Fréttablaðið - 04.06.2004, Blaðsíða 20

Lög um breytingu á útvarpslög-um, nr. 53/2000, og samkeppn-
islögum, nr. 8/1993.
1. gr.
Eftirfarandi breytingar verða á
6. gr. útvarpslaga, nr. 53/2000:
a. 2. mgr. orðast svo:
Menntamálaráðherra skipar
þrjá menn í útvarpsréttarnefnd til
fjögurra ára og jafnmarga til vara.
Tveir skulu skipaðir samkvæmt
tilnefningu Hæstaréttar en einn
skipar ráðherra án tilnefningar og
skal hann jafnframt vera formað-
ur nefndarinnar. Varamenn skulu
skipaðir á sama hátt og skal vara-
maður formanns jafnframt vera
varaformaður nefndarinnar.
Nefndarmenn og varamenn þeirra
skulu uppfylla starfsgengisskil-
yrði héraðsdómara. Nefndinni er
heimilt að kalla sér til ráðgjafar og
aðstoðar sérfróða aðila eftir því
sem hún telur þörf á.
b. Á eftir 3. mgr. koma fjórar
nýjar málsgreinar, svohljóðandi:
Útgáfa útvarpsleyfis er háð eft-
irfarandi skilyrðum:
a. Óheimilt er að veita leyfi til
útvarps til fyrirtækis sem hefur
að meginmarkmiði rekstur sem er
óskyldur fjölmiðlarekstri. Einnig
er óheimilt að veita útvarpsleyfi
fyrirtæki sem er að meira en 5% í
eigu fyrirtækis eða fyrirtækja-
samstæðu í markaðsráðandi stöðu
á einhverju sviði viðskipta. Þetta á
þó ekki við ef ársvelta markaðs-
ráðandi fyrirtækis eða fyrirtækja-
samstæðu á síðastliðnu reiknings-
ári eða eftir atvikum síðastliðnum
12 mánuðum er undir tveimur
milljörðum kr. Telja skal með
veltu móður- og dótturfyrirtækja
fyrirtækja innan sömu fyrirtækja-
samstæðu og fyrirtækja sem
markaðsráðandi fyrirtækið eða
fyrirtækjasamstæðan hefur bein
eða óbein yfirráð yfir. Þá er
óheimilt að veita fyrirtæki út-
varpsleyfi ef annað fyrirtæki á
meira en 35% eignarhlut í því.
Sömuleiðis er óheimilt að veita
fyrirtæki útvarpsleyfi ef fyrir-
tæki í sömu fyrirtækjasamstæðu
eiga samanlagt meira en 35%
eignarhlut í því. Jafnframt er
óheimilt að veita fyrirtæki út-
varpsleyfi ef það eða fyrirtæki í
sömu fyrirtækjasamstæðu er út-
gefandi dagblaðs, á hlut í útgef-
anda dagblaðs eða það er að hluta
eða öllu leyti í eigu slíks fyrirtæk-
is eða fyrirtækjasamstæðu.
b. Ákvæði a-liðar á einnig við
ef á milli fyrirtækja eru önnur
náin tengsl en samstæðutengsl
sem leitt geta til yfirráða.
Með umsóknum um útvarps-
leyfi skulu fylgja upplýsingar sem
gera útvarpsréttarnefnd kleift að
meta hvort skilyrðum 4. mgr. sé
fullnægt og útvarpsréttarnefnd
telur nauðsynlegar. Við mat á því
hvort fyrirtæki eða fyrirtækja-
samstæða sé í markaðsráðandi
stöðu skal útvarpsréttarnefnd
leita álits Samkeppnisstofnunar.
Skylt er þeim aðilum sem út-
varpsleyfi hafa að tilkynna út-
varpsréttarnefnd um allar breyt-
ingar sem verða á eignarhaldi eða
öðrum skilyrðum sem kveðið er á
um í 4. mgr. Útvarpsréttarnefnd
getur afturkallað útvarpsleyfi ef
breytingar verða á eignarhaldi
eða öðrum skilyrðum þannig að í
bága fari við ákvæði 4. mgr. Þó
skal veita leyfishafa frest í allt að
120 daga til að koma eignarhaldi
eða öðrum skilyrðum í það horf að
samrýmist ákvæðunum. Hafi
eignarhaldi ekki verið komið í það
horf að samrýmist ákvæðum lag-
anna innan framangreindra tíma-
marka skal leyfishafa vera heim-
ilt að krefjast úrskurðar við-
skiptaráðherra um sölu viðkom-
andi eignarhlutar. Viðskiptaráð-
herra skal þá með úrskurði skylda
hlutaðeigandi til að selja þann
eignarhlut sem ekki er samrým-
anlegur ákvæðum 4. mgr. innan
mánaðar. Hafi sala þá ekki farið
fram skal afhenda viðskiptaráð-
herra hlutabréfin eða skilríki
fyrir eignarhlutnum ásamt undir-
rituðu söluumboði. Hann skal þá
fela óháðu verðbréfafyrirtæki að
selja þann eignarhlut sem um
ræðir til aðila sem uppfyllir skil-
yrði laganna.
20 4. júní FÖSTUDAGUR
KERFIÐ HRUNDI
Tölvukerfi sem breska flugumferðarstjórnin
notast við hrundi og lá niðri í tvo tíma í
gærmorgun. Fáar flugvélar fóru á loft
meðan á þessu stóð og miklar tafir urðu á
flugsamgöngum.
EFNAHAGSMÁL Bretland er helsta
útflutningsland þjóðarinnar og
Þýskaland helsta innflutnings-
land. Þá er Evrópska efnahags-
svæðið þýðingarmesta markaðs-
svæði Íslendinga, jafnt í útflutn-
ingi sem í innflutningi. Frá þessu
er greint í Hagtíðindum Hagstof-
unnar sem út komu í gær, en þar
er fjallað um utanríkisverslun
með vörur árið 2003.
Halli á vöruskiptum við útlönd
í fyrra nam 16,9 milljörðum
króna. Fluttar voru út vörur fyrir
182,6 milljarða króna en inn fyrir
199,5 milljarða króna. Árið 2002
var hins vegar rúmlega 13 millj-
arða afgangur. Í frétt Hagstofunn-
ar kemur fram að útflutningur
hafi dregist saman um 11 prósent
milli áranna 2002 og 2003, meðan
innflutningur hafi aukist um fjög-
ur prósent.
Sjávarafurðir nema 62 pró-
sentum alls útflutnings þjóðarinn-
ar, en iðnaðarvörur 34 prósentum.
Í innflutningi eru stærstu vöru-
flokkarnir sagðir vera hrá- og
rekstrarvörur, fjárfestingavörur
og neysluvörur. ■
1. Lýðræði, frelsi og mannréttindi eru grundvöllur ís-
lenskrar stjórnskipunar.
2. Fjölþætt tækifæri til að tjá skoðanir, meta stefnur og
strauma og fá traustar fréttir af innlendum og erlendum
vettvangi eru mikilvægar forsendur þess að lýðræði okk-
ar séu lifandi veruleiki.
3. Fjölmiðlar eru í nútímasamfélagi sá tengiliður sem
skapar almenningi aðstöðu til að njóta slíkra réttinda.
Fjölbreyttir og öflugir fjölmiðlar eru ásamt þrískiptingu
ríkisvaldsins skilyrði fyrir því að lýðræðislegt þjóðfélag
geti þrifist og þroskast.
4. Þrískipting ríkisvaldsins er tryggð í stjórnarskránni en
fjölmiðlarnir eiga sér flóknari rætur. Þess vegna er nauð-
synlegt að lög og reglur sem um þá gilda þjóni skýrt
markmiðum lýðræðisins og víðtæk sátt ríki um slík lög og
víðtækt þjóðfélagslegt samkomulag þarf að vera um
hvernig þrískiptingu ríkisvaldins er háttað.
5. Fjölmiðlarnir eru svo mikilvægir í lýðræðisskipan nú-
tímans að þeir eru tíðum nefndir fjórða valdið. Margir
telja að fjölmiðlarnir hafi meiri áhrif á hið raunverulega
lýðræði sem þjóðir búa við en formlegar reglur um vald-
mörk helstu stofnana. Í stjórnarskrá okkar segir: „Rit-
skoðun og aðrar sambærilegar tálmanir á tjáningarfrelsi
má aldrei í lög leiða.“
6. Sjálfstæðir og öflugir, fjölbreyttir og frjálsir fjölmiðlar
eru hornsteinar lýðræðisins.
7. Á tímum vaxandi alþjóðavæðingar eru gróskumiklir ís-
lenskir fjölmiðlar einnig forsenda þess að við varðveitum
áfram íslenska tungu, búum við sjálfstæða menningu og get-
um metið heimsmálin á eigin forsendum. Kraftmikil íslensk
fjölmiðlun styrkir stöðu okkar í samkeppni við erlenda
miðla og gegnir lykilhlutverki við að tryggja að íslensk
menning og tunga haldi stöðu sinni og eflist á nýrri öld.
8. Að undanförnu hafa verið harðar deilur um þann laga-
grundvöll fjölmiðlanna sem mótaður er í frumvarpi sem
Alþingi hefur nú afgreitt. Það hefur og ítrekað verið
fullyrt að þetta lagafrumvarp muni hvorki standast
stjórnarskrá né alþjóðlega samninga. Réttmæti þeirra
fullyrðinga munu dómstólar meta. Mikilvægt er hins
vegar að lagasetning um fjölmiðla styðjist við víðtæka
umræðu í samfélaginu og almenn sátt sé um vinnubrögð
og niðurstöður.
9. Því miður hefur skort samhljóminn sem þarf að vera
milli þings og þjóðar í svo mikilvægu máli. Fjölmiðl-
arnir eru sá hornsteinn í lýðræðisskipan og menningu
okkar Íslendinga að ekki er farsælt að varanlega verði
djúp gjá milli þingvilja og þjóðarvilja. Slíka gjá þarf að
brúa.
10. Það verður best gert með því að þjóðin fái í hendur
þann rétt sem henni er veittur í stjórnarskrá lýðveldisins
og meti lagafrumvarpið í þjóðaratkvæðagreiðslu.
11. Ég hef því ákveðið í samræmi við 26. grein stjórnar-
skrárinnar að staðfesta ekki lagafrumvarp um breytingu
á útvarpslögum og samkeppnislögum og vísa því á þann
hátt í dóm þjóðarinnar. Samkvæmt stjórnarskránni skal
sú þjóðaratkvæðagreiðsla fara fram „svo fljótt sem kost-
ur er“.
12. Í ákvörðun minni felst hvorki gagnrýni á Alþingi né á
ríkisstjórn og ekki heldur efnisleg afstaða til laganna
sjálfra. Eingöngu sú niðurstaða að farsælast sé fyrir okk-
ur Íslendinga að þjóðin fái tækifæri til að kveða upp sinn
dóm. Við búum við stjórnskipan þar sem forseti Íslands
og aðrir kjörnir fulltrúar sækja vald sitt og umboð til
hennar. Þjóðin hefur samkvæmt stjórnarskránni síðasta
orðið.
Bessastöðum 2. júní 2004
Ólafur Ragnar Grímsson
Yfirlýsing forseta Íslands
Lög um eignarhald á fjölmiðlum
TALAÐ Í FARSÍMA
Ólíkt nágrönnum sínum í norðri mega
Suður-Kóreumenn enn nota farsíma.
Norður-Kórea:
Farsímar
bannaðir
KÓREA, AP Stjórnvöld í Norður-
Kóreu hafa bannað notkun far-
síma, aðeins einu og hálfu ári eft-
ir að þau leyfðu að þeir yrðu
kynntir til sögunnar í þessu ein-
angraða ríki. Fyrir nokkrum mán-
uðum var talið að 20.000 farsímar
væru í notkun í Norður-Kóreu.
Að auki hafa þau hafið bygg-
ingu vírgirðingar við landamærin
að Kína til að koma í veg fyrir
smygl. Norður-Kóreubúar sem
búa nálægt kínversku landamær-
unum hafa verið skikkaðir í þegn-
skylduvinnu við að reisa nær
þriggja metra háa girðinguna, að
sögn suður-kóresks dagblaðs. ■
Í SUNDAHÖFN
Vörur streyma til og frá landinu allt árið um kring. Í fyrra var halli á vöruskiptum við út-
lönd upp á tæpa 17 milljarða króna, en í Hagtíðindum Hagstofunnar kemur fram að 13
milljarða afgangur hafi verið árið áður.
Utanríkisverslun með vörur í fyrra:
17 milljarða halli á
vöruskiptum við útlönd
FR
ÉT
TA
B
LA
Ð
IÐ
/G
VA