Tíminn - 21.10.1972, Blaðsíða 7

Laugardagur 21. október 1972
TÍMINN
7
Ctgefandi: Fra'msóknarflokkurínn
Krainkvænidastjóri: Kristján Benediktsson. Ritstjórar: Þór<:;gg
:::::::::::: arinn Þórarinsson (ábm.), Jón Helgason, Tómas Karlsson|:::::::::
ÍÍZfZÍ 'Andrés Kristjánsson (ritstjóri Sunnudagsblaös TImáns)J:g:í
Auglýsingastjóri: Steingrlmur, Glslaso&ii. • Ritstjórnarskrif-;: :;. !
S;;;;;;; stofur i Edduhúsinu við Lindargötu, sfmar 18300-18306Í:;:;:;:;:;
H;;;;;; Skrifstofur I Bankastræti 7 —afgreiöslusfmi 12323 — auglýs-;;;;:;!;:;;
ingasimi 19523. Aörar skrifstofurrsimi 18300. Áskriftargjalá;:;:;:;:;:
$;;;;;$ ág5 krónur á mánuði innan lands, i lausasöiu 15 krónur ein';;;;;;;:;;
takið. Blaðaprent h.f.
Drög að iðnþróunaráætlun
Fyrir nokkru kynnti iðnaðarmálaráðherra
drög, sem gerð hafa verið að iðnþróunaráætlun
með aðstoð sérfræðinga frá Sameinuðu þjóð-
unum. Það mun hafa verið fyrrverandi iðn-
aðarmálaráðherra, sem hófst handa um þessa
áætlunargerð eftir að Framsóknarmenn voru
búnir að flytja tillögu um það á mörgum
þingum, að samin yrði markviss áætlun um
uppbyggingu og eflingu iðnaðarins. Núverandi.
rikisstjórn tók þetta stefnumál Framsóknar-
flokksins upp á stefnuskrá sina og hefur núver-
andi iðnaðarmálaráðherra unnið að þvi, að
hraða gerð áðurnefndrar áætlunar.
Þegar Framsóknarflokkurinn hóf fyrstur
flokka að flytja tillögu á Alþingi um iðnþróun-
aráætlun, gerði hann réttilega grein fyrir þvi,
að með áætluninni einni ynnist litið meira en að
gera sér grein fyrir hvað væri hægt að gera og
hvaða þætti iðnaðarins bæri helzt að efla. Ef
slik áætlun ætti að verða raunhæf, þyrfti að
gera jafnhliða henni og i kjölfar hennar marg-
háttaðar ráðstafanir. Annars yrði hún litið
meira en nýju fötin keisarans. Þetta gildir enn
um þau drög að iðnþróunaráætlun, er um-
ræddir sérfræðingar hafa unnið að. Fram-
kvæmd hennar er háð allskonar skilyrðum, ef
hún á að verða raunhæf.
Eitt af þeim skilyrðum, sem verður að
fullnægja, er að tryggja iðnaðinum svipaða að-
stöðu i lánsfjármálum og hann hefur i þeim
löndum, sem keppa við okkur. Eftir samninga
okkar við Friverzlunarbandalag Evrópu og
Efnahagsbandalag Evrópu er þetta enn nauð-
synlegra en áður, þar sem tollvernd sú, sem að
vissu leyti hefur bætt iðnaðinum upp lánsfjár-
skortinn, fellur þá niður. 1 samræmi við þetta
hafa Framsóknarmenn beitt sér fyrir þvi á
undanförnum þingum, að lánsfjáraðstaða
iðnaðarins yrði bætt,einkum þó á sviði
rekstrarlána, þar sem ástandið hefur verið
einna verst. Fyrrverandi stjórn stakk þessum
tillögum jafnan undir stól. Á siðasta þingi
fékkst fyrst samþykkt tillaga frá Framsóknar-
mönnum um að Seðlabankinn gerði viðskipta-
bönkum mögulegt að veita iðnaðinum lág-
marksfyrirgreiðslu i sambandi við rekstrar-
lán. Einnig voru samþykkt lög um veðhæfi
iðnaðarlána, sem áttu að tryggja iðnaðinum
aukið lánsfé.
Það verbur að játa að enn hefur litill árangur
orðið af framangreindum ályktunum Alþings.
Seðlabankinn hefur verið mjög tregur til þess á
undanförnum árum, að auka endurkaup á
iðnaðarvixlum. í sölum hans hefur þvi miður
ráðið allt of mikið sú trú, sem núverandi iðn-
aðarmálaráðherra hefur lýst manna bezt, að
hér ætti fyrst og fremst að stuðla að stóriðju út-
lendinga, en iðnaður landsmanna sjálfra væri
ekki sérlega mikils virði. Þessi trú virðist eiga
þar sterk itök enn og mega sin meira en góður
ásetningur Alþingis og rikisstjórnar.
En eitt verða menn að gera sér ljóst, ef þeir
ætla að stuðla að raunhæfri iðnþróun. Hversu
falleg sem áætlun um hana er á pappirnum, þá
verður hún litið meira en nýju fötin keisarans,
nema jafnhliða verði gerðar margháttaðar
ráðstafanir, sem tryggja það, að hún verði
framkvæmanleg. 1 þeim efnum er það ekki sizt
mikilvægt að bæta úr rekstrarlánaskorti
iðnaðarins. — þj>.

I FRLENT YFIRLIT
Vinnur Cyril Smith auka-
kosninguna í Rochdale?
Það gæti orðið mikill ósigur fyrir Verkamannaflokkinn
Cyril Smith
NÆSTKOMANDI fimmtu-
dag fer fram aukakosning á
þingmanni i Rochdale, fæð-
ingarborg ensku samvinnu-
hreyfingarinnar. Þar er nú
háð ein harðasta kosningabar-
átta, sem sögur fara af i Bret-
landi. Næstum allir helztu
leiðtogar Verkamannaflokks-
ins eru búnir að koma þangað
og mæta á fundum með fram-
bjóðanda Verkamannaflokks-
ins. t siðustu viku mættu t.d. á
fundum þar James Gallaghan,
Barbara Castle og Michael
Foot. Þá eru allir þingmenn
Frjálslynda flokksins, sex
talsins, búnir að koma þangað
og leggja frambjóðenda
flokksins lið. Frambjóðandi
thaldsflokksins hefur einnig
fengið sér nokkra ráðherra til
liðveizlu. Ástæðan til þess, að
svona hart er barizt i Roch-
dale, er sú, að nokkrar likur
þykja til þess, að Frjálslyndi
flokkurinn geti unnið þingsæt-
ið af Verkamannaflokknum.
Fyrir Frjálslynda flokkinn
gæti það orðið þýðingarmikill
sigur og styrkt verulega að-
stöðu hans i allmörgum auka-
kosningum,,sem eru framund-
an.
Þá dregur það sérstaka at-
hygli að aukakosningunni i
Rochdale, að stórblaðið, The
Times, birti nýlega niðurstöðu
skoðanakönnunar, sem sýndi,
að mikill hluti af kjósendum
Verkamannaflokksins væri
fús til samvinnu við Frjáls-
lynda flokkinn i nýjum flokki,
og raunar gilti það einnig um
marga kjósendur íhalds-
flokksins. Úrslitin i Rochdale
gætu orðið nokkur visbending
um, hve mikið væri að marka
niðurstöður umræddrar
skoðanakönnunar.
t AÐALKOSNINGUNUM
sumarið 1970 urðu úrslitin i
Rochdale þau, að Jack Mc-
Cann, frambjóðandi Verka-
mannaflokksins, fékk 19.247
atkvæði, Cyril Smith, fram-
bjóðandi Frjálslynda flokks-
ins, fékk 14.076 atkvæði og M.
Andrews, frambjóðandi
íhaldsflokksins, fékk 12.978 at-
kvæði. Aukakosningin fer
fram vegna þess, að McCann
lézt fyrir skömmu. Af þeim,
sem voru i framboði i aðal-
kosningunum 1970, verður nú
aðeins Cyril Smith, frambjóð-
andi Frjálslynda flokksins,
aftur i kjöri. Verkamanna-
flokkurinn býður fram einn af
starfsmönnum sambands
námuverkamanna, T. Cun-
liffe, 44 ára gamlan þjóð-
félagsfræðing, menntaðan i
Oxford og i Vestur-Þýzka-
landi. Ihaldsflokkurinn býður
fram efnilegan viðskiptahöld,
D.A. Trippier, 26 ára gamlan,
sem hefur látið borgarmál i
Rochdale allmikið til sin taka.
CYRIL SMITH, frambjóð-
andi Frjálslynda flokksins,
hefur að þvi leyti sérstöðu, að
hann er langþekktastur þess-
ara manna i Rochdale. Hann
er 46 ára og hóf stjórnmálafer-
il sinn i Frjálslynda flokknum,
en gekk siðan i Verkamanna-
flokkinn og komst þar til mik-
illa metorða. Hann varð kos-
inn borgarstjóri i Rochdale
1966 og þótti reynast vel i þvi
starfi. Ari siðar kom hins veg-
ar til árekstrar milli hans og
Verkamannaflokksins og lauk
þvi máli þannig, að Smith
gekk úr flokknum. Árekstur
þessi hlauzt af þvi, að Smith
var ósammála stefnu flokks-
ins i húsaleigumálum. Smith
gekk nokkru siðar i Frjáls-
lynda flokkinn og var fram-
bjóðandi hans i Rochdale árið
1970, eins og áður segir.
Cyril Smith er eigandi litill-
ar verksmiðju, sem hann rek-
ur með miklum dugnaði og
sæmilegum hagnaði, að þvi
talið er. Hann lifir þó fá-
breyttu lifi og býr með móður
sinni, sem vinnur enn sem
þvottakona. Hann er sagður
mjög vinsæll, enda frjálsl. og
glaðvær i framgöngu. Hann
heíur átt sæti i borgarstjórn-
inni i Rochdale siðan 1952 og
sýnt þar mikinn áhuga á mál-
um borgarinnar og nýtur al-
mennrar viðurkenningar fyrir
það. Persónulegt fylgi hans er
talið ná langt út fyrir raðir
frjálslynda flokksins.
Ef Smith næði kosningu,
myndi verða tekið eftir honum
i brezka þinginu. Hann er um
190 cm á hæð og eftir þvi gild-
vaxinn, enda um 155 kg á
þyngd, eða réttara sagt —
hann var það, þegar kosninga-
baráttan hófst. Siðan hefur
hann létzt um 3 kg.
FYRIR Verkamannaflokk-
inn skiptir það miklu máli, að
hann haldi velli i kosningunni i
Rochdale, eða a.m.k. að at-
kvæðahlutfall hans versni
ekki. Hitt væri minni ósigur
fyrir hann, þótt Smith sigraði,
ef hægt væri að sýna fram á,
að sigurinn stafaði af þvi, að
ihaldsmenn hefðu kosið hann
til að fella frambjóðanda
Verkamannaflokksins. Fyrir
Smith er lika mikilvægt að
geta fært likur að þvi, að hann
hafi ekki siður fengið fylgi frá
Verkamannaflokknum en
ihaldsmönnum.
Fyrir Verkamannaflokkinn
yrði það mikill ósigur, ef at-
kvæðahlutfall hans minnkaði
verulega. Þá yrði óeiningunni
i flokknum kennt um. Hins
vegar yrði það talinn verul.
sigur fyrir hann og þó einkum
persónulega fyrir Wilson,~ef
flokkurinn héldi vel velli i
Rochdale.
ÞAÐ yrði verulegur ávinn-
ingur fyrir Frjálslynda flokk-
inn, ef hann ynni kosninguna i
Rochdale. Hins vegar er vafa-
samt, að sá sigur myndi end-
ast honum til langframa.
Venjan er sú, að þegar Frjáls-
lyndi flokkurinn vinnur á, að
annar hvor eða báðir aðal-
flokkanna nálgast stefnu hans
og reyna að vinna fylgi frá
honum á þann hátt. Nýlokið
þing Ihaldsflokksins var
greinilegt tákn um þetta. Að-
urnefnd skoðanakönnun i The
Times hafði tvimælalaust
veruleg áhrif á stefnumörkun
þingsins. Þar var i verulegum
atriðum vikið frá hinni ein-
strengingslegu ihaldsstefnu,
sem stjórn Heaths markaði
sér i upphafi, og mörkuð i
staðinn miklu hófsamari og
umbótasinnaðri stefna.
Ihaldsflokkurinn færði sig
þannig nær miðjunni, eins og
það er orðaö í brezkum blöö-
um. Ekki er ósennilegt, að
Verkamannaflokkurinn geri
það einnig, ef hann verður
fyrir áfalli i Rochdale. Annars
getur hann átt vaxandi
sundrungu og fylgistap yfir
höfði sér.
Þ.Þ.