Tíminn - 23.09.1972, Blaðsíða 8

a
TÍMINN
Laugardagur 23. september 1972
Einar Ágústsson, utanríkisráðherra:
„Vona að samskipti íslands og
Frakklands
eigi enn eftir að eflast”
Utanríkisráftherra Krakklands meft islenzkum ráðherrum. Lengst til vinstri situr Magnús Torfi ólafsson, þá ólafur Jóhannesson, Maurice
Schumann og Kinar Ágústsson.
Hór ler á eftir ræða, sem Einar
Ágústsson, utanrikisráðherra,
hélt i kvöldboði, sem haldið vari
s.l. miðvikudagskvöld hr.
Maurice Schumann, utanrikis-
ráðherra Frakklands, til heiðurs.
Ég leyfi mér að bjóða yður öll
velkomin hér i kvöld og það er
mér sérstök ánægja að bjóða vel-
kominn utanrikisráðherra
Frakklands, hr. Maurice Schu-
mann, og fylgdarlið hans. Þetta
er i fyrsta sinn.sem utanrikisráð-
herra Frakklands kemur i opin-
bera heimsókn til lands vors.
Hr. utanrikisráðherra,
Með íslendingum og Frökkum
hefir frá fornu fari verið góð vin-
átta, og hefir þar aldrei borið
skugga á. Samskipti landa okkar
hófust fyrir nær eitt þúsund
árum. t hinum l'ornu islenzku
bókmenntum segir frá fjölmörg-
um íslendingum sem heimsóttu
Frakkland. Meðal þeirra var hinn
þekkti islenzki Ira'ðimaður Sæm-
undur Siglusson hinn fróði, er
stundaði nám i Frakklandi fyrir
um !)()() árum, að þvi er talið er við
skólann, sem tengdur var Notre
Dame kirkjunni i Faris.
llm þennan lærdómsmann
sköpuðust þjóðsögur eltir hans
dag, um gál'ur hans og lærdóm.
Skólameistarinn i Svarta skóla
var sjálfur myrkrahöfðinginn og
hefði þess vegna siðar getað átt
sér bústáð hér á islandi i iðrum
Heklu, samkvæmt kenningum
lærdómsmanna á miðöldum.
Meðal þess, sem Sæmundur lærði
hjá Frökkum, var að láta kölska
vinna lyrir sig hin óliklegustu
verk. Alkunn er sagan af þvi,
hvernig Sæmundur kom til ts-
lands að námi loknu, en þá gerði
hann samning við kölska um að
flytja sig þangað og mætti hann
eiga sig að launum, ef honum
ta'kist að koma sér á land án þess
að hann vöknaði. Kölski brá sér i
selsliki og synti hraðsundi til is-
lands með Sæmund á bakinu. Á
leiðinni var Sa'mundur stöðugt að
lesa i Saltaranum og er skammt
var til lands laust hann kölska i
höfuðið með bókinni. Slika
kveðju þoldi hann ekki, heldur
sökk, en Sæmundur synti i land.
Þessi saga og aðrar áþekkar urðu
mjög til að auka álit manna hér á
landi á vizku og gáfum Frakka,
þvi augljóst er, að þeir. sem gátu
kennt íslendingi þvilikar listir
vissu lengra nefi sinu. lmnnig
hafa samskipti Frakka og tslend-
inga skapað eina dæmið, sem ég
þekki um sögnina af I)r. Fást, þar
sem vizkan og þekkingin sigra hið
illa. t>að er þvi ekki að ástæðu-
lausu að stytta af Sæmundi á
selnum er staðsett fyrir framan
Háskóla íslands sem tákn
þekkingarinnar.
Allt frá timum Sæmundar hafa
margir tslendingar á öllum öld-
um sótt Frakkland heim, sumir
til náms aðrir til starfa.
tslenzkar bókmenntir segja
okkur einnig frá mörgum Frökk-
um sem fyrr á öldum hafa komið
til íslands, en einkum siðustu
100—-200 árin, i kynnisferðir og til
visindarannsókna. Vel kunnur
var visindaleiðangur Gaimards
og félaga hans, er hingað komu
1835 og 1836 og gáfu siðan út stórt
ritverk i 9 bindum,sem frægt varð
viða um lönd. t þeirri för var
Marmier, er samdi bókmennta-
sögu tslands og gaf út i Frakk-
landi. En löngu fyrir þann tima
höfðu franskir visindamenn tekið
að sinna islenzkum fræðum. m.a.
Mazarin ráðherra á 17. öld, er
safnaði islenzkum bókum. og
reyndi að fá hið islenzka skáld
Stefán Ólafsson til að gerast forn-
fræðingur i Paris.
A siðustu 150 árum hafa fræbi-
menn i Frakklandi þýtt á frönsku
mikið af hinum fornu islenzku
bókmenntum, íslendingasögur.
Konungasögur, mikið úr ritum
Snorra Sturlusonar, úr báðum
Eddunum, mörgum Fornaldar-
sögum og samið fræðilegar rit-
gerðir um islenzkar lornbók-
menntir. Einnig hefir nokkuð af
nýjum islenzkum bókmenntum
verið þýtt á frönsku.
Margir franskir lerðamenn
hafa ritað um tsland ferðabækur
með lýsingum á landi og þjóð. Og
nokkrir Frakkar haia samið
skáldsögur og leikrit um islenzk
efni eða um lif franskra sjómanna
við strendur íslands, eins og
Victor Hugo og Pierre Loti. að
ógleymdum .lules Verne, sem
færði islendinga mun na'r um-
heiminum á 19. öld með þvi að
láta söguhetju sina fara niður um
Snæfellsjökul á ferð sinni um iður
jarðar og koma aftur upp 'um
Stromboli á italiu.
l>egar frönsku sjómennirnir
voru sem flestir við tsland
byggðu Frakkar spitala á nokkr-
um stöðum hér á landi, og eign-
uðust hér aðrar byggingar. Siðan
þá heitir ein gata i Reykjavik
Frakkastigur. Og önnur gata i
Reykjavik heitir itarónstigur, —
el'tir Iranska baróninum
(Gouldrée) RoilleaU/Sem settist
að á tslandi 1898.
En sagan geymir einnig daprar
hiiðar. Hér eru leiði margra
franskra sjómanna, sem farizt
hafa við hina grýttu strönd lands-
ins. Og enginn sem kominn var til
vits og ára á íslandi árið 1936
gleymir nokkurn tima hinum
hryggilega atburði, er hinn
heimskunni visindamaður, dr.
Charcot, fórst við tsland með
skipi sinu ..Pourquoi pas’’ ásamt
nokkrum tugum annarra
hraustra drengja, en aðeins einn
komst af. Franska herskipið
..L'Audacieux" sótti likin, og er
kisturnar voru bornar á skipsfjöl
fylgdu þeim þúsundir tslendinga.
öll islenzka þjóðin tók þátt i hinni
djúpu sorg Frakklands.
Og nóbelskáldið Halldór
I,axness hefur brugðið upp
snilldarlegri svipmynd af kveðju-
athöfninni. mynd sem eigi gleym-
ist.þeim er skoðað hafa.
tslendingar hafa alltaf litið upp
til Frakka sem öndvegis þjóðar i
visindum og listum, og hér á landi
eins og i öðrum löndum hafa
franskarbókmenntirog listir haft
sin áhrif. Hér. eins og annars
staðar. hefir gætt hinna mörgu
andlegu hreyfinga i listum og
stjórnmálum. sem borizt hafa frá
Frakklandi lil annarra landa og
valdið aldahvörfum i lifi og þróun
svo margra þjóða.
Á siðari árum. eins og fyrr á
öldum, hafa margir nafnkunnir
tslendingar leitað til Frakklands
til lengri og skemmri dvalar, til
menntunar og andlegs þroska.
Við höfum reynt að tileinka okkur
fegurð og hugsjónir franskra
snillinga eins og þær birtast i rit.
um þeirra, myndlist, högg-
myndalist og hljómlist. Til eru
þýðingar . . á islenzku á
ritum yfir 100 franskra rithöf-
unda. Og margir tslendingar i
dag sa'kja menntun sina til
Frakklands.
Herra utanrikisráðherra,
Eins og ég sagði i upphafi hefir
Aðalfundur Skógræktarfélags
íslands 1972 var haldinn á Höfn i
Hornafirði dagana 25.—27. ágúst
s.l. Til fundar komu 67 fulltrúar
auk 57 gestá.
Formaður félagsins, Hákon
Guðmundsson, setti fundinn og
bauð fulltrúa og gesti velkomna.
Jónas Jðnsson stjórnaði fundi.
1 fundarbyrjun ávarpaði Óskar
Helgason, oddviti Hafnarhrepps,
íundarmenn og bauð þá vel-
komna til Hafnar.
Formaður félagsins flutti þvi
næstávarp, skýrði frá störfum fé-
lagsins og horfum i skógrækt. t
lok ávarps sins gat hann þess
m.a., að hann hefði sett i stjórn
félagsins i 15 ár, og gengt for-
mannsstöðu i 11 ár, og beiddist
undan endurkjöri.
Hákon Bjarnason, skógræktar-
stjóri, gaf yfirlit um skógræktar-
málin og helztu viðfangsefni, sem
framundan væri. t þvi sambandi
gat hann þess, að fengizt hefði
sérstakur styrkur frá hinu opin-
bera til skóggræðslukönnunar,
sem þegar væri hafin. Áætlað
væri að ljúka könnuninni á næstu
tveim árum.
Snorri Sigurðsson flutti skýrslu
um störf héraðsfélaganna á s.l.
ári, en þar kom m.a. fram, að fé-
lögin hefðu gróðursett rösklega
360 þúsundir trjáplantna. 1 þvi
sambandi gat hann um þátt
vinnuskólaunglinga i skóg-
græðslustörfum, en hann hefir
aukizt mikið að undanförnu. Þá
ætið verið vinátta milli þjóða
okkar. Það er ánægjuefni að sam-
skipti og samvinna landa okkar
hafa farið vaxandi á siðari árum,
einkum eftir að við tókum upp
stjórnmálasamband i lok siðari
heimsstyrjaldarinnar. tsland
hefir haft sendiráð i Paris frá
1946, og franskt sendiráð hefir frá
striðslokum verið á tslandi.
Frakkland hefir átt hér á landi
marga ágæta íulltrúa, og nú sið-
ast hin aðlaðandi frönsku sendi-
herrahjón, Benoist. Áður áttu
Frakkar á tslandi hina frábær-
ustu merkisbera, þar sem voru
hinir frönsku sendikennarar við
vék hann nokkrum orðum að fjár-
öflun félaganna og útgjöldum,
auk tillagna um breytingar og
samræmingar á lögum Skógrækt-
arfélags Islands og sambandsfé-
laga þess.
Gjaldkeri félagsins, Kristinn
Skæringsson, las upp reikninga
Skógræktarfélags Islands, en nið-
urstöðutölur rekstursreiknings
voru kr. 2.801.692.59, en efnahags-
reiknings kr. 2.734.628.17.
Að kvöldi fyrri fundardags var
fulltrúum og gestum boðið til
kvöldverðar að Hótel Höfn i boði
Hafnarhrepps og Kaupfélags A.
Skaftfellinga. Eftir kvöldverð var
haldin kvöldvaka með f jölbreyttri
dagskrá i Sindrabæ, og sáu
heimamenn um efni hennar. Við
það tækifæri var þeim Helga
Kjartanssyni, Hvammi i Hruna-
mannahreppi og Tryggva Sig-
tryggssyni, Laugabóli i Reykja-
dal, afhent gullmerki félagsins,
en fundurinn hafði kjörið þá heið-
ursfélaga Skógræktarfélags Is-
lands.
Laugardaginn 26. ágúst var
fundi fram haldið með afgreiðslu
tillagna. Að þvi loknu gaf Haukur
Ragnarsson fundarmönnum yfir-
lit um starf Rannsóknarstöðvar
Skógræktar rikisins á Mógilsá og
árangur þess.
Þá hélt Þorleifur Einarsson,
jarðfræðingur, mjög fróðlegt er-
indi með myndum um jarðfræði
og gróðurfar á Islandi fyrr og nú.
Úr stjórn félagsins áttu að
Háskóla íslands, allt frá þvi að
hinn fyrsti þeirra, André Cour-
mont. kom hingað árið 1911.
Ég leyfi mér að vona og treysta
þvi, að samskipti íslands og
Frakklands eigi enn eftir að auk-
ast og eflast á ölium sviðum, og
munu tslendingar i þvi efni
leggja það af mörkum, sem þeir
megna.
Ég óska allra heilla utanrikis-
ráðherra Frakklands, hr.
Maurice Schumann, og fylgdar-
liði hans, — og bið yður öll að
drekka með mér skál fyrir heill
og hamingju Frakklands og
hinnar frönsku þjóðar.
ganga þeir Jónas Jónsson og Há-
kon Guðmundsson. I stjórn voru
kosnir Jónas Jónsson og dr.
Bjarni Helgason og i varastjórn
frú Hulda Vatýsdóttir og Andrés
Kristjánsson.
Fundarslit fóru fram við kvöld-
verðarboð á Hótel Höfn, og við
það tækifæri var fráfarandi for-
manni þökkuð frábær störf i þágu
félagsins.
Á sunnudaginn fóru svo fulltrú-
ar og gestir i ferðalag vestur i ör-
æfi.
M.a. voru eftirfarandi tillögur
samþykktar á fundinum:
1. I framhaldi af formannafundi
skógræktarfél. 25.-26. febrúar
i ár, vill aðalfundurinn skora á
héraðsfélögin að gera nú þegar
áætlanir um störf sin nokkur ár
fram i timann, en þó einkum að
vinna að gróðursetningu hér-
aðsskóga eftir timaáætlun.
2. Fundurinn skorar á þá aðila,
sem sýsla með opinberar eignir
eða félagseignir að vinna að
þvi, að frágangur lóða og um-
hverfi eignanna lendi ekki i
undandrætti að lokinni mann-
virkjagerð.
3. Fundurinn vekur athygli á þvi,
að með sivaxandi ferðamanna-
straumi og umferð uni landið
skapist margháttuð vandamál
á fegurstu og fjölsóttustu stöð-
um landsins. Vandamál þessi
snerta bæði almenna umgengni
f'ramhald á bls. 19
Gróðurvernd er einn mikilvægasti
þáttur umhverfismála hér á landi