Fréttablaðið - 03.07.2004, Blaðsíða 34

Ég man eftir mér níu ára gömlum
inn í herbergi að lemja trommu-
settið mitt af miklum móð með Hit
The Lights af Kill’em All á fónin-
um. Lars Ulrich var nánast goð hjá
mér, slík var hrifningin af kauða.
Þetta voru mín fyrstu kynni af
Metallica. Féll mjög snemma í
rokkgryfjuna og voru fjórmenn-
ingarnir frá San Francisco fljótir
að festa sig í sessi hjá mér. Hreifst
strax af beittum lagasmíðum félag-
anna og kraftmikilli spilamennsku
og þá sérstaklega Ulrich, sem
skaut öðrum trommurum skelk í
bringu á þessum tíma.
Lífið og leðrið
Það voru söngvarinn og gítar-
leikarinn James Alan Hetfield og
trommarinn Lars Ulrich sem stofn-
uðu Metallica árið 1981. Tvímenn-
ingarnir höfðu báðir auglýst í tíma-
ritinu The Recycler eftir hljóð-
færaleikurum til að stofna hljóm-
sveit. Það fór strax vel á með þeim
félögum, enda með áþekkan tón-
listarsmekk og sterka ástríðu
gagnvart tónlist.
Fljótlega gengu bassaleikarinn
Ron McGovney og Lloyd Grand gít-
arleikari til liðs við tvíeykið ógur-
lega. Þeir stoppuðu stutt við, enda
höfðu Hetfield og Ulrich háleit
markmið hvernig hljómsveitin átti
að vera. Grand var látinn fara og
David Mustaine ráðinn í staðinn.
Úr hljómsveitinni Trauma fékk
Metallica bassaleikarann Clifford
Lee Burton til liðs við sig og loks-
ins komin mynd á bandið sem þeir
gátu sætt sig við.
Hið sögufræga demó, No Life
Til’ Leather, kom hljómsveitinni á
kortið hjá plötufyrirtækjum ves-
tra. No Life Til’ Leather er illfáan-
legt í sinni upprunalegu mynd,
gengur á uppsprengdu verði á upp-
boðum um allan heim.
Samningur og slagsmál
Eftir að hafa landað plötusamn-
ingi hóf Metallica upptökur á sinni
fyrstu breiðskífu. Skömmu áður
hafði soðið upp úr milli Mustaine
og Hetfield sem endaði með slags-
málum og var sá fyrrnefndi settur
út í kuldann.
Kirk Hammett, stofnandi hljóm-
sveitarinnar Exodus, var fenginn í
hlutverk sólógítarleikarans og
Metallica orðin fullmönnuð.
Fyrsta breiðskífan, Kill’em All,
sló svo um munaði í gegn. Þótti
Metallica hafa gert eitthvað al-
gjörlega nýtt og var hljómsveitin
lofuð í alla staði. Tónlistinni var
lýst sem „thrash“ eða „speed“
metal og fetuðu margar hljóm-
sveitir í fótspor Metallica með
áþekkri stefnu. Ljóst var að hér
var komin tónlistarstefna sem
myndi seint logna út, svo mikil var
gróskan á þessum tíma.
Metallica túraði um Bandaríkin
með nýju plötuna í farteskinu,
með byr undir báða vængi eftir að
platan hafði fengið framúrskar-
andi dóma.
Hljómsveitin þróast
Fyrstu ár sín á ferlinum var
Metallica iðin við kolann hvað út-
gáfumál snerti. Ride The Lightn-
ing kom út aðeins ári á eftir frum-
burðinum. Með henni sýndi
Metallica og sannaði að fjórmenn-
ingarnir voru færir í flestan sjó.
Lagasmíðin orðin öflugri og platan
skref í rétta átt.
Það var alveg sama hvar var
gripið niður, Metallica hafði það
allt. Lars Ulrich þótti frumlegur
með eindæmum, þéttari rytmagít-
arleik en hjá Hetfield var vand-
fundinn, söngurinn engu síðri,
beitt textagerð, sóló Kirk
Hammett sýndu mikinn karakter
og bassaleikur Burton traustur.
Meistaraverkið
Eftir útgáfu á tveimur frábær-
um plötum, grimmu tónleikahaldi
og framúrskarandi umsögnum,
hélt Metallica í hljóðver á ný til að
hljóðrita sína þriðju breiðskífu.
Sjálfsagt hefur margur spekúlant-
inn haldið að fyrri verk yrðu seint
toppuð.
Master Of Puppets er enn þann
dag í dag, talin ein allra besta
þungarokksplata sögunnar, enda
massíft stykki hvað allt snertir.
Hljómsveitin þótti sína á sér nýjar
hliðar án þess að tapa styrk sínum.
Platan stækkaði áhangendahóp
Metallica svo um munaði og var
sjálfur Ozzy Osbourne svo hrifinn
að hann bauð hljómsveitinni að
hita upp fyrir sig á Ameríkutúr.
Lars Ulrich staðhæfði að þetta
hafi verið „blautasta tónleika-
ferðalag sem hann hafði upplifað“
enda Ozzy þekktur drykkjudallur
og Hetfield engu síðri. Ozzy aðdá-
endur og aðrir viðstaddir tóku
Metallica vel og voru Ulrich og fé-
lagar ekkert nema bjartsýnin upp-
máluð.
Stysta stráið - Burton deyr
Haustið 1986 hélt Metallica til
Evrópu til að fylgja útgáfu Master
Of Puppets eftir. Ævintýrið byrj-
aði skrautlega og endaði hræði-
lega. James Hetfield handleggs-
brotnaði í hjólabrettaóhappi og
neyddist John Marshall, aðstoðar-
maður Kirk Hammett, til að sjá
um gítarleikinn á flestum tónleik-
um ferðalagsins. Það átti þó ekki
eftir að verða jafn afdrifaríkt og
endir ferðarinnar.
Ástand rútunnar sem Metallica
ferðaðist í um Evrópu var ábóta-
vant. Við hlið einnar kojunnar var
gluggi (sem er ekki leyft í dag)
sem þótti stórvarasamt. Metall-
ica-menn drógu „stysta stráið“
um hver ætti að sofa í kojunni og
varð Burton að bíta í það súra
epli.
Það var í Svíþjóð eftir að ferða-
laginu var lokið að rútan lenti
utan vegar og valt með þeim af-
22 3. júlí 2004 LAUGARDAGUR
Kill’em All Risa ís-
brjótur í sögu rokktón-
listar. Ekki veikur punkt-
ur, hvað þá lag. Inniheld-
ur sígild lög eins og Seek
and Destroy, Jump In
the Fire og Metal Militia.
Metallica setti mark sitt á
sögu rokksins með þess-
um frumburði. Ennþá í
miklu uppáhaldi.
Ride the Lightning
Mjög ólík fyrirrennara
sínum en ekkert síðri.
Metnaðurinn öllu meiri
hvað lagasmíðar snertir
og styrkur hljómsveitar-
innar á hraðri uppleið.
Öflugri opnun á plötu
(Fight Fire With Fire) er
vandfundin. Annað
meistaraverk Metallica í
röð.
Master of Puppets
Besta plata Metallica.
Heil í gegn hvað allt
varðar. Orion fékk að
óma reglulega í frímínút-
unum, nýr og skemmti-
legur keimur prýddi The
Thing That Should Not
Be, Battery var ólýsanlegt
og hvað þá Damage
Inc.? Fæ gæsahúð bara
við tilhugsunina um
þessa plötu.
...And Justice For
All Man ennþá eftir því
þegar ég setti Justice í
fyrsta sinn á fóninn.
Blackened er enn í dag
eitt af þeirra sterkustu
lögum og platan í heild
fremur sterk. Það er
einna helst hljómur
hennar sem mætti vera
öflugri, lítið sem ekkert
ber á bassanum og
heildin frekar þurr.
Metallica Ein um-
deildasta plata Metallica.
Mun útvarps- og sölu-
vænni en þeirra fyrri
verk. Ég var á sínum
tíma frekar hrifinn af
þessari plötu en hins
vegar hefur hún ekki elst
vel í mínum eyrum.
Finnst hljómur hennar
ekki góður einfaldlega
vegna þess hversu háar
trommurnar eru. Hetfield
sýnir nýjar hliðar í
söngnum.
Load Load hefur aldrei
átt almennilega upp á
pallborðið hjá mér.
Finnst hljómur hennar
alveg einstaklega leiðin-
legur og hljómsveitin
búin að létta sig enn
frekar. Metallica átti líka
eftir að ná betri tökum á
þessari nýju stefnu sinni.
Mama Said er engu að
síður einn af gullmolum
James Hetfield.
ReLoad Ég á erfitt að
gera upp við mig hvor
platan mér finnst lélegri,
Load eða ReLoad. Það er
einstaka lag sem hægt
er að tína til, það er
einna helst Devil’s Dance
sem kveikir eitthvað í
mér. Ein plata úr þess-
um tveimur hefði verið
sigurstranglegri hug-
mynd. Áhuginn á Metall-
ica dvínaði til muna eftir
útgáfu ReLoad.
Pl
öt
ur
M
et
al
lic
a
Metallica, ein stærsta rokkhljómsveit heims, spilar í Egilshöll á morgun. Smári Jósepsson rifjar upp kynni sín
af sveitinni og stiklar á stóru í sögu hennar.
Eðalmetall í Egilshöll
[1983] [1984] [1986]
[1988]
[1991] [1996] [1997]