum austantjaldslöndum sem
að mestu fylla þennan nýja hóp
ríkja innan sambandsins.
Jóhann segir að við þessu hafi
verið brugðið hér á landi með því
að fresta gildistöku ákvæða um
frjálsa för launþega eins og
reyndar flest önnur ríki hafa nú
gripið til. „Það er gert ráð fyrir
því að ákvæðin gildi ekki um laun-
þega nýrra ríkja fyrr en tvö ár
hafa liðið og jafnframt er heimilt
að grípa til frekari frestunar en
þá skal sækja sérstaklega um
slíkt.“
Verði frestun ekki beitt mun
ekkert hefta aðgang launþega
hingað til lands árið 2006 en það
er um sama leyti og framkvæmd-
ir við Kárahnjúka og álver Alcoa í
Reyðarfirði standa sem hæst. ■
Mikil tengsl þing-
manna við sjávarútveg
Baldur Þórhallsson stjórnmálafræðingur ritstýrir bók þar sem kannað
er hvaða þættir ráða afstöðu þingmanna til ESB. Þar kemur m.a. í ljós
að tengsl þingmanna við sjávarútveg eru meiri en við aðra atvinnuvegi.
STJÓRNMÁL Föstudaginn 28. maí
heldur Alþjóðamálastofnun Há-
skóla Íslands málþing um íslenska
valdamenn og Evrópusamrunann.
Tilefnið er útkoma bókarinnar
Iceland and European Inte-
gration: On the Edge sem Baldur
Þórhallsson stjórnmálafræðingur
ritstýrir. Í bókinni er leitast við að
greina afstöðu valdamanna til
Evrópusamrunans síðastliðin
fimmtíu ár. Baldur segir að fræð-
in hafi þá tilhneigingu að einfalda
hlutina um of, en það þurfi að
skoða samblöndu margra skýr-
ingaþátta og fá heildarmynd af
því hvað ráði afstöðu valdamanna
til ESB. Í því skyni prófar hann
ákveðnar kenningar sem skýra
aðkomu ríkja að Evrópusamband-
inu og athugar hvort þær eigi við
Ísland. „Sú skoðun hefur m.a. ver-
ið uppi að áhrif leiðandi atvinnu-
greina móti afstöðu ríkja til ESB á
Norðurlöndum, t.d. að olía í Nor-
egi hafi leitt til þess að Norðmenn
hafa ekki sótt um aðild, en land-
búnaður og iðnaður í Danmörku,
Svíþjóð og Finnlandi hafi fengið
þau ríki til að ganga í sambandið.
Ég kanna hvort sjávarútvegur
hafi sambærileg áhrif á afstöðu
íslenskra ráðamanna.“ Í því sam-
hengi voru bein tengsl íslenskra
þingmanna við sjávarútveg könn-
uð og er niðurstaðan sú að þau eru
meiri en tengsl þeirra við land-
búnað og iðnað. „Þessir þingmenn
hafa t.d. tilhneigingu til þess að
leita eftir setu í sjávarútvegs-
nefnd Alþingis,“ segir Baldur, en
„meiri tengsl við sjávarútveg en
aðra atvinnuvegi getur hugsan-
lega haft ráðandi áhrif á afstöðu
þingmanna í Evrópumálum“.
Þingmenn Sjálfstæðisflokksins
hafa haft mest tengsl við sjávar-
útveginn í gegnum tíðina.
Baldur telur þetta þó ekki full-
nægjandi skýringu á afstöðu ís-
lenskra ráðamanna til ESB: „Það
þarf að taka fleiri breytur inn í
jöfnuna og kanna samband þeirra
á milli. Þar skiptir máli bakgrunn-
ur stjórnmálamanna og sýn þeirra
á alþjóðasamskipti; stjórnsýsla á
Íslandi, sem lengst framan af var
veik; varnarsamstarfið við
Bandaríkin og síðast en ekki síst
þjóðerniskennd í orðræðu stjórn-
málamanna. Það er mikil skírskot-
un í fullveldi og sjálfstæði þjóðar-
innar í orðræðu stjórnmálamanna
varðandi Evrópumálin og upp
vaknar sú spurning hvort þjóð-
ernishyggjan sé undirliggjandi
þáttur í afstöðu valdamanna til
Evrópumála,“ segir Baldur að lok-
um. Málþingið fer fram í Öskju,
náttúrufræðahúsi Háskóla Ís-
lands, kl. 8.30-10.
bergsteinn@frettabladid.is
Góðir stjórnarhættir:
Landsbank-
inn vill í
forystu
VIÐSKIPTI Bankaráð Landsbankans
hefur farið yfir leiðbeiningar sem
forysta atvinnulífsins setti fram
um stjórnarhætti fyrirtækja og
borið þær saman
við eigin starfs-
reglur. Niður-
staðan er að regl-
ur bankans séu
sambærilegar og
gangi lengra í
sumum tilvikum.
Bankinn legg-
ur áherslu á að
vera í forystu um
góða stjórnar-
hætti og hefur
ákveðið að
styrkja endur-
skoðunarnefnd bankaráðsins. Þá
munu starfsreglur bankaráðs
verða birtar á heimasíðu bankans.
Í leiðbeiningum um stjórnarhætti
er talið æskilegt að meirihluti
stjórnarmanna sé óháður félaginu
og verður fjallað um það í næstu
ársskýrslu bankans. ■
Ferðamenn:
Vilja veiða
krókódíla
ÁSTRALÍA, AP Alþjóðleg samtök sér-
fræðinga um krókódíla hafa lýst
yfir stuðningi við hugmyndir um
að hafnar verði veiðar á krókódíl-
um.
Saltvatnskrókódílar hafa verið
verndaðir í Ástralíu í rúm 30 ár
eftir að fjöldi þeirra var kominn
niður í 5000 vegna ofveiði. Síðan
þá hefur þeim fjölgað í 60.000 og
árlega veiða atvinnumenn um 600
krókódíla. Nú vilja sérfræðing-
arnir hins vegar að ferðamenn fái
að veiða 25 krókódíla árlega og
greiða fyrir það háar fjárhæðir. ■
■ EYJAÁLFA
– hefur þú séð DV í dag?
Tugmilljóna
svikamylla
fasteignasala
DÓMSMÁL Tæplega tuttugu og
þriggja ára gamall maður var
dæmdur í fimm mánaða fangelsi
í Héraðsdómi Reykjavíkur í gær.
Hafði maðurinn gerst sekur um
tíu þjófnaðarbrot og eina tilraun
til þjófnaðar. Maðurinn stal
meðal annars farsíma og
greiðslukortum á elliheimili og
hangilæri úr verslun á höfuð-
borgarsvæðinu.
Heildarverðmæti þýfisins var
tæpar 800.000 krónur. Stærsta
hluta þess hafði maðurinn stolið
úr íbúðarhúsi sem hann komst
inn í um ólæstar dyr. Stór hluti
þýfisins komst þó til skila og í
sumum tilfellum vegna liðsinnis
ákærða. Játaði ákærði brot sín
skýlaust.
Maðurinn á að baki langan
sakaferil þrátt fyrir ungan aldur
og hefur frá árinu 1997 hlotið
samtals fjórtán refsidóma, aðal-
lega fyrir auðgunarbrot en einnig
fyrir skjalafals, umferðarlaga-
brot og fíkniefnabrot.
Ákærði var einnig dæmdur til
þess að greiða allan sakarkostn-
að. ■
BRANDON MAYFIELD
Mátti dúsa tvær vikur í fangelsi, saklaus.
Lögmaðurinn saklaus:
Rugluðust á
fingraförum
BANDARÍKIN, AP Bandarískur lög-
maður, sem handtekinn var vegna
gruns um að hann tengdist
hryðjuverkaárásunum í Madríd,
hefur verið hreinsaður af öllum
grun.
Maðurinn var handtekinn eftir
að fingraför sem fundust á vett-
vangi voru eignuð manninum. Það
var gert þegar fingraför lög-
mannsins fundust í gagnagrunn
hersins þar sem hann þjónaði eitt
sinn. Frekari rannsóknir leiddu í
ljós að um mistök var að ræða og
baðst bandaríska alríkislögreglan,
FBI, afsökunar á mistökunum. ■
STJÓRNIN Í VANDA Íhaldsflokkur-
inn ástralski myndi tapa með
miklum mun ef kosningar yrðu
haldnar í dag. Ný skoðanakönnun
sýnir 56 prósenta stuðning við
Verkamannaflokkinn og 44 pró-
senta stuðning við flokk Johns
Howard forsætisráðherra. Íraks-
málin reynast stjórninni erfið.
HÉRAÐSDÓMUR REYKJAVÍKUR
Ungur maður var dæmdur í fimm mánaða fangelsi í gær fyrir tíu þjófnaðarbrot og eina
tilraun til þjófnaðar.
Ungur maður dæmdur fyrir fjölda þjófnaða:
Fjórtándi refsidómurinn
GERÐ KÁRAHNJÚKAVIRKJUNAR
Eftir tvö ár verður ekkert sem heftir aðgang ódýrs vinnuafls frá fyrrum austantjaldsþjóðum
hingað til lands.
BALDUR ÞÓRHALLSSON STJÓRNMÁLAFRÆÐINGUR
Telur hugsanlegt að þjóðernishyggja íslenskra stjórnmálamanna sé e.t.v. undirliggjandi í
umræðu um Evrópumál.
LANDSBANKINN
Leggur áherslu á
góða stjórnarhæti
FR
ÉT
TA
B
LA
Ð
IÐ
/S
TE
FÁ
N