Tíminn - 21.11.1972, Blaðsíða 14

TÍMINN
Þriðjudagur 21. nóvember 1972
14 ,
Þegar Paterson litlu seinna leit upp frá vinnu sinni, kom hann sér til
undrunar auga á frú Betteson, sem sat á aurbretti bjúikksins. Hún var
eins og skripamynd af trúboða, þar sem hún sat þarna með einn af
uppgjafahjálmum Bettesons á höfðinu til varnar gegn sólinni — ein af
kenningum Bettesons var sú, að hún væri eins og hún var vegna þess
að á yngri árum heði hún aldrei haft neitt á höföinu. Hún horfði á
sléttuna og fjöllin, sem voru böðuð i sterkri hvitri siðdegisbirtunni,
svipurinn i ljósbláum augum hennar var andaktugur eins og hún væri
að biðja.
„Það ererfitt aðsjá, hvert vegurinn liggur”, sagði hún.
,,Já,” svaraði Paterson.
„Hvað gerist, ef — ” Hún lauk ekki setningunni bæði af gömlum vana
og einnig vegna þess, að henni fannst heimskulegt að hafa orð á ótta
sinum. 1 mörg ár hafði henni verið sagt, að allt sem hún lét út úr sér
væri heimskulegt, það sagði Betteson alltaf. Hún hafði ei haft kraft f
sér til þess að ígrunda það, sem hún sagði, og hana hafði alltaf skort
viljastyrk til að risa gegn þeirri skoðun, að hún væri ekki með öllum
mjalla. En þetta var allt af þvi, að hún hafði misst fyrsta og eina barnið
sitt á sjúkrahúsinu i Mandalay fyrir þrjátiu árum. Sfðan þá hafði hún
ekki getað einbeitt sér að nokkrum hlut.
Hún hafði ætlað að spyrja um, hvað gerðist, ef brúin, sem þau þyrftu
að íara yfir, væri hrunin. Gætu þau þá haldið áfram eftir öðrum vegi?
Frú Betteson gleymdi þvi, sem hun hafði verið að hugsa um þegar
hún sá Nadiu. A kvöldin, þegar hún, frú Portman og frú McNairn voru
orðnar einar i tjaldinu, barst talið alltaf fyrr eða siðar að burmönsku
stúlkunni. Frú Portman sagði, að það væri alveg augljdst, að hún ætti
von á barni. Ekki þyrfti annað en að sjá hana til að vera viss um það.
Frú Betteson horfði um stund hugsandi á kringlótt, stinn brjóstin á
Nadiu og á bogadreginn magann undir rauða pilsinu, og svo komu orðin
hálf aulalega eins og venjulega, og áður en hún vissi af var hún búin að
segja:
„É3g eignaðist lfka einu sinni barn.....en það er mjög langt
siðan....”
Nadia brosti til hennar. Brosið gaf á alúðlegan hátt til kynna, að hán
skyldi ekki orð af þvi, sem sagt var. Nadia og Paterson töluðu alltaf
burmönsku, og Nadiu langaði ekkert til að læra ensku. Burmanska
málið var næstum eins og leyndarmál hennar og Patersons.
Frú Betteson skildi vingjarnlegt bros stúlkunnar og sagði við
Pelerson:
„Kann hún ekki ensku? Hugsa sér, ég var svo viss um að hún kynni
ensku”.
Paterson var með höfuðið undir vélarhlifinni og heyrði ekki, hvað
hún sagði.
Nadia beygði sig og sagði eitthvað við hann á burmönsku. Hann rétti
sig upp og sneri sér að frú Betteson.
„Eg á annrikt”, sagði hann stuttur i spuna. „Hvað vantar yður?”
„Eg héll hún kynni ensku. Eg sagði við hana, að ég hefði lika eignast
barn fyrir mörgum árum siðan”.
Það rann upp l'yrir Paterson, hvað það var, sem hún var að segja.
Ósjálfrátt færði hann sig nær henni og reiddi upp skrúflykilinn, sem
hann hélt á eins og til höggs. Frú Betteson varð altekin gamla óttanum
við að vera slegin, en i þetta sinn var það ekki Betteson sem hún
óltaðist, heldur Paterson, sem stóð fyrir framan hana með skrúflykil-
inn á lofti.
„Sagði ég nú eitthvað rangt eða heimskulegt?
„Hver er það, sem breiðir svona nokkuðút?” spurði Paterson.
„Sagði ég einhverja vitleysu? Ó, nú hef ég aftur sagt eitthvað hræði-
legt”.
„Hver er það?” æpli Paterson að henni.
Augu hennar voru uppglennt og stjörf af ótta. flún var dauðhrædd.
Paterson fór að vorkenna henni og reyndi að hafa hemil á sér.
„Segið mér, frú Betteson”, spurði hann rólega, „hver hefur sagt yður
þetta?”
„Þau segja þetta öll".
„Við hvern eigið þér, þegar þér segið „þau öll”?”
„Frú Portman".
Það var sem öll sú birta, sem sindraði i kringum hann, safnaðist
saman fyrir augum hans og blindaði hann andartak. Sársaukinn i
augunum hvarf smám saman fyrir eiðibylgjunni, sem gangtók
hann. Aftur varð hann aðgæta sin til að hafa stjórn á reiði sinni.
„Þér ættuð heldur að fara niöur eftir til hinna, frú Betteson,” sagði
hann.
„Já, en — sagði ég einhverja vitleysu?”
„Nei, það skiptir ekki máli,” svaraði hann. „Hafið ekki áhyggjur af
þvi.”
Svitinn streymdi niður enni hans og niður i augu, svo að hann sveið í
þau. Hann fór að lem ja á blöndunginn með skrúflyklinum i æðislegum
ákafa til að reyna að losa róna, sem tengdi blöndunginn við bensin-
rörið. Svo fór hann að formæla þessu fjandans tæki, sem átti sök á
vélarbiluninni.
Frú Betteson heyrði lætin i honum og hélt, að reiði hans beindist gegn
henni, og hún hraðaði sér af stað niður brekkuna. Göngulagið var
reikandi og óstöðugt og skelkurinn gerði það ennþá óöruggara.
Þegar majór Brain var á leið upp til Patersons á hjólinu sinu með
skilaboð, fannst honum hitinn vera orðinn eitthvað áþreifanlegt, sem
ynni markvisst að þvi að hindra hann i að komast upp brekkuna. Það
var heppilegt, að honum skyldi hugkvæmast að flytja tjaldið á hjólinu.
Honum fannst vel þess virði að erfiða upp brekkuna til þess eins að geta
brunað niður aftur. Jafnvel i þessum hræðilega hita hafði það verið
mjög hressandi.
Á vegbrúninni sat Paterson.og i kingum hann virtust tætlurnar úr að
minnsta kosti þrem vélum. Olia og sviti höfðu runnið saman i grænan
og brúnan farða á andliti hans, svo að hann minnti helzt á sótara. Við
hliðina á honum stóðu Tuesday og Nadia með verkfæri og varahluti i
höndunum og liktust engu meira en taugaóstyrkum og skelkuðum
aðstoðarmönnum við uppskurð, sem er i þann veginn að misheppnast.
„Portman bað mig að spyrja, hversu langan tima þér hélduð, að
þetta tæki?”
„Eg hefði aftur á móti gaman af að vita, hvernig i fjandanum þið
fariðað þvi að láta timann liða þarna niðri?”
„Við erum búin að fá okkur te.”
„Umm!” sagði Paterson og teygði sig eftir skrúflyklinum. „En
hugulsamt af yður að færa mér sopa!”
Majórinn roðnaði. Hann fitlaði órólegur við stýrið á hjólinu og sagði
að — sér þætti það leitt, en hann hefði ekkert hugsað út i það.
„Skitt veri með það,” sagði Paterson. „Sliku er auðvelt að gleyma.”
„Já, hitinn gerir mann gleyminn,” svaraði majórinn. En hverju á ég
að svara Portman? Hversu langan tima haldið þér að þetta taki?”
„Spyrjið hann, hvað honum komi það við! Það er ekki billinn hans,
sem er i ólagi. Þetta tekur sko sinn tima.”
„Hin vilja vist halda áfram, þau eru ekki enn búin að tjalda.”
„Þau eiga eftir að sjá eftir þvi, ef þau halda áfram ein sins liðs. Þessi
Lárétt
1) Gretti sig,- 6) Komist,- 8)
Vendi - 10) Aga.- 12) Komast,-
13) Nes,- 14) Svei,- 16) Guð,-
17) Vafa,- 19) Kátt,-
Lóðrétt
2) Þyt,- 3) Lita,- 4) Farða,- 5)
Kvendýr.- 7) Svivirða,- 9)
Lika,- 11. Eta.- 15) Útibú,- 16)
Handafálm,- 18) Tónn,-
Ráðning á gátu No. 1263
Lárétt
1) Völur.- 6) Ræl,- 8) Sin.- 10)
Lút,- 12) LL,- 13) Ra,- 14)
Ala.- 16) Hik,- 17) Fár,- 19)
Ilsár.-
Lóðrétt
2) örn.- 3) Læ.- 4) Ull.- 5)
Uslar.- 7) Stakk,- 9) 111.- 11)
Úri.- 15) Afl.- 16) Hrá,- 18)
As.-
[/ 'l '4 jy 1
.5 ■ L 7
1 U' ii
li rt
i'f rr Ifó I
■ l) |M
■ / '7
D
R
E
K
I
111:]! Hi 1
Þ RIÐJUDAGUR
21. nóvember
7.00 Morgunútvarp.
12.00 Dagskráin. Tónleikar.
Tilkynningar.
12.25 Fréttir og veðurfregnir.
Tilkynningar.
13.00 Eftir liádegiö. Jón B.
Gunnlaugsson leikur létt lög
og spjallar við hlustendur.
14.15 B.jallan hringir.
15.00 Miðdegistónleikar
16.00 Fréttir.
16.15 Veðurfregnir. Til-
kynningar.
16.25 Popphornið. Þorsteinn
Sivertssen kynnir.
17.10 Framburðarkennsla i
þý/.ku, spönsku og
csperanto.
17.40 Útvarpssaga barnanna:
„Sagan lians lljalta litla”
eftir Stefán Jónsson. Gisli
Halldórsson leikari les (13).
18.00 Létt lög. Tilkynningar.
18.45 Veðurfregnir. Dagskrá
kvöldsins.
19.00 Fréttir. Tilkynningar.
19.20 Fréttaspegill
19.35 Umhverfismál
19.50 Barnið og samfélagið
Magnús Magnússon skóla
stjóri flytur stutt erindi: Er
hneisa að vera vangefinn?
20.00 Tónlist frá 18. öld
20.40 Norðmenn og neiið.Cecil
Haraldsson kennari þýðir
og flytur erindi eftir Arne
Treholt blaðamann um
norsk stjórnmál og viðhorf-
in til Efnahagsbandalags-
ins.
21.10 Sönglög eftir Eric Satie
og Gustav Mahler. Jessye
Norman syngur, Irwin Gage
leikur undir á pianó.
21.40 iþróttir. Jón Ásgeirsson
sér um þáttinn
22.00 Fréttir. Tækni og visindi:
Uppruni lifs á jörðu I.Guð-
mundur Eggertsson
prófessor og Páll Theódórs-
son eðlisfræðingur sjá um
þáttinn.
22.25 ilarmonikulög • Yvette
Horner leikur.
23.00 A hljóðbergi.Bandariska
skáldið Ezra Pound les úr
ljóðum sinum. Með verða
fluttar nokkrar islenzkar
þýðingar þeirra eftir Kristin
Björnsson lækni.
23.35 Fréttir i stuttu máli.
Dagskrárlok.
Þ RIÐJUDAGUR
21. nóvember
20.00 Fréttir
20.25 Veður og auglýsingar
20.30 Ashton-f jölskyIdan
Brezkur framhalds-
mynda flokkur. 30. þáttur.
Jól. Þýðandi Heba Július-
dóttir. Efni 29. þáttar.
Philip Ashton hefur fengið
levfi frá herþjónustu um ó-
ákveðinn tima vegna blindu
Ilann er á leið til Lundúna
með lest ásamt fleiri
særðum og sjúkum her-
mönnum. Klefafélagi hans
tekur hann tali, og Philip
verður brátt ljóst, að þeir
hafa hitzt áður. Samferða-
maðurinn er morðingi, sem
hann var samtiða i Spánar-
striðinu. Shefton Briggs er
sjúkur. Hann sendir syni
sinum boð, og hann bregður
skjótt við, og kemur heim
ásamt Jenny vinkonu sinni.
21.25 „Slagsiða?" Er slagsiða
á menntakerfi þjóðarinnar?
Umærðuþáttur um of-
menntun og vanmenntun
hinna ýmsu þjóðfélags-
stétta. Umræðum stýrir dr.
Kjartan Jóhannsson.
22.05 Barenboim túlkar
Beethoven. F1o k k u r
tónlistarþátta, þar sem
Daniel Barenboim’ leikur,
eða stjórnar flutningi tón-
verka eftir Ludwig van
Beethoven. Hér leika
Barenboim og kona hans,
Jacqueline du Pré, Sónötu i
A-dúr fyrir selló og pianó
op. 69.
22.30 Dagskrárlok.