Tíminn - 24.11.1972, Blaðsíða 6

6
TÍMINN
Föstudagur 24. nóvember 1972
„Lægstu launin verða að hækka
— ,,mikið hefur áunnizt sl. ár"
vv
Á ASí-þingi sitja fulltrúar
viðs vegar að af landinu.
Viðhorf þeirra eru vafa-
laust jafnmörg og höfuðin
og mun fleiri en staðirnir,
sem þeir koma frá. Okkur
þótti því vel til hlýða að
hitta nokkra þingseta að
máli, og spyrja þá um at-
vinnuástandið á sínum stað
og auk þess um þingstörfin,
horfurnar framundan og
helztu baráttumál
framtiðarinnar. Fara svör
þeirra hér á eftir.
Röng skipting
þjóðarteknanna
Fyrst hittum við að máli Jóscp
Kristjánsson, frá Raufarhöfn, en
hann er einn yngsti fulltrúinn á
þinginu. Hann kveður atvinnu-
ástandið á Raufarhöfn heldur
bágborið, þvi að nú sé búið að
selja togbátinn Jökul, sem þar
hefur Iagt upp, en nýr skuttogari
frá Japan er væntanlegur i vor.
A þinginu finnst mér vera allt of
mikið þras um þýðingarlitla hluti,
segir hann. — Knn hefur ekkert
Jósep Kristjánsson
verið tekið á þýðingarmiklum
málum, heldur mest deilt um
keisarans skegg. Ályktanirnar,
sem fyrir þinginu liggja er ég
óánægður með á margan hátt,
einkum upphaflegu tillöguna um
kjara og atvinnumál, sem ég tel
að brjóti i bága við grundvallar-
sjónarmið verkalýðsstéttarinnar,
með þvi að segja að stefna beri að
sem nánastri samvinnu rikis-
valds og aðila vinnumarkaðarins,
með það fyrir augum að fá sem
örasta og jafnasta framleiðslu-
aukningu og vaxandi þjóðartekj-
ur, og út frá þvi árvissar kaup-
hækkanir verkafólks. Ég tel að
lægstu launin séu svo lág vegna
rangrar skiptingar þjóðartekn-
anna, en ekki sökum of lágra
þjóðartekna. Réttlátt skiping
þeirra er þvi aðalmálið i dag.
Stefnir i rétta átt
Guttormur óskarsson, frá
Sauðárkróki segir aö þar hafi
atvinnuástandið verið gott fram
til þessa, en búast megi við minni
vinnu i skammdeginu. Heldur
ógæftasamt hefur verið og afli
misjafn, en margir höfðu atvinnu
við slátrun á meðan hún stóð yfir,
þ.á.m. fjöldi fólks framan úr
Skagafirði. Nú er verulegur
iðnaður risinn upp á Sauðárkróki,
og atvinna þvi tryggari en viða
annars staðar.
Þingið finnst mér mjög rólegt
og skipulagning þess góð, segir
hann, eins finnst mér góður andi
rikja hér, þó að vitaskuld slettist
upp á vinskapinn öðru hverju. Ég
er ánægður með ályktunartillög-
una um kjara- og atvinnumálin i
heild sinni, og vona að hún verði
samþykkt. Mér finnst hún og
(íuttorniur óskarsson
Ragnar Jónasson
Kristján Asgeirsson
fleiri tillögur, sem liggja fyrir,
stefna mjög i rétta átt, og sýna
skilning á þvi ástandi, sem nú
rikir á landinu, og þvi sem fram
undan er.
Ekki staðið nóg
að málefnum
Saniúel .1. Kliasson, er einn
lulltrúanna frá tsafirði. Hann
segir m.a. að atvinnuástandið á
Isalirði fari mjögeftir gæftum og
afla hverju sinni. Nú undanfarið
hefurgefið mjög illa, en al'li á linu
verið góður, þegar róið heíur ver-
ið.
Þingið l'innst mér prýðilega
skipulagt, en heldur mikið af
limanum fer i ómálefnalegt
þras, málefnunum er ekki
fylgt nóg el'tir, segir Samúel.
Saniúel .). Kliasson
samlega og vel, segir Ragnar,
eiginlega er það miklu rólegra en
ég hafði búizt við. Fólkið er sam-
stillt, og tillögur mjög i
skilningsrikum anda, gagnvart
ástandinu eins og það er i dag.
Stjórnarskiptin
voru verkafólki
mjög hagstæð
Sæmundur Valdimarsson, frá
Dagsbrún i Reykjavik hefur þetta
að segja:
— Timinn þessa fyrstu daga
hefur verið illa notaður. Það er
samningabragur á þessu, litið er
gert fyrst l'raman af, en síðan á að
keyra allt i gegn siðustu nóttina.
Ég er ánægður með framkomna
lillögu i kjaramálunum, og von-
Sæiuundur Valdimarsson
Tilraunir með rækjuvinnslu eru i
uppsiglingu.
Þingið er mjög vel undirbúið,
segir hann. Það er ekki við skipu-
iagsnefnd að sakast, þó að upp
komi ágreiningurAðmínumdómi
var ekki hægt að afgreiða mál
múrara á annan veg en gert var,
enda var niðurstaða beggja til-
lagna hin sama — sem sagt að
greiða skuldina, og fá þá full rétt-
indi til þingsetu.
Stjórn ASl hefur haldið vel á
málunum þetta kjörtimabil, þó að
enn vanti að visu mikið á, að
lægstu launin séu nógu há. Stöð-
ugt þarf að vinna að þvi að bæta
þau og gera þar stórátak. Það er
löngu orðið timabært að stöðva þá
framrás, sem stöðugt leiðir til
aukins launamisréttis. Aðalmál
næstu stjórnar verða óneitanlega
kjara- og atvinnum., og þar þarf
einkum að gæta þess, að bæta
laun hinna lægstlaunuðu, eins og
ég sagöi áðan. Auk þess þarf
mjög að bæta kjör þeirra, sem
vinna að útflutningsframleiðsl-
unni. Það fólk hefur ekki nándar
nærri þvi það kaup, sem vinna
þeirra segir þjóðhagslega til um.
Allt í lagi að
lækka kaup
þingmannanna
llerdis ólafsdóttir, frá
Akranesi hefur mikið beitt sér
fyriraukinni vinnuvernd og bætt-
um aðbúnaði á vinnustöðum. —
Ég held að fólk sé nú loksins að
vakna til meövitundar um þessi
mál. Þetta er t.d. fyrsta þingið,
þar sem þessi mál eru i sviðsljós-
inu, segir hún. Það er fólkið við
framleiðslustörfin, sem hefur erf-
iðustu vinnuna og býr við lökustu
Stjórnin þarf aö fylgja samþykkt-
um þingsins vel eftir. Mikið hefur
áunnizt i tið fráfarandi stjórnar,
og starf hennar i flesta staði verið
gott. Ég vona að næsta stjórn
verði ekki siðri og vona allt hið
bezta, segir Samúel að lokum.
Þingstörf ganga
friðsamlega og vel
Ragnar Jónasson. frá
Fáskrúðsfirði, situr ASt-þing nú i
fyrsta sinn. Hann segir, að at-
vinnuástandið á staðnum hafi
verið gott, en fari nú heldur
verznandi sökum gæftaleysis sið-
ustu vikur. Ekki mun koma til at-
vinnuleysis i vetur að hans áliti,
til þess eru framkvæmdir of
miklar. Fjöldi manns vinnur við
skipasmiðastöðina og verkefni
þar skortir ekki. Eins eru á staðn-
um miklar byggingaframkvæmd-
ir, t.d. eru Póstur og Simi að
byggja þar stórt og mikið hús.
— Mér finnst þingið ganga frið-
ast til að hún verði samþykkt.
Siðustu árin hafa verið hagstæð
verkafólki, einkum vegna stjórn-
arskiptanna i júli 1971. Hjá hinni
nýju rikisstjórn hefur sambands-
stjórnin mætt meiri skilningi en
áður, og mikið hefur áunnizt þetta
siðasta ár. enda velvilji rikis-
stjórnarinnar greinilegur.
Um þingstörfin vil ég segja það
helzt, að það virðist mjög vel und-
irbúið og miklu pappirsflóði rign-
ir yfir fólkið.
Launamisrétti
allt of mikiö
Kristján Asgeirsson, frá
Húsavik segir, að atvinnuástand-
ið þar hafi verið mjög gott öll sið-
ustu árin. — Nú eru þar miklar
byggingaframkvæmdir, segir
hann, og mikil atvinna á þvi sviði.
Aftur á móti hafa aflabrögð verið
afleit nú undanfarið og gæftir
slæmar. Nú vantar þvi frekar fisk
en fólk i fiskiðjuverið, en undan-
farið hefur þvi verið öfugt farið.
Ilerdis ölafsdóttir
skilyrðin. Þar er mikilla bóta
þörf.
Þingið hefur gengið eðlilega og
vel og málin leystst sæmilega
greitt, enda er það mjög vel und-
irbúið.
S.l. ár hefur góður árangur
náðst, en enn er lagt i land með að
við getum lagt blessun okkar yfir
kjör hinna lægstlaunuðustu. Að
hækkun á þeim þarf stöðugt að
vinna. Til mótvægis við það mætti
t.d. afnema vísitöluuppbætur
þeirra, sem hafa hærri mánaðar-
laun en t.d. 40.000 kr., og eins
mætti lækka kaup þingmanna og
margra annarra... Eins er mikil
vinna framundan, að þvi er tekur
til tryggingamála og vinnuvernd-
ar. Þar má t.d. nefna verðtrygg-
ingu lifeyrissjóðs verkalýðs-
félaga, hvernig svo, sem þvi
verður fyrirkomið.
Afnema þarf
vísitöluna í
núverandi mynd
Höskuldur Helgason, situr
þingið fyrir Bilstjórafélag Akur-
eyrar, en áður en hann gaf sig að
akstri hefur hann unnið mörg lág-
launastörf.
— Kjör hinna lægst launuðu
verður umsvifalaust að bæta,
segir hann. Eins er visitalan i nú-
verandi mynd algerlega óviðun-
andi, eða hvaða réttlæti er i þvi,
llöskuldur Helgason
að þegar hinn lægstlaunaðasti fær
2.000 kr. i uppbót, þá fái aðrir
kannski 5.000 eða 10.000 kr.?
Þetta stuðlar að auknu launamis-
rétti en ekki að launajöfnuði. Ég
sVil visitöluna svo, að hún sé
bætur fyrir hækkanir á nauð-
synjavörum, og þær hækkanir
koma verr niður á láglaunafólki
en öðrum, og þvi ætti það að fá
hærri bætur, ef nokkuð er. Annars
yrði það sjálfsagt réttlátast að
allir fengju sömu krónutölu i upp-
bót, en ekki sömu prósentutölu
einsog nú er. Barnafólk ætti frek-
ar skilið hærri greiðslur en aðrir.
Eins mætti svo gjarnan afnema
visitölubætur á hærri laun en
nemur ákveðinni upphæð, t.d.
40.000.
Annars virðist einhver feimni
rikja við visitöluna hér, fæstir
virðast vilja minnast á hana. Ég
tel að næsta samningi nefnd ætti
að taka hana og allt henni við-
komandi til gaumgæfilegrar at-
hugunar.
Ég bjóst við öðruvisi þingi nú,
reyndar er það betur undirbúið en
oftast áður, en þetta er alltaf
sama kjaftæðið. Útlitið framund-
an tel ég slæmt, og lizt fremur
illa á allt ástandið, en vonandi
tekst þetta allt saman vel, segir
Höskuldur að lokum.