Fréttablaðið - 26.06.2004, Blaðsíða 41

49.900 kr.
Krít
Golden Bay - 12., 19. eða 26. júlí
Fleiri eða færri? Reiknaðu út
ferðakostnaðinn og fáðu nánari
upplýsingar um gististaðina
á netinu: www.urvalutsyn.is
*
ÍS
LE
N
SK
A
A
U
G
LÝ
SI
N
G
A
ST
O
FA
N
/S
IA
.I
S
U
RV
25
14
8
0
6/
20
04
á mann m.v. 4 í íbúð með einu svefnherbergi í 7 nætur
Aukavika: 12.000 kr. á mann
* Innifali›: Flug, gisting, akstur til og frá flugvelli erlendis, íslensk
fararstjórn og flugvallarskattar. Verð m.v. að bókað sé á netinu.
Ef bókað er símleiðis eða á skrifstofu bætist við 2.000 kr.
bókunar- og þjónustugjald á mann.
SUMARTILBOÐ
Síðustu sætin í sólina í júlí
Örfáar viðbótaríbúðir
Verð frá:
LAUGARDAGUR 26. júní 2004 29
Rithöfundurinn Tahar Ben Jell-
oun vann ein eftirsóttustu bók-
menntaverðlaun heims á dögun-
um, The International
IMPAC Dublin Liter-
ary Award, sem veitt
eru fyrir besta skáld-
verk ársins á ensku.
Bókasöfn í Dublin stan-
da að verðlaununum,
sem voru fyrst veitt
árið 1996. Það eru
bókasöfn frá 44 lönd-
um sem tilnefna bækur
til verðlaunanna og að
þessu sinni voru 300
bækur lagðar fram.
Verðlaunahafinn
Ben Jelloun er 59 ára
gamall, fæddur í
Marokkó en býr í Par-
ís. Bók hans nefnist á
ensku This Blinding
Absence of Light og
kom fyrst út í Frakk-
landi árið 2001. Árið 1987 hlaut
höfundurinn hin eftirsóttu
Goncourt-verðlaun fyrir skáld-
söguna La nuit sacrée.
This Blinding Absence of Light
gerist í fangabúðum Hassans II
Marokkókonungs og
lýsir lífi andófs-
manna sem þar eru í
haldi. Vegna þrýst-
ings frá alþjóðasam-
félaginu var búðun-
um lokað árið 1991.
Ben Jelloun byggir
bók sína að nokkru á
viðtali sem hann átti
við mann sem lifði
vistina af en það
gerðu ekki allir fé-
lagar hans.
Meðal þeirra tíu
bóka sem voru á
lokalista dómnefnd-
ar og kepptu við
þessa mögnuðu
skáldsögu voru The
Book of Illusions eft-
ir Paul Auster, Any
Human Heart eftir William
Boyd og Middlesex eftir Jeffrey
Eugenides. ■
Eitt þekktasta ljóð breska skálds-
ins Tennysons er The Charge of
the Light Brigade en þar er að
finna hinar frægu línur: „Into the
valley of Death/Rode the six
hundred“. Tennyson var að yrkja
um atburð í Krímstríðinu þegar
tæplega 700 breskir hermenn réð-
ust á 25.000 Rússa í tilraun til að
hafa af þeim stórskotabyssur. Al-
mennt hefur verið álitið að mann-
fall Breta hafi verið gífurlegt og
ljóð Tennysons hefur ekki síst átt
þátt í að viðhalda þeirri goðsögn. Í
haust verða 150 ár liðin frá
árásinni og í tilefni þess kemur út
bók í Bretlandi, Hell Rider, þar
sem Tennyson og stríðsfréttamað-
ur nokkur eru harðlega gagnrýnd-
ir fyrir að hafa farið rangt með
staðreyndir og blekkt almenning
með því að staðhæfa að breska
herliðið hafi svo að segja verið
þurrkað út. Sannleikurinn sé sá að
einungis 110 af þeim 666 mönnum
sem tóku þátt í árásinni hafi fallið.
Árásin var ekki laus við að vera
hetjuleg, þótt ekki hafi hún verið
skynsamleg, og Bretarnir sneru
aftur með nokkur vopn. Einn her-
foringi var með vindling milli var-
anna allan þann tíma sem árásin
stóð yfir.
Stríðsfréttaritari Times, Willi-
am Howard Russell, skrifaði á
sínum tíma nákvæma lýsingu á
árásinni og ýkti mjög mannfall
Breta. Frásögn hans hafði mikil
áhrif á almenning og varð skáld-
inu Tennyson innblástur að mögn-
uðu ljóði. Ljóðið varð síðan leiðar-
stef í Hollywood-kvikmynd með
Erroll Flynn í aðalhlutverki. Nú í
haust verður árásin sett á svið í
Úkraínu en þar sem átakasvæðið
var eru nú kampavínsakrar. ■
ALFRED TENNYSON
Tók sér ríkulegt skáldaleyfi í einu magnað-
asta ljóði sínu og er skammaður fyrir
það í nýrri bók.
Tennyson skammaður fyrir ýkjur
TAHAR BEN JELLOUN
Vann ein eftirsóttustu bók-
menntaverðlaun heims.
Verðlaunaskáldsaga
um andófsmenn
SIGTRYGGUR
MAGNASON
Paul Auster
á leikinn
„Hvað les maður svosem? Það er
sumar, segja menn, og núna liggja
margir í reyfurum. Ég hef ein-
hvern veginn aldrei náð því stigi.
Hef kannski ekki lagt mig nógu
vel eftir því þótt ég beri fulla
virðingu fyrir bókmenntagrein-
inni,“ segir Sigtryggur Magnason,
rithöfundur og dagskrárgerðar-
maður. „En lestur minn fyrri
hluta sumars hefur einkennst af
sundurgerð í bókavali jafnt sem
klæðaburði en þó má segja að
meginþunginn hafi verið í lestri
ferðabóka. Það er til dæmis hægt
að mæla fyllilega með Eyewit-
ness-bókinni um París þótt hún sé
fremur þung í vasa. Borgin sjálf
er samt betri. Gengið um óbyggð-
ir eftir Jón Gauta Jónsson er á
borðinu heima og þar er einnig
Hálendishandbók Páls Ásgeirs,
vinar míns, og hin ýmsu kort af
landinu Íslandi: allt saman góðir
lyklar að upplifun.
Hin geðþekka bókaútgáfa
Bjartur hefur verið allsráðandi í
bókmenntalegu tilliti á heimilinu
að undanförnu. Raymond Carver
var tekinn með til útlanda og les-
inn upphátt og í hljóði. Lýsingar
hans á hversdeginum skemmti-
lega nöturlegar. Ekki hefur Svarta
lína Bjarts síður verið tekin til
kostanna. Gekk um póst-
módernískan stigagang Eiríks
Guðmundssonar mér til mikillar
ánægju enda alltaf gaman að lesa
vel skrifaðan texta.
Einmitt núna á Paul Auster
leikinn með Mynd af ósýnilegum
manni þar sem hann gerir upp
samband sitt við föður sinn. Þetta
er ákaflega sterk bók og skrifuð
af einlægni og hreinskilni. Og
fyrst maður er kominn á þessar
slóðir þá verð ég að minnast á bók
Þorsteins J. sem kom út fyrir
nokkrum árum og heitir einfald-
lega Takk mamma mín; falleg bók
og áleitin.“
[ LESANDI VIKUNNAR ]
Ómetanleg bók
Endalaust má velta fyrir sér
snilligáfu Shakespeares og það
er einmitt
það sem
menn gera.
Ótal bækur
hafa verið
skrifaðar um
þennan höf-
u ð s n i l l i n g
bókmennta-
s ö g u n n a r ,
þrátt fyrir
(eða kannski
vegna þess)
hversu lítið
er í raun vit-
að um líf
hans. Nýjasta
bókin er The
Age of
Shakespeare
eftir Frank
Kermode, til-
tölulega stutt
bók, 194 síð-
ur, en efnis-
rík. Þar er
leitast við að
svara þeirri
s p u r n i n g u
hvernig sonur hanskagerðar-
manns frá litlum bæ varð mesta
leikritaskáld heims. Kermode
heldur því fram að ein af ástæð-
unum fyrir ríkulegri velgengni
Shakespeares
hafi verið sú að
hann skrifaði
fyrir leikara
sem voru snill-
ingar á sínu
sviði. Kermode
n a f n g r e i n i r
þessa leikara í
bók sinni, gerir
grein fyrir ferli
þeirra og segir
þá hafa verið af-
burðagreinda.
Þeir hafi, í sam-
vinnu við
S h a k e s p e a r e ,
skapað nýjan
leikstíl sem
aldrei hafði sést
áður á sviði.
Áður hafði leik-
stíll einkennst af
ýktum tilþrif-
um. Nú tók við
eðlilegur og lág-
stemmdur leik-
stíll sem gerði
S h a k e s p e a r e
kleift að gera byltingarkenndar
tilraunir í persónusköpun. Af-
raksturinn þekkja allir. ■
Þó nokkrar bækur hafa komið út
þar sem samanburður er gerður á
tveimur alræmdustu harðstjórum
20. aldar, Hitler og Stalín. Nú er
komin út bók um þá félaga sem
þykir taka fyrri bókum fram. Hún
nefnist The Dictators: Hitler’s
Germany, Stalin’s Russia og er
eftir Richard J. Overy. Bókin er
tæpar 900 síður og þar er ítarlega
fjallað um hugmyndafræði nas-
isma og stalínisma, hlutverk leið-
togans og Flokksins og leitina að
„hinum nýja manni“ og „hinni
nýju konu“. Markmiðið var nýtt
þjóðfélag þar sem manneskjur
voru forritaðar og óvina ríkisins
beið djöfulleg útskúfun. Hér er á
ferð samanburðarsagnfræði í
hæsta gæðaflokki og gagnrýnandi
Sunday Times segir bókina „ómet-
anlega“.
STALÍN
Í nýrri bók er gerður rækilegur samanburð-
ur á ríki Stalíns og ríki Hitlers.
SHAKESPEARE
Í nýrri bók er varpað ljósi á farsælli samvinnu
hans og leikara.
Leikarar gerðu
Shakespeare að
snillingi