Tíminn - 23.11.1972, Blaðsíða 12

12
TÍMINN
Fimmtudagur 23. nóvember 1972
Hann var steinuppgefinn. Sviti, olia og ryk voru orðin að harðri
grimu á andliti hans. Hann gekk til frú Portman.
„Maðurinn yðar hefur heyrt orðróm um, að kólera sé komin upp, en
ég hef ekki trú á, að nokkur fótur sé fyrir þvi”.
„Þvi ekki það?” spurði hún. „Það voruð þó þér, sem fyrstir fóruð að
tala um kólerubólefni”.
„Það var ekki annað en öryggisráðstöfun”.
„Já, en ekki hefðuð þér farið að nefna það, ef enginn möguleiki væri á
kóleru'Portman sagði: „Það nær ekki nokkurri átt, malarian er senni-
lega hættulegri”.
„Eins og það væri nú eitthvað betra”, svaraði kona hans.
„Hvaðsem þvi liður getum við verið áhyggjulaus”, sagði Paterson.
„Við erum með drykkjarvatn til allrar ferðarinnar og þar að auki
höfum viðheilmikið af klóri. Við verðum bara að stappa stálinu hvert i
annað og haga okkur skynsamlega, þá gengur þetta allt vel hjá okkur”.
„Það er svo sem gott og blessað að tala um að stappa stálinu hvert i
annað, en þér megið ekki gleyma þvi, að af yðar völdum seinkar okkur
um heiian sólarhring eða meira”.
„Það er ekkert við þvi að gera”, svaraði Paterson.
Paterson fór til majór Brains og Bettesons, sem voru farnir að tjalda
með aðstoð Tuesdays og Nadiu. Fyrsta tjaldið var risið og inni i þvi var
Nadia á hnjánum við að hreinsa botninn. Paterson stóð andartak og
horfði á hana, svo brosti hann til hennar.
Hann var ákveðinn i að komast hjá öllu rifrildi og argaþrasi héðan i
frá. Slúður frú Portman um Nadiu skyldi ekki einu sinni enda með
rifrildi Hannvar sannfærður um, að endalok ferðarinnar væru undir þvi
komin, að þau gætu látið sér koma vel saman, þolað bæði súrt og sætt
og fundið friðsamlegar lausnir á þeim smávægilegu ágreiningsefnum,
sem óhjákvæmilega hlytu að skjóta upp kollinum á leiðinni. Hann var
vantrúaður á þetta með kóleruna. Malaria og ef til vill blóðkreppusótt
voru óhjákvæmilegar undir slikum kringumstæðum.
Hann beygði sig óg fór inn i gulbrúnt rökkrið i tjaldinu, þar sem
Nadia kraup með pálmasópinn i keltu sinni. Á sléttri jörðinni mátti
viða sjá merki um handlök hennar. Hún horfði á hann þögul, en glamp-
inn i svörtu möndlulöguðu augunum hennar var svo sterkur, að hann
fann strax hvernig þreyla, gremja og reiði hopuðu úr huga hans. Hann
beygði sig og tók með báðum höndum um höfuð hennar, fann mjúka
hrafnsvarta hárið og litlu eyrun i lófum sinum.
„Þú hefur engin blóm i hárinu”, sagði hann.
„Ég skal strax fara og finna blóm”.
„Itautt blóm”.
„Égskalstrax l'ara og finna bóm”, endurtók hún.
llonum lannst hún ekki fullklædd, væri hún ekki með blóm i hárinu.
Allt i einu truflaði rödd Portmans hann. Hann stóð fast við tjalddyrnar
og hvislaði:
„Má ég tala við yður andartak?”
Paterson skreið afturábak út úr tjaldinu, og þeir gengu spölkorn frá
bilunum.
„Tilfellið er, að Hollendingurinn talaði ekki einungis um kóleru —”
„Hvað fleira þá”?
„Svo virðistsem fimmta herdeildin sétilhér”.
„Það er nú ekkert nýtt”.
„Fimmtiu Evrópumenn voru myrtir i Shwebo i gær”.
„Svo margir Evrópumenn hafa aldrei búið i Shwebo”.
„Þetta átti að hafa gerzt i lestá járnbrautarstöðinni i Shwebo”.
„Hvaðan hafði hann þetta??”
Það hafði Hollendingurinn ekki nefnt.og Portman gat ekki rennt
frekari stoðum undir orðróminn.
„Þetta er ekki annað en þessar venjulegur sögur, sem alltaf komast
á kreik,” sagði Paterson. „Morð, nauðganir, kólera og allt hitt.það
þekkjum við”.
„Já, en ég held nú samt, að eitthvað sé satt i þvi, sem Hollendingur-
inn var að segja”.
„Jú það finnst manni alltaf, þegar maður heyrir svona nokkuð”.
„Og þetta fer alveg með taugarnar i konunni minni”, hélt Portman
áfram.
„Reyndu þá að hressa hana upp! Við verðum aðeins að taka öllu
rólega og með jafnaðargeði og hughreysta hvert annað þá gengur þetta
allt eins og I sögu”.
„Hún vill endilega, að við höldum áfram”.
„Það væri óðs manns æði”.
„Og ég er nú eiginlega á sömu skoðun og hún”.
Paterson svaraði ekki strax.
Blendingurinn var hvorki fugl né fiskur. Kynþáttadeilur siðastliðinna
tuttugu ára og endalausar umræðurnar um kynþáttavandamál snerust
alltaf um sambúð hvitra og innfæddra, vald hinna hvitu yfirboðara og
ástarsambands milli hvits manns og innfæddrar konu. Aldrei var rætt
um blendinga og félagslega stöðu þeirra. Blendingarnir sköpuðu sér-
stakt vandamál, sem aldrei var tekið til umræðu. Blendingar voru arf-
lausir bæði með tilliti til hins hvita föður og innfæddu móðurinnar, þeir
voru stéttlaust úrhrak.
Þegar niður i dalinn kom, sá hún, að Paterson hafði lagt bil sinum i
skugga nokkurra stórra trjáa i jaðri akursins og stóð þar á tali við
Portman.
Henni datt i hug, að faðir hennar hlyti að hafa verið álika maður og
Paterson, og móðir hennar hafði ef til vill likst Burmastúlkunni Nadiu,
sem yfirgaf tjaldið um nætur og læddist til Patersons. Þótt timarnir
væru breyttir, liktistsamband Patersonsog Nadiu vafalaust mikið þvi,
sem átt hafði sér stað milli foreldra hennar fyrir tuttugu árum siðan i
sveitinni utan við Arakan, og hún var ávöxtur af. 1 þá daga hafði ekki
skipt svo miklu máli, hvort hvitur maður bjó með Burmastúlku. Fyrr
eða siðar kom evrópsk unnusta mannsins fram á sjónarsviðið og þá var
Burmastúlkan send til sins heima. Það var ekkert til að gera veður út
af, og það sem verra var, að ekkert tillit var tekið til afleiðinganna.
Um þessar mundir flæddi japanska innrásarliðið yfir landið, og
stórir hópar af burmönsku flóttafólki streymdu i norður til að forða sér
burt frá striðinu. Vafi ungfrú Alison og kviði liktust að mörgu leyti þvi,
sem þjáði majórinn. Atti hún að halda sig hjá þeim innfæddu, sem hún
heyrði þó ekki til nema að hálfu leyti og hjálpa þeim, hugga og hjúkra
undir oki Japananna — eða átti hún að halda áfram, yfirgefa landið i
hörmungum þess ásamt Evrópumönnunum, sem hún innst inni óskaði
að tilheyra? Hún hafði brotið heilann um þetta alveg siðan hún vaknaði
ringluð og stirð i aftursætinu á bilnum. Oft var hún i svo þungum
þönkum, að hún gleymdi alveg hverjum augum hin litu hana.
Þegar hún gekk framhjá Paterson og Portman, heyrði hún þann
siðarnefnda segja:
„Hann sagði, að þetta væri meira en orðrómurinn, það væri stað-
reynd, að kólera væri komin upp.”
Þetta kom ungfrú Alison ekki á óvart. Kólera hlyti óhjákvæmilega að
brjótast út, þegar slikur fjöldi fólks var felmtri slegið á skipulausum
flótta. Vafalaust kæmi einnig upp malaria og blóðkreppusótt og ef til
vill lika taugaveiki. Hitinn jókst dag frá degi, og á sólbrunninni
sléttunni var ekkert vatn að hafa nema úr áveituskurðunum eða
gruggugu pyttunum. Slikar aðstæður voru einmitt kjörnar fyrir kóleru.
Lárétt
1) Nes,- 6) Stuldur,- 8)
La nd n á m sm a ðu r . - 10)
Fiskur,- 12) Kusk,- 13) Hæð.-
14) Farða- 16) Fugl,- 17)
Fljót,- 19) Undin.-
Lóðrétt
2) Maður,- 3) Komast,- 4)
Þyt.- 5) Málms,- 7) Ólæti,- 9)
Maður.- 11) Und.- 15)
Máimur.- 16) Æði.- 18) Strax.-
Ráðning á gátu No. 1265
Lárétt
1) Sviss.- 6) Ána,- 8) Bál,- 10)
Lik,- 12) Um,- 13) LI,- 14)
Tak,- 16) Lap,- 17) Oró,- 19)
Blámi,-
Lóðrétt
2) Val.- 3) In,- 4) Sal,- 5)
Áburö.- 7) Skips.- 9) Áma.- 11)
Ila,- 15) Kól - 16) Lóm,- 18)
Rá,-
HVELL
G
E
I
R
I

Fimmtudagur.
23. nóvember.
7.00 Morgunútvarp Veður-
fregnir kl. 7.00, 8.15 og 10.10.
Fréttir kl. 7.30, 8.15 (og
forustugr. dagbl.), 9.00 og
10.00. Morgunbæn kl. 7.45
Morgunleikfimi kl. 7.50.
Morgunstund barnanna kl.
8.45 : Þorlákur Jónsson
heldur áfram lestri sög-
~ unnar um „Þriðja bekk B”
eftir Evi Bögenæs (4)
Tilkynningar kl. 9.30. Þing-
fréttirkl. 9.45. Létt lög milli
liða. Heilnæmir lifshættir
12.00 Dagskráin. Tónleikar.
Tilkynningar.
12.25 Fréttir og veðurfregnir.
Tilkynningar.
13.00 A frivaktinni Margrét
Guðmundsdóttir kynnir
óskalög sjómanna.
14.15 Búnaðarþáttur Árni G.
Pétursson ráðunautur talar
um hirðingu sauðfjár
(endurt)
14.30 Bjallan hringir Áttundi
þáttur um skyldunáms-
stigið, enska og danska.
Umsjón hafa Þórunn Frið-
riksdóttir, Steinunn Harðar-
. dóttir og Valgerður Jóns-
dóttir.
15.00 Miðdegistónleikar:
Gömul tónlist. Charley
Olsen og Otfried Miller leika
prelúdiu og fúgur i d-moll og
fis-moll eftir Buxtehude.
Pro Musica Antiqua kórinn i
BruxeUes syngur lög eftir
Clément Jannequin:
Safford Cape stj. Camillo
Wanausek og Pro Musica
sinfóniuhljómsveitin i Vin
leika flautukonsert i G-dúr
eftir Gluck, Charles Alder
stj. Enrico Mainardi og
Hatiðarhl jómsveitin i
Lucerne leika Sellókonsert i
A-dúr eftir Giuseppe
Tartini, Rudolf
Baumgartner st.
16.00 Fréttir
16.15 Veðurfregnir.
Tilkynningar.
16.25 Popphornið Dóra Ingva-
dóttir kynnir.
17.10 Barnatimi: Olga
Guðrún Árnadóttir stjórnar
a. Rabb við litla stúlku Unni
Pálsdóttur. b. Unnur Páls-
dóttir les kvæði. c. útvarps-
saga barnanna: „Sagan
hans lljalta litla” eftir
Stefán Jónsson. Gisli
Halldórsson leikari les (14)
18.00 Létt lög. Tilkynningar.
. Dagskrá kvöldsins.
19.00 Fréttir. Tilkynningar
19.20 Daglegt mál Páll
Bjarnason menntaskóla-
kennari flytur þáttinn.
19.25 Giugginn Umsjónar-
menn: Sigrún Björnsdóttir,
Guðrún Helgadóttir og Gylfi
Gislason.
20.05 Gestir i útvarpssalEdna
Arthur leikur á fiðlu skozka
tónlist frá 18. öld: Keith
Glossop og Neil Dodd leika
með á selló og sembal.
20.30 Um Samuel Beckett og
verk hans Inga Huld
Hákonardóttir flytur stutt
erindi.
20.45 Leikrit: „Eimyrja” eftir
Sainuel Beckett Þýðing:
Inga Huld Hákonardóttir.
Leikstjóri: Briet Héðins-
dóttir. Persónur og leik-
endur: Henry ..Erlingur
Gislason., Anna.. Þóra
Friðriksdóttir., Spila-
kennari..Sigurður Skúla-
son., Reiðkennari. .Karl
Guðmundsson.,
21.30 Einleikur á pianó: Rena
Kyriakou leikur Prelúdiur
og etýður op. 104 eftir
Mendelssohn.
21.45 „Hafið”, Ijóðaflokkur
eftir Jón dr Vör Jóhann
Pálsson les.
22.00 Fréttir
22J5 Veðurfregnir, i sjón-
hending Sveinn Sæmunds-
son ræðir við Sigmar
Friðriksson um lifið á
Seyðisfirði i gamla daga.
22.45 Manstu eftir þessu?
Tónlistarþáttur i umsjá
Guömundar Jónssonar
pianóleikara.
23.30 Fréttir i stuttu máli.
Dagskrárlok.