Fréttablaðið - 19.06.2004, Blaðsíða 46
Nokkrar beyglur hafa án
efa komið saman í vik-
unni og rætt sín mál,
hræddar, undrandi og
gáttaðar á því fjaðra-
foki sem þær komu af
stað með orðum sín-
um einum saman.
Þær hafa aldrei
upplifað svona við-
brögð við orðum
sínum, því hvort
sem hlustað hefur
verið á þær eða
ekki hingað til
hafa orð þeirra
aldrei náð eyr-
um þjóðarinnar.
Þær leigja út
þjóðbúninga, eru vinir
vina sinna og fjöl-
skyldubeyglur sem
elska landið sitt, hefð-
ir og menningu en
hugurinn er
beyglaður engu að
síður. Á hverju degi
fá þær Fréttablaðið
inn um lúguna hjá
sér, þær hafa óheft-
an aðgang að út-
varpi og sjón-
varpi, jafnvel
internetinu en
lítið sem ekk-
ert hefur síast
inn í beyglað-
an hugsana-
ganginn. Þær skilja ekki, fatta
ekki, vita ekki, sjá ekki í hvaða
heimi við búum. Því þær hugsa í
takt, eina hugsun áfram, tvær
aftur á bak.
Mig langar að skýra fyrir
þeim hvers vegna bullið í þeim
vekur athygli og reiði: Þær ræna
okkur þeirri rótgrónu sjálfs-
blekkingu að sjónarmið þeirra
eigi sér enga stuðningsmenn.
Staðreyndin er hins vegar sú að
þær þurfa ekkert að óttast, þær
eiga margar skoðanasystur og -
bræður. Því miður.
P.S. Ég segi mig hér með úr
Þjóðdansafélaginu. Ég skila bún-
ingnum eftir helgina. ■
FORDÓMABEYGLUR
ÞORSTEINN GUÐMUNDSSON SKRIFAR
Þær skilja ekki, fatta ekki,
vita ekki, sjá ekki í hvaða
heimi við búum.
■
Í leit að engli tímans
34 19. júní 2004 LAUGARDAGUR
... fær íslenska þjóðin fyrir að
skemmta sér stóráfallalaust á
17. júní.
HRÓSIÐ
Matthías Viðar Sæmundsson, dós-
ent í íslenskum bókmenntum við
Háskóla Íslands, lést þann 3. febr-
úar eftir erfið veikindi. Matthías
hefði orðið fimmtíu ára miðviku-
daginn 23. júní og þann dag send-
ir JPV-útgáfa frá sér bókin Engill
tímans, sem er helguð minningu
Matthíasar.
Bókin átti upphaflega að vera
afmælisrit og Matthías var því
með í ráðum þegar vinna við hana
hófst. „Matthías vildi ekki að
þetta yrði dæmigert afmælisrit,“
segir Þröstur Helgason, sem rit-
stýrði verkinu ásamt Eiríki Guð-
mundssyni. „Það er algengt að
þess konar rit séu samsett úr
greinum sem fræðimenn og rit-
höfundar hafa geymt niðri í
skúffu í langan tíma. Þær eru þá
orðnar rykfallnar og menn hafa
kannski ekki áhuga á að birta þær
í fagtímaritum og henda þeim í
svona bók. Matthías vildi alls ekki
að þessi bók yrði þannig.“
Ritstjórarnir og Matthías
ákváðu því að leggja upp með
ákveðið markmið og stefndu að
því að finna engil tímans, sem
segja má að sé einhvers konar
skilaboðaskjóða með vísbending-
um um hvert fólk stefnir í fræð-
um og listum.
Lífið eftir póstmódernismann
„Hugmyndin var að við bærum
okkur eftir því hvað tekur við í
fræðaheiminum og menningarlíf-
inu nú þegar póstmódernisminn
er liðinn undir lok. Þetta var upp-
leggið og Matthías kom með til-
lögur að 65 höfundum, lista- og
fræðimönnum, sem kæmu til
greina. Við Eiríkur fórum heim
með þann lista og skárum hann
niður í 35 manns.“ Þeir sendu síð-
an öllum í hópnum bréf þar sem
þetta ákveðna verkefni var lagt
fyrir þá. Viðbrögðin voru mjög
góð og Þröstur segir þá félaga
mjög ánægða með afraksturinn.
„Þeir sem hafa elju til að lesa
sig í gegnum alla bókina ættu því
að verða einhverju nær um hvern-
ig fræðimenn hugsa núna og við
hvað listamenn eru að fást. Þetta
er allt frumsamið efni og umfjöll-
unarefnin eru mjög ólík.“
Matthías Johannessen, Einar
Már Guðmundsson, Sigurður
Pálsson, Sjón, Sveinn Yngvi Egils-
son, Thor Vilhjálmsson, Úlfhildur
Dagsdóttir, Þorsteinn Gylfason,
Guðni Elísson, Guðrún Nordal,
Haraldur Jónsson, Haukur Ingv-
arsson, Helgi Þorgils Friðjónsson,
Hermann Stefánsson, Jóhann
Hjálmarsson, Jón Ólafsson, Jón
Kalman Stefánsson, Kristján B.
Jónasson og Ólafur Gunnarsson
eru í hópi þeirra sem eiga efni í
bókinni.
Fíflin sjósett
Gömul hugmynd Matthíasar
Viðars um að sjósetja dárafley
verður gerð að veruleika á útgáfu-
degi bókarinnar en klukkan 18
mun Fíflaskipið sigla út á sundin
frá Grandagarði.
„Matthías hafði mikinn áhuga á
fíflaskipinu en sögu þess í vest-
rænni menningu má rekja aftur til
miðalda,“ segir Þröstur. „Þetta var
fyrir daga geðveikrahæla og þetta
var ein leiðin til að losna við fíflin,
setja þau á flot, ýta úr vör og senda
út á haf.“ Þetta fyrirbrigði kemur
víða við í myndlist og bókmennt-
um og Matthías var mjög áfram
um að sjósetja fíflaskip.
Þröstur segir að Matthías hafi
ætlað að láta verða af þessu um
það leyti sem bókin Útisetur. Sam-
band geðlækninga, bókmennta og
siðmenningar kom út í ritstjórn
hans en þar voru meðal annars birt
skrif Michel Foucault um sögu
geðveikinnar. „Þegar við fórum að
ræða hvað ætti að gera í tilefni af
útgáfu Engils tímans rifjaði Matth-
ías upp þessa hugmynd. Þannig að
þetta er allt frá honum komið.“ ■
MINNINGARRIT
MATTHÍAS VIÐAR SÆMUNDSSON
■ hefði orðið fimmtugur á miðvikudag-
inn. Þá kemur út bókin Engill tímans,
sem helguð er minningu hans. Þá verður
gamall draumur Matthíasar að veruleika
þegar Fíflaskipið siglir út á sundin blá.
ÞRÖSTUR HELGASON
Er annar ritstjóra Engils tímans en í bókinni fjalla 35 fræði- og listamenn um ólík efni, svo
sem hlutverk fræða- og háskólasamfélagsins, píslarsögu Krists, njósnastarfsemi á Íslandi,
kynjamyndir og karlmennsku, höfunda Íslendingasagna, sagnagerð og sagnfræði, mynda-
sögur, nútímavæðingu, menningarástand og engla. Í inngangi er sagt frá fræðaferli Matth-
íasar Viðars og Þorsteinn frá Hamri ritar kveðjuorð.
Verslunin
More&More
er flutt í stórt og
glæsilegt húsnæði
í Ármula 15
OPNUNARTILBOÐ
Tískuverslunin
Smart
Ármúla 15
S.588-8050
Stjúputilboð
10 stk. stjúpur í hólfabakka
kr. 4
80,-
FÍFLASKIPIÐ
Um borð verða höfundar bókarinnar, út-
gefendur og fleiri. Hljómsveitin Fimmta
herdeildin tekur á móti skipverjum á
bryggjunni og leikur svo undir siglinguna
um sundin. Flutt verður erindi um
dárafleyið í vestrænni menningarsögu og
Engill tímans kynntur.