Tíminn - 16.10.1972, Blaðsíða 14

14
TÍMINN
Priftjudagur. 17. október 1972.
lega viðleitni til að stjórna mér. Stofan rann i móðu fyrir sjónum
minum. Bræðisorð byltust um i huga minum af skef jalausum ofsa.
Þá fann ég að tekið var um handlegginn á mér. Ég leit við. Manga
stoð við hliðina á mér. Andlit hennar var afmyndað af ótta og æsingu.
Brjóstið hófst ótt og titt undir svörtum kjólnum.
„Emelia! Hanna! Komið þið fljótt. Það er barizt...hérna við
bakdyrnar hjá okkur. Múrsteinn kom fljúgandi inn umbúrgluggan og
það heyröistekki mannsins mai fyrir háreysti og djöfulgangi. — Kallið
á lögregluna, fljótt”.
Hanna hljóp að simanum, en ég elti Möngu gegnum forstofuna. Ég
heyröi hávaðann greinilega. Köll kváðu við og högg buldu á hurðinni.
Ég ætlaði að hlaupa til og opna en Manga reyndi að halda aftur af mér.
„Ekki, ekki Emilia. Biddu þangað til lögreglan kemur. Þetta
eruóðir menn.”
„Ég vil sjá, hvað er að gerast,” svaraði ég og stjakaði henni frá mér.
„Það er gottað tala hressilega”, sagði hún „en nú er hvorki staður né
stund til þess að hegða sér heimskulega.”
Ég reif dyrnar opnar með einhverjum herkjubrögðum. Ég hlýt að
hafa kveikt á útiljóskerinu.sem bar birtu á dyraþrepin og stiginn sem
lá að kjallaradyrunum. Óvænt sjón blasti við mér, keimlikust hreyfi-
mynd á tjaldi. Þrir menn hörfuðu undan mér niður af dyrapallinum i
áttina til tveggja annarra, sem bogruðu yfir þeim þriðja, er lá endi-
langur á snævi drifinni akbrautinni. Þeir voru aðeins fá skref frá mér,
en áður en ég hafði stigið þessi fáu skref skauztTáta framhjá mér með
kviðinn við jörðina ogeyrun risandi. Mennirnir reyndu að sparka henni
frá, en hún þokaðist hvergi, heldur stóð kyrr yfir hinum fallna manni,
sem engdist sundur og saman og sparn fótum, snörlaði og rak upp lang-
dregið skerandi óp, sem jafnvel ég heyrði.
Mennirnir ávörpuðu mig, en ég skildi ekki, hvað þeir sögðu. Einn
þeirra reyndi að aftra mér. Ég hratt honum frá mér. Ég held, að ég hafi
vitað, að það var Jói Kellý, sem lá þarna ósjálfbjarga i snjónum, áður
en ég bar kennsl á gamla jakkann hans.
„Jói! Jói!" Ég kraup niður og lagði höfuð hans i kjöltu mina og
endurtók nafn hans hvað eftir annað.
„Varlega, ungfrú Blair”, sagði einn mannanna og laut alveg niður að
mér, svo að ég skyldi greina orð hans. „Hann er særður. Það hlýtur að
hafa lent á honum múrsteinn....þarna, sjáið þér?”
Hann benti á hnakkann á Jóa, þar sem skein i hvita kúpuna undir
blóðugu hárinu. Limíelldur, heitur vökvinn seytlaði yfir handarjaðar-
inn á mér, og megnan blóðþef lagði úr opinni undinni. Ég gat ekki horft
á sáriö. Ég reyndi að festa augun við munninn, sem mér var svo minn-
isstæður, og grannar, fimar hendurnar, sem Táta sleikti i ákafa. Ég tók
utan um annan úlnliðinn og þreifaði eftir slagæðinni og sneri siðan að
manninum, sem hal'ði ávarpað mig.
„Sækið Vace lækni”, sagði ég. „Takiö litla vagninn. Lyklarnir eru i
honum. Komiömeðhann hingað, og veriðeins fljótir og þiðgetið”.
Manga hafði komið út með brekán og hægindi. Við hlúðum að
honum með þessu og reyndum að hagræða honum eins vel og við
gátum. Ég gat greint orð og orð á stangli af þvi, sem mennirnir sögðu
sin á milli og skaut jafnvel inn i nokkrum orðum.
„Þetta hefur sýnilega verið ægilegt högg, sem hann hlaut....”
„Við vorum búnir að segja honum að vera ekki að snöltra hér. Ég
sagði einmitt við hann i morgun: Við vitum, Jói, að þú ert að spaðjarka
þarna hinum megin. Við spyrjum þig einskis, en þér er ráðlegra að
halda þig réttu megin við ána, ef þú vilt komast hjá hnjaski. — Og þó
gat hann ekki á sér setið að fara hingað i kvöld”.
„En hann var bara að hjálpa okkur með miðstöðina", stundi ég upp.
„Sjáið þið! Þarna er askan, sem hann hefur verið að bera út, þegar
þeir...”
„Já”. Einn maður, sem staðið hafði álengdar, bættist i hópinn. „Og
þarna er vasaljósið hans. Þeir hafa ráðizt á hann, þegar hann kom út”.
„Og enginn gat grunað Jóa um græsku". Ég leit á mennina, einn af
öðrum: „Grunaðir þú hann um svik? Grunaðir þú hann um svik? Hver
getur hafa viljað vinna honum mein?”
„Ja”,—-einum mannanna vafðist tunga um tönn. „Ég treysti honum
eiginlega alltaf, en sumir héldu samt, að hann væri að svikja okkur —
að hann yrði kannske næstur til þess að gerast verkfallsbrjótur. Þeir
höfðu gát á honum, og þegar hann laumaðist hingað i kvöld, var ekki að
sökum að spyrja. Auðvitað hafa þeir ekki ætlað nema rétt að hræða
hann, en....steinninn hefur hitt”.
„Hann varð strax á barnsaldri fyrir alls konar skráveifum”. Manga
var komin aftur með brennivinsflösku og skeið. Hún reyndi að láta
drjúpa úr skeiðarblaðinu milli vara hans. Hendur hennar voru styrkar,
en andlitið var tárvott og torkennilegt. Ég hef aldrei séð Möngu gráta i
annan tima, hvorki fyrr né siðar. „Þið biðið allir þangað til lögreglan
kemur”, sagði hún. „Hún mun leiða þetUmál til lykta”.
Mennirnir, sem verið höfðu næstir dyrunum, þegar ég kom út,
þokuðu sér dálitið fjær okkur og stungu saman nefjum. Þeir tvistigu
um stund og skimuðu i kring um sig og drógu húfurnar niður á enni.
„Heyrið þér”. Einn þeirra seildist til min og studdi hendinni á öxlina
á mér og horfði flóttalega niður veginn. „Ætli það sé ekki bezt fyrir
okkur að fara, þvi að annars verður sökinni skellt á okkur. Lögreglunni
er trúlega sama hver hefur gert þetta, ef hún klófestir einhvern, sem
hún getur kennt um óhappið. Það litur kannski illa út, en hann hefði nú
samt fyrstur manna ráðlagt okkur að forða okkur burt. — Þarna kemur
bifreið”.
Ég þorði ekki að hreyfa mig. Ég hefði ekki heldur getað hindrað það,
að mennirnir hlypu niður garðinn. Höfuð Jóa hvildi svo þungt á
koddanum , að ég var tekin að þreytast að halda þvi uppi. Manga hafði
komið meira af brennivini inn fyrir varir hans. Sterkan þef lagði að
vitum minum. Augnalok hans titruðu ofurh'tið, en að öðru leyti sást
ekki lifsmark með honum. Við biðum um stund, og mér flaug i hug,
hvort Manga myndi eftir þvi, er hann steyptist niður úr gamla greni-
trénu, daginn sem ég varð sjö ára, og lá fölur og meðvitundarlaus eins
og nú á flötinni.
ÞRÍTUGASTI OG ANNAR KAPtTULI
Salurinn, þar sem verkamannafélagið var vant að halda fundi sina
og hvatningarsamkomur og dansleiki, var orðinn troðfullur af fólki,
þegar ég kom. Ég nam staðar og virti fyrir mér mennina, sem stóðu
beggja megin við dyrnar. öllum varð litið á mig, og siðan leit hver á
annan. Enginn hafði búizt við komu minni og enginn hafði framtak i sér
til þess aö bjóða mér sæti. Loks gaf ungur maður sig fram. Hann kink-
aði kolli ófimlega, og ég þekkti, að hann var sá hinn sami og beint hafði
orðum sinum til min, er ég var að stumra yfir Jóa Kelly föllnum fyrir
tveim kvöldum.
Já, siðan voru aðeins tvö kvöld — ekki meira. Ég varð að hugsa mig
um og átta mig, áður en ég kinkaði kolli á móti og gaf til kynna, að ég
þekkti hann. Hann sneri sér við og benti inn i skipaðan salinn og gaf
Lárétt
1) Seiður - 5) Vökva,- 7) Jökull.-
9) Bölv. 11) 1 kýrvömb,- 13f
Ruggi,- 14) llát.- 16) Eins,- 17)'
Spotti,- 19) Fuglinn.-
Lóðrétt
1) Vinblöndu.- 2) EH.-3) Tónte
4) Framar,- 6) Tilskorin.-
Brennsli - 10) Agætra,- 12) Þjc
15) Fönn - 18) Borðandi.-
X
Ráðning á gátu No. 1233
Lárétt
I) Flotið.- 5) Fýl.-7) NV,- 9) Slór.
II) Tiu.- 13) Aða,- 14) Urta,- 16)
Ak.- 17) Stelk.- 19) Frelsi,-
Lóðrétt
1) Fantur,- 2) Of.- 3) Týs.- 4) Illa -
6) Krakki - 8) Vir,- 10) Óðals,- 12)
UTSR,- 15) Ate,- 18) El.-
llil si liHi I
Þ RIÐJUDAGUR
17. október
7.00 Morgunútvarp
12.00 Dagskráin. Tónleikar.
12.25. Fréttir og veðurfregnir.
Tilkynningar.
13.00 Eftir hádegið,Jón B.
Gunnlaugsson leikur létt lög
og spjallar við hlustendur.
14.30 Siödegissagan: „Draum-
ur um Ljósaland” eftir Þór-
unni Elfu Magnúsd. Höf-
undur les (2).
15.00 Fréttir. Tilkynningar.
15.15 Miðdegistónleikar.
16.15 Veðurfregnir. Létt lög.
17.00 Fréttir .Tónleikar.
17.30 Sagan: „Fjölskyldan i
Hreiðrinu" eftir Estrid Ott
Sigriður Guðmundsdóttir
les (8)
18.00 Fréttir á ensku
18.10 Tónleikar. Tilkynningar.
18.45 Veðurfregnir. Dagskrá
kvöldsins.
19.00 Fréttir. Tilkynningar.
19.30 Fréttaspegill
19.45 Umhverfismál
20.00 I.ög unga fólksins,
21.00 iþróttir. Jón Ásgeirsson
sér um þáttinn.
21.20 Vettvangur,i þættinum er
fjallað um ungt fólk i nú-
tima þjóðfélagi. Umsjónar-
maður: Sigmar B. Hauks-
son.
21.50 Söngsvita eftir Atla
Ileimi Sveinsson úr
„Dimmalimm” . Barnakór
syngur undir stjórn Þor-
gerðar Ingólfsdóttur. Sin-
fóniuhljómsveit Islands
leikur með.
22.00 Fréttir.
22.15 Veðurfréttir. Tækni og
visindi,Páll Theódórsson
eðlisfræðingur og Guð-
mundur Eggertsson
prófessor sjá um þáttinn.
22.35 Harmonikulög Jore Löv-
gren kvartettinn leikur.
22.50 A hljóðbcrgi.The James-
town saga. — Saga land-
náms i Jamestown 1605 til
1620 i orðum landnemanna,
sjálfra. Philip L. Barbour
tók saman efniö en Nigel
Davenport o.fl. leikarar
fiytja.
23.40 Fréttir i stuttu máli.
Dagskrárlok.
ÞRIÐJUDAGUR
17. október 1972
20.00 Fréttir
20.25 Veöur og auglýsingar
20.30 Ashton-fjölskyldan
Brezkur framhaldsmynda-
flokkur. 25. þáttur. Að gefa
°g þiggja Þýðandi Heba
Júliusdóttir. Efni 24. þáttar:
Philip Ashton er á vigstöðv-
unum i eyðimörkum Norð-
ur-Afriku og er þar settur á
námskeið, til að læra að
gera sprengjur óvirkar.
Heima i Liverpool ber fátt
til tiðinda.
21.25 Svanfriöur Hljómsveitin
Svanfriður flytur frum-
samda rokk-músik i sjón-
varpssal. Hljómsveitina
skipa Birgir Hrafnsson,
Gunnar Hermannsson,
Pétur Kristjánsson og Sig-
urður Karlsson. Aðstoðar-
maður er Albert Aðalsteins-
son.
21.50 Huglækningar Fyrst
verður sýnd mynd, sem
Sjónvarpið hefur látið gera
um þetta efni, þar sem
rakin er saga huglækninga
hjá ýmsum þjóðum, og
sýndar nútimaaðferðir til
að kanna orkusviö manna.
Einnig er rætt við vegfar-
endur og sýndar stuttar
myndir af huglækningum.
Að myndinni lokinni hefst i
sjónvarpssal umræðuþáttur
um efni hennar. Umræðum
stýrir Geir Viðar Vilhjálms-
son, sálfræðingur, en þátt-
takendur, auk hans, eru
Ólafur Tryggvason frá
Hamraborgum, Snorri Páll
Snorrason, læknir, og Þor-
björn Sigurbjörnsson, eðlis-
fræðingur.
23.00 Dagskrárlok