Tíminn - 07.10.1972, Síða 12

12
TÍMINN
Laugardagur 7. október 1972.
bvi fleira, sem ég hengdi á jólatréð, þvi meir létti mér. Ég veit ekki,
hvort það var friður jólanna og hátiðleiki, er sefaði æst skap mitt og
þreyttar taugar, eða hvort þetta var aðeins náttúrlegt afturkast eftir
íangvinnar og ofsalegar sálarkvalir mlnar og skelfinguna, sem hafði
lostið mig, er ég fann Emmu frænku liggjandi við dyrnar. En mér
varö rórra i skapi en áður, miklu rórra en mér haföi verið siöan ég leit
út um gluggann á vagninum i Elfarskógi.
Ef til vill var enn hægt að forða þvi, sem ég óttaðist svo mjög. Ég gat
ekki efazt um þaö, sem ég hafði sjálf séð. Ég gat ekki visað þvi frá mér
eins og vondum draumi. En ég haföi unnað Harrý hugástum svo lengi,
að ósjálfrátt greip ég hvert hálmstrá, eins og drukknandi manneskja
reynir aö fleyta sér á hverju spreki, sem hún nær i.
Ég varð að gefa honum kost á skýringum, hugsaði ég. Vera mátti, að
hann ynni Hönnu nú, en sú ást gat verið skammvinn ástriða, sem
hjaðnaði senn og gleymdist. Hann gæti jafnvel elskað mig enn heitar er
hann vaknaði af þessu óráöi. Ég hafði lesið um þess háttar i sögum:
Menn festu stundarást á öðrum konum, en hurfu svo allt i einu frá villu
sinni og unnu konum sinum enn heitar en áður. Ef ást min var nógu ein-
læg og máttug og ég nógu skynsöm og aösjál til þess að biða og gripa
ekki tii neinna örþrifaráöa, gat ég kannske unniö hug hans aftur. Ég
þekkti aðra karlmenn lítið. Siðustu árin hafði allur hugur minn verið
bundinn við Harrý Coilins. Ég haföi verið ung og óreynd, þegar fundum
okkar barsaman, og þó var égef til vill enn fávisari um ástamál nú. Ef
við hefðum ekki látið andstreymið fá svona á okkur, ef við hefðum að-
eins getað verið sæl og áhyggjulaus, hefði hið hræðilega áfall mitt
aldrei megnað að mynda þessa gjá á milli okkar. Langar fjarverur,
getuleysi læknanna til þess að ráða bót á meini minu, allt það hugarvil
og öll sú óró sefans, sem fylgdi heimkomum minum og brottförum — ég
sá, hvernig allt þetta hafði orkað á okkur. Harrý hafði verið einmana
og þreyjulaus, næmur fyrir áhrifum og þurfandi fyrir ást og umönnun.
Hanna hafði lika verið þreyjulaus... Ég gat afsakaö Harrý, en ekki
Hönnu. — Nei, sagði ég beisklega við sjálfa mig, milli okkar myndi
aldrei gróa um heilt.
Mér varð reikað fram i forstofuna. Táta nuddaði sér upp við mig.
Henni hafði ég alveg gleymt fyrir jólaskreytingunni. Ég opnaði úti-
dyrnar og hleypti henni út erinda sinna. Það var kalt úti. Ég staldraði
þvi i dyrunum og beið þess, að hún kæmi aftur. Ljós var i anddyrinu, og
út á hlaðið lagði bjarmi, sem rann út i myrkrið, sem grúfði yfir garð-
flötinni. Skærar stjörnur blikuðu uppi i frostköldum geimnum, skærari
og minni en stjörnurnar, sem ég hafði verið að hengja á jólatréð i stof-
unni. En það voru ekki stjörnur, sem mér varð hugsað um, heldur
kvöldið þegar Merek Vance kom inn til þess að biðja mig um hjálp.
Þarna hafði ég staðið á þröskuldinum, en hann fyrir neðan þrepin. Mér
varð hugsað um nóttina, þegar hann bjargaði barni Angelettu með
snarræði sinu og leikni og siðasti snefillinn af hleypidómum minum um
hann varð að engu fyrir krafti hans og manngildi. Sú nótt hafði valdið
straumhvörfum um vináttu okkar. Ef hann hefði staðið þarna á hlaðinu
á þessari stundu, myndi návist hans ein hafa gætt mig nýrri djörfung.
Hvers vegna hafði ég háð svo heiftúðlega baráttu við sjálfa mig, áður
en ég gat fengið mig til þess að þiggja hjálp hans? Ég starði upp i hel-
kaldan geiminn, upp til stjarnanna, sem blikuðu niður á milli grein-
anna á beykitrjánum, og gat ekki svarað þeirri spurningu.
Ef til vill hafði blind eðlishvöt verið að verki og leitazt við að koma i
veg fyrir það, sem þó hlaut að gerast. Þannig er eðli náttúrunnar:
Veturinn vikur ekki fyrir vorinu fyrr en i siðustu lög,
ÞHÍTUGASTI KAPÍTULI
Tvær stundir enn, og svo var gamla árið liðið, og við tók nýtt ár —
árið 1932. Ég hafði alltaf leitazt við að vera fljót að semja mig að
breytingum. Næsta dag átti ég að skrifa nýtt ártal á bréf min og dag-
bækur. Samt vissi ég, að þessi einfalda breyting, sem timatalið
krafðist, myndi oft gleymast mér fyrst i stað.
„Munið þaö ávallt, börnin góð,” sagði oft ein kennslukonan okkar,
sepi ég man ekki lengur, hvað hét, ,,að sérhver dagur er nýtt ár. Við
þurfum ekki að biða eftir áramótunum.”
En ég gat ekki trúað henni, ekki einu sinni meðan ég var i þriðja
bekk. Og eftir þvi sem ég eltist hafði það orðið mér erfiðara að byrja
nýtt ár, leggja niður gamla hætti og taka upp nýja siði. Árin verða fólki
samgróin, eins og fötin, sem það gengur i. Nýtt ár er að sinu leyti eins
og ný flik, sem er sniðin við vöxt, of sið, of við, hörð og þykk og annarleg
viðkomu. Maður sættir sig ekki við hana fyrr en vaninn og slitið hefur
lagt lið sitt til þess. — órar, heimskulegir órar konu, hugsaði ég svo og
reyndi að festa hugann við bréfin, sem lágu á skrifborðinu fyrir framan
mig.
„....Þakka þér fyrir bréfspjaldið og blómin. Ég get ekki lýst þvi, hve
Emmu frænku þótti vænt um, að þú skyldir muna eftir henni. Hún biður
mig að segja þér, að hún sé á batavegi, en ég er hrædd um aö hún geri
sér ekki i hugarlund, hve langsóttur og hægförull sá bati kann að
veröa...” Ég tók pennann og skrifaöi þessar setningar á nýjan leik.
„Þetta var hættulegt beinbrot, og öll áföll eru auk þess hættuleg fyrir
konu á hennar aldri”. Ég staldraði við og strikaði oröið „hættulegur” i
fyrri staðnum út og skrifaöi „vont” i þess stað, ekki vegna þess að við-
takandi bréfsins myndi fetta fingur út i þessa endurtekningu, heldur af
þvi, aö ég vildi ekki leyfa mér þess háttar smekkleysu. — „Hún er úr
bráðri hættu, og allt er gert, sem verða má, til þess að henni liði sem
bezt. Við eigum von á henni heim i sjúkravagni á morgun. Ég læt þig
vita, þegar hún er orðin nógu hress til þess að tala við gesti. Svo þakka
ég þér aftur fyrir blómin og skilaboðin og óska þess að nýja árið verði
þér hamingjudrjúgt, og undir þá ósk tekur Emma frænka....”
Ég lét bréfið i umslagið og skrifaði utan á það, safnaði bréfunum
saman og bjóst til að fara meö þau i pósthúsið. Stóra klukkan i forstof-
unni var að slá tíu. Mér varð litið á hana um leið og ég fór út, og hljóm-
mikil slögin ómuðu fyrir eyrum minum. Það fékk enn á mig, er ég
heyrði klukku slá, og ég nam ósjálfrátt staðar og svalg þennan gamal-
kunna hljóm. Mannamál gat ekki talizt að ég heyrði enn, en þó kom
stöku sinnum fyrir, að ég greindi óm af tali fólks, einkum þó, ef um út-
varp var að ræða. Síðustu dagana hafði ég oft verið komin á fremsta
hlunn með að standa upp og loka útvarpinu, en þó áttað mig áður en ég
ljóstraði upp leyndarmáli minu.
1 -vikunni milli jóla og nýárs hafði mér litill timi gefizt til þess að
hugsa um sjálfa mig. Vandamál min höfðu þokað fyrir umhugsuninni
um Emmu frænku. Það var i mörgu að snúast. Ég fór i sjúkrahúsið
strax og ég hafði snætt árdegisverð, opnaði bréfin, sem höfðu komið
með morgunpóstinum og las þau fyrir Emmu frænku. Siðan fór ég aft-
ur heim, ræddi við Möngu um matinn, rækti margvisleg erindi, sem
Emma hafði falið mér, talaði við gesti, svaraði bréfum og simskeytum,
ræddi við læknana og hjúkrunarkonurnar og keypti blóm, þegar tilefni
buðu. Ég hafði yfrið nóg að gera frá morgni til kvölds.
1226
Lárétt
1) Sofa. —5) Þúfna. —7) öfug
röð. —9) Laklega. — 11. Ferð.
— 13) Draup. — 14) Bandariki.
— 16) Eins. — 17) Bliða. — 19)
ílát. -
Lóðrétt
1) Borgaður. — 2) Varðandi. —
3) Maður. — 4) Kopp. — 6)
Lifnar. — 8) Dapurleiki. — 10)
Söngvari. — 12) Umrót. — 15)
Spyrja. — 18) Fisk. —
Ráðning á gátu no. 1225
Lárétt
1) Asbest. — 5) Æti. — 7) Dá.
— 9) Arno. — 11) Ælt. — 13)
Sæl. — 14) Flak. — 16) LL. —
17) Kodda. — 19) Mallar. —
Lóðrétt
1) Andæfa. —2) Bæ. — 3) Eta.
— 4) Sirs. — 6) Bollar. — 8)
Áll. — 10) Nælda. — 12) Taka.
— 15) Kol. — 18) DL. —
HVEU
G
E
I
R
I
D
R
E
K
I
illl H
■
LAUGARDAGUR
7. október
7.00 Morgunútvarp Veður-
fregnir kl. 7.00 8.15 og 10.10
Fréttir kl. 7.00, 8.15 (og
forustugr. dagbl.) 9.00 og
10.00. Morgunbæn kl. 7.45.
Morgunleikfimi kl. 7.50
Morgunstund barnanna kl.
8.45.
12.00 Dagskráin. Tónleikar.
Tilkynningar.
12.25 Fréttir og veðurfregnir.
Tilkynningar.
13.00 óskalög sjúklinga
Kristin Sveinbjörnsdóttir
kynnir
15.00 Fréttir
15.15 1 hljómskálagarði a.
Útvarpshljómsveitin i Ber-
lin leikur tónlist eftir
Ponchielli og Tsjaikovský b.
Rudolf Schock, Margit
Schramm og fleiri syngja
atriði úr óperettunni
„Sigenaástir” eftir Lehar.c.
Ungverska filharmóniu-
sveitin leikur Marosszék-
dansa eftir Kodály.
16.15 Veðurfregnir A nótum
æskunnar Pétur Stein-
grimsson kynnir nýjustu
dægurlögin
17.00 Fréttir
17.30 Ferðabókarlestur:
„Grænlandsför 1897” eftir
Helga Pjeturss Baldur
Pálmason les (6)
18.00 Fréttir á ensku
18.10 Söngvar I léttum dúr
Nana-Mouskouri syngur
18.30 Tilkynningar.
18.45 Veðurfregnir. Dagskrá
kvöldsins
19.00 Frettir Tilkynningar
19.30 Svipmyndir úr Stafns-
réttUmsjón: Jökull Jakobs-
son Hljóðritun: Hörður
Jónsson
20.30 Hljómplöturabb Þor-
steins Hannessonar.
21.15 „Baldur og óna”,
smásaga eftir Steinar
Sigurjónsson Karl Guð-
mundsson leikari les.
21.35 Kórsöngur Danski
drengjakórinn og Norski
einsöngvarakórinn syngja
norræn alþýðulög.
22.00 Fréttir
22.15 Veðurfregnir Danslög
23.55 Fréttir I stuttu máli.
Dagskrárlok.
LAUGARDAGUR
7. október
17.30 Skákkennsla Umsjónar-
maður Friðrik ólafsson.
18.00 Enska knattspyrnan
18.50 iþróttir Umsjónarmaður
Ómar Ragnarsson.
Hié
20.00 Fréttir
20.20 Veður og augiýsingar
20.25 Heimurinn minn Nýr
bandariskur gamanmynda-
flokkur um litla stúlku og
foreldra hennar. Einn gegn
öllum. Þýðandi Guðrún
Jörundsdóttir.
20.50 Gleði Nýr islenzkur
skemmtiþáttur. I honum
kemur fram nýstofnuð
hljómsveit skipuð þekktum
hljóðfæraleikurum.
Óþekktur hæfileikamaður
bætist i hóp hinna þekktu, og
ýmislegt fleira verður til
skemmtunar.
21.25 Meira en augað sér
Bandarisk fræðslumynd um
augu og sjón manna og
dýra. Þýðandi og þulur
Guðbjartur Gunnarsson.
21.50 Allir gegn O’Hara (The
People Against O’Hara)
Bandarisk biómynd frá
árinu 1952. Leikstjóri John
Sturges. Aðalhlutverk
Spencer Tracy, Pat O’Brian
og Diana Lynn. Þýðandi
Silja Aðalsteinsdóttir.
Lögfræðingur nokkur hefur
tekið að sér vörn i máli
manns, sem sakaður er um
morð. Hann er sjálfur sann-
færður um sakleysi skjól-
stæðings sins, en gengur
treglega að finna sannanir
honum til bjargar.
23.30 Dagskrárlok.