Tíminn - 24.09.1972, Qupperneq 15

Sunnudagur 24. september 1972
TÍMINN
15
Guðni Þórðarson, forstjóri Ferðaskrifstofunnar Sunnu:
Spánarfluginu klúðrað af
ísl. flugmálastjórninni
hættu hagsmunum almennings og
Timinn birti á fimmtudaginn
frétt um leiguflugið milli Spánar
og íslands og viðræður þær, sem
að undanförnu hafa átt sér stað i
Madrid milli islenzkra og
spánskra flugmálayfirvalda um
,,deilu” út af flutningum túrista
milli landanna. Þar sem hér er
um aö ræða mál, sem snertir
islenzkan almenning og hags-
muni hins almenna neytenda i
landinu og Ferðaskrifs. Sunna
hefir blandazt i, sem fulltrúi neyt-
andans, tel ég óhjákvæmilegt að
biðja Timann að koma á framfæri
nokkrum atriðum, málinu til
skyringar, sem ekki komu fram i
þessari frétt blaðsins, og gæti
almenningur þess vegna myndað
sér rangar hugmyndir um málið.
Hér er um mjög alvarlegt og
yfirgripsmikið mál að ræða, sem
er aðeins einn litill kapituli úr
langri sögu.
Þessi ,,deila”, sem svo er köll-
uð, er heimatilbúið mál, vegna
þess að islenzkum flugyfirvöldum
hefir á hinn furðulegasta hátt tek-
izt að klúðra svo friðsamlegri
flugmálasambúð þessara rikja,
að við borð lá, að sumarleyfi þús-
unda manna, er fóru i skemmti-
ferðir til Spánar, yrðu eyðilögð,
og úti yrði um allar flugsamgöng-
ur milli landanna um ófyrirsjáan-
lega framtið.
Það mun einsdæmi i allri
Evrópu, að nokkur þjóð komi sér
sjálfviljug út i slikt klúður og
vandræði i flugmálasambúð sinni
við aðrar þjóðir.
Islenzkur almenningur á vissu-
lega rétt á þvi að fá að vita, hvað
er að gerast i þessum málum og
ástæðuna fyrir þvi, að svona
nokkuð getur átt sér stað i byggð-
um norðan viö Sahara.
Hvað veldur? Jú, yfirstjórn
islenzkra flugmála, fíugmála-
stjórn, virðist leggja i svona
áhættusamar aðgerðir til þess
eins að bæta viðskiptalega að-
stöðu einkafyrirtækis i landinu og
hluthafa þess, sem eiga flugfélag,
sem aftur á ferðaskrifst. Meðal
stærstu hluthafanna, sem alþjóð-
arhag er þannig hætt fyrir, eru
nokkur tjarsterk auðfélög og
einkafyrirtæki, sem lengi hafa
talið sig eiga sjálfskipaða einka-
réttaraðstöðu i þjóðfélaginu, sem
meðal annars felst i sjálfs-
afgreiðsluhlunnindum hjá nokkr-
um helztu rikisstofnunum, sem að
sjálfsögðu eru jafnréttiseign allra
landsins barna.
Verð ég að rekja hér stuttlega
einn litinn kapitula úr sögu
„Spánarflugsins”.
Frá þvi árið 1958 hefir undirrit-
aður leigt flugvélar með
skemmtiferðafólk báðar leiðir
milli íslands og Spánar. Það var
ekki fyrr en heilum áratug siðar,
að aðrir aðilar fóru að fordæmi
Sunnu og gerðu eins. Oftast leigði
Sunna flugvélarnar frá Flug-
félagi Islands h.f., og 1968 náðu
þessir flutningar hámarki, og
leigði Sunna þá þotu hlutafélags-
ins i hverri viku milli Islands,
Mallorka og London yfir aðal
sumarleyfistimann.
Þá um haustið stofnaði Eim-
skipafélag íslands h.f. eigin
ferðaskrifstofu, aðallega til þess
að ná þessum flutningum beint til
Flugfélagsins af stærsta við-
skiptavini þess, SUNNU, sem
þeim þótti þá vera orðin of stór og
óþarfur milliliður. En Eimskipa-
félag Islands h.f. og Veitinga-
húsið
Naust eru meðal helztu hluta-
bréfaeigenda Flugfélags íslands
h.f.. og eiga samtals um helming
alls hlufafjárins.
Nokkru siðar tilkynnti Flug-
félag íslands viðskiptavini sinum,
Sunnu, að þota hlutafélagsins
fengist ekki lengur til þessara
flutninga, en hins vegar gæti
SUNNA fengið að nota, á óhag-
kvæmara verði þó, gamla DC6-
vél félagsins. Þessum afarkost-
um varð Sunna að sæta, þvi að
Loftleiðir áttu engar vélar lausar
til leiguflugs.
Veturinn 1969 til 1970 gerði
hlutafélagið Eimskip Flugfélag
tslands h.f. aö beinum eignar-
aðila ferðaskrifstofu sinnar, sem
þá um leið var gerð að sérstöku
hlutafélagi, er sonur stjórnarfor-
manns Eimskips. sem jafnframt
er aðallögfræðingur Flugfélags
tslands, gerðist stjórnarformaður
fyrir. Strax þá um sumarið 1970
hóf þetta nýja dótturfyrirtæki
Mallorkaferðir i samkeppni við
Sunnu.
Jafnframt geröi þáverandi
samgönguráðherra, Ingólfur á
Hellu, ráðstafanir til þess að
SUNNA ætti ekki heldur þeirra
kosta völ að nota til þessara flutn-
inga enska skrúfuþotu, sem
Sunna hafði tekið á leigu og hafið
rekstur á að áður fengnum öllum
þeim leyfum, er lög gerðu ráð
fyrir. Átti þannig á fljótvirkan
hátt, fyrir tilstuðlan æðri stjórn-
arvalda, að flytja mikil ferðavið-
skipti milli tveggja viðskipta-
fyrirtækja i landinu. En kappið
var meira en forsjáin við þessa
nauðungarflutninga viðskipta, og
þvi fór sem fór. Flutningunum er
ólokið enn og rikissjóður stendur i
varnarstriði fyrir dómstólum
landsins, vegna tugmilljóna
tjóns, er ólögmæt afskipti af
frjálsum viðskiptum ollu.
En mannfólkinu eru af forsjón-
inni gefnar misjafnlega miklar
gjafir i vöggugjöf, hvort sem um
er að ræða gáfur eða tornæmi.
Forréttindafólkið verður að gæta
þess að nota sjálfsafgreiðslu-
kerfið æa æðri stöðum i hófi þvi að
annars kemur maður vinum sin-
um i vanda.
A siðastliðnu vori voru stærstu
ferðaskrifstofu landsins bann-
aðar allar bjargir aðrar til að
flytja farþega sina til sólarlanda
en að leigja spánskar flugvélar,
sem raunar eru stór, góð og hag-
kvæm tæki. Á fundi, sem flug-
málastjóri hélt i skrifstofu sinni
með forstjórum Loftleiða og
Flugfélags Islands h.f. og undir-
rituðum i maimánuði, bauðst
SUNNA til að leigja vélar F.l. til
Mallorkaflutninganna gegn þvi
skilyrði, að eigendur þeirra véla,
sem SUNNA þannig leigði fyrir
hærra verð en erlend félög buðu,
hættu niðurboðum og samkeppni
með eigin ferðaskrifstofustarf-
semi. Þessu boði hafnaði forstjóri
Flugfélags tslands. Þegar þessi
fundur var haldinn, hafði legið'
ósvarað hjá flugmálastjóra i
nokkrar vikur beiðni um lend-
ingarleyfi frá Air Spain til flug-
ferða fyrir SUNNU milli Islands
og Spánar. Beiðnum þessum um
lendingarleyfi var enn ósvarað,
þegar flugferðirnar áttu að hefj-
ast um miðjan jún^en leyfi veitt
til sex ferða kvöldið áður en i
fyrstu ferðina átti að fara.
Var spönskum stjórnarvöldum
og flugmálayfirvöldum þannig
sýnd fáheyrð móðgun og litils-
virðing með þvi að svara ekki
einu sinni málaleitan spánsks
flugfélags um lendingarleyfi,
enda þótt flugvélar islenzkra
aðila hefðu árum saman fengið
tafarlausa og ótakmarkaða
jákvæða afgreiðslu um lend-
ingarleyfi á Spáni. En þar með
var þvi lika að sjálfsögðu lokið.
Flugvél frá Flugfélagi lslands,
sem næst átti að fljúga til Spánar,
var látinn biða i sólarhring eftir
lendingarleyfi á Spáni. Farþegar-
nir og ferðaskrifstofan SUNNA,
sem þannig urðu fyrir tjóni, eiga
þvi til skuldar og skaða að telja
hjá islenzkum flugyfirvöldum,
sem þannig höfðu algjörlega að
óþörfu klúðrað þessum málum.
Siðan þetta gerðist hefur verið
„deiluástand” milli flugmála-
yfirvalda á islandi og Spáni. Á
þeirri deilu er aðeins til ein lausn.
Það ei; að islenzk flugmálayfir-
völd geri það. sem þau áttu vitan-
lega að gera i upphafi, en það er
þaðsama,sem flugmálayfirvöld i
öllum löndum hafa gert undir
svipuðum kringumstæðum þ.e. að
veita lendingarleyfi gagnkvæmt
milli flugfélaga þjóðanna eftir þvi
sem þau hafa á eðlilegan hátt get-
að aflað sér viðskipta og verk-
efna.
Hin stefnan, að ætla i blindri
þjónustu við hagsmuni hlutafjár-
eigenda, sem bæði reka flugfélag
og ferðaskrifstofu, að loka öllum
viðskiptaleiðum keppinauta, sem
þeir vilja ná viðskiptunum af, nær
vitanlega ekki nokkurri átt, og er
þeim mun alvarlegra, þar sem til
þess að ná þessu marki er stefnt i
neytenda og vinsamlegum sam-
skiptum við aðrar þjóðir. Mál er
að linni.
F.h.
Kerðaskrifstofunnar SUNNU
Guöni Þórðarson.
Hvalur 9, lá i Ileykjavikurhöfn á laugardaginn, cn i vikunni verður skipið tekiö til landheigisgæzlu.
Skipið veröur tekið i slipp og skoðað hátt og lágt, og sennilega verður skipið merkt hinu alþjóölega bláa
og hvita merki eftirlitsskipa. Um mánaðamótin veröur svo lokið endurbótum og viðgerð á varðskip-
inu Þór, svo i byrjun október hefur Landhelgisgæzlan yfir tveim fleiri skipum að ráða til gæzlustarfa á
hafinu umhverfis Island. Skipherra á Hval 9 verður Helgi Hallvarðsson, sem verið hefur með Arvak að
undanförnu. (Timamynd Róbert).
Innritun i Námsflokka Reykjavikur fer fram i Laugalækjar-
skólaþriðjud. 26. tilfimmtud. 28. september 1972 kl. 16:30-19:30.
Kennslugreinar:
Islenzka I. og II. fl. (111. fl. fyrir útlendinga), danska I. II. og
III. fl., norska I. fl., sænska I. og II. fl., enska I.-VII. fl., þýzka
I.-V. fl., franska I.-IV. fl., spænska I.-IV. fl., italska I. og II. fl.,
stærðfræði I. II. og III. fl. (mengi), vélritun I. og II. fl., bók-
færsla I. og II. fl., föndur, smelti, sniðteikningar, barnafata-
saumur, kjólasaumur, bókmenntakennsla, fundatækni og
ræðumennska.
Nýjar kennslugreinar: Nútimasaga, jarðfræði og rússneska.
Kennsla til prófs:
A) I norsku og sænsku fyrir nemendur á barna- gagnfræða- og
framhaldsskólastigi. Námið er ætlað nemendum, sem eitthvað
kunna fyrir i málunum vegna dvalar i löndunum eða af öðrum
ástæðum.
B) Undirbúningur undir gagnfræðapróf.
Styttri námskeið: Leiklistarkynning, myndlistarkynning, tón
listarkynning, fjölskyldufræði, samfélagsfræði, afgreiðslustörf
og matreiðsla verða auglýst nánar siðar.
Aðalkennslustaður er Laugalækjarskóli, en einnig fer fram
kennsla i Árbæjarskóla og Breiðholtsskóla i ensku, þýzku,
kjólasaum og barnafatasaum. Sænskukennsla til prófs fer fram
i Hliðaskóla. Smelti er kennt i Laugarnesskóla.
Kennsla hefst kl. 7:20 og stendur til kl. 10:40, nema á föstud. þá
er kennt til kl. 8:55. Ekki er kennt á laugardögum. Kennt verður
i tveimur námskeiðum 10 vikur i senn.
Innritunargjöld: Bóklegar greinar 500,00 kr. hver grein. Verk-
legar greinar 800,00 kr. og 1500,00 kr. fyrir tvöfaldan timafjölda.
Innritað er að hausti og á miðjum vetri.
Árbær, Breiðholt:
Enska I-III kl., barnafatasaumur og kjólasaumur. Innritun.
föstud. 29. sept. kl. 5-7 i sima 21430.