Tíminn - 14.11.1972, Blaðsíða 3

Þriðjudagur 14. nóvember 1972
TÍMINN
3
Álit kunnáttumanna um loftsiglinguna:
Erfið og áhættusöm ferð
Timinn leitaði umsagnar
nokkurra þekktra manna varð-
andi fyrirætlanir piltanna úr
menntaskólanum i Hamrahlið,
sem eins og skýrt hefur verið frá,
hyggjast fara á loft einhvern
næstu daga i loftbelg, sem þeir
hafa sjálfir búið til.
Arnór Hjálmarsson flugum-
ferðarstjóri:
betta er eins og gengur og
gerist um unga og athafnasama
unglinga, sem þurfa að fá útrás.
betta eru framtaksamir náungar,
sem láta sér ekki nægja að tala
um hlutina. beir fá mikla þekk-
ingu á mörgum sviðum af þvi að
grúska við þetta og sú þekking
kemur þeim áreiðanlega að
góðum notum siðar meir.
bað sem ég sé neikvæðast við
þetta hjá þeim, er fyrst og fremst
karfan sem þeir ætla að nota. bað
getur verið hættulegt að nota
málm i hana, eins og þeirætlaað
gera, þvi þeir ráða ekki ferð sinni
við lendingu. Einnig finnst mér
sú hæð sem þeir ætla i svolitð
vafasöm. Ég fylgdist með eld-
flaugaræfintýri þeirraog leist vel
á það, og ég vona svo sannarlega
að þeim takist að ljúka við þetta,
þvi ég kann vel að meta svona
framtakssemi hjá ungum
mönnum.
liúnn Snædal, flugumferðar-
stjóri á Akureyrarflugvelli:
Ég held, að ég geri mér fylli-
lega grein fyrir, hversu erfið og
áhættusöm þessi ferð er, sérstak-
lega á þessum tima árs. Ferða-
lag á stjórnlausum loftbelg yfir
endilangt tsland, um hávetur og i
svartasta skammdeginu. En hún
ber vissulega fagurt vitni
frumleika, hugviti og áræði
þeirra, sem að henni standa. En
ég óska þessum ungu drengjum
til hamingju með fyrirtækið og
skora á þá að gefast ekki upp.
Skal ég verða fyrstur manna til
að gefa þeim kaffi, ef þá ber ofan
i Eyjafjörðin, þvi vist er um það,
að ferðasagan verður einstæð.
Markús Einarsson, veður-
fræðingur:
—Já, þessi loftferð — þvi ekki
það? betta á að vera hægt, ef þeir
kunna bara að haga seglum eftir
vindi og leggja ekki af stað nema
við hagstæð skilyrði. Með þvi á ég
við hagstæða háloftavinda og
veðurlag, þegar ekki er hætta á
isingu og ókyrrð i loftinu.
Páll Hannesson, verkfræð-
ingur:
—Mér finnst þetta vera mjög
skemmtileg og athyglisverð til-
raun af þeirra hálfu, sem sýnir,
að þarna eru menn með mikið
hugmyndaflug. betta er að visu
all glæfraleg hugmynd, en það
verða þeir að eiga við sjálfa sig.
En hins vegar tel ég mig ekki
vera i stöðu til að banna þeim að ■
framkvæma sina fyrirætlun né
leyfa þeim það. Raunar finnst
mér fyrirhyggjan og undirbún-
ingurinn harla litill, þar sem loft-
belgsferðir hafa löngum krafizt
reyndra manna, en ekki stráka
innan við tvitugt. En það vil ég þó
taka fram, að ég he£ ekkert vit á
loftbelgjum. bá vil eg segja það,
að þeir eru engir fjármálamenn,
ef þeir reyna ekki að nýta sina að-
stöðu, t.d. með þvi að fá ferðina
viðurkennda sem póstflug, og
selja siðan umslög, sem fara
með fyrsta loftbelgspósti á
tslandi. —
Páll Hannesson.
Fræðirit um Fóstbræðrasögu
Út er komin hjá Stofnun Árna
Magnússonar á islandi bókin UM
FÓSTBRÆÐRASÖGU eftir for-
stöðumann stofnunarinnar, Jónas
Kristjánsson. Er þetta fyrsta bók,
sem stofnunin gefur út, eftir að
hún tók við hlutverki Handrita-
stofnunar islands fyrr á þessu
Ýsuafli að
glæðast hjá
Akranesbátum
GB—Akranesi.
Sex Akranesbátar eru nú á linu-
veiðum.og hafa þeir fengið fjórar
til sex lestir i róðri, smáþorsk og
sæmiiega væna ýsu. Virðist ýsu-
afli vera að glæðast til nokkurra
muna, og er það þakkað friðunar-
aðgerðunum i Faxaflóa.
Tveir bátar eru með vörpu og
hafa afiað frekar litið, og fimm
sildarbátum i Norðursjó hefur
gengið ágætlega, nema siðast
liðna viku, er þar voru slæmar
gæftir.
Togarinn Vikingur er úti, og
mun ekki fullráðið, hvort hann
kenur hingað með afla sinn eða
siglir með hann til Þýzkalands.
Búinn að selja
síld fyrir 16 millj.
kr. síðan í haust
ÞÓ—Reykjavik.
islenzku síldveiðiskipin, sem
veiðar stunda i Norðursjó og
selja afla sinn i Danmörku,fengu
hærra meðalverð fyrir sildina i
siðustu viku en áður á þessari
sildarvertið. Að þessu sinni var
meðalverðið 21.34, sem er um
einni krónu hærra, en áður hefur
fengizt i haust.
1 siðustu viku seldu 29 skip
sildarafla i Danmörku, samtals
1.287 lestir fyrir 27.4 milljónir.
Sem fyrr, bar eitt skipanna af,
en það er Loftur Baldvinsson EA.
Loftur seldi i vikunni 100 lestir
fyrir 2.1 milljón, og er Loftur
Baldvinsson þá búinn að selja
fyrir meira en 16 milljónir i haust.
Hæsta meðalverðið fékk Fifill
GK. 23.77 krónur fyrir kilóið.
Jónas Kristjánsson.
ári, en sú breyting var gerð til að
fullnægja sáttmála Dana og is-
lendinga um heimflutning hand-
ritanna.
Bók Jónasar Kristjánssonar
skiptist i eftirfarandi fjóra meg-
inkafla: 1. Handrit. 2. Visur. 3.
Rittengsl. 4. Aldur — höfundur —
heimkynni. 1 formála skýrir
höfundur frá þvi,aö hann hafi val-
ið sér þetta rannsóknarefni fyrir
allmörgum árum, eftir að hann
hafði lokiö útgáfu Eyfirðinga
sagna i ritsafninu íslenzk fornrit.
Um viðfangsefnið kemst hann
meðal annars svo að orði:
,,1 fyrsta lagi hugðist ég rann-
saka handritin og leita að frum-
texta sögunnar, en ný könnun
handrita var nauðsynleg eftir að
Sigurður Nordal og Sven B. F.
Jansson höfðu sýnt fram á það.að
sagan væri stytt i Hauksbók.sem
áður hafði verið talin bezt og upp-
runalegust allra handrita. Vonaði
ég,að handritarannsóknin mundi
leiða i ljós, svo að ekki yrði um
villzt, hvort hinar svonefndu
„klausur” væru upprunalegar i
sögunni ellegar siöari viðaukar.
En klausunum var ekki unnt að
gera skil án þess að gefa sérstak-
an gaum að aldri þeirra — og
aldri sögunnar sjálfrar, þvi að
ýmsir fræðimenn höfðu talið þær
yngri en meginsöguna: og aldur-
inn varð helzt fundinn með þvi að
kanna skyldleika sögunnar við
önnur fornrit og marka stöðu
hennar i bókmenntunum. Jafn-
framt var nauðsynlegt aö athuga
visurnar. Væru þær eldri en sag-
an, töldust þær meðal annarra
heimilda hennar. Sumar visurnar
voru einnig varðveittar i öðrum
sögum og bundust þannig rann-
sókninni á rittengslum lausa
málsins. Skyldleiki Þormóðar-
visna við annan fornan kveðskap
gat brugðið birtu yíir aldur og
uppruna sögunnar. — Þannig
voru helztu rannsóknarþættir
þessa rits órjúfanlega saman
tengdir.”
bess má geta að lokum»að
Heimspekideild Háskóla íslands
hefur tekið bók Jónasar gilda til
varnar viö doktorspróf.
AAyndlistarsýning í Bifröst
Athyglisverð nýbreytni er nú
hafin hjá Listasafni Borgarness.
Er hún i þvi fólgin, að senda verk
safnsins til sýninga á ýmsum
stöðum i héraðinu.
Fyrsti liður þessarar nýjungar
stóð yfir i Samvinnuskólanum
Bifröst, dagana 24. október til 6.
nóvember, með sýningu á verk-
um Sverris Haraldssonar og Þor-
valdar Skúlasonar. Sýndar voru 8
myndir eftir Sverri, frá öllum
timabilum listaferils hans, en 7
eftir Þorvald, aðallega frá mið-
timabili hans.
Uppistaðan i Listasafni
Borgarness eru lOOlistaverk, sem
Hallsteinn Sveinsson, bróðir
Asmundar myndhöggvara gaf
safninu. Siðan hefur safninu bætzt
16 verk, sem það hefur ýmist
keypt eða þegið að gjöf,og á nú
verk eftir um 40 listamenn þjóð-
arinnar, sem fram hafa komið og
átt sin blómaskeið á árunum frá
1940 eða þar um bil og fram á
þennan dag.
Tilgangurinn með nýbreytni
safnsins er, að listin nái til sem
flestra, og verða þessi verk og
önnur sýnd á ýmsum stöðum i
héraðinu, meðal annars i öllum
skólum i Borgarfirði, sem þess
óska og aðstöðu hafa, til þess að
taka á móti slikum sýningum.
Listasafn Borgarness er
stærsta listasafn, sem til er utan
Reykjavikur. Það er til húsa i
Safnahúsinu i Borgarnesi, en þar
eru einnig byggöasafn, bókasafn
og héraösskjalasafniö ,og er nú
verið að koma þar upp náttúru-
gripasafni. Aðaldriffjöðurin i
starfi Safnahússins og eini starfs-
maður þess er Bjarni Bachmann,
kennari.
Tvær myndir eftir Þorvald Skúlason úr Listasafni Borgarness, sem
sýndar voru í Bifröst.
Orka og umhverfi
á Alþingi
Athyglisverðar umræður
urðu I sameinuðu Alþingi i sl.
viku um nýtingu islenzkra
orkulinda og umhverfisvernd i
þvi sambandi.
Umræður þessar snerust um
þingsályktunartillögu, sem
Steingrimur Hermannsson
flytur um gerð áætlunar um
nýtingu islenzkra orkulinda til
raforkuframleiðslu, en tiilögu
þe ssa flytur hann ásamt
Stefáni Jónssyni og Bjarna
Guðnasyni. Kveður tillagan á
um endurskoðun þeirra hug-
mynda, sem fram hafa verið
settar um nýtanlegt vatnsafl,
þar sem dregin verði fram
scrhver þau áhrif, sem nýting
vatnsafls getur haft á um-
hverfið, en jafnframt lagðir
fram valkostir um aðrar
leiðir til orkuöflunar og vist-
fræðileg áhrif þeirra, þar á
mcðal áhrif á búsetu i landinu.
Siðan beri að velja þann val-
kost. sem minnst skaðleg áhrif
hefur á umhverfi og búsetu.
Ekki verði gengið fram hjá
athugunum á möguleikum á
nýtingu jarðvarma til raf-
orkuframleiðslu.
Steingrimur minnti á i
framsöguræðu sinni, að gerð
hefði verið áætlun á árinu 1969
um rannsóknir á nýtingu
vatnsafls og þar gert ráð fyrir
forrannsóknum á um 77% ork-
unnar, sem óbeizluð er. t
áætluniniii var sagt, að spurn-
ingin um það, hvort þessar
rannsóknir yrðu unnar á
næstu öárum.væri spurningin
um, livort við ætluðum okkur
að beizla þetta afl fyrir 1990.
Áætlunin frá 1969
i þessum rannsóknar-
áætlunum er yfirleitt ekkert
minnzt á vistfræðilegar rann-
sóknir. Það væri rótin að
þcirri þingsályktunartillögu,
scm hann flytti, en nauðsyn-
lcgt væri, að vistfræðilegar
rannsóknir yrðu eitt af grund
vallaratriðunum við frum-
undirbúning virkjana,og þess
vegna yrði að taka þessi mál
fyrir á nýjum og breiöari
grundvelli en gert heföi verið.
i þessum umræðum upplýsti
Eysteinn Jónsson, formaður
Náttúruverndarráðs, að ráöið
hefði þegar gert ráðstafanir til
að framkvæma 29. gr. laga um
Náttúruverndarráð, þar sem
scgir, að virkjanir og önnur
slik mannvirki skuli hönnuö i
samráði viö ráðið. Hefur
Náttúruverndarráð þegar
snúið sér til Orkustofnunar,
Vegagerðarinnar og fl. aðila
og þeir tekið vel að eiga
samráð við Náttúruverndar
ráð. Hefði Náttúruverndarráð
beint þeim tilmælum til
iönaðarráöuneytisins, að sett
yrði á stofn samstarfsnefnd
Orkustofnunar og ráðsins til
að tryggja, að frá upphafi
verði tekið tillit til umhverfis-
sjónarmiða við undirbúning
mannvirkjageröar, og i undir-
búningi eru tillögur um hlið-
stætt samstarf við vega-
gerðina.
Magnús Kjartansson,
iönaðarráðherra, sagði, að
Orkustofnun heföi varið
miklum fjármunum og vinnu
við vistfræöilegar rannsóknir i
sambandi við þær virkjunar-
rannsóknir, sem stofnunin
hefði með höndum. Á þessu ári
ver stofnunin 6 milljónum til
slikra rannsókna,og áætlað er
að verja 3.6 milljónum til
þeirra á árinu 1973,þar af 2.6
miiljónum til rannsókna i
Þjórsárverum. t tillögum
Orkustofnunar um fjár-
veitingar á næsta ári væri
fjallað um nauðsyn vistfræði-
legra rannsókna vegna
hugsanlegra virkjana i
Jökulsá á Fjöllum, Þjórsá, á
Framhald á bls. 19