Fréttablaðið - 13.06.2004, Blaðsíða 19

SUNNUDAGUR 13. júní 2004
fara í nýjar kosningar þarf póli-
tíska forystu. Það hefur verið lyk-
illinn að farsæld borgarstjóra í
Reykjavík, að sækja umboð sitt
beint til kjósenda og hafa sterka
pólitíska forystu. Þetta er ekki
fyrir hendi nú.“
Finnst þér Þórólfur Árnason
vera efni í sterkan pólitískan leið-
toga?
„Mér hefur fundist Þórólfur
sigla lygnan sjó. Hann kom inn í
mikið upplausnarástand og hefur
sinnt farsællega því starfi að vera
framkvæmdastjóri kosninga-
bandalagsins. En eins og Alfreð
Þorsteinsson hefur bent á er nauð-
synlegt að borgarstjórinn verði
jafnframt kjörinn fulltrúi, leiði
Reykjavíkurlistann og sæki hið
beina pólitíska umboð til kjósenda
sem Ingibjörg og aðrir farsælir
fyrirrennarar hennar gerðu. Ef
Þórólfur ætlar sem borgarstjóri
að leiða Reykjavíkurlistann gegn-
um kosningar verður hann að taka
sér stöðu á hinum pólitíska velli
og taka pólitíska forystu.“
Þú viðurkennir að R-listinn er í
tilvistarkreppu?
„Reykjavíkurlistinn þarf núna
pólitíska forystu og pólitískan for-
ingja til að komast í gegnum þetta
tímabil og fara fyrir þeirri hug-
myndalegu endurnýjun sem þarf
að vera til að tíu ára gamalt
batterí verði ekki úrelt.“
Kosningabandalag eða fjölda-
hreyfing
Nú skilst manni á Hrannari B.
Arnarsyni, fyrrverandi borgarfull-
trúa Reykjavíkurlistans, að
Vinstri grænir séu ákveðið vanda-
mál innan Reykjavíkurlistans. Er
það líka þín skoðun?
„Það er ekkert launungarmál
að þeir hafa verið talsmenn þess
að Reykjavíkurlistinn sé fremur
kosningabandalag en breið fjölda-
hreyfing, þannig að flokkarnir
hafi tögl og hagldir og uppstilling-
arnefndir taki ákvarðanir. Ég tel
það ekki æskilega þróun.“
Egill Helgason, sá ágæti sjón-
varpsmaður og glöggi þjóðfélags-
rýnir, sagði í viðtali á dögunum að
það væri nauðsynlegt að fella
þessa borgarstjórn og sagði hana
vera „samansafn af hugmynda-
snauðum apaköttum“.
„Það er ekkert nýtt að Egill
Helgason segi borgarstjórninni til
syndanna. Hann hefur gert það
frá upphafi – sem betur fer. Ég
held að þessi hópur innan Reykja-
víkurlistans sé að ýmsu leyti fín
blanda af reynslumiklu fólki og
nýju fólki. En hópurinn þarf að
eignast pólitískan forystumann til
að draga vagninn.
Ríkisstjórn í óþolandi stöðu
Þetta hefur verið sviptinga-
samt þing, ekki síst vegna fjöl-
miðlalaganna sem ríkisstjórnin
keyrði í gegn og forseti Íslands
neitaði að skrifa undir. Það mæðir
mjög á ríkisstjórninni og sam-
kvæmt nýlegri skoðanakönnun er
hún fallin. Ólíklegt er þó að svo
fari en forsætisráðherra-
skipti eru fyrirhuguð í
haust. „Atburðarásin síð-
ustu vikur og mánuði hef-
ur verið farsakennd,“ seg-
ir Helgi. „Svo virðist sem
Sjálfstæðisflokkurinn hafi
gert stjórnarsáttmála sem
honum sé mjög óljúft að
efna og Framsóknarflokk-
urinn á hinn bóginn náð
stjórnarsáttmála sem þeir
eru til í að fórna öllu fyrir
að nái fram að ganga.
Þetta kann ekki góðri
lukku að stýra. Það er mik-
ið óöryggi og örvæntingar-
bragur á þessu öllu og rík-
isstjórnin stendur ansi
tæpt. Hún hefur þegar
misst tvo þingmenn fyrir
borð, Kristinn H. Gunnars-
son og Jónínu Bjartmarz
og hangir því á eins manns
meirihluta. Þetta er óþol-
andi staða fyrir hvaða
ríkisstjórn sem er.
Það er hlutverk stjórn-
valda að hafa forystu fyrir
samfélaginu. Nú held ég að
stjórnvöld hafi ekki hug-
mynd um á hvaða leið þau
eru sjálf, hvað þá að al-
menningur botni nokkuð í
því. Ég held að enginn viti
hver áætlunin er í haust. Ekki rík-
isstjórnin, ekki forsætisráðherr-
ann. Það er auðvitað mjög vont að
búa við slíka óvissu. Það er að
fara í gang mikill þenslutími og þá
er nauðsynlegt að það ríki stöðug-
leiki og stjórnfesta og að stjórn-
völd hafi mótaðar framtíðarhug-
myndir. Þetta upplausnarástand
kemur á versta tíma. Til að halda
aftur af þenslu þarf stjórnin að
geta tekið erfiðar ákvarðanir, en
ef meirihluti hennar hangir á ein-
um manni hafa allir þingmenn
stjórnarinnar öðlast neitunarvald
og við þær aðstæður getur orðið
erfitt að halda aftur af ríkis-
útgjöldum, þenslu og þar með
verðbólgu. Það sýnir sagan okkur.
En kannski eru sjálfstæðismenn
bara að leita allra leiða til að
sprengja ríkisstjórnina fyrir
15. september.“
Afturhaldssöm stjórnarforysta
Finnst þér ólíklegt að þessi
stjórn sitji út kjörtímabilið?
„Hún hangir saman á hags-
mununum og engu öðru. Það eru
allar líkur á að þeir haldi þessu
saman, en tæpar getur meirihluti
ekki staðið og ég held að við í
stjórnarandstöðunni höfum jafn-
vel komið sjálfum okkur á óvart á
vorþinginu. Sú eindregna sam-
staða sem stjórnarandstaðan hef-
ur sýnt hefur gert að engu sundr-
ungartal og hrakspár. Og nú ger-
ist það í hverju málinu á fætur
öðru að stjórnarandstaðan á meiri
samhljóm í samfélaginu með sín-
um sjónarmiðum en ríkisstjórnin.
Það er stjórnarandstaðan sem
talar máli Hæstaréttar, skapar
umboðsmanni Alþingis skjól, ver
forsetann árásum og svo fram-
vegis. Á meðan er það ríkisstjórn-
in sem er að ráðast á þessar og
fleiri stofnanir samfélagsins. Í
öðrum löndum er þessu nú yfir-
leitt öfugt farið, stjórnin ver
stofnanir samfélagsins en stjórn-
arandstaðan ræðst á allt og alla.
Og það hefur líka komið í hlut
stjórnarandstöðunnar að tala
fyrir lykilatriðum í farsælli þróun
í vestrænu lýðræðissamfélagi,
sjónarmiðum sem stjórnvöld fara
víðast fyrir, svo sem um persónu-
vernd, persónufrelsi, lýðræðis-
þróun, einkarekna fjölmiðla og
frelsi í viðskiptum. En í hverju at-
riðinu á fætur öðru er það stjórn-
arforystan sem er orðin aftur-
haldssamari en allur þorri al-
mennings. Sem er vont, því það er
jú stjórnarforystan sem á að
draga vagninn og það áfram en
ekki aftur á bak. Það að stjórnar-
andstaðan sé svona miklu sterkari
en jafnvel við sjálf áttum von á
gerir það auðvitað enn erfiðara
fyrir þá að halda út kjörtímabilið
með þennan nauma meirihluta.“
Þingsögur á heimasíðu
Helgi heldur úti heimasíðu og
hafa um 400 manns gerst áskrif-
endur að henni. Það vakti gríðar-
lega athygli þegar hann setti á síð-
una sögur úr þinginu og nokkrir
sjálfstæðismenn hafa gagnrýnt
hann fyrir það. „Ég skrifa viku-
lega pistla á síðuna mína og þarna
er um að ræða tvær sögur sem ég
rakti þar,“ segir Helgi. „Í fyrra
skiptið sagði ég frá því ríkisleynd-
armáli að Halldór Blöndal og
Davíð Oddsson hefðu látið stúka
af borð á kaffistofunni og látið
dúkaleggja þau og að þar mættu
einungis útvaldir setjast. Það get-
ur hver ímyndað sér það á sínum
vinnustað ef forstjórinn og fjár-
málastjórinn ákvæðu að stúka af
borð í kaffistofunni, létu leggja á
þau hvítan dúk, og þar mættu
engir aðrir setjast en þeir sem
þeir byðu til borðs. Þetta er afar
óíslenskt en gæti hugsanlega
gengið í breska þinginu.
Hin frásögnin sneri að því þeg-
ar forsætisráðherra gerði lítið úr
forseta Íslands með því að þykjast
vera að leita að honum í Alþingis-
húsinu. Hann leitaði meðal annars
að forsetanum inni í eldhúsi, í
frystinum, ofan í kókdós hjá þing-
manni og undir blöðum á borði
manna. Sá sem gekk of langt var
ekki ég með því að segja frá því,
heldur forsætisráðherra landsins
með því að tala þannig um forset-
ann. Það hvorki var, er, né verður
einkamál forsætisráðherra með
hvaða hætti hann kemur fram
gagnvart forseta Íslands. Ef hann
kemur berlega ósæmilega fram
eins og hann varð uppvís að í Al-
þingishúsinu þá verður enginn
þagnarmúr um það. Hann getur
treyst því að fólk fær að frétta
það.“
Nú stefnir í formannsslag á
næsta flokksþingi Samfylkingar.
Hvort munt þú styðja Össur Skarp-
héðinsson eða Ingibjörgu Sólrúnu?
„Flokksþingið er í lok næsta
árs. Den tid, den sorg. Ég hef unn-
ið með þeim báðum í tíu til tutt-
ugu ár og en þarf svo að taka af-
stöðu til máls sem manni finnst að
þau ættu að geta leyst sín á milli
innan fjölskyldunnar. Þetta er
svolítið eins og að vera boðinn í
fermingaveislu sem manni finnst
maður ekki eiga erindi í. Við sam-
fylkingarmenn héldum því fram í
síðustu kosningabaráttu að marg-
ir af systraflokkum okkar hefðu
gert greinarmun á kanslaraefni
og flokksformanni með góðum ár-
angri og bentum á fjölmörg dæmi
því til stuðnings. Þetta fyrirkomu-
lag skilaði besta árangri í sögu
jafnaðarmanna í síðustu kosning-
um og af hverju ætti það ekki að
gera það aftur og þá með enn
betri árangri?“
kolla@frettabladid.is
HELGI
„Svo virðist sem Sjálf-
stæðisflokkurinn hafi
gert stjórnarsáttmála
sem honum sé mjög
óljúft að efna og Fram-
sóknarflokkurinn á hinn
bóginn náð stjórnarsátt-
mála sem þeir eru til í
að fórna öllu fyrir að nái
fram að ganga. Þetta
kann ekki góðri lukku
að stýra. Það er mikið
óöryggi og örvæntingar-
bragur á þessu öllu og
ríkisstjórnin stendur
ansi tæpt.“


Það hefur verið lyk-
illinn að farsæld borgar-
stjóra í Reykjavík að sækja
umboð sitt beint til kjós-
enda og hafa sterka póli-
tíska forystu. Þetta er ekki
fyrir hendi nú.
,,
FR
ÉT
TA
B
LA
Ð
IÐ
/V
AL
LI