Tíminn - 28.10.1972, Side 6

6
TÍMINN
Laugardagur 28. október 1972
Mjólkursamlag
K.Þ. 25 ára
I'ílli- og hjúkrunarheimilift (írund.
árið 1935 voru vistmenn á Grund
118 en eru nú 373 og hafa þvi þre-
faldast. Þar við bætist svo vist-
íólkið á Hveragerði en þar eru nú
151 vistmaður. Með þessu er þó
ekki nema hálf sagan sögð. Það
lif sem lifað er innan veggja
þessarar stofnunar er nokkuð
sem ekki verður gert skil i stuttri
íréttagrein en vonandi gefst
tækifæri til þess siðar að ein-
hverju leyti.
Gisli forstjóri drap á það á
fundinum með blaðamönnunum,
hve málefnum aldraðs fólks væri
litill gaumur gefinn af al-
menningi. Til dæmis má geta
þess.að stjórn elliheimilisins
áætlaði að koma sér upp
nýbyggingu fyrir afmælið þar
sem reka skyldi ýmis konar starf-
semi i þágu gamla fólksins. I þvi
skyni var efnt til fjársöfnunar.en
ekki söfnuðust nema 700 þúsund
og þar af gáfu vistmenn sjálfir
um helming. Þar gafu þeir sem
minnst áttu, sagði Gisli. ,,Mér
finnst stundum eins og gamla
fólkinu sé ofaukið i þjóðfélaginu
nema um kosningar. Þá komast
elliheimilin i þjóðbraut.
Gisli sagði að brýn þörf væri nú
á auknu húsnæði fyrir gamalt
fólk, einkum fyrir veikt aða
lasburða. Meðalaldur
þjóðarinnar hækkar og gömlu
fólki fjölgar hlutfallslega en nú
munu um 9% þjóðarinnar vera 65
ára og eldri.
Afmælisins verður minnst á
ýmsan hátt. A laugardaginn
verður afmælishátið fyrir vist-
fólkið. Á afmælisdaginn á sunnu-
dag verður hátiðarmessa i
kirkjusalnum á Grund, sem sr.
Lárus Halldórsson annast og
sama dag kl. 15-17 verður opið hús
fyrir vini og velunnara
heimilisins. Mánudagskvöldið
30. október verður svo að lokum
afmælishátið fvrir starfsfólkið.
Núverandi stjórn skipa: Gisli
Sigurbjörnsson formaður, Jón
Gunnlaugsson, f.v. stjórnar-
ráðsritari, ritari, Ölafur Jónsson
forstjóri. Ólafur Ólafsson kristni-
boði og Þórir Baldvinsson arki-
tekt meðstjórnendur. Varamaður
dr. Óttar P. Halldórsson verk-
fræðingur.
Krl — Reykjavik
Ilinn 10. október s.l. voru liðin
25 ár frá þvi M jólkursamlag K.Þ.
á Ilúsavik tók til starfa. i sam
bandi við afinæliö átti Timinn
stutt samtal við Harald Gisiason
mjólkurbússtjóra, er hann var
hér á ferð um helgina.
— A þessum aldarfjórðungi
hefur mjóikurmagnið sjöfaldazt,
sagði Haraldur. — Fyrsta heila
starfsárið, 1948, tók samlagið á
móti 1 milljón litrum af mjólk, en
siðasta ár á móti 7 milljónum. Á
sama tima hafa niðurstöðutölur á
rekstrarreikningi samlagsins
hækkað úr 1,8 millj. króna i 148
milljónir.
Fyrsta starfsárið greiddi sam-
lagið 1,50 kr fyrir litrann, en sú
tala var komin upp i 15,90 á
siðasta ári, sem er 20 aurum
hærra en grundvallarverð. Á
þessum tima er ekki hægt að
segja,að hlutföllin milli vinnslu-
kostnaðar og mjólkurverðs hafi
breytzt neitt.
Af innvegnu mjólkurmagni eru
12-15% unnin og seld sem neyzlu-
mjólk, en hin 85 prósentin eru
unnin nær eingöngu i osta, smjör
og skyr. Kasein er mjög litið
unnið lengur. Verulegur hluti
ostanna fer til útflutnings, og er
nú unnið að þvi að framleiða osta-
tegundir, sem gefa hærra verð i
útflutiiingi, svo og að leita nýrra
markaða fyrir þær. Nokkuð af
framleiðslunni er lika selt á
Reykjavikursvæðinu, einkum þó
á haustin.
Nú standa yfir miklar
byggingaframkvæmdir á vegum
samlagsins. Er þar um að ræða
nýja ostagerð, og fiyzt þá önnur
starfsemi i það húsnæði, sem hún
hefur haft. Víð þessa viðbót eykst
húsnæði samlagsins um ca. 50%.
Næst á verkefnaskránni verður
svo tankvæðing á samlags-
svæðinu og vart liða nema ein 3
ár, þar til hafizt verður handa við
þá framkvæmd. Þá kemur að
sjálfsögðu allur flutningur i
hendur samlagsins sjálfs og ættu
tveir bilar að geta annað öllu
svæðinu með góðri nýtingu
þeirra, en nú er mjólkin flutt með
7 bilum.
Þessar framkvæmdir, sem nú
standa yfir, má lita á sem
nokkurs konar undirbúnings-
framkvæmdir fyrir tank-
væðinguna, þvi að auk þess, sem
áður er talið, hafa nú verið reistir
nýir geymar, sem taka við 80.000
litrum af mjólk. Án þeirra væri
alls ekki hægt að leggja út i tank-
væðinguna.
Fyrir nokkrum árum tók sam-
lagið i notkun þvottavél til að þvo
i mjólkurbrúsana. Siðan hefur
flokkun mjólkurinnar batnað all-
mikið, en er þó ekki nógu góð
ennþá, reyndar verður hún það
ekki, fyrr en öll mjólkin fer I
fyrsta flokk. Flokkurin er verst
yfir sumarmánuðina, og sannar
það, að aðstöðu til kælingar er
sums staðar ábóta vant. Með
tankvæðingu verður mjólkin kæld
með rafmagni, svo að flokkunin
ætti að batna verulega með til-
komu hennar. 6g álit, að með þvi
að birta flokkunina hjá hverjum
framleiðanda á samlagssvæðinu
mætti bæta ástandið mjög, þvi að
það eru alltaf sömu mennirnir,
sem mjólkin er verst hjá. Eins
JGK-Reykjavik
Þann 29. október verða
liðin 50 ár frá vigslu Elli- og
hjúkrunarheimilisins Grundar i
Reykjavik. Af þvi tilefni boðaði
Gisli Sigurbjörnsson forstjóri til
blaðamannafuridar á mánu-
daginn og gerði stuttlega grein
l'yrir stofnuninni i nútið og fortið.
Tildrög aðstofnun Grundar var
i stuttu máli þau.að sumarið 1921
stofnaði féiagsskapur, sem
kallaðist Samverjinn til
skemmtunar fyrir gamalt fólk, en
íélagsskapurinn hafði þá um
nokkurra vetra skeið annast
matargjafir handa fátækum
börnum og gamalmennum.
Hélt félagið þessu skemmtana-
haldi áfram i allmörg ár og
sumarið 1922 varð afgangur 541
króna, sem lagt var til hliðar sem
stofnfé að elliheimili. Var siðan
efnt til almennra samskota lil
viðbótar þessu fé og safnaðist um
hálft niunda þúsund króna á
einum mánuði, Var keypt
húsnæði þar sem nú er barna-
heimilið Vesturborg. 27. október
fluttust sex vistmenn inn og tveim
dögum siðar var húsið vigt.
Starfsfólkið var þá þrjár stúlkur
íhlaupalæknar
á Siglufirði
JÞ-Siglufirði
Sigurður Sigurðsson
héraðslæknir á Siglufirði, sem
verið hefur þar starfandi i tiu til
tólf ár, er nú i árs leyfi frá
störfum og óttast margir að hann
muni ekki koma aftur hingað.
Læknanemar starfa á Siglufirði á
meðan, Lúðvík Guðmundsson var
i mánuð, Arni Ragnarsson starfar
núna en Lúðvik er væntanlegur
aftur fyrir jól. Eftir jólin kemur
svo læknir, Árni Jóhannesson og
mun hann væntanlega starfa
þann tima, sem eftir er af ársleyfi
Sigurðar.
Þrennir fjölskyldu-
tónleikar í vetur
A þessu starfsári mun Sinfóniu-
hljómsveitin halda þrenna fjöl-
skyldutónleika, sem svo eru
nefndir. Verða þeir sunnudagana
29. október, 11. febrúar og 25.
marz. Allir hefjast þessir tónleik-
ar klukkan þrjú.
Á undanförnum árum hefur
Sinfóniuhljómsveit lagt rækt við
tónleika, sem ætlaðir eru börn-
um. Þetta hefur gefizt vel, þvi að
þessir tónleikar hafa verið fjöl-
sóttir, og koma foreldrarnir á þá i
fylgd með börnum sinum. Það
eru einmitt þessir tónleikar, sem
kallaðir hafa verið fjölskyldutón-
leikar.
Aðgöngumiðar, sem gilda að
öllum tónleikunum i vetur, verða
til sölu i barnaskólum Reykjavik-
ur, Hafnarfjarðar og Garða-
hrepps, svo að hægt er um vik
fyrir þá, sem þessa vilja njóta.
A hinum fyrstu tónleikum nú á
sunnudaginn verður flutt tónlist
eftir Bach, Mozart, Grieg, Britt-
en, Pál tsólfsson og Kuhlau, og
hljómsveitarstjóri verður Sverre
Bruland frá Noregi.
Haraldur Gislason
ætti skilyrðislaust að verðlauna
þá, sem skara fram úr, hvað við-
kemur gæðum mjólkurinnar, og
aldrei fellur mjólk hjá niður i
annan flokk.
Gisli Sigurbjörnsson forstjóri.
heimilið Grund og það vigt i
september 1928. Siðan hafa um-
svifin enn stáraukizt. 1946 var
starfsmannaheimilið Minni-
Grund tekið i notkun og við það
varð unnt að stórfjölga vistfólki.
Elli- og hjúkrunarheimilið
Grund fimmtíu ára
Grund 1922. Þarna hófst starfseinin fyrir 50 árum.
fyrsta ráðskonan var frú Maria
Pétursdóttir.
Stofnendur elliheimilisins
voru: Sr. Sigurbjörn A Gislason
formaður, Haraldur Sigurðsson
verzlunarmaður féhirðir, Páll
Jónsson verzlunarmaður bókari,
Flosi Sigurðsson trésmiða-
meistari og Julius Arnason kaup-
maður.
Það kom fljótt i ljós að þörfin
var brýn og starfseminni var of
þröngur stakkur skorinn i hinu
upphaflega húsnæði. 1928 var þvi
hafist handa að reisa hús það sem
nú nefnist Elli- og hjúkrunar-
Þá var hafin starfsemi austur i
Hveragerði árið 1952.
Borgarstjórn Reykjavikur
hefur lengst af veitt heimilinu
nokkurn fjárstuðning, eða þar til
fyrir tveim árum að styrkurinn
var afþakkaður, sem og sá rikis-
styrkur, er veitturvar
Hér er ekki kostur að gera
fullnaðarskil þeirri fjölþættu
starfsemi.sem unnin hefur verið á
vegum þessarar stofnunar, en
nokkrar tölur skulu nefndar til
marks um vöxt hennar og við-
gang. Þegar núverandi forstjóri,
Gisli Sigurbjörnsson.hóf starf sitt
Mjólkursamlag K.Þ. á Húsavik