Tíminn - 26.11.1972, Blaðsíða 19

Sunnudagur 2I>. nóvember 1!I72
TÍMINN
19
MANNBÆTANDI
— Ég lær6i á sinum tima i flug-
skóla hér i Reykjavik. sem kall-
aðist Pegasus og Sverrir heitinn
Jónsson veitti forstöðu. Þegar ég
útskrifaðist. var litið að gera hér
lyrir flugmenn og framtiðar-
ntöguleikar litlir. Þeir dreifðust
þvi viða að námi loknu og fóru i
ýmis störf. Árin 1952, '53 og '54
var ég við ýmis störf, dundaði
m.a. við að draga svifflugur á
Sandskeiði fyrir Svifflugfél. Isl..
Svo var ég til sjós um tima, en
hélt mér alltaf við i fluginu. Svo
bvrjaði ég hjá Flugsýn aftur. að
fullu, og flaug þar sem aðstoðar-
kennari fyrst og sem .aðstoðarflug
maður i leigufluginu, en i þvi
flugum við um allt. m.a. til Græn
lands og Færeyja. en aðallega
flugum við til Norðfjarðar.
Seinna varö ég yfirkennari hjá
Flugsýn, og var þar. unz ég fór út
áriö 1969 og flaug fyrir KLM i
Suður-Ameriku, sem aðstoðar-
flugmaður á DC-3. Þar flugum við
i nokkra mánuði og lukum við
samninginn,- sem við höfðum
gert. Svo var það aftur ári seinna,
að þeir hjá KLM hringdu i mig og
báðu mig að útvega tvær áhafnir
á DC-3 og einn flugmann á minni
vél. Auk þess voru tveir flugvirkj-
ar með i förinni. Ég fór til Hol-
lands og undirritaði samninginn.
Og siöan l'órum við til Suður-
Ameriku og vorum þar i nokkra
mánuði. Þar flaug ég sem flug-
stjóri. Eftir heimkomuna byrjaði
ég hér hjá Helga Jónssyni og hef
verið hér siðan. bæði við kennslu
og i leiguflugi.
Fjöldi fólks hefur
dreymt um aö fljúga.
Reynum að efla
þátttöku þeirra eldri
— Svo við snúum okkur aftur
að flugkennslunni. Hver mynd-
irðu segja,að væri meginhugsuoin
á bak við starfið hér?
— Við erum að reyna að byggja
upp kennsluna, eftir þvi sem við
getum, og aðallega að reyna að fá
fólkið, sem komið er eitthvað til
ára sinna, til þess að taka þátt i
þessu. Það er nefnilega fjöldinn
allur af mönnum og konum, sem
hefur dreymt um að læra að
fljúga, en ekki haft tækifæri til
þess.en eru nú komnir um og yfir
miðjan aldur. Það er nefnilega
þannig með tslendinga á þessum
aldri yfirleitt, að þeir eru hræddir
við að leggja út i svona lagað,
telja það hreina ævintýra-
mennsku. En nú er þetta sem bet-
ur fer að breytast, og ég hef unnið
mikið að þvi að koma þvi inn i
höfuðið á fólki, að það er hreint
enginn vandi að læra að fljúga, ef
það er með sæmilega heilsu og
svona i fullu fjöri. Og að þetta er
alveg sérstaklega ánægjulegt, ef
það getur komið sér til að byrja á
þvi.
— Hvernig finnst þér, að búið
sé að högum flugmanna hér á
landi, t.d. miðað við það, sem
gerist á Norðurlöndum?
— Mér finnst eins og það opin-
bera, t.d. forsvarsmenn þjóðar-
innar, þingmennirnir, hafi ekki
gert sér grein fyrir, hvað flugið er
mikilvægur atvinnuvegur. Það
kostar til dæmis i dag að læra að
fljúga alls staðar á meginland-
inu.i Englandi og Bandarikjunum
allt á milli 1,2 og upp i 2,2 milljón-
ir isl. króna, miðað við atvinnu-
réttindi og blindflugspróf, sem
eru minnstu réttindi, sem maður
getur haft, til að geta starfað sem
atvinnuflugmaður. Hér útskrilum
við mann með atvinnuflugpróf og
blindflugsréttindi fyrir 350 - 375
þúsund krónur. Og við gerum
meiri kröfur heldur en hinir. Við
skrifum ekki út mann með at-
vinnuréttindi fyrr en eftir minnst
200 flugstundir, en yfirleitt alls
staðar erlendis geturðu fengið
þessi réttindi eftir 150 flugstundir.
Samt sem áður erum við þetta
mikið ódýrari, að það munar upp
undir einni milljón.Og þetta er að
koma nokkuð berlega i ljós núna.
Við höfum reynt að auglýsa þetta
erlendis. en þó ekki nándar nærri
nógvegna fjárhagsvandræða. Við
erum til að mynda hér nú með tvo
Dani. Annar er búinn og farinn,
en hinn er að Ijúka prófi þessa
dagana. Við erum hér með
Bandarikjamenn og svo var
Brekkukots- og Norðmaðurinn
Sölve Kern að fljúga hjá okkur i
sumar og er i tveggja daga heim-
sókn núna og byrjaði strax i dag.
Segja má. að við höfum kennt hér
allra þjóða mönnum. Fleiri af
Brekkukotsmönnum voru hér i
sumar. t.d. aðalkvikmyndatöku-.
maðurinn. Peter Hassenstein. og
leikstjórinn. Rolf HSdrich. Og nú
eigum við von á nokkrum Þjóð-
verjum.
Höfum alltaf heitt
á könnunni
- Það hefur sem sagt mikill
fjöldi útlendinga tekið próf hér?
— Já. geysilegur fjöldi, en þá á
ég við-einkapróf. Þeir eru að von-
um færri. sem lokið hafa hér at-
vinnuflugprófi.
Mér helur skilizt. að þið
revnið að gera andann hér sem
frjálslegastan. Hefur ykkur tekizt
það?
Þa. sem einkum vakir fyrir
okkur. er það, að fólk fái áhuga á
að kynna sér flugið og komi hing-
að. Við erum hér alltaf lrá morgni
til kvölds og höfum hér notalega
setustofu. sjónvarp og alltaf heitt
kafli á könnunni. Það er að mynd-
ast einnntt sá andi, sem þarf að
vera yfir þessu. að fólk komi,
fljúgi og byrji að læra, og eyði
einhverjum tima hérna. Það er
ekki nóg, að menn komi og setjist
beint upp i vélarnar. fljúgi og fari
svo heim. Heldur er nauðsynlegt,
að rætt sé vitt og breytt um flugið,
á frjálslegan hátt. Menn læra anzi
mikið á þvi að ra>ða málið margir
saman og öðlast þá frekar svona
„common sense" fyrir fluginu,
sem nauðsynlegt er. Fólk getur
komið hingað eingöngu til að
spjalla án þess að fljúga nokkuð.
Áhugamenn geta komið hingað og
kynnzt fluginu allnáið, spjallað
við okkur kennarana og nemend-
urna og haft það notalegt og
skemmtilegt hjá okkur. Það má
ekki verða „system’’ á þessu,
þannig að fólk komi hlaupandi og
segi ,,ég ætla að fara þetta, ég
ætla að fá kennara með mér
núna” og hverfi svo bara. Við
viljum gjarnan, að fóik komi
hingað og taki það rólega, rabbi
og reyni að taka þetta skynsam-
lega og skemmtilega. Þetta er
eini flugskólinn, sem hefur hús-
næði til þess arna. Hann hafði
það raunar ekki, fyrr en Helgi lét
breyta gömlu verkstæði i setu-
stofu eða kaffistofu, og byggja
nýtt verkstæði.
— Er þá dálitið mikiö um, að
menn komi hingað, án þess að
ætla sér endilega að fljúga?
- Já, já, það er mikið um það.
Það koma hingað gamlir flug-
menn og flugstjórar, og einnig
fólk utan úr bæ, áhugafólk, sem
lengi hefur langað til að kynnast
fluginu.
Telurðu einhverja menntun,
t.d. stúdentspróf, æskilegt fyrir
i'ólk, sem ætlar út i meiri háttar
flugnám.
— Nei, alls ekki. Svo ég segi
alveg eins og er, þá hafa mörg
fyrirtæki sett stúdentspróf sem
skilyrði fyrir flugmenn sina. En
ég tel þetta tóma dellu. Maður,
sem hefur sæmilega greind, hann
leikur sér að þessu, og hann nær
jafnvel miklu lengra heldur en sá,
sem gaufað hefur á skólabekk öll
sin manndómsár. Þetta er min
persónuleg skoðun. Það er um-
fram allt áhugi á viðfangsefninu,
sem menn þurfa aðhafatil að geta
orðið góðir flugmenn. Og það segi
ég, aö ég vorkenni þeim, er ætla
að leggja út i flug, en skortir
áhugann. En enskukunnáttu og
gagnfræðapróf er auðvitað nauð-
synlegt að hafa.
Þú sérö náttúruna
aldrei i sama Ijósi —
það er alltaf eitthvað
nýtt
— Hvernig likar þér sjálfum að
fljúga, Einar?
— Það er i einu orði sagt dá-
samlegt. Það er t.d. eitt út af fyrir
sig að komast i snertingu við feg-
urð landsins, sem er algerlega
einstök. Ég held, að við flug-
mennirnir fáum miklu meiri til-
finningu fyrir náttúrufegurð
landsins heldur en gengur og ger
ist. Heita má, aðmaðurfari aldrei
i flug, sem er eins. Þú sérð aldrei
náttúruna i sama ljósi, það er
alltaf eitthvað nýtt. Ég held, að sú
reynsla. sem fólk, sem flýgur.
verður þannig fyrir, sé hreint út
sagt mannbætandi. Og það vil ég
taka sérstaklega fram, að það eru
litlu flugvélarnar, sem eitthvað
verulega er varið i að fljúga. Hitt
er ekki svo mjög spennandi, að
fljúga þeim stóru og fara alltaf
sömu leiðirnar samkvæmt áætl-
un.
Jæja, við erum nú búnir að
ra’ða flugið nokkuð vitt og breitt.
en áður en við slitum þessu
spjalli. er rétt að minnast á flug-
konurnar. Ekki láta þær sig þó
vanta i fluginu, á þessum rauð-
sokku timum?
Nei, ekki er það nú alveg.
þótt ekki séu þær margar hér á
landi. sem flugréttindi hafa.
Þrjár konur hafa útskrifazt frá
okkur með einkaflugpróf, og nö er
ung stúlka hjá okkur i bóklega
námskeiðinu og er rétt byrjuð að
fljúga. En þær hafa verið sorg-
lega l’áar konurnar hér á landi,
sem lagt hafa l'lugið fyrirsig. Ein
islenzk kona hefur lokið atvinnu-
flugprófi, Erna Hjaltalin, sem nd
starfar sem yl'irflugfreyja hjá
Loftleiðum. Og veit ég til þess. að
á sinum tima flaug hún sem
aðstoðarflugmaður i sildarleit.
Svo vikið sé að þvi. hvernig þessu
er varið erlendis.þá tel ég vist. að
i löndum Austur-Ev'rópu a.m.k.sé
nokkuð um flugkonur og þá jafn-
vel kvenflugstjóra. Til að taka
na'rtækara da’mi, þá er nú ein
kona starfandi sem flugstjóri i
Englandi.
Þið a’skið þess sem sagt að
fá konur til ykkar i læri?
Já, við höl’um mikinn áhuga
á þvi. Og eins og þegar hefur
komið fram.bjóðum við alla vel-
komna hingað, hvaða fólk sem er.
En það er nú svo, að þegar maður
er kominn á þennan aldur lum
lertugt) og er búinn að vera svona
lengi i þessu, þá er þetta ekki
orðið neitt ávinningssjónarmið
lengur hjá manni, heldur hefur
maður ánægju af þvi að miðla
öðrum af þekkingu sinni, helur
ánægju af þvi að sjá fölk ná tök-
um á lluginu og l'ara að geta
l’logið sjálft. Það er út af fyrir sig
alveg stórkostlega gaman. Sem
sagt gamaldags hugsjón.
Sl. Pétursson.
Radartækni
Framhald
af bls. 6.
og sá fjöldi mannslifa, semþau
gætu bjargað. Kostnaður er
greiddur úr rikissjóði.
Þjáifun
starfsfólks
t samningunum við Plessey
Radar, brezka fyrirtækið, sem
framleiðir ta’kin, var gert ráð
fyrir þjálfun fjögurra starfs-
manna radiodeildar flugmála-
sljórnar við rekstur og viðhald
ta'kjanna. Námskeið stóð i sam-
tals fjóra mánuði, en nokkur við-
botarþjálfun hefur farið fram. Þá
var einnig samið við fyrirtækið
International Aeradio Ltd. um
þjálfun líl islenzkra flugum-
ierðarstjóra og helur 10 manna
hópur þegar lokið þar námskeiði,
en tl manna hópur sækir þar nám-
skeið i febrúar or ir rr.
Hafa þegar
komið i
góðar þarfir
Þótt hinn nýi tækjabúnaður hafi
lormlega verið tekinn i notkun á
l'östudaginn, hófst starfræksla
þeirra 31. júli s.l. og starfsfölk
hefur þvi þegar hlotið nokkra
reynslu i notkun þeirra, og hafa
þau raunar þegar komið að góðu
haldi við aðstoð nauðstaddrar
vélar. Þann 26. ágúst s.l. kom
tveggja hreyfla Convair-vél i
ferjuflugi ekki fram á tilsettum
tima. Við eftirgrennslan kom i
Ijós, að vélin hafði villzt langt af
leið m.a. vegna bilana i flugleið-
sögutækjum hennar. Sást hún
loks á radartækjunum i 170 sjó-
milna fjarlægð beint suður af Is-
landi og var leiðbeint þaðan til
flugvallar. Töldu flugmennirnir
að þessi aðstoð hefði bjargað vél-
inni.
Flugskóli
Framhald
af 17. siðu.
kennara og hef nú fyrir nokkru
lokið sólóprófi, en það jafngildir
rúmlega 20 timum.
Hvað eru flugstundirnar orðn-
ar margar núna?
Ég er búinn að Joga" 26 klst.
Þetta gengur heldur hægt.
vegna lélegs flugveðurs að und-
anförnu.
Ertu að hugsa um að verða
atvinnuflugmaður (þegar þú
verður stór.)
N’ei. nei, langt i frá. þetla er
eins og hvert annað áhugamál.
Tiigangurinn með flugnáminu
er i rauninni tviþættur. Annars
vegarer það að fá réttindi á 2ja-
4ra sæta flugvél og geta flogið
um landið.mér og öðrum ( ef
einhver þorir að fljúga með
mér) til ánægju, og skorað
..náttúruna" og þess háttar. En
i öðru lagi er það hið praktiska
nám.sem kennt er l’yrir einka-
flugmannsprófið. svo sem:
X’eðurfra'ði. siglingafra’ði. og
eðlisfræði. ásamt mörgu öðru
sem gotur komið sér vel i hinu
daglega lifi. En það eitt,að geta
flogið um loftið einn og óháður
tnema flugturninum ) , er na’g
ástæða.
Varstu i’kki dálitiö hra'dd-
ur. er þú byrjaðir að fljúga?
Eg var moira en hræddur.
ég var lamaöur af skelfingu.
Það gekk svo langt fyrstu tvo til
þr.ja timana.að ég kom skjáll’-
andi á beinunum út úr l’lugvél-
inni.en reyndi samt að láta á
engu hera. en mikið undraðist
ég hvers vegna i ósköpunum ég
væri að leggja þetta á mig og
blessað sálartetrið. En að sjálf-
sögu heyrir þetta fortiðinni til
og nú er þetta aöeins til að brosa
y l’ir.
()g nú ertu larinn að fljúga
einn.
Já. satt er það. Eg held.ég
megi lullyröa það. að l’yrsta
skiptið sem maður situr einn i
flugvelinni. prófdómarinn far-
inn út. allt er hljótt og
kyrrt nema suðið i girókomp-
ásnum og fyrir þér liggur að
fara einn og yfirgefinn ( þér
finnst engin vera til i heiminum
nema þú) i loftið og bera algjör-
lega ábyrgð á flugvélinni og þér
sjálfum. Það held ég sé stærsta
prófið.sem flugmaður tekur á
ælinni. Annars voru þeir i flug-
turninum mér til mikillar hug-
lueystingar meðan á sólópróf-
inu stóð.
— Þú telur þig sem sagt geta
orðið stjórnað flugvél nokkurn
veginn andskotalaust?
Já svona i almennu flugi.
En mig skortir enn nokkra
þjállun og reynslu i ýmsum at-
riðum. sem nauðsvnlegt er að
hal’a til að mæta vandamálum.
er upp kunna að koma við is-
lenzkar aðstæður t.d veðrið.
En þetta kemurallþog maður
ser I ram á að lljúga hvert á land
sem er , og kannski eignast
maður flugvél sjálfur i l’ramtið-
inni. ('f allt gengur vel.
Ilefurðu lent i cinhverju
olmppi i lluginu?
Nei. sem betur ler er ekki
liægl að segja það. og það er nú
ástæðan fyrir ströngu námi:
Vita hvað gera skal og kera af
mistökum annarra.
Þella eru orð þeirra lélaga.
Baldvins og Magnúsar. sem ef
lil vill eru vei ðandi flugkappar.
Við oskum þeim alls velfarnað-
ar i fluginu i framtiðinni og að
það megi verða þeim ba-ði lil
anægju og gagns.
filboð óskast i smiði og uppsetningu stiga-
handriðs (2 stigar f. 3 hæðir) i nýbyggingu
Fæðingardeildar Landspitalans i Reykja-
vik.
Handriðið er úr smiðajárni, en áfastur
handlisti úr tré.
Útboðsgagna má vitja á skrifstofu vora
gegn 1.000.00 kr. skilatryggingu.
Tilboð verða opnuð á sama stað fimmtu-
daginn 14. desember n.k., kl. 11.00 f.h.
INNKAUPASTOFNUN RÍKISINS
BORGARTÚNI 7 SÍMI 26844
íbúðir í Norðurbænum í
Hafnarfirði
Til sölu i fjölbýlishúsinu að Miðvangi 41:
Tveggja og þriggja herbergja ibúðir.
Ibúðirnar verða seldar fullbúnar og sameign frágengin. I
húsinu, sem verður 8 hæðir, verða tvær lyftur og ýmis
þjónustufyrirtæki á jarðhæð.
Fimm hæðir og kjallari er þegar uppsteypt og sjötta hæð
væntanlega fyrir áramót.
Upplýsingar veittar i fundarsal kaupfélagsins að Strand-
götu 28, alla virka daga kl. 17-19.
Kaupfélag Hafnfirðinga
Simar 30200 og 30224.