Tíminn - 02.12.1972, Page 14
14
TÍMINN
vitneskju um, að óvinirnir væru á hælum henni. Tuesday gat lika vel
skilið Portman og ákafa hans við að komast er allra fyrst til Indlands.
Ef til vill var Portman sá, sem hann bezt gat skilið. Portman vildi fá
fimm brúsum af bensini og tveim brúsum af oliu meira en honum bar.
,,Þú getur látið þér á sama standa” hafði Portman sagt. „Hentu þeim
yfir á tengivagninn minn, þá færðu tuttugu skildinga”. En Tuesday
hafði ekki viljað taka við peningunum, og hann hafði ekki brosað eins
og venjulega. Þetta hafði komið illa við Portman og Tuesday lika. En
það var engum erfiðleikum bundið aö skilja Portman, það var eigin-
lega of auðvelt að sjá, hvað hann ætlaðist fyrir.
Það var heldur ekki svo erfitt að skilja herra Betteson. Hann virtist
alltaf hafa mesta löngun til að gefa manni ærlega utan undir. Frú
Betteson olli honum heldur engum heilabrotum, þegar hún hékk yfir
honum og vildi endilega hjálpa til við eldinn.
Tuesday gat lika skilið frú McNairn, sem vildi hafa sólhlifina og
dóttur sina með sér til Indlands. Stundum gat hann jafnvel ekki varizt
þeirri hugsun, að frú McNairn fyndist allra mikilvægast að koma sól-
hlífinni til Indlands. Það var alltaf dæmalaust umstang f kringum
þessa sólhlif, þvi að þótt frú McNairn tæki hana með sér i rúmið á
hverju kvöldi til varnar gegn hugsanlegum árásum, var hún ævinlega
horfin morguninn eftir, og frúin gat aldrei fundið hana sjálf. En jafnvel
það, að sólhlifin var frú McNairn mikilvægust, var alveg skiljanlegt.
Ungfrú Connie gat þó séð um sig sjálf, hún var áreiðanlega nokkrum
árum eldri en Nadia, sem auk sjálfrar sin þurfti einnig að annast
Paterson. Sólhlifin var ekki fær um að bjarga sér sjálf. Hún leit út fyrir
að vera hinn mesti dýrgripur með silfur og filabein á handfanginu, og
það sem meira var, eftir nokkra mánuði kæmi hún að miklum notum,
þegar regntiminn hæfist.
En majórinn, hann var gersamlega óskiljanlegur. Hann kastaði sér
beint i fangið á fjandmönnunum. Hann var sá eini, sem fór i þá áttina.
Hann var ekki ungur lengur, og áreiðanlega var hann ekki efnaður
maður heldur, úr þvf að hann átti ekki bíl. Gerðir majórsins liktust
mest óskiljanlegri og hreint lygilegri heimsku. En Tuesday var þó
þeirrar skoðunar, að málið væri ekki svo einfalt. Hefði þetta bara verið
heimskuflan, hvers vegna reyndi Paterson þá ekki að telja majórinn
af þvi að snúa við? Tuesday hafði heyrt Paterson og majórinn ræða
málið, og Paterson hafði ekki gert minnstu tilraun til að fá majórinn
ofan af þessu. Að lokum hafði hann meira að segja rétt majórnum
höndina og kvatt hann. Paterson hafði reyndar verið leiður, en hann
hafði þó brosað og majórinn hafði lika brosað. Hjólið hans hafði verið
þakið fyrirferðarmiklum farangri: vatnsbrúsi, sem Paterson vildi
endilega að hann tæki með sér, poki með matvælum og bakpokinn hafði
verið bundinn við stýrið. Tuesday hafði verið að dæla lofti i dekkin á
hjólinu, þegar ungfrú Alison kom út úr tjaldinu og sagði: ,,Ó majór,
vilduð þér ekki-?” og hún hafði rétt honum bréf til doktor Fieldings á
sjúkrahúsinu. Hún virtist vera gráti nær, en gat þó stillt sig. Litltí
seinna hélt majórinn af stað á móti flóttamannastraumnum. Hann
veifaði til þeirra, áður en hann hvarf úr augsýn.
Það voru fleiri en Tuesday, sem fengið höfðu umhugsunarefni, þegar
majórinn sneri við. Ungfrú Alison sat niðurbrotin og starði fram á
rykugan veginn. Þegar rykið lagðistyfir nakin bök Indverjanna, fengu
þeir á sig purpuralitan blæ, og legðist það á kaffibrúna húð Burmabú-
anna, kom fram alveg sami litarháttur og ungfrú Alison hafði. Þessi
rykmökkur, sem þyrlaðist i bylgjum yfir veginum, liktist striðinu tölu-
vert mikið. Alveg eins og striðið, hafði hann áhrif á skoðanir fólks og
dómgreind, það var sem menn fálmuðu sig áfram i blindni. Allt, sem
gerzt hafði frá þvi að mjaórinn sótti hana i sjúkrahúsið og þar til
i morgun að hann kvaddi þau og hélt af stað niður veginn aftur var sem
i þoku fyrir henni. Hún hafði ekki verið þess megnug, að lita hlutina
raunsæum augum. A sama hátt hafði striðið komið i veg fyrir, að hún
sæi doktor Fielding i réttu ljósi. Þannig hlaut það að hafa verið.
Fielding var ekki lengur ungur. Hann var gráhærður maður þrekinn
um sextugsaldur. A sinum yngri árum hafði hann verið i hernum, fyrst
i Frakklandi, meðan á heimsstyrjöldinni stóð og siðar á litlum af-
skekktum stöðum eins og Agra og Mizapur. Allt i einu hafði hann svo
sagt upp stöðu sinni sem herlæknir. Til Burma kom hann ekki sem
læknir, heldur sem hver annar ferðalangur að sjá sig um — þannig var
hann sjálfur vanur að orða það.
Atvikin höguðu þvi svo, að hann ilentist i Burma. Hann hafði strax
tekið miklu ástfóstri viö landið og ibúa þess. Hann hafði fengið stöðu
sem héraðslæknir, og fyrir hans tilstilli hafði sjúkrahúsið vaxið og
dafnað. Þegar hann tók við þvi, hafði það ekki verið annað en hálfhrun-
inn timburskáli, sem hann hafði fengið að láni hjá einu af trúboðsfél-
ögunum. Nú var sjúkrahúsið falleg, hvitkölkuð bygging i þrem álmum,
og bambusskóginum, sem áður hafði vaxið óhindraður upp að húsinu,
var nú haldið i hæfilegri fjarlægð og við voru teknar snyrtilegar gras-
flatirogblómabeðmeðröðum af liljum i öllum regnbogans litum. Upp
húsveggina uxu fléttur af vafningsjurtum, sem sums staðar þöktu
veggina alveg.
Þannig var Fielding, hann gat gert mikið úr litlu, með tvær hendur
tómar gat hann gert kraftaverk, ekki einungis hvað varðaði byggingar
eða aðra dauða hluti, heldur einnig, ef um var að ræða fólk. Þannig
höfðu orðið alger stakkaskipti á henni fyrir hans tilstuðlan. Áður en
hann kom, hafði hún ekkert verið, hvorki hvit né lituð, hvergi hafði hún
átt athvarf. Hana hafði alveg vantað fastan punkt i lif sitt, og hann
hafði Fieldings gefið henni, eða réttara sagt, hann hafði sjálfur orðið
þessi fasti punktur.
Hann hafði kennt henni og tiu öðrum blendingsstúlkum hjúkrun. Það
hafði verið löng og erfið leið vörðuð nuddi, stólpipum og rúmumbúnaði,
hitamælingum og farsóttum, aðstoð við uppskurði og þreytu eftir
næturvaktir, alltaf sjúkdómar, fæðingar og dauðsföll. Hún var aðeins
sextán ára, þegar hún byrjaði, og hún þoldi ekki einu sinni að sjá blóð,
og tilhugsunin um stólpipu var nóg til þess að henni yrði flökurt. Nú
var hún tvitug, og blóð lét hana eins ósnortna og rautt blek, stólpipa
var á við snýtingar.
Og samt sem áður hafði hún lika brugðizt, þegar mest á reyndi —
ennþá var húnhvorki eittné neitt. Hana skorti þá ró og staðfestu, sem
einkenndi Englendingana, en hins vegar hafði hún ekki til að bera
áhyggjulausa lifsgleði Burmabúans, blómin i hárinu og fyrirhyggju-
leysið. Fielding hafði ekki verið þess megnugur, að bæta úr þessum
skapgerðarbrestum. Hún vissi, hvar stúlkur af hennar tagi voru vanar
að lenda. Annaðhvort enduðu þær sem skækjur i gleðihúsum Rangoon
eða þær urðu ástmeyjar einhvers rika Evrópumannsins i stóru
húsunum utan við bæinn. Loks urðu þær afgreiðslustúlkur i verzlun
eða framreiðslustúlkur á veitingastofum. Eins og hún voru þær of
stoltar til að samlagast Burmabúum og lifðu I stöðugum ótta um að
vera ekki taldar jafningar hinna hvitu. Þær voru hvorki fugl né fiskur.
Evrópumenn sýndu þeim fyrirlitningu, og þær höfðu ekki löngun til að
blanda geði við burmanska fólkið.
Fielding hafði spurt hana, hvort hún væri fús til að vera á sjúkra-
húsinu þegar Japanirnir kæmu — hann dró upp ófagra mynd af hern-
ámi landsins: morð, eldsvoðar og nauðganir. Hinir tveir gagnstæðu
eðlisþættir höfðu háð harða baráttu innra með henni. En hvað þessar
hvitu konur, eins og frú Portman og frú Betteson, áttu auðvelt val!
1274
Lárétt
1) Spil,- 5) Maður.- 7) Efni,-
9) Endir,- 11) 1500,- 12)
Tónn,- 13) Dreif,- 15) 1550.-
16)Reykja,- 18) Gáleysingi.-
Lóðrétt
1) Manni.-2) Fljót.- 3) Lézt.-
4) Gljúfur.- 6) Refur,- 8)
Flauta.- 10) Tind,- 14)
Fraus.- 15) Ambátt,- 17)
Stefna.-
Ráðning á gátu No. 1273
Lárétt
1) Aldrað.- 5) Áar,- 7) Der.-
9) Mók,- 11) LI.- 12) Me,- 13)
Iða.- 15) Ham,- 16) Flá,- 18)
Hlaðna,-
Lóðrétt
1) Andlit.- 2) Dár,- 3) Ra.- 4)
Arm.- 6) Skemma,- 8) Eið.-
10) Óma.- 14jAfl.- 15) Háð,-
17) La,-
HVELL
G
E
I
R
I
D
R
E
K
I
Laugardagur 2. desember 1972
jj Í| || || fllÍlÍ
LAUGARDAGUR
2. desember
7.00 Morgunútvarp. Veður-
fregnir kl. 7,00, 8.15 og 10.10
Fréttir kl. 7.30, 8.15 (og for-
ustugr. dagbl.), 9.00 og
10.00. Morgunbæn kl. 7.45.
Morgunleikfimi kl. 7.50.
Morgunstund barnanna kl.
8.45:
12.00 Dagskráin. Tónleikar.
Tilkynningar.
12.25 Fréttir og veðurfregnir.
Tilkynningar.
13.00 óskalög sjúklinga.
Kristin Sveinbjörnsdóttir
kynnir.
14.40 tslenzkt máL Jón Aðal
steinn Jónsson cand.
mag. flytur þáttinn.
15.00 Á listabrautinni. Þáttur
með ungu fólki. Umsjón Jón
B. Gunnlaugsson.
16.00 Fréttir.
16.15 Veðurfregnir.Stanz Árni
Þór Eymundsson og Pétur
Sveinbjarnarson sjá um
þáttinn.
17.40 Útvarpssaga barnanna:
„Sagan hans Hjalta litla”
eftir Stefán Jónsson. Gisli
Halldórsson leikari les (18)
18.00 Létt lög.’ Tilkynningar.
18.45 Veðurfregnir. Dagskrá
kvöldsins.
19.00 Fréttir. Tilkynningar.
19.20 Frá Norðurlöndum. Sig-
mar B. Hauksson talar.
19.40 i vinnustofu listamanns
Þóra Kristjánsdóttir ræðir
við Lárus Ingólfsson leik-
tjaldamálara.
20.00 Hljómplöturabb Þor-
steins Hannessonar.
20.55 Framhaldsleikritið:
„Landsins lukka” eftir
Gunnar M. Magnúss. Sjö-
undi þáttur. „Fari nú
Skagafjörður ætið vel”
Leikst jóri : Bryn ja
Benediktsdóttir.
21.40 Gömlu dansarnir
22.00 Fréttir.
22.15 Veðurfregnir. Danslög.
23.55 Fréttir i suttu máli.
Dagskrárlok.
Laugardagur
2. desember 1972
17.00 Þýzka i sjónvarpi
Kennslumyndaflokkurinn
Guten Tag. 2. þáttur.
17.30 Skákkennsla. Kennari
Friðrik Ólafsson.
18.00 Þingvikan. Þáttur um
störf Alþingis. Umsjónar-
menn Björn Teitsson og
Björn Þorsteinsson.
18.30 iþróttir. Umsjónar-
maður Ómar Ragnarsson.
Hlc.
20.00 Fréttir
20.20 Veður og auglýsingar
20.25 Heimurinn minn.Banda-
riskur gamanmynda-
flokkur, byggður á sögum
og teikningum eftir James
Thurber. Draugagangur.
Þýðandi Guðrún Jörunds-
dóttir.
20.50 Heimalingurinn. Mynd
frá Ungverjalandi um
skógarvörð, sem tekur i
fóstur nýfæddan otursunga
og elur hann upp með
hvolpa að leikfélögum.
Þýðandi og þulur Jón O.
Edwald.
21.15 Vaka Dagskrá um bók-
menntir og listir á liðandi
stund. Umsjónarmenn
Björn Th. Björnsson, Sig.
Sverrir Pálsson, Stetán
Baldursson, Vésteinn
Ólason og Þorkell Sigur-
björnsson.
22.15 Otero hin fagra (La belle
Otero) Frönsk biómynd.
Leikstjóri Emile Natan.
Aaðlhlutverk Maria Felix.
Þýðandi Dóra Hafsteins-
dóttir. Myndin greinir frá
ungri, spánskri sigauna-
stúlku. sem kemur til
Parisar i frægðarleit um
siðustu aldamót.Hún verður
brátt fræg og umtöluð
dansmær og nýtur tak-
markalausrar hylli karl-
manna.
23.55 Dagskrárlok.