Fréttablaðið - 17.07.2004, Blaðsíða 14

Satt þótt rangt sé
Það er ómögulegt annað en að öllum að-
dáendum George W. Bush og Tony Blair
sé stórkostlega létt eftir að ráðgátan um
röngu upplýsingarnar - ekki þessar réttu
sem eitt dagblaðið færði okkur í gamla
daga - leystist svo farsællega á fáeinum
dögum. Þeir félagar sögðu í rauninni alltaf
satt þótt þeir færu með rangt mál af því
að það að segja satt er að segja það sem
maður hefur fyrir satt, ekki satt?
Steinþór Heiðarsson á murinn.is
Breytingar voru gerðar
Það er svo merkilegt, miðað við allt talið
um „óbilgirni“, „einþykkni“ og „heift“, að
það sé „vaðið áfram“ og „ekki hlustað á
nein rök“, þá gerðu stjórnvöld nokkrum
sinnum verulegar breytingar á frumvarpi
sínu til „fjölmiðlalaga“, og voru þær breyt-
ingar greinilega gerðar til að koma til
móts við þá gagnrýni sem stjórnarand-
staðan og ýmsir aðrir höfðu í frammi.
Auðvitað nægja þær ekki fyrir aðila eins
og Vefþjóðviljann, sem vill engin sam-
keppnislög, en miðað við málflutning
stjórnarandstöðunnar fyrir breytingar þá
hefðu þær átt að hafa töluvert að segja.
Vefþjóðviljinn á andriki.is
Tveimur mánuðum eftir að Baldur Guðnason tókvið starfi forstjóra Eimskipafélagsins berast
fréttir um hópuppsagnir hjá félaginu. Þær koma ekki
mjög á óvart, því vitað var að verkefni hans hjá félag-
inu er að bæta afkomu flutningastarfseminnar veru-
lega. Hún hefur þótt lítt viðunandi á undanförnum
árum.
Baldur er ekki orðinn fertugur en á
sér þegar langan feril í viðskipta-
lífinu. Hann er Akureyringur
og eftir stúdentspróf úr
heimaskólanum fór hann
til starfa hjá Sam-
skipum þar sem hann
gat sér fljótlega gott
orð fyrir dugnað og
framtakssemi, öguð
vinnubrögð og að
vera fljótur að taka
ákvarðanir. Starfaði
hann meðal annars
að því að hasla fyr-
irtækinu völl er-
lendis og var bú-
settur í Rotterdam,
Hamborg og
Bremen í átta
ár. Bar það
þann árangur
að nú er meiri-
hluti starfsem-
innar utan land-
steinanna. Meðal
nánustu sam-
starfsmanna hans
hjá Samskipum
voru menn sem
síðan áttu eftir að
verða þjóðkunnir í
v i ð s k i p t a l í f i n u ,
Róbert Wessman for-
stjóri Pharmaco og
Kristinn Geirsson sem
nú er forstjóri Ingvars
Helgasonar. Þar var þá
einnig - og er enn - Ólafur
Ólafsson sem er nokkurs
konar lærimeistari
Baldurs.
Kaflaskil á ferli
Baldurs voru þegar hann
sneri heim á ný og bauðst
tækifæri til að kaupa
meirihluta í efnaverksmiðj-
unni Sjöfn á Akureyri. Hann
sá möguleika í rekstrinum
sem aðrir höfðu ekki áttað
sig á. Í viðtali við Hafliða
Helgason í Fréttablaðinu í
mars síðastliðnum sagði hann:
„Ég sá að það voru sameining-
armöguleikar, bæði í málningar-
framleiðslunni og í hreinlætis-
framleiðslunni. Ég fór að vinna í því.
Fyrst með sameiningu Hörpu og Sjafnar. Síðar sam-
einuðum við þrjú hreinlætisfyrirtæki“.
Baldur gerði Sjöfn að eignarhaldsfélagi og seldi
hlut sinn og félaga sinna í Hörpu Sjöfn þegar hann
hafði náð þeim árangri sem að var stefnt. Hann hélt
síðan áfram fjárfestingum með umbreytingarstarfs-
emi að leiðarljósi og kom víða við. Í fyrrnefndu viðtali
sagði hann: „Það er mín reynsla að þrátt fyrir að starf-
semi fyrirtækjanna sé ólík, þá er þetta sama hag-
fræðin. Sömu lögmálin. Hvort sem maður
er að framleiða vöru eða flytja hana
inn, þá þarf að hugsa um að þjóna
markaðnum. Þannig hef ég lagt
áherslu á að þau fyrirtæki
sem ég hef komið að séu
þjónustu- og markaðs-
drifin“.
Samhliða verkefn-
unum á Akureyri
settist Baldur á
skólabekk á ný og
lauk MBA-námi
frá Háskólanum í
Reykjavík.Þegar
eigendaskipti urðu
á Eimskipafélaginu
í fyrra settist Baldur
í stjórn félagsins.
Hann hafði því
orðið góða yfir-
sýn yfir starfs-
emina, auk
reynslunnar frá
S a m s k i p u m ,
þegar hann tók
við forstjórastarf-
inu í vor. Líklegt er
að auk hagræðing-
araðgerða með
sparnaði, skipu-
lagsbreytingum og
fækkun starfsfólks
beini hann sjónum
sínum að nýjum vaxt-
artækifærum félagsins
utanlands. Að því leyti
muni hann reyna að
endurtaka velheppnaða
útrás Samskipa á
tíunda áratugnum.
Baldur spilaði
knattspyrnu með Þórs-
urum á Akureyri á
yngri árum. Hann þótti
harður varnarmaður
fyrir lið sitt og fékk
fyrir vikið oft að sjá
bæði gula og rauða
spjaldið. Sumum Akur-
eyringum fannst fótbolt-
astemningin vera yfir
honum meðan hann var
að kaupa, selja og sam-
eina fyrirtæki í bænum.
Ekki líkuðu öllum þeir við-
skiptahættir. Árangurinn var
hins vegar verulegur.
Eimskipafélagið hefur löngum verið talið
eitt „fínasta“ félag á Íslandi og forstjórastaða þar
ígildi ráðherraembættis að völdum og virðingu.
Mörgum hefur fundist að til að halda þeirri stöðu hafi
félagið á undanförnum árum lagt í of mikinn „um-
búðakostnað“. Nýi forstjórinn er sagður ætla að láta
fínheitin lönd og leið og láta það eitt stýra gjörðum
sínum að ná hámarksárangri. Sumir hafa haft
áhyggjur af því að hagræðingaraðgerðirnar væntan-
legu yrðu hranalegar en svo virðist sem vel og mildi-
lega hafi verið staðið að uppsögnunum í vikunni. Að
því leyti er tryggð haldin við gamlar hefðir hjá félagi
sem löngum hefur verið einn eftirsóttasti vinnustaður
landsins. ■
17. júlí 2004 LAUGARDAGUR14
Árangur í stað fínheita
Baldur spilaði knattspyrnu með
Þórsurum á Akureyri á yngri
árum. Hann þótti harður varnarmaður
fyrir lið sitt og fékk fyrir vikið oft að sjá
bæði gula og rauða spjaldið. Sumum
Akureyringum fannst fótboltastemn-
ingin vera yfir honum meðan hann var
að kaupa, selja og sameina fyrirtæki í
bænum.
,,
Það kom í hlut formanns Framsókn-
arflokksins að mæla fyrir nýju fjöl-
miðlafrumvarpi ríkisstjórnarinnar í
síðustu viku. Þar mæltist honum svo
að með því mætti segja að ríkis-
stjórnin legði líf sitt að veði þar sem
alþingiskosningar yrðu áður en ný
lög tækju gildi. Nánar tiltekið sagði
hann: „Í því felst einmitt sú hugsun
að þjóðinni gefist kostur á að lýsa
viðhorfi sínu til þess meirihluta sem
að baki breytingunum stendur og
getur þá eftir atvikum losað sig við
hann ef henni hugnast þær ekki.
Þannig er ríkisstjórnin í raun reiðu-
búin að ganga lengra en leiða mundi
af þjóðaratkvæðagreiðslu um laga-
frumvarpið eitt og sér. Með þessu
má segja að hún leggi líf sitt að veði,
enda gefist þjóðinni þá um leið
kostur á að velja sér annan meiri-
hluta.“
Nýleg Gallup könnun leiðir í ljós
að 2/3 hluti kjósenda sem afstöðu
taka sé andvígur fjölmiðlalögunum
og um 60% þeirra sem styðja Fram-
sóknarflokkinn. Ekki er ástæða til að
ætla að þessi afstaða hafi breyst svo
nokkru nemi við nýju útgáfuna og
bendir könnun Fréttablaðsins til að
það sé raunin. Andstaðan virðist ekki
hafa minnkað. Flokksmenn hafa
mikið haft samband við mig undan-
farnar vikur og ekki legið á þeirri
skoðun sinni að þeir eru algerlega
andvígir málatilbúnaðinum og vilja
ekki þessi lög í gildi, heldur setja
málið í athugun í nefnd að nýju og
stefna þar að breiðri samstöðu um
löggjöf ef á annað borð verður talin
þörf á henni. Ólgan og reiðin hefur
farið vaxandi eftir því sem á hefur
liðið. Mér er til efs að ólgan hafi
verið meiri í áratugi og fjölmiðla-
málið hefur vakið hana, þótt ég telji
að fleira komi til. Því má ekki
gleyma að Framsóknarflokkurinn er
félagshyggjuflokkur.
Menn skilja ekki hvers vegna
ekki er hægt að fylgja skýrum fyrir-
mælum í stjórnarskrá, svo sem varð-
andi þjóðaratkvæðagreiðslu, hvers
vegna þurfi að mismuna mönnun í
slíkri atkvæðagreiðslu þannig að
þeir sem styðja formann Sjálfstæð-
isflokksins og núverandi forsætis-
ráðherra fái meira atkvæðavægi en
hinir sem eru honum ósammála,
hvers vegna er verið að véfengja
stöðu og valdsvið forseta Íslands,
senda honum stöðug ónot og jafnvel
sýna honum fjandskap, hvers vegna
forsætisráðherra ræðst að lögfræð-
ingum með fúkyrðum sem ekki eru
sammála ríkisstjórninni og hvers
vegna vegið er að Eiríki Tómassyni
sem ætíð hefur verið talinn vel
marktækur, og sérstaklega innan
Framsóknarflokksins. Loks eiga
menn erfitt með að sjá hvaða óefni
eru uppi á íslenskum fjölmiðlamark-
aði sem kallar á þessi hörðu viðbrögð
ríkisstjórnarinnar og margir telja
raunar að Bónus hafi gert vel fyrir
íslenska alþýðu með því að stuðla að
lækkun á matvælaverði.
Við þessar aðstæður er ekki
aðeins verið að leggja líf ríkisstjórn-
arinnar að veði í næstu alþingiskosn-
ingum heldur einnig Framsóknar-
flokkinn. Hvers vegna er verið að
stilla stuðningsmönnum flokksins,
sem eru að meirihluta til á móti
málinu, upp við vegg við næstu
Alþingiskosningar og segja þeim að
þeir geti losað sig við ríkisstjórnina
og valið sér annan meirihluta? Það er
verið að leggja Framsóknarflokkinn
að veði fyrir Sjálfstæðisflokkinn og
lýsa því yfir að flokkurinn ætli
aðeins að starfa bæði nú og eftir
næstu Alþingiskosningar með Sjálf-
stæðisflokknum. Ég er algerlega
ósammála þessu og spyr hvenær var
þetta ákveðið? Það er mikið lagt
undir og áður en það er gert væri
ekki rétt að gera það sem enn er
ógert, að ræða fjölmiðlamálið í æðstu
stofnunum flokksins, miðstjórn og á
flokksþingi og móta þar stefnuna? ■
KRISTINN H. GUNNARSSON
ALÞINGISMAÐUR
UMRÆÐAN
RÍKISSTJÓRNIN
Framsóknar-
flokkinn að veði
Það er verið að
leggja Framsóknar-
flokkinn að veði fyrir
Sjálfstæðisflokkinn og lýsa
því yfir að flokkurinn ætli
aðeins að starfa bæði nú
og eftir næstu alþingiskosn-
ingar með Sjálfstæðis-
flokknum. Ég er algerlega
ósammála þessu.
,,
DAGUR B.
EGGERTSSON
Hvernig væri að
bregða heilbrigðis-
gleraugunum á nefið þegar
milljarðastuðningi ríkisins
við landbúnað er ráðstafað?
,,
SKOÐUN DAGSINS
FÆÐI OG SKATTAR
Starfsemi nýrrar Lýðheilsu-
stöðvar byrjar af krafti með um-
ræðum um reykingar, forvarnir,
offitu og gjöld á sykur og gos. Þær
hugmyndir hafa vakið hörð við-
brögð Samtaka iðnaðarins sem von
er. Nú þegar er 30 króna vörugjald
á hvert kíló sykurs og 8 krónur eru
lagðar á hvern gosdrykkjalítra.
Einhver gæti sagt að hættulegt
væri að hækka þessi gjöld í ljósi
þess hversu skattsæknir Íslend-
ingar eru. Þótt nær hvergi séu
hærri bensíngjöld á engin þjóð
fleiri bíla. Í það minnsta virðist
óþarft að hækka þessi gjöld til að
efla heilsu. Miklu nær er að hluti
núverandi gjalda renni til heilsu-
eflingar. Þannig er fyrirkomulagið
þegar áfengi er annars vegar. Svo-
nefnt tappagjald rennur í áfengis-
og vímuvarnarsjóð. Heilsuefling á
svo vitanlega að beinast að fleiru
en sykuráti einu saman. Ástæður
offitu eru flóknari en svo. Til að
takast á við þau verkefni er jafn-
framt fyllsta ástæða til að styrkja
Lýðheilsustöð.
Skattar og gjöld eru þó jafn-
framt án efa eitt þeirra verkfæra
sem beita má til að stuðla að
bættri heilsu. Frekar en að hrinda
af stað skattahækkunarhrinu í
nafni heilsueflingar væri þó miklu
nær að endurskoða þær álögur og
niðurgreiðslur sem fyrir eru.
Alger samstaða er væntanlega um
há gjöld á tóbak og tóbaksvörur.
Þau mætti jafnvel hækka. Mér er
hins vegar til efs að það sama gildi
um áfengi. Við leggjum meira en
tvöföld gjöld á léttvínslítrann en
þær Evrópuþjóðir sem næstar
koma. Nýjustu rannsóknir benda
jafnframt til að rauðvínsdrykkja sé
verndandi gagnvart hjartasjúk-
dómum. Getur verið við séum að
refsa hófdrykkjumönnum vegna
aldalangrar misnotkunar þjóðar-
innar á áfengi?
Steininn tekur þó úr þegar
kemur að landbúnaðinum. Þar hef-
ur meginreglan verið sú að ofur-
tollar eru á hollustu en niður-
greiðsla á fitu. Fyrir tveimur árum
urðu raunar löngu tímabærar
breytingar á grænmetistollum.
Landbúnaðarráðherra gerði þær
eftir gagnrýnið álit Samkeppnisst-
ofnunar um þróun grænmetis-
markaðar. Grænmeti og ávextir
eru þó enn tollaðir. Ennþá eru inn-
flutningstollar á ávaxtasöfum og
hollum iðnaðarvörum. Á kjöt og
mjólk er nánast innflutningsbann
og niðurgreiðslurnar hærri eftir
því sem kjötið er feitara. Hvernig
væri að bregða heilbrigðisgleraug-
unum á nefið þegar milljarðastuðn-
ingi ríkisins við landbúnað er ráð-
stafað? ■
Ofurtolluð hollusta og niðurgreidd fita
AF NETINU
MAÐUR VIKUNNAR
BALDUR GUÐNASON
FR
ÉT
TA
B
LA
Ð
IÐ
/T
EI
KN
IN
G
: H
EL
G
I S
IG
U
RÐ
SS
O
N