Fréttablaðið - 17.07.2004, Blaðsíða 33

leitt ekki sömu kröfur til eigin-
manna sinna og þær evrópsku. Þær
eru vanar því að vera þolendur í
hjónaböndum. Af hræðslu við að
verða vísað úr landi sætir konan of-
beldi í langan tíma áður en hún
reynir að losna undan því. Aðeins í
örfáum tilvikum óskar konan eftir
því að komast af landi brott.“
Í starfi sínu talar Tosiki við pör
í skilnaðarhugleiðingum og segir
ofbeldismenn undantekningarlaust
draga úr gjörðum sínum. „Þeir
gangast ekki við að beita ofbeldi,
segja það slys, óhöpp eða einungis
gert í gríni.“
Alþýðuhúsið veitir fría lög-
fræðiaðstoð og ráðgjöf en þar
starfa einnig túlkar frá 50 mismun-
andi löndum. Nokkrar erlendar
konur hafa leitað réttar síns þang-
að vegna ofbeldis í hjónabandi en
að sögn lögfræðinga hússins eru
slík mál sjaldgæf.
Hættulegt að alhæfa
Nýlega stofnuð Samtök kvenna
af erlendum uppruna á Íslandi telja
nauðsynlegt að undirstrika að í
fæstum hjónaböndum erlendra
kvenna og íslenskra manna tíðkist
heimilisofbeldi. Tatjana Latinovic
er meðal forsvarsmanna samtak-
anna og situr í stjórn Samtaka um
kvennaathvarf. Hún segir þó að
tölur Kvennaathvarfsins gefi vísb-
endingu um að vandamál sé til stað-
ar og það þurfi að rannsaka nánar.
„Erlendar konur hafa takmark-
aðri úrræði sem þolendur heimilis-
ofbeldis en íslenskar og því þarf að
gæta varúðar við túlkun á tölfræði
Kvennaathvarfsins. Þó er víst að á
Norðurlöndunum er ástandið
slæmt og við á Íslandi þurfum að
vera vakandi fyrir samskonar þró-
un. Við getum ekki beðið eftir því
að vandamálið komi hingað, hér
þarf að vinna markvisst að for-
vörnum. Ofbeldismenn fá sjaldan
refsingu þar sem erfitt reynist að
sanna fyrir dómi eðli málsins en
undantekningarlaust eru það þol-
endur sem þurfa að flýja heimili
sín. Lagasetning er til dæmis er-
lendum konum ekki í hag ef þær
sæta heimilisofbeldi því þær hafa
ekki landvistarleyfi fyrr en eftir
þriggja ára dvöl hérlendis. Atli
Gíslason, varaþingmaður Vinstri
grænna, kynnti tillögu að breyt-
ingum á núverandi lögum sem
myndi styrkja rétt kvenna í slíkum
aðstæðum en tillagan var ekki sam-
þykkt á Alþingi.“
Stígamót tóku þátt í Evrópu-
verkefni sem fólst í að kanna stöðu
erlendra kvenna sem áttu í ofbeld-
issamböndum við menn frá ýmsum
Evrópuríkjum. Markmiðið á Íslandi
var að auka þekkingu á stöðu þeirra
kvenna og kanna hvort bæta þyrfti
lagaumhverfi, upplýsingastreymi
eða tryggja rétt þeirra á annan
hátt. Stígamót fengu til samstarfs
við sig Félagsþjónustuna í Reykja-
vík, Rauða krossinn, Kvennaath-
varfið og Alþjóðahús og haldin var
fjölmenn ráðstefna þar sem öllum
aðilum tengdum hagsmunum þess-
ara kvenna var boðið að koma
ásamt erlendum sérfræðingum. Á
ráðstefnunni var unnið í hópum að
hugmyndum um hvað mætti betur
fara. Niðurstaðan var meðal ann-
ars tillaga um lagabreytingar sem
fæli í sér að erlendar konur sem
giftast íslenskum mönnum og
skilja við þá vegna ofbeldis, haldi
réttindum sínum. Dómsmálaráðh-
erra og allsherjarnefnd voru
sendar lagatillögurnar.
Ekki vísað úr landi
Jóhann Jóhannsson hjá Útlend-
ingastofnun segir skilnað ekki vera
brottvísunarsök en kannast vissu-
lega við þann algenga misskilning
sem ríkir í samfélaginu.
„Við hjá Útlendingastofnun
heyrum jú af ótta fólks við að það
þurfi að „afplána“ þriggja ára hjú-
skap til að tryggja sér dvöl sína á
Íslandi. Erlendir ríkisborgarar fá
tímabundið dvalarleyfi á landinu ef
þeir eru í hjúskap með Íslendingi
en eftir þriggja ára dvöl fær við-
komandi varanlegt dvalarleyfi. Ef
til skilnaðar kemur innan þriggja
ára þarf erlendi aðilinn að sækja
um dvalarleyfi sitt á öðrum fors-
endum en ég man ekki eftir tilfell-
um þar sem fólki hefur verið vísað
úr landi vegna breyttrar hjúskap-
arstöðu. Sem betur fer er mannlíf-
ið ekki það dapurlegt.“
thorat@frettabladid.is
LAUGARDAGUR 17. júlí 2004
Jour de fête!
Frönsk vínstemmning dagana 14. júlí til 7. ágúst
ÍSLEN
SKA
A
U
G
LÝSIN
G
A
STO
FA
N
EH
F./SIA
.IS A
V
R 25316 07/2004
OFBELDI
Erlendar eiginkonur danskra og norskra karla búa í ótrúlega mörgum tilfellum við ofbeldi af
hálfu maka sinna. Vandamálið virðist vera vaxandi og fagaðilar á Íslandi telja ekki ástæðu til
að ætla annað en sama staða gæti komið upp hér. Forvarnir þykja besta lausnin og því
æskilegt að reynt sé að stemma stigu við ofbeldinu áður en það magnast enn frekar.
DRÍFA SNÆDAL
Framkvæmdastýra Samtaka um kvennaat-
hvarf segir félagslega einangrun útlendra
kvenna sem giftast íslenskum körlum geta
verið kúgunartæki í höndum eiginmanna
þeirra. Þær þekki rétt sinn illa og það sé
hægt að ljúga nánast hverju sem er að þeim.