Tíminn - 11.10.1972, Blaðsíða 7

Miðvikudagur 11. október 1972.
TÍMINN
7
Útgefandi: Framsóknarflokkurinn
Framkvæmdastjóri: Kristján Benediktsson. Ritstjórar: Þór-
arinn Þórarinsson (ábm.),'Jón Helgason, Tómas Karlsson/
Andrés Kristjánsson (ritstjóri Sunnudagsblaðs Tímans)í:::::::::
::::::::::: Auglýsingastjóri: Steingrimur. Gislason Ritstjórnarskrif-:::::::::
:$•:■::::: stofur i Edduhúsinu við Lindargötu, simar 18300-18306.-:;:;:;:;:
Skrifstofur i Bankastræti 7 — afgreiðslusfmi 12323 — auglýs-
ingasimi 19523. Aðrar skrifstofurrsimi 18300..Askriftargjaldg::::::
225 krónur á mánuði innan iands, i lausasöiu 15 krónur ein
takið. Blaðaprent h.f.
Björn og AAbl.
Eins og áður hefur verið getið, hefur Mbl. tvo
aðstoðarmenn i landbúnaðarskrifum, eða þá
Björn Matthiasson og Ingólf Jónsson. Skoðanir
þeirra eru þó harla ólikar, þar sem Ingólfur berst
fyrir auknum útflutningi á kjöti og mjólkurvör-
um, en Björn vill draga úr landbúnaðarfram-
leiðslunni og flytja inn kjöt og mjólkurvörur.
Lengi vel lét Mbl. ekki neitt uppi um það, hvort
það fylgdi heldur Birni eða Ingólfi að málum. Það
kom fyrst i ljós siðastl. sunnudag, þegar höfundur
Reykjavikurbréfs kom til liðs við Björn i deilum
hans við Inga Tryggvason, blaðafulltrúa bænda-
samtakanna. 1 Reykjavikurbréfinu er að visu
reynt að segja sem minnst um deiluefnið sjálft,
en þó komizt að þeirri niðurstöðu, að Ingi hafi
,,haft miklu minna til mála að leggja en Björn
Matthiasson.” Um Björn Matthiasson segir Mbl.
ennfremur, að hann ,,sé mætur og menntaður
maður, sem meinar allt vel.” Mbl. segir einnig,
að „auðvitað er það af góðum hug gert, þegar
hagvisindamenn benda þjóð sinni á, að hún geti
aflað meiri auðlegðar með þvi að draga fjármagn
og vinnuafl frá landbúnaði og beina þvi að öðrum
starfsgreinum.”
Glöggt er það af þessu, að samúð Mbl. er með
Birni Matthiassyni og málflutningi hans. Þetta
styður þá skoðun, að Ingólfur Jónsson og sálu-
félagar hans séu að einangrast i Sjálfstæðis-
flokknum og ný kynslóð sé að móta þar aðra og
nýja landbúnaðarstefnu undir leiðsögn Björns
Matthiassonar og sálufélaga hans.
En sitthvað þurfa þessir menn að ihuga betur
áður en þeir ráðast til frekari atlögu gegn land-
búnaðinum. Nú er t.d. i smiðum mikil iðnþróun-
aráætlun, þar sem þeir Jóhann Hafstein og
Magnús Kjartansson deila um höfundarrétt. Eitt
höfuðatriði hennar er að auka stórlega útflutning
á iðnaðarvörum, en sá útflutningur á öðru fremur
að byggjast á betri nýtingu á ull og gærum.
En hvar á að fá ullina og gærurnar, ef sauðfjár-
ræktin leggst að mestu niður og kjöt verður flutt
inn frá Ástraliu og Argentinu? Eða reikna hag-
visindamenn Mbl. likt og einn foringi Alþýðu-
flokksins, sem setti upp þekkingarsvip og spurði
af þjósti: Eru bændur svo miklir skussar, að þeir
geti aldrei fengið margar gærur af sömu kind-
inni? Honum hafði orðið það á i hagvisindum sin-
um að rugla saman reifum og gærum.
Herleiðingin
Alþýðublaðið birtir i gær forustugrein um her-
leiðingu þess, án þess að minnast nokkuð á
kjarna málsins. Hann er sá, að útgáfa blaðsins
hefur verið afhent fyrirtæki, þar sem ihaldsmenn
ráða og stefna að þvi að gera það að morgunút
gáfu Visis. Alþýðuflokkurinn fær aðeins að ráða
yfir örlitlum hluta þess. útgáfufyrirtækið ræður
yfir blaðinu að öðru leyti og mótar efni þess. Til
að árétta þessa herleiðingu Alþýðublaðsins hefur
sölustjóri Visis verið gerður að framkvæmda-
stjóra þess, og eitt helzta þingmannsefni Sjálf-
stæðisflokksins i Reykjavik situr fundi, þar sem
rætt er um útgáfu blaðsins. Svona fullkomin er
þessi herleiðing.
ERLENT YFIRLIT
Anker þykir líklegur
til traustrar forustu
Verkamaður skipar nú mesta valdasæti Danmerkur
Anker Jörgensen
HINN NÝI forsætisráðherra
Danmerkur fær vafalitið að
glima við mörg vandamál.
Stjórn hans er minnihluta-
stjórn sosialdemokrata, sem
situr á eldfjalli, eins og hann
hefur sjálfur komizt að orði.
Hún byggir tilveru sina á
stuðningi sosialiska þjóð-
flokksins, sem hefur engan
áhuga á, að stjórnin verði sos-
ialdemokrötum til fram-
dráttar. Helzta lifvon hennar
er sennilega fólgin i þvi, að
hinum nýja forsætisráðherra
takist svo vel, að sosialistar
þori ekki að fella hana af ótta
við fylgistap.
Ef sosialiski þjóðflokkurinn
hefði mátt ráða.hefði hann
sennilega miklu fremur kosið,
að Krag héldi áfram sem for-
sætisráðherra, en að Anker
Jörgensen tæki við. Anker
Jörgensen hefur mun meiri
tiltrú vinstri armsins hjá
sosialdemokrötum en Krag
hafði og er þvi liklegri til að
koma i veg fyrir, að sosial
demokratar missi fylgi til
sosialiska þjóðflokksins.
Hættan, sem hann þarf að
glima við, er frekar sú, að
hann missi kjósendur úr hægri
armi sosialdemokrata til radi-
kala flokksins. Jörgensen þarf
þannig að þræða vandfarna
millileið.
I NÁINNI framtið mun
Jörgensen fyrst og fremst
reyna að ná aftur tiltrú þeirra
kjósenda meðal sosialdemo-
krata, sem voru og eru and-
vigir aðild að Efnahagsbanda-
laginu. Margir þeirra hafa nú
horn i siðu hans, þvi að þeir
treystu honum sem róttækum
manni til að beita sér gegn
aðildinni, og það kom mörgum
á óvart, þegar hann snerist á
sveif með henni. Þar snerust
margir nánustu liðsmenn og
vandamenn Jörgensen gegn
honum. í kjördæmi hans fengu
t.d. andstæðingar aðildar hlut-
fallslega fleiri atkvæði en i
nokkru kjördæmi öðru. Fjögur
börn hans, sem eru á aldrinum
11-27 ára, voru öll á önd-
verðum meiði við hann i
aðildarmálinu, enda þótt þau
meti hann mikils og fjöl-
skyldulif hans hafi verið gott.
Rök Jörgensens fyrir
stuðningi hans við aðildina
voru aðallega tviþætt. Hann
hélt þvi fram i fyrsta lagi, að
aðildin myndi tryggja al-
menningi i Danmörku betri
lifskjör en ella. i öðru lagi
taldi hann, að hin öfluga
verkalýðshreyfing i
Danmörku gæti gegnt mikil-
vægu hlutverki innan Efna-
hagsbandalagsins. Hún gæti
t.d. haft forustu um að fylkja
saman verkalýðssamböndum
i Efnahagsbandalagslöndun-
um, og þannig sameinuð gætu
þau haft mikil áhrif á þróun
mála innan bandalagsins.
Nokkur sönnun um þetta er
það, að á vegum bandalagsins
er nú verið að vinna að
reglum, sem eiga að tryggja
starfsfólki stórra fyrirtækja
vissa hlutdeild i stjórn þeirra.
Jörgensen hyggst reyna að
fylgja fram slikum málum
eftir megni. Hann ætlar sér
þvi að taka eins mikinn þátt i
störfum bandalagsins og staða
hans framast leyfir.
ANKER JöRGENSEN er
fyrsti ófaglærði verkamaður-
inn, sem verður forsætisráð-
herra Danmerkur. Stauning
var faglærður en hann hafði
sveinsbréf sem vindlinga-
gerðarmaður. Jörgensen
hefur það einnig til viðbótar,
að hann var alinn upp sem
munaðarleysingi, en hann
missti báða foreldra sina,
þegar hann var fjögurra ára
gamall. Ein af frænkum hans,
sem nú er áttræð, fylgdist
aðallega með honum, og hafa
jafnan verið miklir kærleikar
milli þeirra. Hún sagði nýlega
i blaðaviðtali, að hún hafi ekki
verið i neinum vafa um, hver
eftirmaður Krags yrði, þegar
hún heyrði i útvarpinu, að
hann hefði sagt af sér. Henni
hefði verið það ljóst frá upp-
hafi, að Anker myndi ná langt,
en þó hafi hún ekki spáð þvi,
að hann yrði forsætisráðherra.
Anker Jörgensen hóf strax
að vinna fyrir sér, þegar hann
hafði lokið barnaskólanámi 14
ára gamall. Hann vann fyrst
ýmiss konar vinnu, en fékk
siðan fast starf i birgða-
skemmum danska samvinnu-
sambandsins. Hann sýndi
fljótt forustuhæfileika sina og
var fljótlega gerður að
trúnaðarmanni viðkomandi
verkalýðsfélags á vinnustað
sinum. Hann hlaut siðan hvert
trúnaðarstarfið á fætur öðru.
Árið 1950 var hann kosinn
varaformaður Sambands
verkamanna i birgðaskemm-
unum og jafnframt ráðinn
launaður starfsmaður þess.
Árið 1962 var hann ráðinn
framkvæmdastjóri Verka-
mannasambandsins, en i þvi
eru allir ófaglærðir verka-
menn og er það langfjölmenn-
asta verkalýðssambandið i
Danmörku. Hann var kosinn
formaður þess 1968 og gegndi
þvi starfi þangað til hann varð
forsætisráðherra á dögunum.
Þótt Anker Jörgensen hafi
ekki verið i öðrum skóla en
barnaskóla, hefur hann aflað
sér allgóðrar menntunar.
Hann hefur sótt ýmsa kvöld-
skóla og námskeið og m.a.
lagt þar stund á málanám.
Fyrir nokkrum árum sótti
hann námskeið i hagfræði og
vinnumarkaðsmálum, sem
var haldið við Harvardhá-
skóla. t tómstundum sinum
hefur hann lesið vel og segja
kunningjar hans, að hann geti
ekki siður vitnað i Goethe en
Karl Marx.
Anker Jörgensen hefur átt
sæti á danska þinginu siðan
1964. Hann hefur ekki látið
bera mikið á sér þar, en þó
hefur um skeið verið rætt um
hann sem eitt af helztu for-
ingjaefnum sosialdemokrata.
Útnefning hans i embætti for-
sætisráðherra kom þó nokkuð
á óvart, en Krag er sagður
hafa ráðið mestu um hana.
Krag mun hafa talið rétt, að
eftirmaður hans væri úr
vinstra armi sosialdemo-
krata, en Krag hefur verið tal-
inn fylgjandi þeim arminum,
þótt hann gæti ekki látið mikið
á þvi bera sem forsætisráð-
herra.
KRAG mun þó engan veginn
hafa valið Jörgensen sem
eftirmann sinn vegna þess
eins, að hann væri vinstri
sinnaður. Hann mun ekki sið-
ur hafa borið traust til hans
sem manns. Anker Jörgensen
hefur sýnt það i starfi sinu inn-
an verkalýðshreyfingarinnar,
að hann hefur marga þá
höfuðkosti, sem forustumaður
verður að hafa. Hann er
heiðarlegur og hreinlyndur, en
getur þó vel sýnt lagni og
sveigju, ef þess þarf við. Hann
er laginn að tala máli sinu og
er vinsæll hjá þeim, sem
kynnast honum. Þess vegna
fylgja honum góðar vonir,
þegar hann tekur við hinu
vandasama embætti forsætis-
ráðherra, og andstæðingarnir
munu vafalitið veita honum
tækifæri til að sýna, hvort
hann er eins vel þeim vanda
vaxinn og forustunni i verka-
lýðssamtökunum.
Þ.Þ.
Þ.Þ.