Tíminn - 15.10.1972, Side 9

Sunnudagur 15. október 1972
TÍMINN
9
tJtgefandi: Fra'msóknarflokkurínn
Framkvæmdastjóri: Kristján Benediktsson. Ritstjórar: Þórs
arinn Þórarinsson (ábm.), Jón Helgason, Tómas Karlssonj
Andrés Kristjánsson (ritstjóri Sunnudagsblaös TImáns)j
Auglýsingastjóri: Steingrimur. Gislasonu Ritstjórnarskrif-j
stofur í Edduhúsinu viö Lindargötu, símar 18300-18306.Í
Skrifstofur i Bankastræti 7 —afgreiöslusfmi 12323 — auglýs-:
ingasimi 19523. Aðrar skrifstofurrsími 18300. Askriftargjald:
.225 krónur á mánuði innan iands, i lausasölu 15 krónur ein-;
takið. Blaðaprent h.f
Skorizt úr leik
Framlög streyma nú stöðugt til söfnunar-
nefndar „Landssöfnunar til Landhelgissjóðs”.
Bæjarfélög, félagasamtök, fyrirtæki og einstak-
lingar leggja af mörkum, hver eftir sinni getu og
margir af mikilli rausn.
Eins og kunnugt er hefur Mbl. skrifað mjög
óvirðuglega um þessa landssöfnun, svo ekki sé
meira sagt. Hefur blaðið þó ekki beinlinis ráðlagt
mönnum að neita þátttöku i söfnuninni og yfir-
leitt birt fréttir af stærstu f járframlögum, en hins
vegar farið hinum háðulegustu orðum um söfn-
unina og þar með með óbeinum hætti gert þeim,
sem taka þátt i söfnuninni óvirðingu. Þessi söfn-
un á að sýna umheiminum hina miklu þjóðarein-
ingu á íslandi i landhelgismálinu og vilja hins al-
menna borgara á íslandi til þess að fiskveiðiland-
helgi íslands verði varin gegn yfirtroðslu.
Að áskorun til þjóðarinnar að taka þátt i þess-
ari söfnun stóðu ýmsir merkir Sjálfstæðismenn
og mjög margir Sjálfstæðismenn hafa lagt mjög
myndarlega til söfnunarinnar og veitt henni lið á
ýmsan annan hátt. Afstaða Mbl. er þvi hrein
móðgun við þá.
En biblia ýmissa Sjálfstæðismanna eru
leiðarar Mbl. Þeir, sem eru móttækilegastir fyrir
hvers konar boðskap, sem þar birtist, hversu
fáránlegur sem hann er, leyna sjaldan eyrna-
marki þegar á hólminn kemur. Þeir hafa nú
þegar allmargir sýnt á sér auðkennin.
í sveitarstjórn Seltjarnarnesshrepps báru full-
trúar minnihlutaflokkanna upp tillögu um stuð-
ning við Landssöfnun til Landhelgissjóðs.
í Seltjarnarnesshreppi hafa Sjálfstæðismenn
meirihluta i hreppsnefnd. Þeir beittu meirihlut-
anum og felldu tillöguna um að sveitarsjóður
Seltjarnarnesshrepps leggði nokkuð af mörkum.
Vestmannaeyjar eru stærsta verstöð landsins.
Þareigaallir ibúar afkomu sina undir aflagengd
á fiskimiðin. Hvergi er meira i húfi en þar, að
takast megi að koma i veg fyrir tortimingu fiski-
stofnanna með öflugri vernd og vörzlu hinnar
nýju fiskveiðilögsögu. Sl. miðvikudag var borin
upp tillaga i bæjarstjórn Vestmannaeyja um að
Vestmannaeyjabær gæfi 200 þúsund til land-
helgissöfnunarinnar. Fulltrúar Sjálfstæðisfl. i
bæjarstjórn virðast hins vegar vera i hópi þeirra
Sjálfstæðismanna, sem hafa asklok Mbl.-leiðar-
anna fyrir himin. Þeir báru fram frávisunartil-
lögu. Sú tillaga var felld, þvi vinstri menn hafa
meirihluta i bæjarstjórn Vestmannaeyja. Við
atkvæðagreiðsluna um aðaltillöguna sátu þeir
svo hjá en tillagan var samþykkt af öllum öðrum
bæjarfulltrúum.
Þessi afstaða umræddra forystumanna Sjálf-
stæðisflokksins segir þó stærri og verri sögu, en
við fyrstu sýn virðist. Hugarfarið, sem að baki
liggur, þarfnast sérstakra skýringa. Þær skýr-
ingar skulu ekki ræddar nánar hér, þvi nóg er
hneisa þeirra samt og vonandi verður hún þjóð-
hollum Sjálfstæðismönnum hvatning til að standa
sem öflugast að tryggingu þjóðareiningar i land-
helgismálinu. —TK
Adlai E. Stevenson, öldungardeildarþingmaður:
Ríkisstjórn Nixons hefur
margt og mikið að fela
Engin stjórn hefur verið meira ásökuð um spillingu
Acllai E.Sleveiison
Adlai E. Stevenson,
öldungacleildarþingmaður
frá Illinois. er sonur Adlai
Stevensons, sem var for-
setaefni demókrata 1952 og
1956. Ilann þykir nú eitt
mesta foringjaefni i flokki
demókrata. Eftirfarandi
grein liefur nýlega birzt i
llestnin hel/.tu blöðum
Bandarikjanna.
ENGINN stjórnmálamaður,
úr hvaða flokki sem er, getur
verið i essinu sinu þegar ásak-
anir um óheiðarleika i stjórn-
málum eru hvarvetna uppi og
bent er á margt, sem styrkir
þær ásakanir.
Þegar klakkar grunsemda
og tortryggni hrannast yfir
Washington ber ekki aðeins
skugga á einn mann, einn
flokk eða eina stofnun, heldur
dimmir yfir öllu stjórnmálá-
lifinu. Slikur myrkvi grúfir nú
yfir Washington, Hvita húsinu
og allri opinberri framkomu
og stjórnmálaathöfnum
Nixons forseta og helztu sam-
herja hans.
1 fyrstu voru þetta naumast
nema lófastórir hnoðrar: Orð-
rómur um rifleg, óskráð fram-
lög i kosningasjóð, kjassbréf
frá starfsmanni i Hvita húsinu
— ritað á bréfsefni embættis-
ins — til viðskiptavina bróður
hans.
EN hnoðrunum hefir fjölg-
að, þeir hafa hrannazt upp á
fjórum árum og eru orðnir að
óveðursklökkum. Nú valda
þeir orðið miklum myrkva i
lofti, sem öllum er augljós.
Regndans litt sannfærandi af-
neitana dreifir honum ekki og
humm og fuss i höfuðstöðvum
kosningabaráttunnar blæs
honum ekki burtu.
Grun verður ekki eytt með
innantómum neitunum, held-
ur sannleikanum einum.
Hreinskilnin ein getur eytt ef-
anum, orðagjálfur fær engu
um þokað.
Hvað á almenningur að
halda um athafnir Nixons og
flokks hans, þegar enginn
kostur er gefinn á einlægum,
opinskáum skýringum?
ÞEGAR ásakanir um spill-
ingu eru fram bornar, er fleira
i húfi en framtið flokks okkar
eða ákveðins hóps stjórnmála-
manna. Tiltrú þegnanna,
trúnaður þeirra og traust er i
voða.
Engin rikisstjórn i manna
minnum hefir orðið fyrir jafn
miklum áburði og sú, sem nú
situr að völdum. Þar ægir
saman ásökunum um mis-
gerðir, vanrækslu og undanlát
við ákveðna hagsmuni. Þess
eru heldur ekki dæmi i náinni
fortið, að skýringar hafi verið
jafn óburðugar eða viðleitnin
til að rugla og draga fjöður
yfir jafn áköf og nú.
ALMENNINGUR er látinn
um að draga þær ályktanir,
sem honum sýnist. Og hann
hlýtur að komast að þeirri
niðurstöðu, að rikisstjórn
Nixons hljóti að hafa margt og
mikið að fela úr þvi að hún
leyfir ekki hlutlausa rannsókn
á þeim ásökunum, sem á hana
eru bornar.
Almenningur hlýtur að
álykta, að „stjórn þjóðarinnar
á þjóðinni þjóðarinnar vegna”
hafi nú — i Washington Nixons
forseta — orðið leiksoppur
auðhyggju og launungar.
Hann hlýtur að komast að
þeirri niðurstöðu, að timabil
hinna ,,nýju skipta” og tima-
bil hinna „réttlátu skipta”
hafi endanlega orðið að þoka
fyrir timabili Nixons, — tima-
bili „skiptanna”.
TIL er annað orð um þetta
allt, eða orðið spilling. Ég á
ekki aðeins við þá spillingu,
sem óhjákvæmilega hlýtur að
leiða af innrás mangaranna i
musteri rikisstjórnar lands-
ins. Sú spilling er öllum kunn.
Hún hlýtur að koma til kasta
dómstólanna fyrr eða siðar.
En til eru önnur tilvik
stjórnmálaspillingar, sem
lýsa meiri kænsku, en eru
engu betri fyrir það. Þarna
má nefna innrás flokkspólitik-
ur á öllum sviðum opinberrar
framkomu. Undangengin
fjögur ár höfum við horft á
dómsmálaráðuneytið breytast
i útibú aðalstöðva kosninga-
baráttu forsetans. Utanrikis-
ráðherra og varnamálaráð-
herra hafa einnig tekið þátt i
þeirri baráttu. Þeir birta
flokkspólitiskar yfirlýsingar
við og við, en það er nýr siður
og skuggalegur.
Tölum hins opinbera um
laus störf og glæpi er hagrætt
kinnroðalaust eins og hentar
bezt i stjórnmálabaráttunni.
Leigupennar og trúðar stjórn-
arflokksins hafa meira að
segja lagt undir sig hátiða-
höldin i tilefni af tveggja alda
afmæli rikisins. Slik af-
skræming — slik spilling —
kann að hóa saman meirihluta
um sinn, en hlýtur eigi að sið-
ur að grafa undan trú þjóðar-
innár á stofnanir sinar.
ONNUR tegund spillingar er
að verki i stjórnmálunum
þegar hátt settir embættis-
menn hafna hagsmunum
alþjóðar i nafni eiginhags-
muna.
Þeir, sem bregðast trausti
almennings, þurfa ekki endi-
lega að vera vondir menn.
Þeir bregðast þvi af þvi að
þeir eru blindir orðnir af
margra ára setu i rökkvuðum
stjórnarherbergjum hluta-
félaga og geta ekki framar
greint milli þess, sem er þjóð-
inni til heilla og hins, sem er
þeim i hag.
Þriðja mynd spillingarinnar
er spilling hrokans. Sú spilling
er að verki i stjórnmálalifi
okkar þegar hinir æðstu leið-
togar vilja blátt áfram ekki
tala i einlægni til fólksins.
Nixon hefir hvað eftir annað
notfært sér aðstöðu sina til
þess að hindra rannsóknir,
sem þingið hefir efnt til.
Hann hefir neitað að ganga á
fund blaðamanna og svara
spurningum þeirra af rikilát-
ari fyrirlitningu en dæmi eru
um áður i Hvita húsinu.
ÞEGAR forsetanum þókn-
ast á annað borð að tala til
þjóðarinnar gerir hannn það
úr vörðum upptökusölum
sjónvarpsstöða i öruggu skjóli
ræðuritara, sviðsetningar-
manna og farðara.
Við erum ósjálfrátt farnir að
gera ráð fyrir verulegri svið-
setningu i stjórnmálunum
yfirleitt. En þegar sviðstæknin
er orðin alls ráðandi i sam-
skiptum forsetans og þjóðar-
innar getur það ekki leitt til
fjörugrar, opinberrar um-
ræðu, heldur endurtekinna
eintala forsetans.
Stjórnunin er þá ekki lengur
samskipti leiðtoga og þjóðar
hans, heldur framkoma leik-
ara frammi fyrir áhorfendum.
Forustan er ekki framar sönn,
heldur gerviframkoma ein.
Framkoma forsetans er þá
miklu likari afstöðu konung-
legrar tignar en viðleitni opin-
bers embættismanns, sem er
ábyrgur gagnvart þjóðinni.
Og þetta er siðasta og versta
tegund spillingar — hirðu-
leysið gagnvart þjóðinni.