Tíminn - 16.10.1972, Blaðsíða 9

Þriðjudagur. 17. október 1972.
TÍMINN
9
Útgefandi: FraTnsóknarflokkurlhn
Framkvæmdastjóri': Kristján Benettiktsson. Ritstjórar: l*ór|:
arinn Þórarinsson (ábm.),<Jón Helgason, Tómas Karlsson
‘Andrés Kristjánsson (ritstjóri Sunnudagsblaðs Timans)
Auglýsingastjóri: Steingrlmuit. GUiasetoi, • Ritstjórnarskrif
stofur i Edduhúsinu viö Lindargötu, simar 183QP-ý830G
Skrifstofur i Bankastræti 7 — afgreiðsluslmi 12323 — auglýs i;:
ingasimi 19523. Aðrar skrifstofur:simi 18300..,Askriftargjalct;;
S25 kyónur á mánuði innan lands, I lausasölu 15 krónur ein-j:;
takiö. Blaðaprent iv.f.
Talað tveim tungum
Það fór ekki illa á þvi, að Eyjólfur Konráð
Jónsson birti alllanga grein um það i Lesbók
Morgunblaðsins siðastl. sunnudag, að Morgun-
blaðið væri sérstaklega heiðarlegt og áreiðanlegt
blað i fréttaflutningi, og sjálfstætt og óháð i mál-
flutningi og laust við að vera undir beinni stjórn
Sjálfstæðisflokksins. Forustugrein Mbl. og
Reykjavikurbréf Mbl. staðfestu það nefnilega vel
þennan sama dag, hve mikið mark væri takandi
á þessum yfirlýsingum Eyjólfs.
Skal þá fyrst vikið að Reykjavikurbréfinu.
Efni þess er um sambúðina innan rikisstjórnar-
innar, eða nánar tiltekið um samvinnuna milli
ráðherra Framsóknarflokksins og Alþýðubanda-
lagsins. ’ Niðurstaðan er sú, að ráðherrar
Alþýðubandalagsins beiti mestu frekju og og of-
forsi og ráðherrar Framsóknarflokksins láti
jafnan undan siga. Allar horfur séu á, að þetta
eigi þó eftir að versna. Lýsingar Reykjavikur-
bréfs um undirlægjuhátt þeirra Ólafs Jóhannes-
sonar og Einars Ágústssonar eru mjög á svip-
aðan veg og lýsingar Mbl. fyrir meira en hálfum
öðrum áratug á undirlægjuhætti Hermanns
Jónassonar og Eysteins Jónssonar við Lúðvik
Jósefsson i þáverandi vinstri stjórn. Frumlegri
eru þessar lýsingar Mbl. ekki.
En nú vikur sögunni að forustugrein Mbl. á
sunnudaginn, en hún birtist á sömu siðu og
Reykjavikurbréfið. Fyrirsögn hennar er: Fram-
ferði Lúðviks Jósefssonar. — Þar er þvi siður en
svo haldið fram, að Lúðvik Jósefssyni hafi tekizt
að beygja samstarfsmenn sina, heldur hið gagn-
stæða. I greininni er þvi fyrst lýst, að Lúðvik
Jósefsson hafi beitt sér harkalega gegn hækkun
fiskverðsins, en að lokum gefizt upp. Siðan er það
rakið i greininni, að Lúðvik Jósefsson hafi beitt
sér með mikilli frekju gegn sérstökum styrk til
togaranna, sem bæði forsætisráðherra og fjár-
málaráðherra hafi verið búnir að fallast á, en að
lokum hafi Lúðvik séð þann kost vænstan að láta
undan siga. Þannig á Lúðvik að hafa farið hverja
hrakförina annarri meiri innan rikisstjórnar-
innar. Oft áður er Mbl. svo búið að lýsa þvi,
hvernig Lúðvik hafi gefizt upp i andstöðu gegn
lengingu flugbrautarinnar i Keflavik.
Þannig er talað tveim tungum i forustugrein og
Reykjavikurbréfi Mbl. á sunnudaginn var. í
Reykjavikurbréfinu eru það ráðherrar Fram-
sóknarflokksins, sem sagðir eru láta undan. í for-
ustugreininni er það hins vegar Lúðvik Jósefs-
son, sem er sagður biða ósigrana. Það er von að
Eyjólfur Konráð teldi sig þurfa að setja heiðar-
leikastimpil á Mbl. i Lesbók þess þennan sama
dag!
En almenningur áttar sig vafalaust á þvi, hvað
veldur þessum broslegu mótsögnum á sömu siðu
Mbl. siðastl. sunnudag. Mbl. telur sig geta með.
þessum hætti komið af stað ágreiningi innan
stjórnarflokkanna. Reykjavikurbréfið á að gera
Framsóknarmenn óánægða, en forustugreinin á
að gera Alþýðubandalagsmenn óánægða! Gott á
Sjálfstæðisflokkurinn, að geta vitnað til þeirra
orða Eyjólfs Konráðs, að Mbl. sé ekki undir
beinni stjórn hans. En varaformaður Sjálfstæðis-
flokksins getur ekki verið eins ánægður vegna
þeirrar ábyrgðar, sem hann ber á stjórn Mbl.
Þ.Þ.
Páll Þorsteinsson:
JÖFNUÐUR
í STJÓRNMALAYFIRLÝS-
INGU Framsóknarfiokksins,
sem samþykkt var á 15.
flokksþinginu, háðu i Reykja-
vík 16.—21. apríl 1971, segir
svo m.a.:
„Framsóknarflokkurinn
stefnir að: Jafnrétti og jafn-
ræði allra þegna þjóöfélags-
ins. Félagslegri samstöðu um
lausn þjóðfélagsvandamála.
Jafnri aðstöðu til menntunar.
Framför landsins alls. Aukn-
um almannatryggingum”.
i málefnasamningi, sem
gerður var við myndun núver-
andi rikisstjórnar, þar sem
formaður Framsóknarflokks-
ins er forsætisráðherra, var að
sjálfsögðu tekið mið af þessari
stefnu-yfirlýsingu flokks-
þingsins.
Hér skal drepið á þrjú mál,
er gefa greinilega bendingu
um, að unnið er í samræmi við
þessa stefnu.
Með almannatryggingum er
veittur fjárhagslegur stuðn-
ingur þeim þjóöfélagsþegn-
um, sem standa höllum fæti
sökum sjúkdóma, aldurs eða
af öðrum ástæöum. Einnig eru
veittar fjölskyldubætur þeim,
sem hafa börn á framfæri.
Siðan núverandi stjórn kom til
valda hafa almannatrygging-
ar veriö auknar til mikilla
muna, lífeyrisgreiðslur hækk-
aðar, látin koma til fram-
kvæmda tekjutrygging þeim
til handa, sem hafa ekki aðrar
tekjur en ellilifeyrir almanna-
trygginga og fjölskyldubætur
auknar.
Við breytignar á trygginga-
löggjöfinni hefur þess verið
gætt, að jafnrétti verði milli
einstaklinga með svipaða að-
stöðu, s.s. að ekkill og ekkja
hafi hliðstæöan rétt gagnvart
tryggingunum. Bótagreiðslur
trygginganna eru jafnháar
hvar sem er á landinu.
A SUMUM sviðum verður
mikill aðstöðumunur eftir bú-
setu manna. Þetta kemur
greinilega fram i sambandi
við skólagöngu ungmenna.
Hjá þeim, sem geta gengið I
skóla frá heimilum sinum,
verður námskostnaður mikl-
um mun lægri en hjá þeim
nemendum, sem eiga ekki
annars kost en að fara að
heiman og dvelja fjarri heim-
ilum sinum vegna námsins.
Þar sem þarf aö senda
nemendur frá heimili i skóla,
stundum tvo eða fleiri
nemendur á sama tima, getur
kostnaður, sem af þvi ieiðir,
orðiö mjög mikill hjá þeirri
fjölskyldu, sem i hlut á. Stuðn-
ingur rikisins viö rekstur
heimavista hefur miðaö að þvi
að draga úr þessum kostnaði,
en þaö nær of skammt. Þing-
menn úr hópi Framsóknar-
manna hafa á undanförnum
árum bent á þetta og gert til-
lögur um að gerðar yröu sér-
stakar ráðstafanir með lög-
gjöf til að jafna þennan að-
stöðumun. Sá árangur varð af
þessu, að veitt hefur verið á
fjárlögum nokkur fjárhæö i
þessu skyni og þvi fé úthlutað
til nemenda eftir vissum regl-
um. En á siðasta þingi var
stigið stærra skref á þessu
sviði. Þá voru sett ný lög um
ráöstafanir til jöfnunar á
námskostnaði. Þessi lög eiga
að koma til framkvæmda á
skólaári þvi sem nú er að hefj-
ast. Samkvæmt iögum þessum
veitir rikissjóður námsstyrki
til jöfnunar á fjárhagslegum
aöstöðumun nemenda i
framhaldsskólum, að þvi ieyti
sem búseta veldur þeim
misþungum fjárhagsbyrðum.
Réttur til námsstyrkja sam-
kvæmt lögunum er bundinn
við þessi skilyrði:
— Að hafa lokið skyldu-
námi.
Aö veröa að vista sig utan
lögheimilis sins og fjarri fjöl-
skyidu sinni vegna námsins.
Páll Þorsteinsson.
Að stundað sé reglulegt
nám, sem framhaldsskóli við-
urkennir sem áfanga aö rétt-
indum eöa prófi, er hann veit-
ir. Aö nemandi eigi ekki rétt til
námsláns eða styrkja
samkvæmt lögum. Nefnd,
sem menntamálaráöuneytið
skipar, aflar upplýsinga um
námskostnað og gerir saman-
burð á námskostnaði, annars
vegar þeirra nemenda, sem
verða að dvelja fjarri lög-
heimilum sinum við nám, og
hins vegar þeirra, er stundaö
geta nám sitt án þess að
hverfa að heiman. Siðan gerir
nefndin tillögur um, hvað
greiða skal tii jöfnunar á
námskostnaöi vegna nemenda
I heimavistarskólum annars
vegar og heimangönguskólum
hins vegar. Skólastjórar munu
veita nemendum aðstoð viö að
gera úr garði umsóknir og
önnur skilriki í þessu sam-
bandi.
i MALEFNASAMNINGI
setti rikisstjórnin sér þaö
markmiö að vinna að aukinni
jöfnun raforkuverðs i landinu
og að Ijúka innan þriggja ára
rafvæöingu allra þeirra bú-
jarða i sveitum, sem hag-
frá samveitum. Hinum, sem
tryggja verður raforku með
einkavatnsaflsstöðvum eða
disilstöövum, verði veitt aukin
opinber aðstoð.
Raforka veitir lifsþægindi,
sem allir vilja njóta. Þegar
ákveðið var af núverandi
stjórnarflokkum að Ijúka raf-
væðingu sveitanna á þriggja
ára timabili, þá var stigið
mjög mikilvægt skref i þá átt
að jafna að fullu aöstöðumun á
þessu sviði hjá þeim, sem búa
i sveitum, gagnvart þeim, sem
heimili eiga i þéttbýli. Nóg
raforka er'ekki einungis nauð-
synleg vegna heimilanna,
heldur er hún undirstaða
hvers konar iðnaðar og ann-
ars, sem eykur fjölbreytni at-
vinnulifs. Nær alls staðar við
störf er fariö með tæki, sem
tengd eru rafmagni.
Þar sem raforkan er svo
mikilsverður þáttur I nútima
atvinnulifi, sem raun ber
vitni, þá skiptir miklu að verð
á raforku sé svo hóflegt sem
kostur er. Þaö hefur þvi lengi
verið eitt af áhugamálum
Framsóknarflokksins að kom-
ið veröi á jöfnunarverði á raf-
orku.
Nú er rúmur aldarfjórðung-
ur siöan raforkulögin voru
sett. Með þeim var lagður
grundvöllur aö miklum og við-
tækum framkvæmdum á
þessu sviöi, enda hafa verið
unnin stórvirki i raforkumál-
um á þessu timabili.
Þegar raforkulögin voru
sett fyrir 20-30 árum, var af
hálfu Framsóknarflokksins
kostað kapps um, að tekið yrði
i löggjöfina þaö ákvæði, að
komið skyldi á jöfnunarverði á
raforku i heildsölu. Sú tiilaga
hiaut þá ekki nægilegt fylgi
þingmanna úr öðrum flokkum
og var felld, en þó með litlum
atkvæðamun. Núverandi
rikisstjórn hefur tekið upp
þetta gamla baráttumál
Framsóknarflokksins og I
málefnasamningi gefið fyrir-
heit um að vinna að aukinni
jöfnun raforkuverðs i landinu.
t framhaldi af þessu var á sið-
asta þingi flutt af rikisstjórn-
inni tillaga til þingsályktunar
um raforkumál, þar sem svo
er kveðið á, að stefnt skuli að
þvi, að verð á raforku veröi
sem næst þvi að vera hið sama
um land allt. Tillaga þessi
varö eigi útrædd á siðasta
þingi, en málið mun væntan-
lega verða flutt á ný og fá af-
greiðslu á þingi I vetur.
TRYGGINGAKERFIÐ eyk-
ur ekki útgjöld þjóðarbúsins i
heild i viðskiptum við aörar
þjóðir. En það er orðiö afar
kostnaðarsamt fyrir rfkissjóð
og stórhækkar útgjöld hans.
Samkvæmt fjárlögum ársins
1972 fara til almannatrygg-
inga og atvinnuleysistrygg-
inga rúmar 30 kr. a'f hverjum
100 kr., sem greiddar eru úr
rikissjnöi á árinu. Með þessu
er gerð geysilega mikil til-
færsla fjármuna milli þegna
þjóðfélagsins, þar sem fyrir-
tæki og einstaklingar, sem
sæmilega aðstöðu hafa láta af
hendi, en hinir njóta góðs af,
sem hafa skerta starfsorku
eða búa við þröngvan kost.
Víðtækar almennar trygging-
ar eru grundvallaðar á félags-
hyggju. þar sem maðurinn
sjálfur er metinn meira en
annaö og fjármagninu dreift
þannig, að allir landsmenn
geti notið sæmilegra lifskjara.
Ráðstafanir til jöfnunar á
námskostnaði eru einnig
grundvallaöar á félagshyggju.
ÞEIRRI tillögu að jafna
verð á raforku um land allt
hefur verið andmælt með
þeim rökum, að kostnaðar-
minna sé aö leiða rafmagn um
þéttbýli en strjálbýli.
Rafmagnsveitur á þeim
svæðum landsins, þar sem
rafmagnsnotendur eru margir
og þar á meðal stór iðjuver,
hafi betri rekstrargrundvöll
en rafmagnsveitur á öðrum
stöðum. Af þvi leiði, aö eðli-
le.gt sé, að rafmagnsverð sé
mjög misjafnt I landinu. En á
fleira ber að lita i þessu máii.
Orkuiindirnar- fallvötnin og
jarðhitinn- eru ekki á þeim
svæðum landsins, þar sem
byggðin er þéttust. Þessi nátt-
úruauðæfi ber að hagnýta til
hagsbóta fyrir þjóöarheildina.
Stofnkostnaður hinna stóru
orkuvera hefur ekki verið
greiddur með einkafjármagni.
Þar hafa komið til rlkisfram-
lög og stórfelldar ríkisábyrgð-
ir á lánum. Bak við þá fjár-
mögnun stendur þjóðin öll.
Með þvi að koma á jöfnu verði
á raforku um land allt yrði
gerð nokkur tilfærsla á fjár-
munum innan kerfisins. Slik
ráðstöfun rikisvaidsins væri i
anda félagshyggju, likt og
tryggingarnar. Og þessi leið
er fær, en hún krefst félags-
legrar samstöðu.
ÞRIÐJUDAGSGREININ