Fréttablaðið - 04.07.2004, Blaðsíða 16

16 4. júlí 2004 SUNNUDAGUR
EM lýkur í dag og í kvöldstýrir Þorsteinn J. Vil-hjálmsson lokaþætti sínum í
þáttaröðinni „Spurt að leikslok-
um“ þar sem rýnt hefur verið í
frammistöðu einstakra liða. Þor-
steinn er sannarlega ekki ókunnur
knattspyrnu, var á sínum tíma í
sigurliði í yngri flokki Fram og
spilaði með meistaraflokki tæp-
lega þrjátíu leiki. „Ég hætti mjög
fljótlega að hafa áhuga á að leika
knattspyrnu en ég hef ætíð haft
gaman af allri hugmyndafræðinni
í kringum fótboltann,“ segir Þor-
steinn. „Það er fáránleg einföldun
í sjálfu sér að líkja fótbolta við líf-
ið eða stórfyrirtæki og segja að
ákveðin taktík í fótboltanum gangi
líka upp í rekstri en það er samt
gríðarlegur undirtexti í leiknum
sjálfum. Ég hef til dæmis mikinn
áhuga á leikskipulagi og leikað-
ferðum þjálfara. Gott dæmi er
hvernig Scholari, þjálfari Portú-
gala, fer höndum um Figo fyrir-
liða, sem fór í fýlu vegna þess að
hann var tekinn út af í miðjum
leik. Íslenska þjálfaraaðferðin
hefði sennilega verið sú að segja:
„Á bekkinn með hann – í gapa-
stokkinn – sendum hann í sveit“.
En Scolari gerði það ekki heldur
virkjaði gremju leikmannsins í
næsta leik og Figo var maður
leiksins. Það eru svona hlutir sem
kveikja í mér varðandi fótboltann.
Og það eru forréttindi að fá að
vinna við þáttagerð eins og þessa
fremur en að sitja kauplaus heima
í sófa og horfa á leikina.“
Kunni að verjast
Þættirnir „Spurt af leikslokum“
einkennast af mikilli fjölbreytni og
eru ekki bara fyrir fólk sem hefur
brennandi áhuga á knattspyrnu,
enda fær mannlegi þáttur leiksins
gott rými. „Ég hef oft saknað ítar-
legrar umfjöllunar í kringum
svona keppni,“ segir Þorsteinn.
„Með því að skoða EM eins og
hvert annað efni, en ekki bara
íþróttaefni, þá er hægt að finna
fullt af skemmtilegum flötum og
nóg af áhugaverðu fólki sem hefur
gaman af leiknum. Það er ekki
meðvitað að þetta eigi að vera
„íþróttir fyrir alla“ þáttur en hann
verður það kannski af því að mað-
ur skoðar mótið í stóru samhengi
vallarins, einblínir ekki bara liðið á
vellinum heldur beinir einnig sjón-
um að þeim sem eru í stúkunni.“
Þú leyfir þér líka að hafa skoð-
anir, til dæmis gafstu það í skyn
og sagðir reyndar berum orðum að
gríska liðið leiki leiðinlega knatt-
spyrnu
„Þá kannast maður kannski við
sig í Kjósinni vegna þess að ég
var í vörninni á sínum tíma, var
góður í að verjast og kunni manna
best að hreinsa vel frá marki og
brjóta niður leik sóknarmannsins.
Ég var síðri í að sækja og reyndar
langt frá þeim kröfum sem gerðar
eru í dag í þeim efnum. Kannski
leiðist manni mest það sem maður
kannast best við. Það er alltaf
gaman að sjá lið vera að skapa.
Leikur gríska liðsins er hins veg-
ar dálítið eins og framtíðarstefna
ríkisstjórnarinnar, þar er ekkert
nýtt. Það er bara verið að gera það
sem hefur alltaf staðið í bókunum,
hvort sem það er stóriðja eða að
moka fé í Byggðastofnun. Mér
leiðist hugmyndaleysi. Ég hef
ekkert á móti Grikkjum en stefna
þjálfarans er steingeld og leiðin-
leg jafnvel þótt hún skili hagvexti
í mótinu.“
Leiktíminn var ekki úti
Þorsteinn er þaulvanur fjöl-
miðlamaður og stjórnaði á sínum
tíma þættinum „Viltu vinna millj-
ón?“ á Stöð 2. Frammistaða hans
sem þáttastjórnandi var óumdeil-
anlega mjög góð og því kom á
óvart þegar honum var sagt upp
því starfi. „Svo við líkjum þessu
við fótboltann þá held ég að leik-
tíminn hafi alls ekki verið úti.
Fyrir mér var um það bil komið að
hálfleik,“ segir hann. „Ég hafði
hugmyndir um að breyta þættin-
um og mig langaði að hjálpa hon-
um að þróast. Líftími svona þáttar
er að mínu mati þrjú til fimm ár,
jafnvel þótt ég hafi ekki séð mig
þar allan þann tíma. Ég svosem
skil þetta ekki. Ég hef ekki horft á
þáttinn síðan ég hætti með hann.
En mér fannst synd að sjá hann
vera kominn fyrir neðan Osbour-
nes í vinsældum. Ég fékk aldrei
neinn botn í af hverju mér var
sagt upp, annað en að það ætti að
gera þáttinn léttari og skemmti-
legri. Mér skilst að Stöð 2 hafi
verið að taka niður rándýra leik-
myndina um daginn og séu búnir
að leggja þáttinn niður. Það má
segja að Stöðin hafi tapað seinni
hálfleiknum 3-0, eða kannski voru
það blessaðir áskrifendurnir, sem
höfðu sæmilega gaman af þættin-
um einsog hann var, sem töpuðu
mest á þessum vitleysisgangi.“
Nú ertu að ljúka þáttaröðinni
„Spurt af leikslokum“, hvað tekur
þá við?
„Ég veit ekki. Það breytir í
raun og veru engu um það hvað ég
er að gera eða hvar ég vinn. Mér
líður dálítið eins og atvinnumanni
sem er í fínu formi en spilar ekki
í neinu liði. Ég er að velta vöngum
yfir mörgum hlutum. Loks er net-
ið að verða fullburða þannig að
möguleikar á að nýta það sem
sjónvarpsmiðil er orðnir raun-
hæfir. Það eru margir möguleikar
á að búa til eigið efni og koma því
á framfæri. Það er það sem ég
ætla að gera áfram sem
endranær.“
Forréttindavandamál
Stutt er síðan frumsýnd var á
RÚV heimildarmynd eftir Þor-
stein um málverkafölsunarmálið
og hann segist hafa margar hug-
myndir um fleiri heimildarmynd-
ir. „Sömuleiðis hef ég hugmyndir
um mannlífsportrett sem ég hef
gert nokkuð af í gegnum tíðina.
Ég hef verið að velta því fyrir
mér að endurlífga nafn á útvarps-
þætti sem ég var með fyrir
nokkrum árum og hét „Þetta líf –
þetta líf“ og útfæra á nýjan hátt.
Efniviðurinn er út um allt. Fyrir
hvern er ég að vinna? Ég held að
maður sé fyrst og fremst að vinna
fyrir sjálfan sig. Maður fær hug-
myndir og verður að hafa trú á
þeim verkefnum sem maður vinn-
ur að. Ef maður hefur það ekki
sjálfur þá hefur það enginn.“
Fyrir nokkrum árum sendi
hann frá sér minningabók um
móður sína, „Takk mamma mín“
og allnokkrum árum áður hand-
skrifaði hann ljóðabók í hundrað
eintökum fyrir tíu árum. „Það tók
mig þrjá mánuði,“ segir hann og
bætir við. „Hverri hugmynd hæf-
ir sitt form. Ég er ekki mikið að
velta því fyrir mér hver verður
næsta bók. Ef ég fæ hugmynd að
bók þá skrifa ég hana bara. Ég er
ekki bundinn af því að þurfa að
skrifa. Guð forði mér frá því að
skrifa epíska skáldsögu, það
myndi drepa mig.“
Þú hefur gaman af að skoða
umhverfi þitt. Hvernig horfir þú á
þjóðfélagið þar sem mörg hávaða-
mál eru í gangi?
„Maður getur sagt svipað um
þjóðfélagið og fjölmiðlana, að þar
séum við að nota lítið af þeim
möguleikum sem við höfum. Það
hefur verið ótrúlegt þvarg um
forsetaembættið og ríkisstjórn-
ina, og forsetakosningarnar voru
niðurlægingin á þessu öllu saman.
Þetta er óskaplega þreytandi. Ég
ek Hringbrautina á morgnana og
skil ekki þessa vitleysu að leggja
nýja þjóðbraut í Vatnsmýrinni, á
ekki að byggja þarna eftir fáein
ár? Eða á kannski flugvöllurinn að
vera þarna í hundrað og sextíu ár
til viðbótar, þetta er skítredding, í
stað þess að huga að framtíðinni.
Við tökum alltaf auðveldasta kost-
inn. Kárahnjúkavirkjun er annað
dæmi um það – næstversti virkj-
anakostur af öllum en við tökum
hann samt af því að við ætlum að
hafa það þokkalegt næstu fjögur
árin. Mér finnst við bera ábyrgð á
því að skila þessu landi sæmilega
frá okkur til komandi kynslóða.
Við erum ekki með Ísland í rekstr-
arleigu. Ég hef mikinn áhuga á
framtíðarhugmyndum. Við eigum
ekki að leysa mál með lausnum
sem nýtast okkur fram yfir helgi
og bjarga mánuðinum með því að
framlengja víxli, eins og við gerð-
um í gamla daga.
Þetta eru þeir bestu tímar sem
við getum lifað á, bæði í fjölmiðl-
um og þjóðfélaginu. Það er, fyrir-
gefið þið, nóg til alls. Ég fór á sín-
um tíma til Afríku og gerði heim-
ildarefni um íslenskan trúboða.
Einn daginn vaknaði ég upp á
sunnudagsmorgni í leirkofa í litlu
þorpi og heyrði einkennilegan há-
vaða. Ég fór út og þá var hafin
kennslustund; enska fyrir byrj-
endur. Það var ekki neitt til
neins, bara einföld tafla sem
hékk á tré og börn sem sátu nán-
ast á jörðinni og einn kennari
sem var að kenna þeim að telja
upp á tuttugu. Þegar ég kom aft-
ur til Íslands snerist umræðan
hér um vanda grunnskólans, að
tölvukostur væri ekki fullnægj-
andi og matsalur nemanda væri
ekki til staðar. Þegar allt kemur
til alls eru þetta forréttinda-
vandamál.“
kolla@frettabladid.is
Knattspyrnuáhugamaðurinn Þorsteinn J. Vilhjálmsson ræðir
um fótboltann, þjóðfélagið og framtíðina.
Mér leiðist
hugmyndaleysi
Ég ek Hringbrautina
á morgnana og skil
ekki þessa vitleysu að legg-
ja nýja þjóðbraut í Vatns-
mýrinni, á ekki að byggja
þarna eftir fáein ár? Eða á
kannski flugvöllurinn að
vera þarna í hundrað og
sextíu ár til viðbótar, þetta
er skítredding.“
,,
FR
ÉT
TA
B
LA
Ð
IÐ
/T
EI
TU
R
16-25 (16-17) Þorsteinn J. 3.7.2004 18:15 Page 2