Tíminn - 16.11.1972, Blaðsíða 6

6
TÍMINN
Fimmtudagur lfi. nóvember 1972
ALÞINGI
Umsjón:
Elias Snæland Jónsson
Forsætisráðherra um framlagið úr Verðjöfnunarsjóði:
VANDAMÁLIN EKKI ÁFRAM
LEYST MEÐ ÞESSUM HÆTTI
Eins og ég hef áður skýrt frá, þá er það min
skoðun, að vandamál sjávarútvegsins verði ekki
framvegis leyst með þeim hætti að taka fé úr Verð-
jöfnunarsjóðnum, — sagði Ólafur Jóhannesson, for-
sætisráðherra, i umræðum á alþingi i gær.
Forsætisráðherra lýsti þessari
skoðun sinni i umræðum um
stjórnarfrumvarp, sem flutt er
um Verðjöfnunarsjóð fisk-
iðnaðarins og sem felur i sér
heimild til að veita 88 milljónum
króna úr sjóönum i samræmi við
þá fiskverðsákvörðun, sem gerð
var fyrr á árinu.
Frumvarp þetta var til
annarrar umræðu, og hafði
sjávarútvegsnefnd neðri deildar
þriklofnað i málinu. Meirihluti
nefndarinnar lagði til, að frum-
varpið yrði samþykkt óbreytt, I.
minnihluli (Alþýðuflokkurinn)
að frumvarpinu yrði visað fra, en
2. minnihluti (Sjálfstæðismenn)
að bætt yrði við frumvarpið
ákvæðum, um að framlag þetta
verði endurgreitt sjóðnum á
næsla ári mcð venjulegum
útlánsvöxtum.
(íarðar Sigurðsson (AB).fram-
sögumaður meirihlutans, benti á,
að leitað hefði verið umsagnar
Ltú, sjávarafurðadeildar StS og
Sjómannasambands tslands, og
hefðu allir þessir aðilar mælt með
samþykkt frumvarpsins — og
jafnframt lagt áherzlu á, að það
yrði samþykkt sem fyrst. Meiri-
hluti nefndarinnar hefði ekki
treyst sér til að ganga á móti svo
einróma meðmælum þessara
aðila.
Bragi Sigurjónsson (A) mælti
fyrir áliti 1. minnihluta og lagði
til, að frumvarpinu yrði visað frá
með rökstuddri dagskrá þess
efnis, að frumvarpið fari i bága
við tilgang og anda laganna um
Verðjöfnunarsjóðinn, en bráða-
birgðatilgangi frumvarpsins
megi ná með láni úr sjóðnum án
nýrrar lagasetningar og þvi
ástæðulaust að fjalla um frum-
varpið frekar.
Taldi Bragi, að sum ofan-
greindra samtaka hefðu mælt
með samþykkt frumvarpsins
vegna þess, að rikisvaldið hafi
ekki látið aðra kosti fala um sinn
til að leysa úr rekstrarkreppu út-
vegs- og fiskiðnaðar.
úuðlaugur Gislason (S) mælti
fyrir áliti 2. minnihluta nefndar-
innar. Sagði hann, að ekki væri
forsvaranlegt að fella frum-
varpið, þvi það myndi valda
útgerð og fiskiðnaði erfiðleikum,
og likiega leiða til rekstrar-
stöðvunar fram að áramótum.
Hins vegar væri varhugavert að
samþykkja frumvarpið óbreytt,
og legðu þeir þvi til i 2. minni-
hluta, að þetta framlag úr
sjóðnum yrði ekki óafturkræft,
heldur yrði skýrt tekið fram, að
rikisstjórnin ábyrgðist, að fram-
lagið endurgreiðist sjóðnum með
venjulegum útlánsvöxtum banka
á næsta ári.
Guðlaugur taldi, að samtökum
útvegs og fiskiðnaðar hefði
veriö stillt upp við vegg og gefinn
sá eini kostur til lausnar
rekstrarvandræðunum fram til
áramóta að taka fé úr Verð-
jöfnunarsjóðnum, og væru þetta
þvi nauðungarsamningar, sem
gerðir hefðu verið. Kvað hann
marga uggandi um, að áfram
yrði gripið til sama ráðs og óskaði
eftir svari frá forsætisráðherra
um það, hvort svo yrði gert eða
ekki.
ólafur Jóhannesson, forsætis-
láðherra, kvaðst áður hafa lýst
þeirri skoðun sinni, að vandamál
sjávarútvegsins yrðu ekki fram-
vegis leyst með þvi að taka fé úr
Verðjöfnunarsjóði, eins og nú
væri gert.
Hins vegar væri það mál, sem
fyrir lægi , mjög einfalt.
Frumvarpið væri flutt til þess að
taka af öll tvimæli um, að útvegur
og fiskiðnaður fái að taka úr
eigin sjóði fjármagn til að leysa
eigin vanda um nokkurn tima.
Sjóðurinn væri eign þessara
aðila, og það yrði þvi fyrst og
fremst að hlusta á það, sem þeir
vilja varðandi hann. Kvaðst
forsætisráðherra áskilja sér allan
rétt til að taka til greina þær
óskir, sem fram kynnu að koma
frá þessum aðilum i framtiðinni
varðandi Verðjöfnunarsjóðinn.
Garðar Sigurðsson svaraði
ummælum Guðlaugs og benti á,
að talsmenn útgerðar og
fiskiðnaðar hefðu sjálfir að fyrra
bragði komið með tillögu um, að
fé yrði tekið úr sjóðnum þessa
þrjá mánuði, sem um væri að
ræða, þótt þeir hefðu upphaflega
hugsað það með öðrum hætti en
endanlega var ákveðið. Væri þvi
allt tal um nauðungarsamninga
út f hött. Hann benti einnig á, að
sú upphæð, sem nú væri um að
ræða, næmi einungis ársvöxtum
sjóðsins.
Guölaugur Gislason fagnaði
ummælum forsætisráðherra og
kvaðst lýta á þau sem yfirlýsingu
fyrir hönd stjórnarinnar. Myndi
hún vafalaust hreinsa andrúms-
loftið og eyða þeim ugg, sem væri
i mörgum út af framtið sjóðsins.
Umhyggja fyrír alþingi —
eða persónulegar árásir?
Hörð orðaskipti um fjarvistarleyfi sjávarútvegsráðherra á alþingi í gær
llörð oröaskipti uröu á alþingi I gær vegna fjarveru Lúðviks Jósefs-
sonar, sjávarútvegsráöherra, sem fengið hefur fjarvistarleyfi vegna
anna. Gagnrýndi Gylfi f>. Gislason (A) harðlega, að ráðherra væri að
vinna á skrifstofu sinni,en gegndi ekki jafnframt skyldum sinum á
nlþingi. Magnús Kjartansson, iðnaöarráðherra, svaraði Gylfa kröftug-
lega ogsakaði hann um persónulegar árásir á fjarstaddan ráöherra.
Umræður þessar hófust, þegar
fjallað var um frumyarp um
Verðjöfnunarsjóð fiskiðnaðarins i
neðri deild alþingis. Guðlaugur
Gislason (S) hóf fyrstur máls á
þvi, að slæmt væri að sjávarút-
Þetta frumvarp miðar að þvi að
létta byrðar hafnanna og færa
hluta þeirra yfir til rikisins, enda
ekki hjá þvi komizt eins og málin
standa. Mcð samþykkt fruni-
varpsins fengist allviðunandi
lausn á helztu fjárhagsvandræð-
um hafnanna, — sagði Hannibal
Valdimarsson. samgönguráð-
herra, þegar liann mælti fyrir
stjórnarfrum
varpi til hafnar
lagaá fundi neðri
deildar Alþingis i
gær.
Ráðherrann
rakti itarlega
efni frumvarps-
ins, sem flutt
var seint á sið-
asta þingi og
hlaut þá ekki afgreiðslu.
vegsráðherra væri ekki viðstadd-
ur umræður um þetta mál, en
hann hafði fengið fjarvistarleyfi
og Sigurður Blöndal tekið sæti á
alþingi i hans stað.
Hann taldi meginbreyting-
ar frumvarpsins þrjár.
1 fyrsta lagi væri sú mikils-
verða breyting frá gildandi lög-
um, að rikissjóður greiöir sam-
kvæmt frumvarpinu 75%
stofnkostnaðar við bryggjur og
viðlegukanta, svo og siglinga-
merki. Aður greiddi rikissjóður
40% kostnaðar við slik mann-
virki. Hins vegar greiðir rikis-
sjóður áfram aðeins 40% stofn-
kostnaðar við dráttarbrautir og
flot- og þurrkviar.
Þctta myndi þýða, að kostnað-
arþáttur rikissjóðs i hafnarmann-
virkjum, sem hæst hefur áður
komizt i fi:i%, myndi verða 72-74%
ef frumvarpið yrði samþykkt.
önnur meginbreytingin er, að
Hafnarbótasjóður er efldur á
þann hátt, að i stað þess að miða
Gylfi l>. Gisla-
son (A) kvaddi
sér hljóðs til að
vekja athygli
forseta og al-
þingismanna á,
að ráðherrann
væri ekki við-
staddur, þegar
þýðingarmikið
mál, sem tii-
heyrði hans ráðuneyti.
væri til umræðu. Ráðherrann
framlag ríkissjóðs við ákveðna
fjárhæð, skuli miðað við ákveðna
prósentu af árlegum fjárveiting-
um til hafnargerða. Fylgir fram-
lagið þannig breytingu..i á hafna-
fjárveitingum frá ári til árs. Er
lagt til, að þetta hlutfall verði
12%, en þó aldrei lægra en 25
millj. kr. Auk þess getur sjóður-
inn að sjálfsögðu, eins og hingað
til, aflað i'jár til hafnargerða með
eigin lántökum.
Pessar tvær meginbreytingar
munu þýða :!0-50 milljón króna út-
gjaldaaukiiingu fyrir rikissjóð.
Priðja meginbreytingin er, að
ákveðið er að létta greiðslubyrði
hafnarsjóða vegna lána, sem
þegar eru tekin, en á þvi taldi
ráðherra að viða væri þörf,vegna
erfiðrar fjárhagsstöðu margra
hafna vegna lána. sem þegar hafa
verið tekin.
hefði fengið fjarvistarleyfi sökum
anna. Rakti hann ákvæði þing-
skapa, sem samþykkt voru á sið-
asta þingi, um skyldu þingmanna
til að sækja þingfundi.
Gylfi sagði, að á 25 ára þing-
mennskuferli sinum væri þetta i
annað skipti, sem ráðherra hafi
boðað alþingi forföll, þótt hann
væri i höfuðborginni þann tima,
sem hann hefði leyfi, og starfaði á
skrifstofu sinni nokkur hundruð
metra frá sölum alþingis. Hafi
það verið sami þingmaður, sem
þetta gerði á siðasta þingi.
Það væri grundvallaratriði
varðandi þingsköp og starfshætti
alþingis, hvort ráðherra gæti ver-
ið fjarverandi úr sölum alþingis i
hálfan mánuð, ef hann væri meg-
inhluta þess tima á skrifstofu
sinni i Reykjavik.
Þetta gerðist á sama tima,
sem unniö væri að þvi af forystu
mönnum þingflokkanna að tak-
marka setu varamanna á þingi,
en fjöldi varamanna á siðasta
þingi hefði valdið almennri
hneykslun i landinu og torveldað
störf alþingis stórlega. Væri illt til
þess að vita, að ráðherra gengi á
undan með svo slæmu fordæmi,
og væri fjarverandi að nauö-
synjalausu.
Óskaði hann þess, að forseti
tæki þetta til athugunar og
kannaði, i samráði við aðra þing-
forseta, hvort þetta samræmdist
hinum nýju ákvæðum þingskapa.
Ólafur Jóliann-
esson, forsætis-
ráðherra, sem
fjallaði aðal-
lega um dag-
skrármálið,
Verðjöfnunar-
sjóðinn, kvað
það vafalaust
gott fyrir þing-
menn að heyra
svo vel flutta
Frh. á bls. 15
Samgönguráðherra um stjórnarfrumvarp til hafnarlaga:
Leysir mestu fjár-
hagsvandræði hafna
fiil
m
Tollalög
A fundi efri deildar alþingis
i gær mælti Halldór E.
Sigurðsson, fjármálaráð-
herra, fyrir stjórnarfrum-
varpi til laga um tollskrá, en
eins og áður hefur komið fram,
felast engar tollflokka-
breytingar i frumvarpinu,
heldur einungis staðfésting á
þvi, sem oröið er. Mæltist ráð-
herra til þess, að frumvarpið
yrði af þessum sökum sam-
þykkt óbreytt. Var þvi visað
til nefndar án frekari
umræðna.
Aöstaöa skóla-
nemenda
Lögð var fram á alþingi i
gær þingsályktunartillaga
Lárusar Jónssonar (S) og
Matthiasar Bjarnasonar (S)
um bætta aðstöðu nemenda
landsbyggðarinnar, sem
sækja verða sérskóla á höfuð-
borgarsvæðinu, en þessi til-
laga var boðuð i umnæðum á
þingi i fyrradag.
Tillagan er svohljóðandi:
..Alþingi áiyktar að fela
rikisstjórninni að beita sér
fyrir þvi, að komiö verði á fót
mötuneytum og heimavistum
á vegum hins opinbera, sem
ætlaðar verði þeim
nemendum af landsbyggðinni,
sem sækja verða þá sérskóla i
Keykjavik, er ekki starfa
annars staðar á landinu. i
þessu sambandi verði m.a.
kannað, livort ekki komi til
greina að semja við starfandi
hótel um slikan reksturj’
Þá hafa komið fram eftir-
taldar fyrirspurnir, sem ekki
hafa áður verið birtar hér á
siðunni:
Fjármál Ríkis-
útvarpsins
Fyrirspurn frá Þorvaldi G.
Kristjánssyni (S) um afskipti
rikisstjórnarinnar af fjárm-
álum Rikisútvarpsins til
menntamálaráðherra, svo-
hljóðandi:
l.,,Hvaða heimild telur ríkis-
stjórnin sig liafa til að skerða
tekjur Rikisútvarpssins, eins
og þær eru ákveðnar sam-
kvæmt fjárhagsáætlun stofn-
unarinnar, sem Alþingi hefur
staðfest?
2. Hvers vegna hefur
menntamálaráðherra neitað
að ákveða afnotagjöld sjón-
varps og hljóðvarps fyrir árið
1972 samkvæmt tillögum
stofnunarinnar, sem eru
lagðar til grundvallar i fjár-
hagsáætlun Kikisútvarpsins
fyrir þetta ár og Alþingi hefur
staöfest?
:í. Er það stefna rikis-
stjórnarinnar, aö dregið verði
úr rekstrarkostnaði Kfkisút-
varpsins með sparnaði m.a. i
dagskrárgerð til að mæta
þeim tekjumissi á þessu ári,
sem sú ákvörðun mennta-
málaráðherra veldur, að
ákveða afnotagjöld sjónvarps
kr. 8100.«0 og afnotagjöld
hljóðvarps kr. 1200.00 istað kr.
JfiOO.OO og kr. 1650.00 eins og
lagt var til og Alþingi hefur
staðfest i fjáriögum fyrir árið
1972?”
Samningurinn við
EBE
Fyrirspurn til utanrikisráð-
herra frá Gylfa Þ. Gislasyni
(A), svohljóðandi:
..Hvenær verður samningur
sá, sem gerður hefur verið
milli islands og Efnahags-
bandalagsins og taka á gildi 1.
janúar 1973, lagður fyrir
Alþingi til staðfcstingar?"