Tíminn - 03.11.1972, Blaðsíða 10

10
TÍMINN
Föstudagur 3. nóvember 1972
t>aö er friðsælt í kjarrinu, og yndisleg birkianganin á vorin.
Húsfellinga

llúsafell — umhverfiö þar er búiö aö heilla margan listmálarann
Kinn er sá bóndi á landinu, sem
cingöngu byggir afkomu sina á
þvi að hýsa gesti og vcita þeim
alls kyns fyrirgrciðslu. Það er
Kristleifur Þorsteinsson á Húsa-
felli, sem fyrir sjö eöa átta árum
hóf aö reisa snotur og haglega
gcrö smáhýsi í grennd viö bæ
sinn, i þvi skyni aö leigja þau
sumarleyfisfólki og fcrðamönn-
um til iveru.
— Þetta hófst á þeim árum, er
hér var þribýli, sagði Kristleifur.
Viö sáum, að féð var of margt —
skógurinn þoldi ekki áganginn og
annar gróður var i hættu. Þetta
var okkur Húsafellsmönnum við-
kvæmt mál. A Húsafelli voru
fyrrum afarmiklir skógar, og i
Bæjarfellinu var á sinni tið ein-
hver bezti raftskógur á öllu land-
inúsunnan og vestan verðu. Þang
að sendu Skálhyltingar lestir til
þess að sækja klyfjar af viði i ár-
efti, og lengi fram eftir komu
menn viös vegar að til þess að
gera til kola. En smám saman
hafði gengið á skóginn, þvi að
náttúran hafði ei við að endur
nýja það, sem burt var numið,
bæði með beit og á annan hátt.
— Ég varð fyrstur til þess að
létta á landinu, þegar við sáum,
að þaö var ofsetið, sagði Kristleif-
ur enn fremur. Ég hætti fjárbú-
skap og lagði út á þessa nýju
braut. Nú eigum viö sina hálf-
lenduna hvor, ég og Guðmundur
Pálsson, mágur minn, og við höf-
um báöir fullan hug á að friða og
græða Húsafellsland, svo að það
veröi með timanum þvi skrúði
skrýtt, sem það hefur bezt verið.
Hálflendu mina, svæðið frá
Bæjargili út i Heyðarfellsskóg,
girti ég, þegar sauðféð var úr sög-
unni, og ég setti mér það mark, að
klæða mitt fjall skógi. Við það hef
ég minn hátt. Siðustu þrjú árin
hef ég safnað birki fræi, sem ég
sái svo, allt að tuttugu pundum á
ári, og það eru býsna mörg fræ-
korn i hverju pundi, svo að það
eru margar plöntur sem koma
upp og skjóta rótum, ef allt er
með felldu, þótt margt frækornið
fari auðvitað forgörðum. Náttúr-
an er i sjálfu sér eyðslusöm, þeg-
ar jafnmikilsverður þáttur og
viðhald lifsins er annars vegar,
og svo hefur mér ekki tekizt að
friða landið fyrir sauðfé svo að til
fullnustu sé. Vanhöldin i litlu
birkiplöntunum minum hafa satt
að segja orðið mikil núna fyrstu
árin. En ég vona, að það standi til
bóta.
Hér er aldagamall siður, að bú-
peningur leiki lausum hala um
allar jarðir, en sá skilningur
glæðist vonandi smám saman, að
sumir kunna að vilja og eiga rétt
á að nýta lönd sin á annan hátt en
beita þau. Þá opnast augu sauð-
fjáreigenda, til dæmis, fyrir þvi,
að þeir verða að haga svo til að
fénaður þeirra valdi ekki usla á
landi annarra manna, sem sett
hafa sér annað markmið en fram-
leiða kjöt og ull. Breyttum timum
hlóta að fylgja nýir siðir og ný
Elzta húsið á Húsafelli — neðst er heita keriö viölaugina.
sjónarmið, og á þvi átta menn sig
sjálfsagt smám saman þó að það
taki sinn tima að breyta
ævafornri venju i hugsun og
háttum.
— Hvernig vegnar svo þér við
þá starfsgrein, sem þú snerir þér
að i stað sauðfjárbúskaparins?
— Ég get ekki annað sagt en
mér hafi gefizt hún vel. Ég hef si
fellt verið að fjölga húsunum og
búa betur i haginn fyrir gesti
mina. Á næsta ári verð ég búinn
að ná þvi takmarki, sem ég stefni
að i bili, að ég vona. Þá verða
komin hér tuttugu og fimm iveru-
hús af tveim gerðum, fimmtán
stærri og tiu minni, risinn veit-
ingaskáli, sem þjónar hverfinu,
Snyrtingu lokið, i kringum sund-
laug og komið hús, sem ætlað er
til heilsuræktar i sambandi við
gufubaðið.
— Og þig skortir ekki gesti?
— Það er gifurleg aðsókn á
sumrin og eins um páska og
hvitasunnu. Bráðum rekur
kannski að þvi, að einhverjir fari
að halda jólin hjá okkur. En þó að
flestir flykkist að á sumrin, þá er
Smóhýsunum hefur fjölgaö ár frá ári, og aö vori veröa þau oröin tuttugu og fimm.
ekki siður yndislegt á Húsafelli á
vorin, þegar vel viðrar og jörð er
að lifna, og eins fyndist mér til-
valið fyrir fjölskyldur að dveljast
hjá okkur um helgar i góðri tið á
veturna — það væri, held ég, góð
hvild, bæði fyrir fullorðna fólkið
að losna úr daglegu stappi og
krakkana, sem kúldrast vetrar-
langt i skóla. Samt vil ég ekki
eggja fólk á að koma upp eftir i
svartasta skammdeginu — tæp-
ast fyrr en komið er nokkuð fram
i febrúar, nema þá i alveg ein-
sýnni tið.
— Er ekki algengt, að menn
stundi viðlika atvinnu og þú ann-
ars staðar á Norðurlöndum?
— Jú, alsiða, og ég vil hiklaust
kalla þetta búskap, rétt eins og
hvað annað. Það er svo sannar-
lega búskapur á Húsafelli, þótt
búfénaður sé þar ekki, og afkom-
an hvili á öðrum stoðum en sauð-
fjárrækt.
Við hjónin brugðum okkur til
Noregs til þess að sjá, hvernig
þessu er hagað þar, og ég held, að
það megi kalla þetta miðlungs
búskap hjá okkur á norskan
mælikvarða. En við höfum heita
vatnið úr Selgili fram yfir norsku
bændurna. Kannski má lika telja
það, að við útvegum fólki hesta á
næstu bæjum, ef þess er óskað.
Nú eru islenzk búnaðarsamtök
lika farin að viðurkenna þessa
búgrein, og á siðasta búnaðar-
þingi var meira að segja skipuð
milliþinganefnd til þess að kanna,
hvaða möguleikar hér kunna að
leynast fyrir bændastéttina.
Þar sem svo hagar til sem á
Húsafelli, er einmitt mjög vel til
fallið að tengja slikan búskap
landgræðslu og skógrækt, enda
verður staðurinn gestum þeim
mun hugljúfari sem þar er
gróðursælla.
Svo mælti Kristleifur á Húsa-
felli. Þeir, sem dvalizt hafa þar
efra,kunna það að segja, aö^þeim
finnst vistin góð, enda talar að-
sóknin sinu máli um það. Þótt
þetta ár hafi ekki enn runnið skeið
sitt á enda, er Kristleifur þegar
farinn að raða i húsin næsta sum
ar, og það er vissara fyrri þá sem
pantað hafa hjá honum dvöl, að
staðfesta pantanir sinar, áöur en
allt of langt er liðið á vetur. Satt
að segja er allt að fyllast hjá hon-
um um miðbik sumarsins næsta.
J.H.