Tíminn - 02.11.1972, Qupperneq 9

Fimmtudagur 2. nóvember 1972
TÍMINN
9
cunum
bezt
ist um of?
lingur Sigurðarson.
livanneyri. Gamla skóiahúsiö til hægri, fjósiö til vinstri á myndinni.1
Þessir menn þurfa aö átta sig á
þvi hve mikil verðmæti fara for-
görðum hjá þeim, og þeim má
benda á að gott hey hefur inni að
halda flest þau efni sem venjuleg
skepna þarfnast. Sérstaklega
nytháum kúm, þarf að sjálfsögöu
alltaf að hygla með fóðurbæti.
Sennilega gera fáir sér grein
fyrir þvi, að um það bil fjórði eða
fimmti hluti af útlagðri vinnu
bóndans fer til heyöflunar. Þvi er
sérstök ástæða til að vanda þann
þátt sem bezt.
Fjölskyldubúið á
erfitt uppdráttar
i framtiðinni
Gisli Karlsson er búnaðarhag-
fræðingur að mennt og kennir þá
grein við skólann.
— Starf mitt er einkum fólgið i
áætlanagerð og skipulagningu,
segir hann, er okkur ber að garði.
— Það vantar skýra stefnumörk-
un i landbúnaði og rannsóknir á
hlutverki hans i þjóðarbúskapn-
um bæði eins og hann er i dag, og
hvernig hann á að vera i framtið-
inni.
Búreikningar og notkun þeirra
er töluverður þáttur i starfinu og
nota ég þá niðurstöður búreikn-
inga, sem bændur viðsvegar að
af landinu færa, i samvinnu við
Búreikningastofu landbúnaðar-
itis, við úrvinnslu gagna. Það eru
um 150 reikningar, sem árlega
berast og fjöldi þeirra fer heldur
vaxandi með ári hverju, þótt enn
sé langt i land með að nógu marg-
ir noti þessa aðferð til að fá yfirlit
yfir bú sitt. Þá fyrst er hægt aö fá
yfirlit yfir stöðu landbúnaðarins,
þegar allir eða a.m.k. allflestir
hafa tekið þetta upp.
Bændur ættu að athuga, hvað
hagkvæmast er að framleiða á
hverri einstakri jörð, og fara þá
eftir þvi. Nú eru jarðir misvel
fallnar til fjár eða kúabúskapar,
en allar stórsveiflur i búskapar-
aðferðum eru óæskilegar.
Nú eru reiknuð 20 ærgildi i kú
gildinu, en það er ekki svo ýkja
langt siðan þau voru talin sex.
Slikar hafa breytingarnar orðið.
Fóðrun verður að kanna sérstak-
lega og þá að hvaða marki bætt
fóðrun kemur fram i auknum af-
urðum. Eins þarf að athuga málin
út frá vetrarbeit og upp á hvað
sumarhagarnir hafa að bjóða.
Visitölubúið er nú um 400 ær-
gildi, en meðal bústærðin á þeim
reikningum, sem Búreikninga-
Gisli Karlsson
Nýja skólahúsið i byggingu. Heimavistarherbergi hafa verið tekin i notkun fyrir nokkru. og cr nú unnið að byggingu fieiri, ásamt mötuneyti
og skólastofum. Vonir standa til, að hægt sé að taka þann hluta hússins, sem nú er i byggingu, i notkun næsta haust.
senda yfirleitt eitt eintak af
hverju nýju tæki til prófunar. Það
er ekki kvöð á þeim en flest gera
þetta, enda leggja bændur tölu-
verða áherzlu á, að prófunar-
skýrsla liggi fyrir um tæki, sem
þeir hyggjast kaupa. Jákvæöur
dómur i prófunarskýrslu hefur
þvi að sjálfsögðu verulegt auglýs-
ingargildi.
Annars eru skýrslur um niður-
stöður prófananna gefnar út og
sendar búnaðarblaðinu Frey. Þar
geta menn þvi lesið sér til um,
hvaða dóm tækin hafa hlotið. Ar-
lega prófum við milli 10 og 20
tæki, og að tilraunum loknum er
þeim skilað aftur til umboðanna.
Þau tæki, sem mestri byltingu
hafa valdið á siðustu árum eru
vafalaust heyþyrlur, hjólmúga-
vélar og sláttuþyrlur. Þessi sér-
smiðuðu tæki bera af þeim, sem
fyrir voru, bæði af þvi, er tekur til
afkasta og velvirkni. Það er eig-
inlega mjög erfitt að gera sér i
hugarlund, hvaða vélar eru lik-
legar á markað á næstunni, en
uppfinningamönnum leggst alltaf
eitthvað til og lengi er hægt að
endurbæta þau verkfæri, sem fyr-
ir eru á markaðnum.
Auk tækjaprófananna stundum
við heyverkunartilraunir og þá
gjarnan með tiíliti til þess, hvaða
nýtingu tæknin gefur. Gerðar
hafa verið tilraunir með mismun-
andi snúningsaðferðir, súgþurrk-
un heys, votheysverkun o.fl., en
eins og fram kemur hér að fram-
an hefur Bjarni Guðmundsson
þennan þátt starfseminnar nú
aðallega með höndum.
Fæðan melt i
tilraunaglösum
Á rannsóknarstofunni hittum
við fyrir Jón Snæbjörnsson. Hann
annast bæði sjálfstæðar fóður-
efnarannsóknir og hefur eftirlit
með verklegum æfingum nem-
enda.
— Aðstaðan er auðvitað langt
frá þvi að vera nógu góð hér, seg-
ir hann, auk þess sem nemendur
eru svo margir, að þeir þrengja
verulega að starfseminni. En hér
er peningaskortur eins og viðar.
Þó hafa rannsóknarstofurnar á
Akureyri og i Keldnaholti mun
betri aðstöðu og geta rannsakað
fleiri atriði. Við höfum t.d. ekki
aðstöðu til að fást við jarðvegs-
sýni að neinu marki, — helzt þá að
við mælum sýrustig hans. Það
eru þvi einkum tilraunir með
mismunandi áburð og grastofna,
sem við gerum, ásamt fóðurefna-
rannsóknum. 1 fóðurefnarann-
sóknunum er það aðallega
steinefnainnihald og protein eða
eggjahvituinnihald sem rannsak-
að er af Bútæknideild. Við höfum
hér ágætan heimasmiöaöan bor
Ólafur Guðmundsson
Jón Snæbjörnsson
til að taka heysýni úr hlöðum allt
niður á þriggja metra dýpi.
Meðalaldur starfs-
inanna er 33 ár
Allir Hvanneyringar kannast
við ,,ráðsa”, þ.e. Guömund Jó-
hannesson, sem lengi var ráðs-
maður á staðnum, og honum
samgróinn. Nú hefur Guömundur
látið af starfi sinu, en nýr ráðs-
maður tekið við. Sá heitir Sigurð-
ur Karl Bjarnason, Snæfellingur
að ætt og uppruna.
— Nei, það verður aldrei nema
einn ráðsi, segir hann og brosir,
er við spyrjum hvort hann eigi
von á þvi, aö nemendur kalli hann
þvi nafni. — Ég tók við starfinu
um miðjan október, og get þvi
ekki gefið ykkur neinar öruggar
tölur um búið. Enn er slátrun
heldur ekki lokið. Þó verður á
fjórða hundrað fjár á fóðrun, en
um nautgripafjöldann get ég ekki
sagt enn, þvi að auk mjólkurkúa
erum við með töluvert af Gallo-
way-blendingum, sem flestum er
lógað á öðru ári.
— Það er min skoðun að búið
eigi fyrst og fremst að reka sem
tilraunabú og stunda þar af-
kvæmarannsóknir o.fl. Búið er
rikisbú, rekið i tengslum við skól-
ann og ráðsmaöur þvi undir
skólastjóra settur.
Nú er þvi alveg hætt að iáta
nemendur vinna að búinu, en þeir
fá aö hafa hér hesta, sem þeir
geta sjálfir sinnt. Auk þess á svo
búið sjálft nokkur brúkunarhross,
sem notuð eru i smölunum og
þess háttar snúningum.
Sigurður Karl er ungur maður,
útskrifaður frá framhaldsdeild-
inni á Hvanneyri árið 1970. Hann
fellur þvi vel inn i þann hóp ungra
manna, sem staöinn situr, en
nemendur hafa reiknað meðal-
aldur hans 33 ár.
Siguröur Karl Bjarnason
ÁHvanneyri mætast gamii og nýi timinn, Hér er Þúfnabani, ein elzta
jarðvinnsluvélin, sem farið var meö um islenzkan svörð. Nú hafa önnur
nýtizkulegri og stórvirkari tæki leyst hann af hólmi, ,,en orðstir / deyr
aldregi / hveims sér góðan getur”.
stofa landbúnaðarins fær i hendur
er 427,9.
Um aukna samvinnu i landbún-
aði og hagkvæmni hennar sagði
Gisli, að i framtiðinni yrði erfitt
að reka fjölskyldubúið, eins og
þau væru flest núna. Einhvers
konar sameign og samvinna hlyti
að verða framtíðar úrlausnin.
Hins vegar gæti hið óstöðuga is-
lenzka veðurfar spillt fyrir i þeim
efnum. Það hefði t.d. komið i ljós i
vondu sumri eins og sl. sumar var
suðvestanlands, að hverjum
bónda hefði ekki veitt af að eiga
allar vélar einsamall, til að geta
haft þeirra full not þann stutta
tima, sem þurrkar stóðu.
Prófa 10—20 tæki
á hverju ári
Tilraunastjóri bútæknideildar
heitir Ólafur Guðmundsson, son-
ur fyrrverandi skólastjóri. Hann
er e.t.v. mestur heimamaður á
staðnum, og jafnframt sá er
lengstan starfsaldur hefur að
baki og er þó enn ungur maður.
Ólafur hefur starfað á Hvanneyri
siðan 1954, fyrst hjá Verkfæra-
nefnd rikisins, en siðar hjá Bú-
tæknideild Rannsóknastofnunar
landbúnaðarins, þegar hún tók
við hlutverki Verkfæranefndar.
— Starf mitt er einkum fólgið i
prófunum á nýjum tækjum, segir
Ólafur. Innflutningsfyrirtækin