Tíminn - 03.10.1972, Blaðsíða 9

Þriðjudagur 3. október 1972.
TÍMINN
9
Útgefandi: Fra'msóknarflokkurihn
Framkvæmdastjóri: Kristján Benediktsson. Ritstjórar: Þór-|:
arinn Þórarinsson (ábm.),' Jón Helgason, Tómas Karlssonl;
:i: Andrés Kristjánsson (ritstjóril Sunnudagsblaðs Tfmans)ii
i;i Auglýsingastjóri: Steingrfmur. Gíishtóofrii.' Ritstjórnarákrif|
:i; stofur í Edduhúsinu við Lindargötu, sfmar 18300-1Í8306|:
Skrifstofur i Bankastræti 7 — afgreiðslusimi 12323 — auglýs-{:
iji ingasimi 19523. Aðrar skrifstofur:simi 18300.,Askriftargjald|:
i;i £25 krqnur á mánuði innan lands, i lausasölu 15 krónur ein-ci
takið. Blaðaprent h-f-;
Ræða utanríkisráðherra
Það kom glöggt fram i sjónvarpsfrásögn
Eiðs Guðnasonar, að ræða sú, sem Einar
Ágústsson utanrikisráðherra flutti á alls-
herjarþingi S.Þ. siðastliðinn föstudag, vakti
þar mikla athygli og að margir fulltrúanna
þökkuðu ráðherranum fyrir ræðuna. 1 ræðunni
var málstaður íslands túlkaður drengilega og
einarðlega, en án harðra ádeilna á andstæðing-
ana. Slikt var áreiðanlega hyggilegt eins og á
stóð.
Utanrikisráðherra fórust m.a. orð á þessa
leið:
,,Ég vil nú vikja að þeirri röksemd, sem
haldið hefur verið fram i þessu máli þess efnis,
að rikisstjórn Islands hefði ekki átt að færa út
fiskveiðimörkin, en hefði i stað þess átt að
biða eftir væntanlegri Hafréttarráðstefnu. 1
þvi sambandi vil ég leggja áherzlu á það, að
rikisstjórn Islands hefur i raun beðið i nær 25 ár
eftir slikri lausn. Það var á Allsherjarþinginu
árið 1949, að sendinefnd Islands tókst að fá
samþykkt, að Alþjóðalaganefndin skyldi taka
til heildarmeðferðar allar réttarreglur á haf-
inu. I framhaldi af þeirri rannsókn voru haldn-
ar Genfarráðstefnurnar um réttarreglur á haf-
inu á árunum 1958 og 1960 og enda þótt ekki hafi
þar náðst lausn varðandi viðáttu lögsögu
strandrikisins er þess nú vænzt að fyrirhuguð
Hafréttarráðstefna muni ná slikum árangri.
Vissulega vonum við það. Og þegar þess er
gætt að undirbúningsstörf vegna þeirrar ráð-
stefnu sýna, að mikill meirihluti aðildarrikja
S.Þ. er þegar fylgjandi þvi grundvallarsjónar-
miði, að fiskveiðitakmörk skuli miðast við
raunhæfar aðstæður á staðnum innan sann-
gjarnar fjarlægðar frá ströndum, má vel vera
að markmiðið sé ekki langt undan. En ekki
liggur fyrir hvenær þvi verki verði lokið. Enn
getur tekið mörg ár áður en samningur er
gerður, undirritaður og fullgiltur af nægilega
mörgum rikjum til að hann gangi i gildi.
Að svo komnu máli verður islenzk þjóð að
horfast i augu við þá staðreynd, að hin eina
auðlind hennar kunni að verða eyðilögð vegna
fiskveiða erlendra manna. Vinnunefnd, sem
komið var á fót af Norðvestur-Atlantshafsfisk-
veiðinefndinni og Alþjóða Hafrannsóknarráð-
inu hefur komizt að þeirri niðurstöðu, að
minnka ætti þorskveiðarnar á Norður-Atlants-
hafi um helming. Þetta er spurning um lif og
dauða. Niðurstaða okkar var og er að við gæt-
um ekki beðið lengur. Við gætum ekki setið
auðum höndum og horft fram á hrun efnahags
þjóðarinnar. Engar ásakanir um eigingirni eða
einhliða aðgerðir geta breytt þeirri staðreynd.
Og við skulum öll hér á þingi gera okkur
grein fyrir þeirri staðreynd, að ósveigjanlegar
reglur, sem byggðar eru á verndun hagsmuna
þjóða, sem fiskveiðar stunda á fjarlægum mið-
um og hagnýta i sina þágu strandmið annarra
rikja, — að slikar reglur eru ekki sigildar. Þær
eru úreltar”.
Áreiðanlega hefur þessi hófsami og rökfasti
málflutningur utanrikisráðherra fallið fulltrú-
um allsherjarþingsins vel i geð. Þvi er undar-
legt að Mbl. skuli reyna að ófrægja ræðuna,
eins og það gerði i forustugrein siðastliðinn
sunnudag. En þvi valda annarlegar ástæður,
sem skynsamlegast er að ræða ekki frekar um
að sinni. Þ.Þ.
FRLENT YFIRLIT
Á Nixon virðast nú
engin vopn bíta
Margir frambjóðendur demókrata styðja ekki McGovern
Nixon
SAMKVÆMT siðustu
skoðanakönnun Gallups hefði
Nixon fengið 61% atkvæða, en
McGovern 33%, ef kosningar
hefðu farið fram sex vikum
fyrir kjördag. Aldrei áður sið-
an skoðanakannanir hófust
hefur verið jafnmikill fylgis-
munur á frambjóðendum
aðalflokkanna tveggja, þegar
svo skammt hefur verið til
kjördags. Ekkert annað en
hreint kraftaverk virðist geta
komið i veg fyrir stórfelldan
ósigur McGoverns, enda þótt
liklegt sé að bilið milli hans og
Nixons minnki verulega fram
að kosningunum. T.d. má bú-
ast við þvi, að þeir demókrat-
ar, sem nú eru óráðnir, snúist
á sveif með McGovern, þegar
til alvörunnar kemur.
VANTRÚIN á sigur Mc-
Governs og málstað hans, sést
ekki sizt á þvi, að aðeins
helmingur frambjóðenda
demókrata i þingkosningun-
um og rikisstjórakosningun-
um, sem fara fram samtimis
forsetakosningunum, veita
honum heilshugar stuðning.
Hið merka vikublað „National
Observer” hefur nýlega snúið
sér til allra frambjóðenda
demókrata i þessum kosning-
um og spurt þá um afstöðu
þeirra til McGoverns. Niður-
staðan hefur orðið sem hér
segir: Af 426 frambjóðendum
demókrata til fulltrúadeildar
þingsins lýsa aðeins 221 ein-
drégnum stuðningi við Mc-
Govern og 55 með tregðu. Hin-
ir láta forsetakosningarnar
afskiptalausar, eða eru meira
og minna andvigir McGovern
og lýsa yfir andstöðu við ýms-
ar kenningar hans. Af 33
frambjóðendum demókrata til
öldungadeildar þingsins eru
aðeins 17 eindregnir stuðnings
menn, Mc Governs, en 5 fylgja
honum með semingi og yms-
um fyrirvara. Aðrir taka ekki
afstöðu til McGoverns eða eru
andvigir honum. Af 18 fram-
bjóðendum demókrata i rikis-
stjórakosningunum eru 9 hon-
um eindregið fylgjandi og 4
styðja hann með tregðu og
fyrirvara. Hinir láta forseta-
kosningarnar lönd og leið.
ÁSTÆÐAN til þess, að Mc-
Govern hefur ekki náð al-
mennum stuðningi frambjóð-
enda demókrata er sú, að
margir þeirra telja það veikja
sigurmöguleika þeirra sjálfra,
ef þeir eru um of bendlaðir við
McGovern. Þvi fer fjarri, að
þetta sé nokkuð sérstakt fyrir-
bæri i Suðurrikjunum, þar
sem McGovern á einna minnst
fylgi. Þetta er engu minna
áberandi i Norðurrikjunum.
T.d. i New York-riki, þar sem
Humphrey sigraði i kosn-
'ingunum 1968, eru aðeins 15 af
38 frambjóðendum demókrata
til fulltrúadeildarinnar ein-
dregnir fylgismenn Mc-
Governs. I Pennsylvania, þar
sem Humphrey varð einnig
sigurvegari i kosningunum
1968, styðja aðeins 6 af 25
frambjóðendum demókrata til
fulltrúadeildarinnar Mc-
Govern eindregið. t New
Jersey, þar sem spáð er mikl-
um sigri Nixons, er aðeins 1 af
15 frambjóðendum demókrata
til fulltrúadeildarinnar
eindreginn fylgismaður Mc-
Governs.
UNDIR venjulegum
kringumstæðum, ættu ýms
áföll, sem Nixon hefur orðið
fyrir siðustu mánuðina, að
hafa reynzt honum þung i
skauti, en fram til þessa hafa
þau ekki haggað yfirburða-
fylgi hans. Það er næstum eins
og engin vopn biti á Nixon.
Eitt af þessum hneykslis-
málum er innbrot, sem fimm
republikanir gerðu i bæki-
stöðvar demókrata 17. júni i
sumar, til að stela þar skjölum
og koma fyrir hlustunartækj-
um. Þeir voru staðnir að verki
og hafa nú loks verið ákærðir
af opinberum ákæranda. Hins-
vegar hefur ekki fengizt rann-
sakað, hvert hafi verið sam-
band milli þeirra og æðri
manna i flokki republikana,
enda þótt sannanlegt sé, að
sumir hinna sakfelldu hafi
fengið stórfjárhæðir greiddar
úr kosningasjóði samtaka,
sem styðja Nixon. Dómstóll-
inn, sem annaðist frumrann-
sókn, lét sig nær ekkert varða
þennan höfuðþátt málsins.
Eðlilegt hefði þvi verið, að
Nixon léti fyrirskipa alls-
herjarrannsókn, en hann hef-
ur ekki hreyft legg né lið i
þeim efnum. Slikt er i mesta
máta grunsamlegt.
Þá er augljóst orðið, að
kornsölunni miklu til Sovét-
rikjanna hefur verið háttað
þannig viljandi eða óviljandi
að kornkaupmenn hafa grætt
stórfé, sem eðlilegra hefði
verið að rynni til bænda.
Menn, sem hafa gegnt
trúnaðarstörfum hjá rikis-
stjórninni, hafa nýlega gerzt
starfsmenn hjá fyrirtækjum
kornkaupmanna og virðist hér
vissulega um grunsamleg
tengsli að ræða. Nixon lét mál-
ið afskiptalaust þangað til Ag-
new varaforseti sagði af mis-
skilningi á kosningafundi, að
búið væri að fyrirskipa rann-
sókn. Nixon gat ekki gert Ag-
new ómerkan og fyrirskipaði
rannsókn rétt á eftir.
Langalvarlegast af þessum
hneykslismálum er þó það, að
uppvist er, að einn af yfir-
mönnum bandariska flughers-
ins i Suður-Víetnam lét h'aldá
uppi miklum loftárásum á
Norður-Vietnam siðastliðinn
vetur þvert ofan i fyrirmæli
forsetans. Með þessum árás-
um var raunverulega rofið
samkomulagið, sem stjórn
Johnsons gerði við stjórn
Norður-Vietnam haustið 1968,
enda svaraði stjórn Norður-
Vietnam með nýrri sókn i Suð-
ur-Vietnam rétt á eftir.
Áreiðanlega hefur þetta spillt
mjög möguleikum til sam-
komulags i Vietnamstriðinu.
Ekkert hefur verið gert I til-
efni af þessu annað en að láta
viðkomandi hershöfðingja
hætta, en með riflegum eftir-
launum. Einhverntima hefði
þetta orðið mikið stórmál i
Bandarikjunum, en nú virðist
þvi litill gaumur gefinn.
Þannig virðist nú eins og
engin vopn biti á Nixon.
Hneykslismál, sem hefðu orð-
ið öðrum forsetum til falls,
hagga ekki að ráði fylgi hans.
Höfuðskýringin á þessu er sú,
að McGovern hefur ekki tekizt
að ávinna sér traust. Þrátt
fyrir áframhaldandi vantrú
margra demókrata á Nixon,
telja þeir hann skárri en Mc-
Govern. Þó er heiðarleiki Mc-
Governs yfirleitt ekki dreginn
i efa. En honum fylgir enn sú
grýla, keppinautar hans i
prófkjörunum hömpuðu mjög,
að hann sé fyrst og fremst full-
trúi öfgafullra og uppvöðslu-
samra stúdenta og annarra
ungmenna. Ötvirætt var það
þessi armur demókrata, sem
tryggði McGovern sigur i
prófkjörunum, en virðist hins-
vegar ætla að reynast honum
fjötur um fót i sjálfum aðal-
kosningunum.
Þ.Þ.