Tíminn - 10.10.1972, Blaðsíða 13

Þriöjudagur 10. október 1972.
TÍMINN
13
Lítill árangur af land-
helgisviðræðunum
Yfirlitsmvnd af Eyjabakkajökli og umhverfi.
Framhald
JÖkull afbls. !.
Þar sem við komum að jöklin-
um, var hár aurhryggur, og var
jökullinn, sem skreið fram, á leið
upp hrygginn. En við upptök
Jökulsár i Fljótsdal er sléttlendi,
og þar veltur sporðurinn fram.
Framskriðið jafnt
og linnulaust
Frá Snæfelli að Eyjabakkajökli
eru um seytján kilómetrar. Hefur
jökullinn dregizt til baka — hörf-
að sem kallað er — undanfarin
ár. Það land, sem næst honum er,
hefur áður verið jökli hulið. Nú
mun jökullinn hylja þetta land á
ný, að minnsta kosti að talsverðu
leyti, ef framskrið hans stöðvast
ekki fljótlega. Mátti glögglega
sjá, hvernig jakarnir óku á undan
sér jökulleirnum, og var fram-
skriðið svo jafnt og stöðugt, að si-
fellt hrundi úr leirhaugunum.
Völundur Jóhannesson á Egils-
stöðum miðaði og myndaði af-
stöðu jökulrandarinnar, sam-
kvæmt fyrirmælum frá Sigurjóni
Rist vatnamælingamanni, svo að
unnt sé að gera sér óyggjandi
grein fyrir þvi, hversu langt
jökullinn skriður fram hér eftir.
Athygli vakti, að enginn snjór
hefur fallið þarna inn frá. Jörð
var alauð, og rétt við jökulinn
fundum við útsprunginn snæ-
steinbrjót.
Bleikja
bleikjur, og eitthvað viðlika i
haust. Fimmtiu fiska merkti
Jón Kristjánsson, og af endur-
heimtum dregur hann þá
álytkun, að i sumar hafi verið i
vatninu 30-45 þús. bleikjur af
veiðanlegri stærð. Telur hann,
að heildarveiði sé nú orðin um
fimmtiu prósent, og slik veiði
sé æskileg og nauðsynleg til
þess að stofninum vegni vel.
MIKIL NETAVEIÐI A
IUÐSTÖÐVUNEM AÐUR
FYRR
Áður fyrr var mikil neta-
veiði stunduð i Meðalfellsvatni
á haustin, þegar bleikjan gekk
á riðstöðvarnar.
— Hérá Meðalfelli veiddust
i kringum sex hundruð bleikj-
ur á dag i þrjár vikur, sagði
Gisli. En auk þess var veiði
stunduð á fjórum eða fimm
bæjum öðrum, og þó að helztu
riðstöðvarnar séu liklega fyrir
landi Meðalfells, þá hefur það
dregið sig saman, er aðrir
veiddu. Af þessu má ráða, að
drjúgt hefur verið veitt i vatn-
inu. Svo þokuðu netin fyrir
stöngunum — haustveiðin á
riðstöðvunum féll niður. En
það er af bleikjunni að segja,
að hún tekur dræmt, og þess
vegna er ekki óliklegt, að
henni hafi fjölgað óhóflega i
hlutfalli við ætið, er netin voru
úr sögunni.
— Sé þessu svona varið,
virðist eins og einhverja neta-
veiði þurfi að viðhafa, ef nýta
á vatnið á haganlegasta hátt,
bætti Gisli við. En það gæti þá
lika orðið til þess að efla einn
þátt niðursuðuiðnaðarins og
auka útflutning á eftirsóttri
vöru.
— JH.
Nú heita sæðinga-
menn frjótæknar
Hafa stofnað félag
Framhald
af bls. 1
SB-Reykjavík
Nú heita sæðingamenn ekki
sæðingainenn lengur, hcldur frjó-
tæknar og stofnuðu þeir um helg-
ina mcð sér Frjótæknafélag is-
lands. Nú eru liðin um 25 ár siðan
farið var að tæknifrjóvga kýr hér
á landi og starfa nú við það 40-50
inanns.
Að sögn formanns hins nýstofn-
aða félags, Ófeigs Gestssonar á
Hvanneyri, var félagið stofnað
svo að menn gætu hitzt og borið
saman bækur sinar eins og geng-
ur, en einnig er mikil þörf á að
samræma launin, sem eru ákaf-
lega misjöfn um landið, þar sem
samið hefur verið við hvert
búnaðarsamband fyrir sig.
Frjótæknar fá sent djúpfryst
sæði frá Hvanneyri og Laugar-
dælum. Búnaðarfélag tslands sér
um svæðið frá Gullbringu- og
Kjósarsýslu, vestur, norður og
austur um land að V-Skaftafells
Styrk/a
aldraða
Þingeyinga
SB-Reykjavík
Um mánaðamótin var stofnað á
Ilúsavik styrktarfélag aldraðra i
Þingeyjarsýslu . Starfssvið
félagsins eru Þingeyjarsýslur og
llúsavikurkaupstaður. Félagið er
öllum opið og er markmið þess að
stuðla að bættri aðbúð aldraðra.
Samþykkt var á stofnfundinum
aö beita sér fyrir byggingu
dvalar- og hjúkrunaraðstöðu fyrir
aldraða. Fáist landrými og
heimildir er stefnt að þvi að
undirbúningi undir byggingar-
framkvæmdir verði lokið i vetur.
Þá munfélagið leitast við að
hefja i vetur félagslega starfsemi
meðal aldraðra i héraðinu. For-
maður stjórnar félagsins er Björn
Friðfinnsson, Mývatnssveit.
Iþróttir
Framhald
af bls. 16.
Þá tekur Vikingsliðið smá-
skorpu og jafnar 6:6 og Jón
Sigurðsson kemur liðinu yfir 6:7.
Trausti jafnar 7:7 og Þróttur bæt-
ir við tveimur mörkum, sem Guð-
mundur Jóhannesson og Svein-
laugur Kristjánsson skora. Einar
Magnússon skorar 9:8 og jafnar
úr vitakasti 9:9 og voru þá sex
min. eftir. Halldór Bragason
skorar fyrir Þrótt, en Einar jafn-
ar 10:10, þegar ein min. var til
leiksloka, og lauk leiknum þann-
ig-
Vikingsliðið, sem nýkomið er
nú keppnisferðalagi, kom á óvart
fyrir frekar lélegan leik. Það
virðisteinkenna Vikingsliðið, eins-
og önnur 1. deildarlið, sem leika i
Reykjavikurmótinu, að það rikir
algjört skipulagsleysi i leik lið-
anna, og leikur þeirra einkennist
af ljótum misgripum.
SOS.
sýslu. Þar taka siðan Arnesingar
við og sjá um Suðurlandið.
Ófeigur sagði, að starf frjó-
tæknis væri svipað og héraðs-
læknis, hann þyrfti alltaf að vera
til taks, þvi kýr spyrðu ekki,
hvort hátiðisdagur væri eða ekki.
Annasamasti timinn væri vetur-
inn og fram á sumar, en minnst
væri um á haustin. — Það kemur
vafalaust illa við nokkra bændur,
að við komum saman um helgina
til að halda stofnfundinn, sagði
Ófeigur.
Frjótæknar þurfa að hafa bú-
fræðimenntun og þeim gefst kost-
ur á framhaldsnámskeiðum á
Norðurlöndum. Engin kona er
enn i stéttinni hérlendis, en viða
erlendis eru konur frjótæknar.
Auk Ófeigs eru I stjórn Frjó-
tæknafélagsins þeir Finnbogi
Arndal, Ardal, Grétar Vigfússon,
Húsatóftum og Bjarni Einarsson,
Hæli.
ÞÓ-Reykjavfk
Lúðvik Jósefsson, sjávarút-
vegsráðherra, sagði i gær, að það
væri sitt álit, að litill, sein enginn
árangur hefði náðst i viðræðunum
við bre/.ku sendinefndina, sem
hér var i siðustu viku til að ræða
iim landhelgisinálið. — Þessi orð
lét Lúðvik falla á blaðainanna-
l'undi i gær.
Ráðherra sagði, að Bretarnir
hefðu ekki talið sig geta rætt tvö
þýðingarmikil mál, sem Is-
lendingar hafa lagt mikla áherzlu
á, en það er fjöldi skipa og fram-
kvæmd með eftirliti á miðunum.
— Bretar gerðu nú nokkra grein
fyrir afstöðu sinni til veiðisvæða.
Lögðu þeir fram hugmyndir, sem
eru algjörlega óaðgengilegar fyr-
ir Islendinga.
Lúðvik sagði, að afstaða Is-
lendinga væri sú, að þeir réðu
hvaða tegundir skipa fengju að
stunda veiðar innan 50 milna
markanna, og hvers konar skip
það væru. Enda væri það ætlunin
með útfærslu landhelginnar, að
draga úr veiðunum, fækka skip-
um og útiloka stærstu veiðiskipin.
Bretar vildu ekkert ræða um
skipin, en hinsvegar ræddu þeir
um veiðisvæðin, sem hugmyndin
var að yrðu sex talsins.Komu
Bretar með tvær hugmyndir.
önnur var sú, að 5 yrðu opin og 1
lokað, en hin gerði ráð fyrir að 3
yrðu opin og 3 lokuð. Islenzka til-
lagan gerir hinsvegar ráð fyrir 2
opnum veiðisvæðum og 4 lokuð-
um. Þá vilja Bretar að þessi
veiðisvæði eigi að ná alveg upp að
12 sjómilna mörkunum, en Is-
lendingar hafa aðeins gert ráð
fyrir þvi, að það yrði á 2-3 svæð-
anna. — Vegna þessa m.a. sagði
Lúðvik ,,þá tel ég fyrir mitt leyti
tilgangslaust að halda viðræðun-
um áfram eins og málin standa i
dag. Og ég get ekkert sagt um
•'-•'mhald þeirra, ef ekki koma
fram nýjai tillögur, en Bretar
verða að stiga næsta skrefið.”
Lúðvik Jósepsson sagði, að
hann gæti ekkert sagt um, hvort
varðskipin myndu nú herða að-
gerðir sinar, enda væri það ekki i
sinum verkahring. Hinsvegar
sagðist hann ekkert vera hræddur
um að við myndum ekki sigra I
þessari deilu. Brezku togararnir
væru nú reknir með miklum tap-
rekstri, þeir fiskuðu litið, væru
hræddir og á sifelldum flótta. Nú
væri farið að hausta, og haust- og
vetrarveðrin ættu eftir að hjálpa
okkur.
Lúðvik sagði, að hann gæti ekki
neitað þvi, að viðræðunefndirnar
hefðu orðið sammála um nokkur
atriði, eins og t.d. að Bretar gætu
haldið á lofti sinni skoðun varð-
andi rétt strandrikis, ef úr samn-
ingum yrði.
Þá kom fram hjá ráðherra, að á
árinu 1971 stunduðu 195 brezkir
togarar veiðar við tslendsstrend-
ur, en þó ekki samfellt »111 árið
um kring. Af þessum flota voru 30
frystitogarar og nokkrir verk-
smiðjutogarar, þó nokkrir togar-
anna voru yfir 800 tonn, en hug-
myndin er, ef úr samningum
verður, að útilqjp þá af Islands-
miðum.
Arið 1971 minnkaði þorskafli Is-
lendinga um 18% frá árinu áður
og fyrstu 8 mánuði þessa árs
minnkaði hann um 16%. Þannig,
að þorskaflinn hefur minnkað um
30% frá þvi á árinu 1970.
Grein Inga
Framhald
af bls. 9.
legan árangur, stendur þó
bændastéttin höllum fæti.
Menn hcfja naumast búskap
vegna gróðavunar eða hóg-
lifisþarfa. Mcnn vænta ekki
mánaðar sumarfris eða 40
stunda vinnuviku, þar sem
einyrkjahjón þurfa að sinna
stóru búi alla daga ársins. En
menn geta væn/.t nokkurs
athafnafrelsis við búskapinn
og fá oft tækifæri til að fegra
umhverfi sitt og bæta landið.
Ilið rótgróna bóndacðli islend-
ingsins og átthagatryggð
munu þó flestu öðru fremur
liafa viðhaldið byggðinni eins
og hún nú cr i landinu.
Önnur tveggja Boeing-727 þota F.l. Sólfaxi. i dag verður hún röntgenskoðuð cftir fullkomnasta kerfi, sem
þekkist i heiminum.
FÍ tekur upp nýtt skoðunarkerfi á Boeing-vélum sinum
Sólfaxi röntgenmyndaður
Stp-Reykjavik
Stöðugt er unnið að þvi að auka
læknibúnað og öryggi flugvéla.
Stærri flugfélögin, sem mörg eru
lieil risaveldi út af fyrir sig, hafa i
þjónustu sinni fjölda tækni- og
visindamanna, er slcitulaust
vinna að þvi að finna upp ný tæki
og nýjar vinnuaðferðir og auka
vinnuhagræðingu. Ailt cr þetta
gert i þágu öryggis, betri reksturs
flugfara, og þar með i þágu far-
þega á hinum ýmsu flugleiðum.
Þrátt fyrir að Flugfélag Islands
sé smátt á heimsmælikvarða,
hefur það reynt að fylgjast með
þvi, sem á döfinni er i flugvéla-
iðnaðinum. Flugfélagið hefur nú
eignazt tvær hraðskreiðar og ný-
tizkulegar þotur, Boeing-727, sem
mikið eru notaðar af flugfélögum
um allan heim i dag. Tæknilegar
vélar sem þessar krefjast itar-
legra og reglulegra skoðana,
þrautprófaðra af sérfræðingum.
Fyrir nokkru var innleidd ný
undirdeild i Tæknideild F.l.
verkfræðideild, sem gegnir þvi
hlutverki, að innleiða nýja
tækni i skoðunum á þotum
félagsins, og afla þeirra áhalda,
er með þarf, til þess að allar
skoðanir á þotum geti farið fram
hér heima á verkstæðum félags-
ins. Flugfélag Islands hefur i
þessu sambandi gert samning við
National Airlines, og hefur tekið
upp skoðunarkerfi þeirra á
Boeing-727. Hefur félagið nú feng-
ið aðgang að tölfræðilegum upp-
lýsingum um viðhald flugvéla
National Airlines, sem hefur 40
Boeing-727 i notkun.
Aðdragandi þessa máls er sá,
að fyrir réttu ári hélt einn starfs-
manna Flugfélagsins, Kristján
Friðjónsson, sem lokið hefur flug-
virkjanámi hjá F.í. og siðan prófi
i flugvélaverkfræði i bandarisk-
um háskóla, vestur um haf til að
kynna sér rannsóknir nokkurra
bandariskra flugfélaga. Heim-
sótti hann m.a. Pan American i
New York, Pacific Southwest Air-
lines i Kaliforniu og svo National
Airlines i Miami. I stuttu máli
sagt varð árangur ferðarinnar sá,
að Flugfélagið ákvað að taka upp
rannsóknakerfi National Airlines,
er.da myndi það henta félaginu
bezt. Reyndar hafði félagið á sin-
um tima, er það hóf þotuflug,
keypt skoðunarkerfi N.A.
Með hinu nýja kerfi verða allar
tæknilegar upplýsingar varðandi
Boeing-727 sendar gagnkvæmt
milli félaganna tveggja. Sami
flugtimi verður milli skoðana hjá
'þeim báðum, og skoðanir og við-
hald sams konar. Nýrri tækni
verður nú beitt við skoðun þot-
anna, Gullfaxa og Sólfaxa. Verða
þær röntgenmyndaðar og skoðað-
ar með hátiðnitækjum að veru-
legu leyti, i stað sjónskoðunar áð-
ur. Það má geta þess, að N.A. er
talið i fararbroddi, hvað tæknileg
atriði röntgen skoðunar snertir.
1 dag, 10. október, verður gerð
röntgenskoðun á Sólfaxa, en sjálf
skoðun þotunnar fer væntanlega
fram 25. október næstkomandi.
Þess skal getið, að Tæknideild
Flugfélagsins áformar, að lokinni
breytingu á skoðunarkerfi þot-
anna, að koma á svipuðu kerfi
fyrir Fokker Friendship skrúfu-
þotur félagsins.