Tíminn - 12.10.1972, Blaðsíða 11

10
TÍMINN
Fimmtudagur 12. október 1972
Fimmtudagur 12. október 1972
TÍMINN
11
Anna (iustavsson og llilde lliigstad. Anna varft að koma til Islands aftur og i þetta skipti tók hún llilde
með sér.
Sendiberra Ésraels, Avigdor Dagan ásamt frú, við (íullfoss.
Klnversk-bandarisku lijónin Tsu koiuu við á islandi á leið sinni til Kvrópu.
„VARÐ AÐ
KOMA AFTUR
TIL ÍSLANDS”
Skroppið í ferð með áningarfar-
þegum Loftleiða
Kotaræksnin við Gullfoss. Búið var að negla fyrir dyrnar á útikömrunuin, þannig aö ekki var hægt að
ganga örna sinna á þessum vinsæla ferðamannastað, nema úti I guðsgrænni náttúrunni.
„Hingað kem ég aftur, og það á
næsta ári. Ég ætlaði mér ekki aö
stanza á tslandi, en i New York
fékk ég þær upplýsingar hjá Loft-
leiðum, að ég kæmist ekki með
þeim beint til Þýzkalands, ég yrði
að biða i tvo daga á tslandi sökum
þess, að allar vélar félagsins
væru fullar frá landinu til Luxem-
borgar. Ég sló til og ákvað að
dvelja á tslandi sem áningar-
farþegi i tvo daga, og það hefur
veriö stórkostlegt, þrátt fyrir að
veðurguðirnir hafi ekki leikið við
okkur.” Þetta sagði 27 ára gamall
Þjóðverji að nafni Holger
Raasch, en hann hittum viö i sið-
ustu dagsferð Loftleiða að Full-
fossi og fleiri vinsælum stöðum i
nágrenni Reykjavikur i siðustu
viku.
Útsýnisferðir Loftleiöa meö
áningar-. farþega og aðra út
lendinga, sem dvelja i landinu,
njóta sifellt meiri vinsæida, en
þessar ferðir hafa veriö farnar á
vegum Loftleiða siðan á árinu
1964. Það ár voru áningar-
farþegar Loftleiða 1798, en það ár
gátu farþegar aðeins valið um 24
stunda áningu. Arið 1966 var
þessu breytt þannig, að farþegar
gátu valiö um 24 eöa 48 stunda
áningu og árið 1970 gátu far-
þegar valið um 24 stunda, 48 og 72
stunda áningu, og það ár urðu
áningar-farþegar 12.428. Þessar
áningardvalirá tslandi hafa notið
sifellt meiri vinsælda.
Blaðamanni Timans gafst
kostur á, að fara i eina dagsferð
með áningar- og almennum
ferðamönnum i siðustu dagsferð
Loftleiða aö Gullfoss og Geysi.
Þessi hópur samanstóð af 30
manns, sem voru af ekki færri en
10 þjóðernum, þarna voru Banda-
rikjamenn fjölmennastir, 1 var
frá Kanada, 1 frá Bretlandi, 2 frá
Austurriki, 1 frá Noregi, 2 voru
frá Sviþjóð, nokkrir frá Þýzka-
landi, 2 frá tsrael, 1 var frá
Mexico, 5 frá Frakklandi og
nokkrir tslendingar. Leiðsögu-
maður i ferðinni var aðalleið-
sögumaður Kristján Arngrims-
son en einnig var með i förinni
þekktur Loftleiðamaður, Sigurð-
ur Magnússon, blaðafulltrúi
félagsins.
Syndaflóö og sólski n
Reykjavik var bókstaflega á
floti, þegar við lögðum af stað
snemma á laugardagsmorgni.
Útlendingarnir hristu höfuðið, er
þeir komu inn i langfeðabilinn, og
einhver spurði Kristján hvort
ekki væri brjálæði að fara i ferða-
lag i óveðri sem þessu. — Kristján
leit út um hliðarglugga rútunnar
og sagði siðan rólega. Góöir far-
þegar takið þessu með ró. Ég lofa
ykkur góðu veðri innan hálf-
tima.” Og orð Kristjáns voru
orð að sönnu, þvi að um leið og við
komum á Kambabrún, birtist
Suðurlandsundirlendið okkur, að
visu var ekki mjög bjart y^r þvi,
en hér var þó þurrt og sólar-
geislar brutust fram á einstaka
stað milli skýjanna.
Okkar fyrsti viðkomustaður
var i gróðurhúsinu Eden i Hvera-
gerði, en þar er öll aðstaða fyrir
útlendinga upp á það bezta, t.d.
eru salernismálin i góðu lagi á
þessum stað, en það er meira en
hægt er að segja um marga aðra
staði, sem eiga þó að teljast
miklir ferðamannastaðir.
Eftir hálftima viðdvöl i Eden
var haldið rakleiðis i Skálholt
með viðkomu við Kerið og dóm-
kirkjan skoðuð. Skyndilega
heyðist rödd segja. „What a
beautiful picture.” Þegar að var
gáö var þetta kona israelska
sendiherrans á tslandi, sem lét
þessi orð falla, og átti hún við
altarismynd Ninu heitinnar
Tryggvadóttur af Kristi.
Israelsku sendiherrahjónin
herra og frú Avigdor Dagan voru
hér i nokkurra daga heimsókn.
En Dagan er nú að láta af em-
bætti hér á landi. Hann hefur
verið sendiherra i Noregi og & ts-
landi undanfarin 3 ár, og aðsetur
hefur hann haft i Osló. Dagan
hefur sjálfur komið nokkrum
sinnum til landsins, en konan
hans hafði ekki komið fyrr en
núna. Sagði Dagan, að hann hefði
ekki getað yfirgefið landið án
þess að konan sin fengi tækifæri á
að koma hingað. Bæði sögðust
þau vera mjög hrifin af landi og
þjóð. Sagði Dagan, að tsraels-
menn styddu tslendinga ein-
dregið i landhelgismálinu, enda
ættu þeir það skiliö af hálfu tsra-
els. þar sem Islendingar hefðu
stutt tsraelsmenn dyggilega á
undanförnum árum. Eins sagði
hann, að löndin ættu margt sam-
eiginlegt eins og að þurfa að
berjast fyrir tilverurétti sinum
um þessar mundir, þó svo að það
væri á ólikan hátt.
Frá Skálholti var haldið að
Flúöum i Hrunamannahreppi, en
þar snæða ferðalangar Loftleiða
ávallt hádegismat. Ingólfur
Pétursson sér um veitinga-
reksturinn i skólahúsinu á
Flúðum, og þar er allur rekstur til
mikillar fyrirmyndar. Einstök
snyrtimennska er á öllum sviðum
og maturinn vel tilreiddur. Enda
áttu útlendingarnir bágt meö að
lýsa hrifningu sinni á lúðunni,
sem þeir fengu i hádegisverð. —
Ingólfur segir, að hann gefi út-
lendingum ávallt lúöu eða lax,
þegar þeir koma i mat, og er það
vinsælasta fæðan, sem þeir fá á
tslandi, þvi kjöt hafa þeir nóg i
heimalöndum sinum.
íslenzk ómenning við
Gullfoss
Gullfoss er alltaf jafn fallegur,
það er sama hvernig veðrið er,
þegar komið er að þessum tignar-
lega og fallega fossi. Það sama
Ingólfur Pétursson og Sigurður Magnússon skoða eina kerlaugina við
eitt sumarhúsið á Flúðum.
verður ekki sagt um nánasta um-
hverfi fossins. Kofaræskni, sem
einu sinni voru veitingastaður,
standa þarna illa útlitandi, og á
þessum mikla ferðamannastað
fyrirfinnst engin snyrting. Það er
hreint og beint furðulegt að is-
lenzka rikið skuli ekki hafa látið
þessi mál til sin taka.
Sigurður Magnússon er heldur
óhress yfir ástandinu við Gullfoss
og á fleiri ferðamannastöðum
eins ög t.d. Þingvöllum. Það er
engin furða, þar sem það er frum-
skilyrði til þess að laða að ferða-
menn, að fólk geti gengið örna
sinna. — Sigurður sagði, þegar
við vorum við Gullfoss, að hann
vildi láta rifa kofaræsknin við
Gullfoss og kamrana með — það
var búið að negla dyrnar aftur á
þeim, þegar við vorum þar, —
ennfremur vill Sigurður, láta
nýja veginn að Gullfossi enda við
beygjuna upp á Kjalveg. Af-
leggjarann niður að kofunum vill
hann láta leggja niður og rækta
upp svæðið, þar sem þeir eru.
Það er upp á brúninni, vestan
við kofana, sem Sigurður vill láta
byggja aðstööu fyrir ferðamenn.
Þar sem ferðamenn eiga að geta
fengið alla þjónustu, sem ferða-
menn almennt þurfa á að halda.
Þarna við Gullfoss hittum við
tvær sænskar eldri konur. Þær
sögðu okkur, að þær hétu Anna
Gustavsson og Hilde Högstad.
Anna hafði komið til tslands fyrir
Holger Raasch. „Hingað kem ég
aftur.”
5 árum, og hún sagði, að sér hefði
fundizt nauðsynlegt að koma
aftur til tslands, áður en hún yrði
það gömul, að hún gæti ekki
feröast. Sagðist hún hafa sagt
Hildu vinkonu sinni frá þessu og
þær hefðu ákveðið i fyrravetur,
að fara til Islands á þessu ári, en
ýmissa hluta vegna gátu þær ekki
komizt til landsins fyrr en nú á
haustmánuðum . Þær sögðust
hafa verið óheppnar meö veðrið i
Reykjavik, og spurðu hvort alltaf
væri rigning i Reykjavik á
Framhald á bls. 19
Þær eru vinsælar isienzku stúlkurnar, sem bera fram veitingarnar á Fiúðum, enda eru þær ávallt
klæddar islenzku þjóðbúningnum. A myndinni eru Medina, starfsmaður Air Bahama og Loftleiða I
Mexico, starfsstúlka og Dagan, sendiherra. Kristján leiðsögumaður stendur bak við.
— Timamyndir Þó
Orkulindirnar
eru að tæmast
Orkulindir heimsins tæmast
óðum. Þörf fyrir orku er miklu
meiri en svo, aö nýjar orkulindir
og eldneytistækni geti fullnægt
henni. t samkeppni um ódýrustu
og aögengilegustu orkulindirnar
er litiö tillit tekið til varanlegra
afleiðinga um heim allan.
Mjög er umdeild hvenær
hinn margumræddi ógn
vænlegi orkuskortur verður að
veruleika. En aldrei hefur verið
dregiö i efa, að nauðsynlegt væri,
að iðnaðarþjóöir, jafnt og þró-
unarlönd, gerðu áætlun um,
hvernig þær gætu mætt orkuþörf
sinni, án þess að ganga um of á
siminnkandi eldneytisbirgðir,
sem finnast i jöröu.
Menn eru farnir að lita yfir-
vofandi vandræöaástand mjög
alvarlegum augum, eins og bezt
má sjá i Bandarikjunum. Þar var
um árabil nær engöngu notað
innlent eldsneyti, unz svo var
gengið á oliu og gasbirgðirnar, að
nauösynlegt er nú að fjórfalda
innflutning hráoliu á næstu tiu
árum.
Samkeppni Bandarikjamanna
um oliukaup á heimsmarkaði
(Evrópa og Japan nota nær
engöngu innflutta oliu) gæti haft
alvarlegar afleiöingar i för með
sér og kynni aö valda ógnvæn-
legum óliuskorti. Unz farið
verður að lita á hinar ýmsu teg-
undir eldsneytis i heild, verður
erfitt að koma i veg fyrir að slikt
vandræðaástand geti skapazt.
Vaxandi skilningur Bandarikja-
manna á þessu vandamáli hefur
valdið þvi, að stjórnin i Washing-
ton ýtir nú á þaö, að Efnahags- og
framfarastofnun Sameinuðu
þjóðanna hafi forystu um, að gerð
verði drög að alþjóðlegri stefnu-
skrá i orkumálum. En allar hug-
myndir sem iðnaðarþjóðirnar
kynnu að fá um lausn á sinum
eigin vandamálum, hafa augljósa
galla.
Þróunarlöndin nota eins og er
litla orku miðað við fólksfjölda,
en eftir þvi sem mannfjöldinn
eykst og lifsskilyrði batna,
kerfjast þessar þjóðir stærri
skerfs af minnkandi orkuforð-
anum.
Mitt i öllu myrkrinu, sem grúir
yfir framtið orkuþarfa og orku-
linda heimsbyggðarinnar, hefur
þó gerzt atburður, sem af starfar
svolitilli birtu. Ef vel tekst til,
ætti að takast að koma mann-
kyninu heilu og höldnu yfir á
næstu öld án þess að til verulegs
orkuskorts komi.
Fundir Alþjóða orkumálastofn-
unarinnar (sem er skipuð full-
trúum helztu orkuneytenda og
orkuframleiðenda heims) og Um
hverfisstofnunar Sameinuöu
þjóðanna hafa borið þann
árangur að þessir aðilar hafa
komið sér saman um að hafa
samvinnu um rannsóknir á orku-
vandamálum.
Fyrsta sameiginlega átakið
verður samning skýrslu til Sam-
einuðu þjóðanna. Þetta verður
allsherjartilraun til að tengja
orkuvandamálið umhverfis- og
náttúruvernd.
Þessi samvinna gæti einnig
hjálpað til að brúa bilið, sem enn
er fyrir hendi milli orkustofnana
og nátturuverndarmanna. Á
næsta allsherjaríundi Alþjoða
orkumálastofnunarinnar, sem
verður haldinn i Detroit 1974,
verður sú spurning borin fram
hve hátt verð náttúruverndar-
menn vilji borga fyrir orkufram-
leiðslu, sem er algerlega
mengunarlaus. t þetta sinn mun
Umhverfisstofnun SÞ sennilega
fallast á að reyna að koma með
svar við henni.
Fyrstastig þessa sameiginlega
átaks eru tilmæli Umhverfis-
nefndar SÞ, sem lögð verða fyrir
Allsherjarþing SÞ i New York i
þessum mánuði.
Það voru Sviarnir i Umhverfis
stofnun SÞ sem lögðu fram þessi
tilmæli fyrr á þessu ári, en i þeim
er farið fram á að fyrir 1975 verði
gerð könnun á orkuforða, nýrri
tækni i orkuframleiðslu og stefn-
unni i orkuneyzlu. Tilgangurinn
erað skapa grundvöll „fyrirsem
hagkvæmasta þróun orkulinda
heims i tengslum við umhverfis-
áhrif orkuframleiöslu og orku-
notkunar.”
Samning einnar skýrslu um
þessa þrjá þætti er gifurlegt verk.
Sameinuðu þjóðirnar geta aðeins
séð fyrir upplýsingum um stefn-
una i orkunotkun; og þaö væri
erfitt að setja upp nýjan útbúnað
tii að meta orkuforöann, — og
einnig ónauðsynlegt, þar sem
Alþjóðaorkustofnunin er þegar
byrjuð á þvi verki.
Tólf menn á vegum Alþjóða
orkumálastofnunarinnar (undir
forystu Charles Luce frá Sam-
einaöa Edison fyrirtækinu) hefur
þegar samið spurningalista, en á
svörunum munu byggjast upp-
lýsingar um hverskonar orku
lindir, sem hægt er að bjarga.
Þær verða væntanlega fyrir hendi
á Detroit fundinum 1974.
Alþjóöa orkustofnunin hefur
Framhald á bls. 19
Fórnardýr oliumengunar
Oliuvinnslustöö. Verður hráefnið senn á þrotum.