Tíminn - 13.12.1972, Síða 23
Miövikudagur 13. desember 1972
TÍMINN
23
Framhald
af bls. 10.
Magnús
Kjartansson,
heilbrigðis- og
tryggingamála-
ráöherra, sagði,
að þessi afbrot
v æ r u e k k i
aðeins dæmi um
sjúkdóm
einstaklinga,
heldur væri um
sjúkdómsein-
kenni i þjóðfél-
aginu að
ræða. Lausn málsins væri ekki að
byggja geðsjúkrahús, málið risti
miklu dýpra og væri nátengt þvi
þjóðfélagi, sem við lifum i.
Hann kvaðst ekki sammála þvi,
að þetta mál væri óskylt efna-
hagsmálunum. Þar væru náin
tengsl á milli. A siðustu áratugum
hefði þjóðfélagið gjörbreytzt úr
bændaþjóðfélagi, sem byggt hefði
á ákveðnum siðferðilegum við-
horfum, yfir i borgarþjóðfélag og
neyzluþjóðfélag. Þessi mikla
breyting hefði haft áhrif á hvert
heimili á landinu. í stað siðferði-
legs grundvallar bændabjóð-
félagsins hefði komið kapp-
hlaupið um veraldleg gæði, um að
eignast sem flesta hluti. A*n sið-
ferðisgrundvallar gæti þjóðfélag
ekki staðið lengi.
Ráðherrann sagði, að frá
striðslokum hefði allt verið á tjá
og tundri i þjóðfélaginu efnahags-
lega séð, gengisfelling eftir
gengisfellingu o.s.frv. Fólk vissi
ekki lengur við hvað það ætti að
miða i hegðan sinni. Þetta hefði
áhrif á unglinga og börn og þau
tækju þátt i þessu kapphlaupi um
hluti.
Það er okkar stóra vandamál
að gefa neyzluþjóðfélaginu sið-
ferðileg markmið, sagði ráð-
herra, og lagði áherzlu á, að
komast yrði fyrir rætur þess, sem
sjúkdómnum veldur.
Jón Sólness (S) taldi, að hér
væri fyrst og fremst um uppeldis-
vandamál að ræða. Kæmi þar
sérstaklega til það sambands-
leysi, sem væri á milli eldri kyn-
slóðarinnar og æskunnar. Unga
fólkið væri svo upptekið við lifs-
baráttuna, að það mætti ekki vera
að þvi að sinna börnum og ung-
lingum. Það væri raunhæf aðgerð
i þessum málum að gera heimil-
unum kleyft að viðhalda sam-
bandinu milli æskunnar og eiztu
kynslóðarinnar á heimilunum.
Ilalldór
Klöndal (S)
taldi, að i máli
Jieilbrigðis-
málaráðherra
hefði gætt mik-
illar þröngsýni.
Ekki væri sér
ljóst, hvernig
hægt væri að
tengja aukn-
ingu afbrota
þvi, að velmeg-
un
væri meiri en áður. Hins vegar
væri sama um hvað þessi ráð-
herra talaði, hann sæi allt i gegn-
um sin rauðu gleraugu.
Halldór ræddi siðan þátt skól-
anna og þá staðreyjid, að margir
unglingar gæfust upp undan þeim
miklu kröfum, sem þjóðfélagið
gerði til þeirra i skólunum. Skyn-
samlegra væri að veita slikum
unglingum holl verkefni við störf
til sjávar og sveita i stað þess að
neyða þau til skólanáms, sem
þeim væri ofvaxið.
Guðlaugur
Gislason (S)
t a 1 d i u m -
ræðurnar mjög
athyglisverðar,
og margt skyn-
samlegt þar
komið fram.
Undantekning
væri þó ræða
heilbrigðis-
málaráðherra.
Kvaðst hann
vilja mótmæla
þvi
að afbrotafaraldur þessi væri
merki um sjúkleika i þjóðfélaginu
i heild. Vera kynni, að afbrota-
vandamál þessi fylgdu þéttbýl-
inu, en ef litið væri til strjálbýls-
ins myndi koma i ljós, að ástandið
þar væri allt annað, en tölurnar
frá Reykjavik sýndu.
Þá sagði þingmaðurinn, að
Magnús Kjartansson hefði kennt
gengisfellingum um þennan
vanda. Kvaðst hann ekki skilja
það, þar sem vandamálið hefði
farið vaxandi nú alveg siðustu
árin, en engin gengisfelling verið
gerð siðan 1968.
Magnús Kjartansson kvaðst
kunna þvi illa, að menn skildu
ekki mælt mál og snéru út úr um-
mælum sinum. Hann hefði rakið
þá öru þjóðfélagsbreytingu, sem
orðið hefði frá striðslokum —
stökkið úr bændaþjóðfélginu, sem
hafði sina siðferðis- og
menningarhefð, yfir i borgar- og
neyzluþjóðfélagið. Þetta væri
ekki sérstakt islenzkt vandamál,
heldur vandamál allra neyzlu-
þjóðfélaga. Þetta væri vanda-
mál, sem hvert heimili og hver
þegn yrði að taka þátt i lausn á,
þvi stjórnvöld ein væru algerlega
máttlaus.
Hann kvaðst ekki harma
bættan efnahag landsmanna, sið-
ur en svo. Hans flokkur hefði bar-
izt harðri baráttu fyrir þvi. Hins
vegar yrði hann að játa, að hann
felldi sig alls ekki við siðferðis-
mat og viðhorf neyzluþjóð-
félagsins, sem væri lffsþæginda-
græðgi eins og Sigurður Lindal
hefði eitt sinn kallað það. Það
væri takmörk fyrir þvi, hvað eðli-
legt væri, að menn söfnuðu i
kringum sig af alls kyns hlutum i
stað þess að sinna ýmsum öðrum
verkefnum, andlegum og
menningarlegum, sem gæfu mun
meiri lifsfyllingu
Jóhann Ilaf-
stein (S) taldi,
að þungamiðja
málsins væri
hinn uppeldis-
legi þáttur. 1
sumum þjóðfél-
ögum væru
börnin tekin af
heimilunum i
pólitiskum til-
g a n g í , e n
meginatriði
væri að
tengja æskuna og eldri kynslóðina
saman á heimilinum.
Þá nefndi hann, að i tillögum
valkostanefndar væri gengis-
lækkun nefnd sem ein þeirra
leiða, sem tryggðu mestan kaup-
mátt. Kvaðst hann vona, að um-
mæli heilbrigðismálaráðherra
stæðu ekki i samræmi við um-
ræður i rikisstjórninni um lausn
efnahagsvandans, og að gengis-
fellingu yrði ekki hafnað á þeim
forsendum(að hún fjölgaöi af-
brotaunglingum i landinu.
Siðan ræddi hann um þjóðfélag,
sem hefði nóg af geðveikrahælum
án þess siðferði leiðtoganna þar
færi batnandi, og taldi, að menn
gætu sparað sér siðferðismát
heilbrigðismálaráðherra.
Forréttindi
Framhald
af bls. 1
Islendingar, sem fyrstir Norð-
urlandaþjóða studdu þessa hug-
mynd, látið uppi, að þeir hafi
hug á að bjóða visinda- og rann-
sóknarstofnun þessa háskóla i
haf- og fiskifræðum aðsetur á
tslandi. Er fyrirhugað, aö há-
skóli þessi lúti sameiginlegri
stjórn, en deildum hans verði
dreift landa á milli.
— Þess er enn fremur að geta,
sagði Hannes, að likur eru tiJ
þess, að íslendingar fái fulltrúa
i umhverfisráðinu, sem nú á að
koma á fót. Norðurlandaþjóöir
vildu fá þrjá fulltrúa i þessu
ráði, en þess reyndist ekki kost-
ur, að þær fengju nema tvo.
Norðmenn og Danir afsöluðu
sér þegar rétti til fulltrúa i ráð-
inu, en aftur á móti þótti sjálf-
sagt, að Sviar fengju þar sæti,
þar eð ráðið á upphaf sitt að
rekja til umhverfisráðstefnunn-
ar, sem haldin var i Stokkhólmi.
Nú hafa Finnar látið uppi, að
þeir muni ekki sækjast eftir full-
trúa i ráðinu að þessu sinni.
Virðist þvi liklegt, að Islending-
um verði að ósk sinni. Mun
kosning i þetta ráð fara fram i
vikunni.
Það er Islendingum aftur á
móti mikilvægt sökum þess, þar
eð umhverfisráðið verður
áhrifamesti aðilinn i heiminum
um öll náttúruverndarmál, þar
með talin verndun og viðhald
fiskstofna auk þess sem þeim
gefst þar mjög gott tækifæri til
þess að koma sjónarmiðum sin-
um um fiskveiðimál á framfæri.
Hveravellir
Framhald
af bls. 1.
— Hér á Ströndum innan verðum
getur snjór ekki kallazt afar-
mikill, sagði fréttaritari Timans
á Hólmavik, Jón Alfreðsson. En
það er óskaplegur snjór i
Kaldrananeshreppi og Arnes-
hreppi — feiknarmikil fönn strax
og kemur norður i Bjarnarfjörð
og fannfergi alls staðar þar
norðan við, alveg óhemjumikill
snjór, er mér sagt. Það má lika
heita, að hér hafi verið sifelld
norðanátt i hálfan annan, mánuð,
svo að ekki er að furða, þótt fennt
hafi.
Jarölaust með öllu á stóru
svæöi
— Veit með fullri vissu, að snjór-
inn var orðinn hálfur annar metri
á dýpt úti i Svarfaðardal og hér
inni i Eyjafjarðardölum, sagði
Erlingur Daviðsson, á Akureyri,
er við áttum tal við hann En sú
fönn seig mikið og þiðnaði um
tima, og nú er hér kerlingarbloti,
en svo heitir, þegar rignir af
norðri og búast má við,að frysti
fljótt á ný.
Það er jarðlaust með öllu innan
úr Hjaltadal og út i Fljót, og i
Ólafsfirði er feiknarlegur snjór.
Þar hafa börn úr sveitinni ekki
komizt i skólann i kaupstöðunum
siðustu vikur nema með höppum
og glöppum, sagði Erlingur.
Fjórar ýtur i Kinninni
— Hér austur um er firnamikill
snjór sums staðar, hélt Erlingur
áfram, einkum i Dalsmynni,
Ljósavatnsskarði og Kinn. Þar
eru viða óskaplegar fanndyngjur.
Fjórir vörubilar, sem fóru héðan
um helgina, voru þrjátiu klukku-
tima til Húsavikur, og voru þó
ýtur þeim til aðstoðar. Ég veit
ekki, hvað margar þær voru, en
fjórar voru þær um tima að ryðja
þeim slóð i Kinninni.
Af þessu má marka, að talsvert.
hefur fölvað þar.
Mikill snjór, en ekki óskap-
legur
— Það er kannski of fast að orði
kveðið, að hér sé gifurlegt fann-
fergi, sagði Jón Kristjánsson,
fréttaritari Timans á Egils-
stöðum. En mikill er snjórinn, og
mestur á Úthéraði og inn um Velli
og Skriðdal — miklu minni i Skóg-
um og Fljótsdal. Ófært er út i
Hróarstungu og Jökulsárhlið og
inn i Jökuldal, og sömuleiðis til
Seyðisfjarðarog Borgarfjarðar —
þangað hefur ekki verið akfært á
fjórðu viku.
Aftur á móti er fært um Fagra-
dal til Reyðarfjarðar og suður um
alla firði.
Viða er snjórinn mjög saman-
barinn og samfrosta, svo að hann
verður lengi að þiðna, þótt hláka
komi, sagði Jón Kristjánsson að
lokum. —JH
Vfðivangur
gera yfirleitt”. Félagið á eigin
rannsóknatjarnir, þar sem
könnuð eru áhrif ýmissa teg-
unda mengunar á ostrurnar.
Arið 1971 fluttu Norðmenn út
10 tonn af þessum barnungu
ostrum.
A þcssu ári hafa orðið stór-
stigar framfarir i fóðrun
Þessi hugljúfa saga um
ástir, sumar og sól
er komin í bókaverzlanir
um allt land — Utgefandi
krabbadvra, áður en þau eru
sett á markað. Hefur verið
stefnt að þvi að koma i veg
fyrir, að „tómir” krabbar
væru boðnir fram sem sölu-
varningur. Norska rikis-
stjórnin hefur keypt af upp-
finninga manninum Olaf
Johansen réttindi til að beita
nýrri aðferð til fóðrunar
krabbadýra, og hcfur hún
vcrið tekin upp viða, þar sem
krabbar eru ræktaðir i Noregi.
Krabbarnir eru látnir vera i
geymum með sjó i fimm til
átta vikur, en á þeim tima er
þeim gefin sérstök fæða,
blanda af skeljum, fiski og
bætiefnum. Sérstakt mælitæki
er notað til að mæla fæðu-
magnið i hverjum krabba.
Siöan 1962 hefur norska
fiskimálastjórnin látið ala
120.000 krabbadýr með þess-
um hætti og hefur árangurinn
verið injög góður"
—TK
Sprengjuhótun glg*!111
yfirgefa hótelið á svipstundu, og
höfðu sumir ekki einu sinni tima
til að gripa með sér yfirhafnir, en
urðu að fara fáklæddir út.
Sprengjuleitin stóð yfir i um hálf-
tima, og á meðan varð fólkið að
hima utan við hótelið. Tóku gest-
irnir þessu misjafnlega, sumir
urðu skelkaðir, en aðrir sögðust
ekki trúa, að sprengja væri i
hótelinu. Að þvi er starfsfólk
hótelsins sagði, þá er þetta i
fimmta sinn, sem sprengjuhótun
berst Kennedy-hótelinu, og einnig
hafa hótanir borizt til Euston-
stöðvarinnar, sem er i ná-
grenninu.
Þakkar stuðning Farfabisal3d
endurskipulagning, sem hafin er
innan sambandsins, megi verða
öllum þeim, er að iðnfræðslu
starfa, vakning til frekari dáða.
Stjórn Sambands iðnskóla á
íslandi skipa eftirtaldir menn:
Þór Sandholt, skólastjóri, for-
maður, Sigurgeir Guðmundsson,
skólastjóri og Ingólfur Halldórs-
son, skólastjóri. I varastjórn eru
Sverrir Sverrisson, skólastjóri og
Asmundur Jóhannsson, kennari.
Framkvæmdastjóri sam-
bandsins er Magnús Þorleifsson.
Fulltrúaráð Kramsdknarfélaganna i Iteykjavik efnir til fundar
um fjárhags- og framkvæmdaáætlun Reykjavikurborgar 1973.
Fundurinn liefst kl. 20:30 að llótel Esju næst komandi fimmtu-
dag. Framsögumenn á fundinum veröa Kristján Kenediktsson,
Guðmundur G. Þórarinsson og Alfreð Þorsteinsson. Auk þcss
mæta á fundinum allir fulltrúar Framsóknarflokksins í nefndum
ráðum og stofnunum borgarinnar og svara þeir fyrirspurnum.-
(--------------------^
Fulltrúaráðsfundur
Alvar
Óskarsson
Guörún
Flosadóttir
Kjörn
Guðmundsson
Daði
ólafsson
Guðbjartur Gerður
Einarsson Steinþórsdóttir
Jón
Snæbjörnsson
Kári
Jónasson
Kristján
Friðriksson
Páll
Magnússon
Sigriður
Thorlacius