Tíminn - 21.11.1972, Page 9

Þriðjudagur 21. nóvember 1972
TÍMINN
9
Útgefandi: Framsóknarflokkurínn
Framkvæmdastjóri: Kristinn Finnbogason. Ritstjórar: Þór-;;:;:;;;:;::
arinn Þórarinsson (ábm.).'Jón Helgason, Tómas Karlsson
Andrés Kristjánsson (ritstjóri Sunnudagsblaðs Timans)
Auglýsingastjóri: Steingrimur. Gislaswii. Ritstjórnarskrif^;;;;;;;;;;
stofur i Edduhúsinu við Lindargötu, simar 18300-18306Í;:;:;::;:
Skrifstofur i Bankastræti 7 — afgreiðslusimi 12323 — auglýs
ingasimi 19523. Aðrar skrifstofurtsimi 18300. Askriftargjalá;;;;;;;;;;
.225 krónur á mánuöi innan lands, i lausasölu 15 krónur ein
takið. Blaðaprent h.f.
Ráðleggingar Mbl.
Sá atburður varð fyrir fáum dögum, að
Morgunbl. gerðist eindregið verkalýðsblað.
Það hóf þá mikil skrif um væntanlegt þing
Alþýðusambandsins og tók að leggja þvi ráðin
um, hvernig það ætti að haga störfum sinum.
Siðan hefur Mbl. flutt þessar ráðleggingar
sinar af sliku kappi, að vel mætti ætla, að það
ætti svo flekklausa fortið, að það ætti fyllstu
heimtingu á, að launafólk færi eftir ráðum
þess og áliti þau eingöngu stafa af fögru
hugarfari og háleitum tilgangi, eða m.ö.o., að
Mbl. hafi jafnan litið á það sem hlutverk sitt að
þjóna verkalýðnum!
í tilefni af þessum skrifum Mbl. er ekki úr
vegi að rifja upp nokkuð um fortið þess. Þess
munu áreiðanlega ekki dæmi, að Mbl. hafi ekki
staðið við hlið atvinnurekenda, þegar deilur
hafa staðið um kaup og kjör, enda tilheyra
eigendur Mbl. þröngsýnustu atvinnurekenda-
kliku landsins. Mbl. varði af miklu kappi allar
kjaraskerðingaráðstafanir fyrrv. rikis-
stjórnar. Það lofsöng visitölubannið 1960, og
það lagði fyllstu blessun sina yfir það, að laun-
þegar fengu ekki bættar kjaraskerðingar þær,
sem hlutust af gengisfellingunum 1960, 1961,
1967 og 1968. Það varði eindregið þá afstöðu
„viðreisnar” stjórnarinnar að láta heldur
koma til stórverkfalla á árunum 1968, 1969 og
’70 en að bæta launafólkinu kjaraskerðinguna af
völdum gengisfellinganna 1967 og 1968. Það átti
þannig sinn þátt i þvi að gera ísland að mesta
verkfallslandi heimsins á siðasta áratug.
Þannig mætti halda áfram að rekja afskipti
Mbl. af launamálum, sem hafa öll verið á
þessa leið.
Rétt er þó að geta þess, að ein undantekning
er til um það, að Mbl. hafi gerzt verkalýðsblað,
likt og nú. Það gerðist i tið vinstri stjórnar-
innar á árunum 1956-58. Þá studdi Mbl. allar
kauphækkunarkröfur. Mbl. átti þannig mikinn
þátt i þvi,að hér urðu miklar kauphækkanir á
árinu 1958, og leiddu þær til falls vinstri
stjórnarinnar, eins og kunnugt er. Fyrsta verk
Sjálfstæðisflokksins og Alþýðuflokksins eftir
fall vinstri stjórnarinnar var að ógilda þessar
kauphækkanir með lögum, og eftir
kosningarnar 1959 var svo visitölubannið
lögleitt. Skyldi það vera eitthvað svipað
þessu, sem veldur verkalýðsvináttu Mbl. nú?
Fortið Mbl. sker þannig ótvirætt úr um það,
hve mikinn trúnað fulltrúar á þingi Alþýðu-
sambandsins eiga að leggja á einlægni þess og
hversu hyggilegt það muni vera að fara eftir
ráðleggingum þess og þeirra manna, sem til-
heyra sama sauðahúsi.
Nú^eins og oft áður, er það mikið vandamál,
hvernig tekst að draga úr verðbólgunni. Fyrir
launastéttirnar hefur það aldrei skipt meira
máli, að þetta takist en nú, þar sem þær hafa
aldrei bætt hlut sinn meira en á þessu ári.Þessi
árangur er hins vegar i fullkominni hættu, ef
ekki tekst að draga úr verðbólguvextinum.
Þess vegna hlýtur það að verða eitt megin-
verkefni ábyrgra fulltrúa á Alþýðusambands-
þingi að benda á þær leiðir, sem þar geta helzt
komið til greina, og láta ekki ýfirborð og
látalæti „verkalýðssinna” á borð við ritstjóra
Mbl. villa sér sýn.
Henning Christophersen, þjóðþingsmaður:
Tekst Efnahagsbandalaginu að
halda verðbólgunni í skefjum?
Næsti áfangi er sameiginleg gjaldeyrisstefna
llcnning úhrislophersen
Höfundur þessarar
greinar var kosinn vara-
formaður Vinstri flokksins
i Danmörku á nýloknu
flokksþingi lians. Vakti það
kjör sérstaklega athygli
sökum þess, hve ungur
hann er. i eftirfarandi
grein ræðir hann um leið-
togafund Efnahagsbanda-
lags Evrópu, sem haldinn
var i siðastliðnum mánuði,
en þóll sá fundur næði ekki
eins inikluin árangri og
þeir bjartsýnustu gerðu sér
vonir um, tók hann margar
inerkar ákvarðanir, eins og
kemur fram i þessari
grein. Þess vegna er þvi
spáð, að samstarf
Efnahagsbandalagsins
muni mjög eflast á næsta
ári,og þvi eru ýmsir farnir
að spá þvi, að árið 1973
verði ár Evrópu.og cr þá
jöfnum höndum átt við efl-
ingu Efnahagsbandalags-
ins, væntanlega ráðstefnu
um öryggi Evrópu og vænt-
anlegar viðræður um sam-
drátt herafla i Mið-F’vrópu.
LEIÐTOGAR Efnahags-
bandalags Evrópu komu sam-
an til fundar i Paris dagana
19 og 20. okt. i haust. Þar voru
teknar ákvarðanir, sem hafa
mjög mikil áhrif á framtiðar-
þróun bandalagsins.
Samvinnan i efnahags- og
gjaldeyrismálum var megin-
efni fundarins. Samþykkt var,
að aðildarrikin tækju fyrir lok
októbermánaðar bindandi
ákvarðanir um að hægja á
verðbólgunni. Þetta var nauð-
synlegt af tveimur ástæðum.
Verðbólgan eykst tilfinnan-
lega ört i aðildarrikjunum, og
auk þess er samræming efna-
hagsstefnunnar beinlinis for-
senda þess, að orðið geti úr
samvinnu i gjaldeyris- og
efnahagsmálum.
Samkomulag hefir nú náðst
um hinar fyrirhuguðu ráðstaf-
anir. Danska stjórnin
samþykkti þær með fyrir-
vara, en áhrif þeirra ná eigi að
siður hingað til Danmerkur.
Takizt öðrum aðildarrikjum
að koma i veg fyrir, að verð-
hækkanir árið 1973 fari fram
úr fjórum af hundraði eins og
samþykkt var, getum við
Danir naumast liðið tvöfalt
meiri verðbólgu hvað þá
meira.
NÆSTI áfangi efnahags-
samvinnunnar er sameiginleg
gjaldeyrisstefna. Fundur leið-
toga Efnahagsbandalagsins
tók þrjár tímaákvarðanir i þvi
efni. Stofna skal sameiginleg-
an gjaldeyrissjóð Evrópurikja
fyrir 1. april 1973, en hann á að
aðstoða þau aðildarriki, sem
lenda i verulega alvarlegum
gjaldeyriserfiðleikum.
Fyrir 1. október 1973 á að
vera búið að auka verulega
möguleikana á skammtimaað
stoð við einstök aðildarriki.
Fyrir árslok 1973 á að byrja
að sameina gjaldeyrisforða
aðildarrikja Efnahagsbanda-
lagsins, en sú sameining á að
gerast smátt og smátt. Af.
þessum timaákvörðunum á að
leiða, að Efnahagsbandalags-
rikin nálgist á árinu 1974 fast-
ákveðið gengi og raunveru
lega gjaldeyriseiningu.
Fyrir 1. mai 1973 á ráð-
herranefndin að ákveða,
hvernig skipta beri milli aðild-
arrikjanna og framkvæmda-
stjórnarinnar heimildum og
ábyrgð vegna efnahags- og
gjaldeyrissamvinnunnar.
Á FUNDI forustumannanna
var einnig samþykkt virkari
stefna en áður hefir verið fylgt
i viðskiptamálum. 1. júli i
sumar á bandalagið að hafa
tilbúnar tillögur til að leggja
fram við nýjar ,,Kennedy-við-
ræður”, en endanlegum niður-
stöðum á að ná árið 1975.
Tilgangurinn er ný lækkun
tolla i áföngum i alþjóðavið-
skiptum. I þessu tilefni á að
hefja i ársbyrjun 1973 athugun
á möguleikum á að auka hag-
vöxt vanþróuðu rikjanna, en
fyrir lok þess árs á að vera bú-
ið að endurskoða afstöðu
Efnahagsbandalagsins til
þeirra og auka aðstoðina við
þau.
Sameiginleg stefna banda-
lagsrikjanna i viðskiptum við
rikin austan járntjalds á að
ganga i gildi 1. janúar 1973.
Frá þeim degi eiga ráðherra-
nefndin og framkvæmdastjórn
bandalagsins að annast og
staðfesta fyrir þess hönd alla
viðskiptasamninga við einstök
riki austan járntjalds.
FORUSTUMENN
Efnahagsbandalagsins komu
sér einnig saman um ýmsar
timaákvarðanir i sambandi
við hin innri mál bandalags-
ins. Fyrir árslok 1973 á til
dæmis að stofna sjóð til þess
að greiða fyrir framvindu i
einstökum landshlutum.
Ætlunin er, að þá verði einnig
búið að semja og samþykkja
framkvæmdaáætlun i félags-
málum. Fyrir árslok 1973. á
einnig að semja og samþykkja
timasetta framkvæmdaáætl-
un bandalagsins i iðnaði, vis-
indum og tækni. Svipuðu máli
gegnir um stefnuna i um-
hverfisverndarmálum, nema
hvað framkvæmdaáætlun á
þvi sviði á að semja og
samþykkja fyrir 1. ágúst
næsta sumar.
Þá var einnig samþykkt að
vinda bráðan bug að samn-
ingu áætlunar um sameigin-
lega stefnu i orkumálum. Hún
á meðal annars að tryggja
Efnahagsbandalaginu næga
orku af ýmsu tagi, en sú áætl-
un er ekki timasett. Auknir
erfiðleikar á útvegun oliu eiga
meðal annars sinn þátt i
ákvörðuninni um sameigin-
lega stefnu i orkumalum.
SIAUKIÐ samstarf aðildar-
rikja Efnahagsbandalagsins
leiddi til þess, að loks náðist
samkomulag um ýmsar tíma-
ákvarðanir um endurskoðun
og endurmótun vinnuskilyrða
og aðferða Efnahagsbanda-
lagsins sjálfs.
Bæta á verulega ákvörðun-
araðferðir ráðherranefndar-
innarfyrir mitt næsta ár. Þá á
að semja skýrslu um myndun
hinnar eiginlegu einingar
Evrópu fyrir árslok 1975, og
hana á siðan að ræða á leið-
togafundi bandalagsins,
væntanlega á árinu 1976.
Játa ber, að mjög eru skipt-
ar skoðanir um mat á gerðum
leiðtogafundar Efnahags-
bandalagsins i Paris i haust.
Sumir urðu fyrir nokkrum
vonbrigðum, en aðrireru fullir
bjartsýni og sigurglaðir. Engu
að siður er Ijóst, að ákvarðan-
irnar, sem teknar voru, tima-
settu svo marga áfanga
starfsins og fjölluðu um svo
yfirgripsmikið svið þess, að
miklar og margháttaðar
breytingar hljóta að gerast á
næstu árum á verkefnum
Efnahagsbandalagsins og
mætti, og árangri samstarfs-
ins um leið.
Þ.Þ.